Termometr rt?ciowy ? termometr cieczowy , w ktorym do pomiaru temperatury wykorzystuje si? rt?? .

Modyfikacje (elementy ruchome) wprowadzane do rurki termometru pozwalaj? dokonywa? pomiaru warto?ci minimalnej lub maksymalnej w przedziale od momentu ustawienia termometru do odczytu.

Parlament Europejski w swojej dyrektywie, z uwagi na szkodliwo?? rt?ci na zdrowie człowieka, rekomenduje wycofanie si? z korzystania z termometrow rt?ciowych w celach medycznych.

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

Galileusz był w 1582 o krok od wynalezienia termometru. Skonstruował on przyrz?d nazwany termoskopem . Wewn?trz tego urz?dzenia nad pojemnikiem z wod? znajdowała si? otwarta u dołu rurka, w ktorej poziom wody zmieniał si? wraz z wahaniami temperatury. Przyrz?d ten reagował jednak rownie? na zmiany ci?nienia powietrza. Aparat Galileusza zafascynował toska?skiego ksi?cia Ferdynanda II, ktory eksperymentował z nim na pocz?tku XVII wieku. W 1644 odizolował rurk? od otaczaj?cego powietrza, uniezale?niaj?c j? w ten sposob od waha? ci?nienia.

Pierwszym przyrz?dem przypominaj?cym z wygl?du wspołczesne termometry był jednak termometr rt?ciowy. Został on udoskonalony na pocz?tku XVIII wieku przez pochodz?cego z Gda?ska , a osiadłego w Holandii fizyka ? Daniela Gabriela Fahrenheita ^[1] . Działanie tego rodzaju termometru oparte jest na zasadzie rozszerzania si? cieczy podczas zmiany temperatury. Przyrz?d pomiarowy składa si? z w?skiej szklanej rurki ( kapilary ) ze zbiorniczkiem na ciecz u dołu. Zbiorniczek wypełniony jest ciecz?, np. rt?ci? . W miar? wzrostu temperatury ciecz si? rozszerza i jest wypychana w gor? rurki (gdzie panuj? warunki zbli?one do pro?ni ). Temperatur? mo?na odczyta? na skali znajduj?cej si? na rurce lub obok niej. Fahrenheit wprowadził skal? pomiaru temperatury nazwan? po?niej jego nazwiskiem. Skala Fahrenheita była powszechnie u?ywana w przeszło?ci, dzisiaj jednak preferuje si? skal? Celsjusza ? skal? termometryczn? zaproponowan? w 1742 przez szwedzkiego astronoma Andersa Celsiusa .

W 1866 Thomas Clifford Allbutt wynalazł nowoczesny medyczny termometr rt?ciowy, co umo?liwiło zmniejszenie rozmiaru urz?dzenia z 30 do 15 cm i skrociło czas pomiaru z 20 do 5 min ^[2] .

Inne ciecze [ edytuj | edytuj kod ]

W miejsce rt?ci stosuje si? te? inne ciecze termometryczne. W zwi?zku z wycofaniem medycznych termometrow rt?ciowych ze sprzeda?y w wielu krajach Unii Europejskiej , powstało zapotrzebowanie na termometry zast?pcze. Do konstrukcji termometrow cieczowych u?ywa si? cieczy o mo?liwie niskiej temperaturze krzepni?cia, wysokiej temperaturze wrzenia oraz du?ej i liniowej rozszerzalno?ci cieplnej . W praktyce najcz??ciej u?ywa si? alkoholi ? zwłaszcza izopropanolu . W sprzeda?y znajduj? si? tak?e termometry medyczne zawieraj?ce galinstan , stop metali o temperaturze topnienia ok. ?20 °C.

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

• termometr laboratoryjny
• termometr lekarski
• rt??

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]