한국   대만   중국   일본 
Trojprzymierze ? Wikipedia, wolna encyklopedia Przejd? do zawarto?ci

Trojprzymierze

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Trojprzymierze w 1913

Trojprzymierze ( niem. Dreibund , wł. Triplice alleanza ) ? tajny obronny układ pomi?dzy trzema pa?stwami europejskimi : Cesarstwem Niemieckim , Krolestwem Włoch (do 3 maja 1915) i Austro-W?grami , zawi?zany 20 maja 1882 w Wiedniu . Trojprzymierze było odnawiane w 1887, 1891, 1902 i 1912 [1] . Trojprzymierze rozpadło si? w 1915 w czasie I wojny ?wiatowej , po przyst?pieniu przez Włochy do działa? wojennych przeciwko Austro-W?grom [2] .

Trojprzymierze było rozwini?ciem tajnego Dwuprzymierza z 1879, czyli sojuszu Niemiec i Austro-W?gier. Sojusz ten miał chroni? oba pa?stwa przed napa?ci? ze strony Rosji [3] . Jednak skierowanie go przeciw Rosji ? niezgodnie z my?l? polityczn? niemieckiego kanclerza Ottona von Bismarcka ? spowodowało w 1892 jej sojusz z Francj? ( sojusz francusko-rosyjski ) i sprawiło, ?e Niemcy znalazły si? pomi?dzy dwoma nieprzyjaznymi im pa?stwami [4] .

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

Monarchowie, głowy trzech pa?stw zawi?zuj?cych w 1882 trojprzymierze

Bismarck wiedział, ?e mocarstwowa Francja ? odwieczny wrog Niemiec ? nie ust?pi, dopoki nie zem?ci si? za kl?sk?, ktorej doznała w wojnie francusko-pruskiej (1870-1871). Z upływem czasu niemiecki cesarz Wilhelm II Hohenzollern uznał, ?e pozostawanie Niemiec w sojuszu jednocze?nie z Rosj? ( Sojusz Trzech Cesarzy i tajny traktat reasekuracyjny z 1887) oraz Austro-W?grami nie przynosiło wymiernych korzy?ci politycznych, poniewa? Rosja i Austro-W?gry tkwiły w chronicznym konflikcie o Bałkany . Niemcy dokonały wyboru na rzecz Austro-W?gier. Cho? zwi?zek republika?skiej Francji z autokratyczn? Rosj? wydawał si? niemo?liwy, jednak dokonał si? [5] . Niemcy usiłowały znale?? rownowag? na drugiej granicy i wci?gn?ły do sojuszu Włochy, ktore miały zatargi z Francj? w Afryce Połnocnej ( Tunezja ). Włochy zastrzegły jednak, ?e sojusz ich nie obowi?zuje w przypadku wojny z Wielk? Brytani? . Co prawda Włochy miały zatargi rownie? z Austri?, jednak potrzebowały wsparcia finansowego i politycznego dla ustabilizowania pa?stwa [6] . To wła?nie z Austri? Włochy toczyły najwi?ksze boje o niepodległo??. Krol Włoch Humbert I uwa?ał Habsburgow za przeciwnikow zjednoczonych Włoch . Trojprzymierze zobowi?zało Niemcy i Austro-W?gry do udzielenia Włochom pomocy w przypadku ? mało prawdopodobnej ? agresji ze strony Francji. Włochy miały pomoc Austro-W?grom, gdyby zostały zaatakowane przez dwa lub wi?cej mocarstw. Włochy miały rownie? wspiera? Niemcy w przypadku zagro?enia inwazj? Francji. Mimo wszystko Włochy miały wi?cej wspolnego z demokratycznymi Francj? oraz Wielk? Brytani? i skrycie zacz?ły si? z nimi porozumiewa?. W 1902 krol Włoch Wiktor Emanuel III podpisał tajne porozumienie z Francj?. Oba kraje przyrzekły sobie neutralno?? , co było drastycznym pogwałceniem postanowie? trojprzymierza. W 1909 Włochy podpisały układ z Rosj?, na mocy ktorego oba kraje zobowi?zały si? do koordynowania swoich poczyna? na Bałkanach [7] .

Podpisy pod układem

Włochy i Francja wkrotce podzieliły si? wpływami w Afryce i dla Włoch sojusz z Austro-W?grami zacz?ł by? kłopotliwy. Włochy miały wiele spraw spornych z Austri? (chodziło głownie o rejon Trydentu nale??cy do imperium habsburskiego, zamieszkany w wi?kszo?ci przez Włochow ). Austro-W?gry rownie? podejrzliwie patrzyły na zachodniego sojusznika. Mimo tego po 30 latach (w 1912) traktat został odnowiony. Po?niej przyst?piła do niego rownie? Bułgaria .

Zawarte trojprzymierze doprowadziło do udzielenia niemieckiego poparcia Austro-W?grom w zbrojnym konflikcie z Krolestwem Serbii , ktory nast?pił po zamachu w Sarajewie w czerwcu 1914 [8] . Gdy wybuchła I wojna ?wiatowa , Niemcy i Austro-W?gry stan?ły po jednej stronie. Włochy ogłosiły neutralno?? uznaj?c, ?e poniewa? w wojnie przeciw Niemcom udział wzi?ła Wielka Brytania oraz ?e Niemcy wypowiedziały wojn? Francji, to Włoch nie obowi?zuje casus foederis [9] . Premier Antonio Salandra nazwał to ?wi?tym egoizmem ( wł. sacro egoismo ). Wkrotce (w 1915) pa?stwa Ententy uzyskały wyst?pienie tego kraju z koalicji, obiecuj?c terytoria pogranicza Austro-W?gier ( Irredenta ), i Włochy wypowiedziały wojn? niedawnym sojusznikom.

Po odej?ciu Włoch termin ?trojprzymierze” oznaczał nieraz Niemcy, Austro-W?gry i Turcj? , ktora podpisała sojusz z Niemcami 2 sierpnia 1914. Po przyst?pieniu do wojny rownie? Bułgarii oficjalnie pa?stwa centralne nazywano ?poczwornym przymierzem”.

Ewolucja trojprzymierza i trojporozumienia [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. ↑ Chris Cook, John Stevenson Leksykon historii Europy XX wieku. 1900-2004 , wyd. polskie 2004, s. 252.
  2. ↑ Encyklopedia wojskowa tom II (N-?), Wydawnictwo Naukowe PWN i Wydawnictwo Bellona wyd. 2007, s. 383
  3. ↑ Encyklopedia. Historia , Wydawnictwo GREG, Krakow 2015, s. 627
  4. ↑ Oxford. Ilustrowana encyklopedia uniwersalna. Historia ?wiata od 1800 roku do wspołczesno?ci , wyd. 1997, s. 242
  5. ↑ Theo Aronson Zwa?nieni monarchowie Tryumf i tragedia europejskich monarchii w latach 1910-1918 , wyd. polskie 1998, s. 30-31.
  6. ↑ Andrzej Chwalba Historia powszechna. Wiek XIX , wyd. 2009, s. 405.
  7. ↑ Theo Aronson Zwa?nieni monarchowie Tryumf i tragedia europejskich monarchii w latach 1910-1918 , wyd. polskie 1998, s. 52-53.
  8. ↑ Jan Palmowski Słownik najnowszej historii ?wiata 1900-2007 , wydanie polskie 2008, tom 5, s. 178.
  9. ↑ Artykuł 4 trojprzymierza w razie wojny zaczepnej jednej z jego stron zobowi?zywał pozostałe strony jedynie do ?yczliwej neutralno?ci , a pomoc przez przyst?pienie do wojny uzale?niał od ich uznania.
  10. ↑ VI. Europa od zjednoczenia Niemiec do I Wojny ?wiatowej , [w:] Wiesław   Dobrzycki , Historia stosunkow mi?dzynarodowych 1815-1945 , Scholar, s. 197, ISBN  978-83-738-3062-2 .

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

Polityka zagraniczna mocarstw w latach 1871?1913
Mocarstwa
Traktaty
Wydarzenia
Ruchy, idee i procesy
?rodło: ? https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Trojprzymierze&oldid=73144471 ”