한국   대만   중국   일본 
Titicaca ? Wikipedia, wolna encyklopedia Przejd? do zawarto?ci

Titicaca

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jezioro Titicaca
Ilustracja
Zdj?cie satelitarne jeziora
Poło?enie
Pa?stwo

  Boliwia
  Peru

Miejscowo?ci nadbrze?ne

Puno

Wysoko?? lustra

3812 [1] m n.p.m.

Morfometria
Powierzchnia

8372 [1] km²

Wymiary
? max długo??
? max szeroko??


190 km [1]
80 km [1]

Gł?boko??
? ?rednia
? maksymalna


~140-180 m
281 [1]  m

Hydrologia
Rzeki zasilaj?ce

Llave , Pucara

Rzeki wypływaj?ce

Desaguadero

Rodzaj jeziora

tektoniczne

Poło?enie na mapie Ameryki Południowej
Mapa konturowa Ameryki Południowej, blisko centrum na lewo znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Jezioro Titicaca”
Ziemia15°50′11″S   69°20′19″W / -15,836389   -69,338611
Mapka jeziora
Mapa jeziora z zaznaczeniem nadbrze?nych miejscowo?ci

Titicaca ( hiszp.   Lago Titicaca ) ? jezioro poło?one na terenie Peru i Boliwii , w połnocnej cz??ci zagł?bienia Altiplano , pomi?dzy wschodnimi i zachodnimi pasmami Andow (obszar Andow ?rodkowych ). Najwi?ksze jezioro wysokogorskie na Ziemi. Najwy?ej poło?one jezioro, na ktorym uprawiana jest ?egluga statkami handlowymi. Najwi?ksze zarowno pod wzgl?dem powierzchni, jak i pod wzgl?dem obj?to?ci wody jezioro w Ameryce Południowej [2] [3] [4] . Laguna Maracaibo ma wi?ksz? powierzchni? i bywa nazywana jeziorem ( hiszp. Lago de Maracaibo ), jednak w istocie jest zatok? morsk?, a nie jeziorem.

Geografia [ edytuj | edytuj kod ]

Jezioro Titicaca znajduje si? na wysoko?ci 3812 m n.p.m., przeci?tna gł?boko?? 107 m, maksymalna 281, długo?ci 190 km, najwi?ksza szeroko?? 80 km, powierzchnia jeziora 8372 km² [5] . Jezioro składa si? z dwoch cz??ci (Lago Huinaymarca i Lago Chucuito) poł?czonych cie?nin? Tiquina . Poziom wody jeziora zmienia si? okresowo nawet o pi?? metrow.

Jest to jezioro tektoniczne powstałe najprawdopodobniej w miocenie . ?lady dawnej linii brzegowej wskazuj?, ?e w przeszło?ci było wi?ksze. Jest pozostało?ci? ?rodl?dowego morza nazwanego Lago Ballivian , ktore niegdy? pokrywało całe Altiplano . Procesy geologiczne i intensywne parowanie doprowadziły do opadni?cia poziomu wod.

Do jeziora wpływa co najmniej 25 rzek (Suches, Ilave, Coata, Ramis, powierzchnia zlewiska wynosi 22 400 km²), a wypływa z niego jedna ( Desaguadero , ł?czy ona Titicaca z bezodpływowym jeziorem Poopo ). Niewielki przepływ wod w tych rzekach sprawia, i? jezioro jest w zasadzie bezodpływowe.

Na Titicaca znajduje si? kilka naturalnych wysp ( Amantani , Taquile , Suriqui , Wyspa Sło?ca ( Isla del Sol ) oraz ponad 40 niewielkich sztucznych wysepek pływaj?cych (zwanych Uros ), z ktorych cz??? jest zamieszkana przez Indian Uru i ch?tnie odwiedzana przez turystow.

Informacje turystyczne [ edytuj | edytuj kod ]

Najch?tniej odwiedzana przez turystow jest słyn?ca z zabytkow z czasow inkaskich Wyspa Sło?ca ? według legend Inkow tutaj narodził si? biały bog Wirakocza oraz pierwsi Inkowie: Manco Capac oraz jego siostra, a zarazem ?ona Mama Ocllo , a tak?e samo Sło?ce czyli Inti . Wyspa ta jest wci?? miejscem ?wi?tym dla zamieszkuj?cych Boliwi? oraz Peru Indian Ajmara i Keczua . Wyspa Sło?ca ma 10 km długo?ci i 5 km szeroko?ci. Zamieszkana jest przez 2 tys. Indian . Na terenie całej wyspy zachowały si? pozostało?ci z okresu inkaskiego, z ktorych najsłynniejsze to Pilko Kaina oraz kompleks Chincana, w skład ktorego wchodzi ?wi?ta skała zwi?zana z inkask? legend? stworzenia. W Challapampa znajduje si? muzeum przedmiotow znalezionych tu przez archeologow, z ktorych cz??? wykonano ze szczerego złota. Nieco mniejsza od Wyspy Sło?ca jest Wyspa Ksi??yca , gdzie znajduje si? klasztor kapłanek sło?ca.

Mieszka?cy miast znajduj?cych si? nad jeziorem Titicaca (najwi?ksze z nich to Puno w Peru i Guaqui w Boliwii) utrzymuj? si? przede wszystkim z rybołowstwa i turystyki. Na południowo-wschodnim brzegu jeziora (na terenie Boliwii) znajduj? si? pozostało?ci prekolumbijskich budowli, m.in. w Tiahuanaco , gdzie mie?cił si? głowny o?rodek kultury o tej samej nazwie. Miejscowo?? Copacabana słynie z pielgrzymek do niewielkiej drewnianej figury Matki Boskiej Opiekunki Jeziora, ktora pojawiła si? w tamtejszym ko?ciele w XVI w. , a ktorej wykonanie przypisuje si? potomkowi Inki. Pos??ek na czas mszy ustawiany jest przodem do wiernych, w pozostałym czasie zwraca si? go w kierunku Jeziora, tak aby Matka Boska miała baczenie na wszystko co si? na jeziorze dzieje.

Problemy ekologiczne [ edytuj | edytuj kod ]

Wody jeziora s? powa?nie zagro?one poprzez ?cieki komunalne z peruwia?skich miast Puno i Juliaca oraz z boliwijskiej Copacabany. Miasta te nie maj? oczyszczalni ?ciekow. Zwłaszcza zanieczyszczona jest zatoka miasta Puno, pokryta grub? warstw? zielonej rz?sy . Dodatkowym zagro?eniem jest spływanie do jeziora wod z pol wraz z nawozami sztucznymi. Poprzez wprowadzenie pstr?ga kanadyjskiego zaburzono rownowag? ekosystemu. Doprowadziło do zubo?enia mikrofauny i flory i wygini?cia prawie połowy gatunkow i tak nielicznych ryb. Sytuacj? pogarsza fakt podzielenia jeziora pomi?dzy Peru i Boliwi? oraz nie najlepsze stosunki polityczne pomi?dzy tymi pa?stwami, co utrudnia skoordynowane akcje ochrony wod jeziora. Celem ochrony zasobow jeziora zało?ono w 1978 roku, na terenie Peru , Rezerwat Narodowy Titicaca .

Nazwa [ edytuj | edytuj kod ]

Nazwa jeziora pochodzi z india?skiego j?zyka keczua . W wolnym tłumaczeniu oznacza pum? poluj?c? na krolika. Powstała ze skojarzenia jakie rodzi kształt akwenu. Lokalne ludy stosuj? ro?ne nazewnictwo, np. Boliwijczycy nazywaj? jego mniejsz? cz??? Lago Huinaymarca, a wi?ksz? Lago Chucuito, podczas gdy Peruwia?czycy zw? je odpowiednio Lago Pequeno i Lago Grande.

Galeria [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. a b c d e Data Summary: Lago Titicaca (Lake Titicaca) . [dost?p 2009-11-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-18)].
  2. Grove, M. J., P. A. Baker, S. L. Cross, C. A. Rigsby and G. O. Seltzer 2003 Application of Strontium Isotopes to Understanding the Hydrology and Paleohydrology of the Altiplano, Bolivia-Peru. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 194:281-297.
  3. C.   Rigsby , M.S. Aldenderfer   P. A. Baker , Fluvial History of the Rio Ilave Valley, Peru, and Its Relationship to Climate and Human History. , ?Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology”, 194, 2003, s. 165-185 .
  4. Questions   Unlimited , Who Wants to Be a Judge at the National Academic Championship? [online], National Academic Championship, 2003 [dost?p 2016-12-06] .
  5. International Lake Environment   Committee , Data Summary: Lago Titicaca (Lake Titicaca) [online] [zarchiwizowane z adresu 2011-10-16] .