Teatr Dramatyczny im. Gustawa Holoubka

Pałac Kultury i Nauki , siedziba teatru
Typ teatru	teatr dramatyczny
Kierownictwo artystyczne	p.o. Mariusz Guglas
Data powstania	1949
Pa?stwo	Polska
Lokalizacja	Warszawa
brak wspołrz?dnych
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Teatr Dramatyczny im. Gustawa Holoubka ^[1] ? teatr miejski w Warszawie .

Od 2012 do 2022 roku dyrektorem naczelnym i artystycznym był Tadeusz Słobodzianek ^[2] . Od 1 wrze?nia 2022 roku do 5 stycznia 2024 roku dyrektorem naczelnym i artystycznym była Monika Strz?pka ^{[3] [4]} . Od 6 stycznia 2024 p.o. Dyrektora Teatru Dramatycznego m. st. Warszawy jest Mariusz Guglas ^{[4] [5]} .

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

Lata 50. [ edytuj | edytuj kod ]

Pod koniec 1954 roku zapadła decyzja, ?e Teatr Domu Wojska Polskiego (powstały w 1949 roku, graj?cy na małej scenie przy ulicy Krolewskiej) zyska now? siedzib? w niedawno wybudowanym Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie . Wojskowe kierownictwo Teatru Domu Wojska Polskiego zdawało sobie spraw? z konieczno?ci reorganizacji teatru, jak? wymuszała wi?ksza scena usytuowana w reprezentacyjnym miejscu. W 1955 roku uformował si? wi?c nowy zespoł, w skład ktorego weszli mi?dzy innymi: re?yserzy i re?yserki ( Lidia Zamkow , Ludwik Rene , Jan ?widerski , Maryna Broniewska ) oraz scenografowie ( Andrzej Sadkowski , po?niej doł?czył tak?e Jan Kosi?ski ) ^[6] . Funkcj? dyrektora pełnił nadal Marian Meller , kierownikiem artystycznym był Jan ?widerski, a kierownikami literackimi Konstanty Puzyna oraz Stanisław Marczak-Oborski ^[7] . Na inauguracj? działalno?ci teatru w nowej siedzibie zagrano Wesele w re?yserii Maryny Broniewskiej i Jana ?widerskiego z Halin? Mikołajsk? w roli Racheli ^[8] . Dramat Wyspia?skiego powrocił na warszawskie sceny po dziewi?ciu latach przerwy ^[7] .

W 1957 roku (pod koniec sezonu 1956/1957) teatr zmienił patronat z Domu Wojska Polskiego na Stołeczn? Rad? Narodow? i przyj?ł naw? Teatr Dramatyczny ^[6] . W tym samym roku odbyła si? w nim pierwsza na ?wiecie prapremiera dramatu Witolda Gombrowicza ? Halina Mikołajska wyre?yserowała Iwon?, ksi??niczk? Burgunda z Barbar? Krafftown? w roli tytułowej. Rok po?niej w teatrze odbyła si? prapremiera debiutanckiej sztuki Sławomira Mro?ka pod tytułem Policja (spektakl nosił tytuł Policjanci i został wyre?yserowany przez Jana ?widerskiego) ^[9] . Na fali odwil?y pa?dziernikowej Teatr Dramatyczny wprowadził nowy repertuar zagraniczny ? pojawiły si? sztuki Brechta ( Dobry człowiek z Seczuanu , Szwejk ), Durrenmatta ( Wizyta starszej pani ), Millera ( Proces w Salem ). W latach 50. popularno?? zdobył te? tworzony przez aktorow Kabaret Ko? , ktoremu Teatr Dramatyczny udzielał go?ciny ^[10] . W 1958 roku na etacie re?yserskim w Teatrze Dramatycznym został zatrudniony Konrad Swinarski (pracował na nim do roku 1963) ^[11] .

W latach 50. do zespołu Teatru Dramatycznego nale?eli m.in.: Jan ?widerski , Halina Mikołajska , Barbara Krafftowna , Aleksander Dzwonkowski , Wanda Łuczycka ^[7] .

Lata 60. [ edytuj | edytuj kod ]

W 1960 roku w Teatrze Dramatycznym odbyła si? prapremiera Kartoteki Tadeusza Ro?ewicza ? spektakl re?yserowała Wanda Laskowska ^[12] . W latach 60. spektakle w Teatrze Dramatycznym re?yserowali te? Adam Hanuszkiewicz , Bohdan Korzeniewski , Konrad Swinarski , Gustaw Holoubek , Ludwik Rene i Helmut Kajzar ^[13] .

W repertuarze pojawiały si? zarowno du?e widowiska teatralne, jak i kameralne przedstawienia ^[14] . W tym drugim nurcie rozwijane były przede wszystkim spektakle o charakterze satyrycznym i groteskowym. W latach 60. w Teatrze Dramatycznym realizowane były przede wszystkim dramaty wspołczesnych autorow (polskich i zagranicznych) ? szczegolnie cz?sto wystawiano sztuki Durrenmatta . Premiery na podstawie tekstow klasycznych, zdaniem historyka teatru Stanisława Marczaka-Oborskiego , w tamtym czasie zwykle okazywały si? mniej udane ^[14] . Od tej reguły istniały pewne wyj?tki na przykład Kroniki krolewskie według Wyspia?skiego w re?yserii Ludwika Rene uznane przez krytyka Jana Kłossowicza jedn? z dwoch najwa?niejszych premier sezonu ^[15] .

Od 1965 roku w Teatrze Dramatycznym w Warszawie co roku odbywaj? si? Warszawskie Spotkania Teatralne ^[16] .

W 1966 roku dyrektorem teatru został Andrzej Szczepkowski , a po dwoch latach na stanowisku zast?pił go Jan Bratkowski ^[17] .

Lata 70. [ edytuj | edytuj kod ]

W 1972 roku funkcj? dyrektora naczelnego i artystycznego obj?ł Gustaw Holoubek , ktory doł?czył do zespołu aktorskiego w 1969 roku, po tym jak odszedł z Teatru Narodowego w zwi?zku ze zdj?ciem Dziadow w re?yserii Kazimierza Dejmka w roku 1968 . Funkcj? dyrektora Teatru Dramatycznego Holoubek pełnił przez jedena?cie lat (do roku 1983) ^[18] . Holoubek, ktory sam był przede wszystkim aktorem, w pierwszej kolejno?ci troszczył si? o potrzeby zespołu aktorskiego. Za jego dyrekcji trwał on w niemal niezmiennym kształcie, cho? był uzupełniany o młodych wykonawcow (m.in. Jadwig? Jankowsk?-Cie?lak , Piotra Fronczewskiego , Janusza Gajosa , Andrzeja Łapickiego , Marka Kondrata i Marka Obertyna ) ^[18] . Zespoł Teatru Dramatycznego tworzyli w tamtym czasie ponadto: Zbigniew Zapasiewicz , Mieczysław Voit , Andrzej Szczepkowski , Wiesław Gołas , Wanda Łuczycka , Zofia Rysiowna , Małgorzata Niemirska .

Przez wi?kszo?? dyrekcji Gustawa Holoubka , funkcj? kierownika literackiego pełnił Jerzy Koenig . Koenig z wykształcenia był rusycyst?, dzi?ki czemu w repertuarze Teatru Dramatycznego wa?n? rol? pełniła dramaturgia rosyjska ^[18] . W 1974 roku po raz pierwszy w teatrze repertuarowym odbyła si? premiera ?lubu Witolda Gombrowicza ? re?yserował Jerzy Jarocki ^[19] . W Teatrze Dramatycznym w tamtym czasie grano te? inne sztuki Gombrowicza (m.in. Operetk? wyre?yserowan? przez Macieja Prusa ). Wystawiano tak?e dramaty Sławomira Mro?ka ( Rze?nia , Pieszo ) oraz Tadeusza Ro?ewicza ( Na czworakach ) ^[20] . Jednym z najwa?niejszych re?yserow pracuj?cych w latach 70. w Teatrze Dramatycznym był Jerzy Jarocki ( Na czworakach , ?lub , Rze?nia , Krol Lear ) ^[18] . Oprocz niego w teatrze pracowali tak?e Witold Zatorski ( Kubu? Fatalista i jego pan ), Maciej Prus ( Noc listopadowa , Operetka ), Kazimierz Dejmek ( Elektra , Sułkowski ), Jerzy Grzegorzewski ( Warjacje ) ^[20] .

Lata 80. [ edytuj | edytuj kod ]

W 1981 roku Gustaw Holoubek wygłosił przemowienie popieraj?ce strajk robotnikow Wybrze?a. Stan wojenny przerwał obrady Kongresu Kultury organizowanego w Teatrze Dramatycznym ^[21] . Po ponownym otwarciu teatrow, Teatr Dramatyczny przygotował premier? Mordu w Katedrze w re?yserii Jerzego Jarockiego (rownocze?nie Jarocki przygotował drug? wersj? spektaklu w Krakowie). Warszawskie przedstawienie grane było w Katedrze ?w. Jana na Starym Mie?cie , Gustaw Holoubek grał w nim rol? Tomasza Becketa ^[22] . Spektakl stanowił aluzyjny komentarz do owczesnej sytuacji politycznej. Został zdj?ty po sze?ciu pokazach ^[21] .

W styczniu 1983 roku Gustaw Holoubek został odwołany z funkcji dyrektora Teatru Dramatycznego, co sprowokowało do odej?cia z zespołu wielu znanych aktorow. W tym samym czasie powołano do ?ycia Teatr Rzeczypospolitej , a na jego siedzib? wyznaczono scen? w Pałacu Kultury i Nauki . Po pewnym czasie powołano Jana Pawła Gawlika na nowego dyrektora obu instytucji: Teatru Dramatycznego i Teatru Rzeczypospolitej . Spektakle Teatru Dramatycznego w tamtym czasie traciły na jako?ci artystycznej, a cała instytucja uległa marginalizacji ^[18] . Pewne o?ywienie przyszło dopiero w 1987 roku, kiedy funkcj? dyrektora obj?ł Zbigniew Zapasiewicz . Zapasiewicz, wcze?niej przez lata zwi?zany z teatrem jako aktor, chciał odbudowa? ?wietno?? instytucji. Najwa?niejszym wydarzeniem za jego dyrekcji była premiera spektaklu Ja, Feurebach w re?yserii Andrzeja Łapickiego (odbyła si? w 1988 roku) ^[23] . Joanna Krakowska ocenia dyrekcj? Zapasiewicza jako nieudan? ^[12] .

Lata 90. [ edytuj | edytuj kod ]

W 1990 roku dyrektorami Teatru Dramatycznego zostali Mieczysław Marszycki (dyrektor naczelny) i Maciej Prus (dyrektor artystyczny) ^[24] . W 1991 roku w Teatrze Dramatycznym odbyła si? go?cinnie (spektakl był przedsi?wzi?ciem prywatnym) premiera musicalu Metro Janusza Stokłosy w re?yserii Janusza Jozefowicza . Produkcja przedstawienia odznaczała si? niesłychanym jak na tamte czasy rozmachem (m.in. po raz pierwszy w Polsce zastosowano na scenie ?wiatła laserowe jako element scenografii) ^[25] . Producentem Metra była firma Batax, ktor? kierował milioner Wiktor Kubiak . W 1990 roku, jeszcze przed premier? musicalu, Kubiak podj?ł prob? kupienia Teatru Dramatycznego, co spotkało si? z przychylno?ci? Rady Miasta . Z powodow formalnych sprzeda? okazała si? niemo?liwa, ale miasto nie ustawało w wysiłkach. Przeciwko prywatyzacji teatru protestowali dyrektor Maciej Prus, ZASP i regionalne władze ?Solidarno?ci” . W lutym 1992 roku pokazy Metra na Broadwayu okazały si? klap? i przyniosły du?e straty finansowe. Kubiak wycofał si? z pomysłu kupienia Teatru Dramatycznego, cho? jako oficjalny powod podawał niech?? ?rodowiska teatralnego ^[26] .

W czasie swojej dyrekcji Maciej Prus wyre?yserował Nie-bosk? komedi? oraz Szewcow ^[23] . Zaprosił te? do wspołpracy Pawła Wodzi?skiego i Pawła Łysaka , ktorzy w Teatrze Dramatycznym zrobili swoje debiutanckie spektakle ? pierwszy w 1991 roku pokazał Woyzecka według tekstu Georga Buchnera , drugi w 1992 roku wystawił dramat Roberto Zucco Bernard-Marie Koltesa ^[27] . Ponadto odbyły si? premiery mi?dzy innymi dramatow Szekspira ( Hamlet w re?yserii Andrzeja Domalika ), Czechowa ( Mewa tak?e w re?yserii Domalika ) i Ionesco ( Krzesła w re?yserii Andrzeja Szczykno ) ^[20] .

Po trzech latach urz?dowania Marszycki i Prus ust?pili miejsca duetowi Anny Sapiegi (dyrektorka naczelna) i Piotrowi Cie?lakowi (dyrektor artystyczny). Na inauguracj? swojej dyrekcji Cie?lak wyre?yserował spektakl Wesele, wesele na podstawie Wesela Antoniego Czechowa i Wesela u drobnomieszczan Bertolta Brechta . Oprocz przedstawie? na podstawie wspołczesnych tekstow, ch?tnie si?gał te? po dramaty Szekspira ^[28] . Cie?lak zapraszał tak?e do re?yserowania w Teatrze Dramatycznym wybitnych re?yserow i re?yserki: Grzegorza Jarzyn? , Piotra Cieplaka , Agnieszk? Gli?sk? czy Pawła Mi?kiewicza . W styczniu 1998 roku odbyła si? premiera Poskromienia zło?nicy w re?yserii Krzysztofa Warlikowskiego (to drugi, po Elektrze z 1997 roku spektakl tego tworcy w Teatrze Dramatycznym). Re?yser dokonał feministycznej interpretacji dramatu Szekspira, a spektakl rozgrywał si? w uwspołcze?nionych realiach ^[29] .

Za dyrekcji Cie?laka i Prusa do zespołu Teatru Dramatycznego doł?czyli Danuta Stenka , Adam Ferency , Marcin Doroci?ski , Małgorzata Ko?uchowska ^[20]

Lata 2000?2012 [ edytuj | edytuj kod ]

W 2001 roku odbyła si? premiera Wymazywania na podstawie powie?ci Thomasa Bernharda w re?yserii Krystiana Lupy ^[30] , ktore w 2010 roku zostało zarejestrowane przez Narodowy Instytut Audiowizualny z inicjatywy TVP Kultura (spektakl był emitowany na antenie tej stacji) i obecnie mo?na je ogl?da? na stronie Ninateki ^[31] .

W 2008 roku dyrektorem Teatru Dramatycznego został Paweł Mi?kiewicz , ktory wcze?niej przez cztery sezony był zwi?zany z teatrem jako re?yser ^[32] . Funkcj? dramaturga teatru obj?ła Dorota Sajewska . Władze Warszawy chciały w ten sposob przekształci? jeden ze stołecznych teatrow w scen? eksperymentaln?. Zmiana dyrekcji wi?zała si? z protestami cz??ci zespołu aktorskiego. Jednym z pomysłow Mi?kiewicza i Sajewskiej było zaproszenie do wspołpracy młodych re?yserow (w Teatrze Dramatycznym pojawili si? wtedy m.in. Maciej Podstawny , Radosław Rychcik , Michał Kmiecik i Monika Strz?pka ). Jak ocenia krytyczka Jolanta Kowalska ?Pomimo niesprzyjaj?cych okoliczno?ci Mi?kiewiczowi i partneruj?cej mu w funkcji zast?pczyni Dorocie Sajewskiej udało si? zbudowa? w Dramatycznym o?rodek artystyczny otwarty na ro?ne nurty debaty publicznej, w ?wiadomy sposob organizuj?cy przestrze? odbioru” ^[32] .

W 2008 roku Rada Miasta Stołecznego Warszawy na uroczystej sesji nadała Teatrowi Dramatycznemu imi? Gustawa Holoubka. Decyzja o nadaniu patronatu została poprzedzona dyskusj? ?rodowiskow? i medialn? ^[33] .

W 2009 roku odbyła si? premiera Persony. Marilyn (spektakl znany te? pod tytułem Persona. Tryptyk/Marilyn ) w re?yserii Krystiana Lupy z Sandr? Korzeniak w roli Marilyn Monroe . Za t? kreacj? aktorka została nagrodzona Paszportem Polityki w kategorii Teatr ^[34] .

W 2010 roku na premierze kontynuacji cyklu re?yserowanego przez Krystiana Lup? ? Persona. Ciało Simone doszło do protestu Joanny Szczepkowskiej graj?cej w spektaklu rol? Simone Weil . Aktorka bez uzgodnienia tego z re?yserem lub kolegami wykonała trzy gesty: weszła w publiczno??, nast?pnie wrociła na scen? i podniosła dło? w ge?cie nazistowskiego pozdrowienia, by w ko?cu pokaza? nagie po?ladki. Powody swojego zachowania wyja?niła potem w wielu wywiadach i tekstach tłumacz?c, ?e jej protest wynikał ze sposobu pracy Krystiana Lupy oraz z polityki zarz?dzania Teatrem Dramatycznym. Szczepkowska została usuni?ta z obsady i zast?piona przez Maj? Ostaszewsk? ^[35] .

W 2012 roku władze Warszawy wycofały si? z poparcia udzielonego trzy lata wcze?niej Pawłowi Mi?kiewiczowi. Zarzuciły mu granie do pustej widowni, złe gospodarowanie finansami i zdj?cie z afisza spektakli, ktore zapewniały du?? widowni? ^[32] .

Od 2012 [ edytuj | edytuj kod ]

W 2012 roku dyrektorem Teatru Dramatycznego został Tadeusz Słobodzianek , ktory do tej pory kierował warszawskim Teatrem na Woli oraz Laboratorium Dramatu . Doprowadziło to do poł?czenia trzech scen w now? jednostk? o nazwie Teatr Dramatyczny m. st. Warszawy ^[36] na podstawie uchwały Rady miasta stołecznego Warszawy z 8 listopada 2012 roku ^[37] , w wyniku poł?czenia dwoch instytucji kultury: Teatru Dramatycznego m.st. Warszawy im. Gustawa Holoubka i Teatru Na Woli im. Tadeusza Łomnickiego , z dniem 1 stycznia 2013 roku powstała nowa instytucja o nazwie Teatr Dramatyczny m.st. Warszawy. Dwie głowne sceny teatru otrzymały odpowiednio nazwy: Scena im. Gustawa Holoubka (przy placu Defilad 1) i Scena Na Woli im. Tadeusza Łomnickiego (przy ul. Kasprzaka 22) ^[38] .

Decyzja ta była kontrowersyjna i została oprotestowana przez cz??? ?rodowiska teatralnego. W prasie poł?czone sceny pod kierownictwem jednej osoby zło?liwie okre?lono mianem Sloboplexu ^[39] . Dotychczasowi patroni Teatru Dramatycznego i Teatru na Woli ? Gustaw Holoubek i Tadeusz Łomnicki ? stali si? patronami poszczegolnych scen. Obok nich działała mała scena imienia Haliny Mikołajskiej oraz sala prob imienia Witolda Zatorskiego . Przeciwko odebraniu Teatrowi Dramatycznemu niedawno nadanego patronatu Gustawa Holoubka wypowiedziała si? mi?dzy innymi ?ona aktora, Magdalena Zawadzka ^[40] .

Repertuar Teatru Dramatycznego za dyrekcji Tadeusza Słobodzianka układał si? w kilka nurtow ^[41] obejmuj?c mi?dzy innymi wystawienia klasyki dramatu (m.in. utworow Szekspira , Gozziego , Goldoniego , Sofoklesa ), klasyki dramatu XX wieku ( Ionesco , Muller , Durrenmatt ), polskich i zagranicznych sztuk wspołczesnych ( Przemek Jurek , Hanoh Levin , Brian Fierl ) oraz przedstawienia rozrywkowe. Stale wystawiane s? te? dramaty Tadeusza Słobodzianka, mi?dzy innymi Nied?wied? Wojtek , Młody Stalin , Historia Jakuba , Fatalista . W repertuarze od 2010 roku utrzymuje si? te? Nasza klasa ^[20] . W?rod re?yserow, ktorzy pracuj? w teatrze mo?na wymieni?: Agnieszk? Gli?sk? , Wawrzy?ca Kostrzewskiego , Tadeusza Bradeckiego , a tak?e tworcow zagranicznych m.in. Ondreja Spi?aka i Oscara Kor?unovasa ^[20] .

Od 2013 roku Teatr Dramatyczny powrocił do roli organizatora Warszawskich Spotka? Teatralnych ^[42] .

W 2019 roku z okazji 70-lecia istnienia Teatru Dramatycznego odbyła si? premiera Hamleta w re?yserii Tadeusza Bradeckiego . Obchodom towarzyszyło tak?e otwarcie wystawy Hamlet w Teatrze Dramatycznym zbieraj?cej zdj?cia z ro?nych inscenizacji dramatu Szekspira ^[43] .

W 2019 roku władze miasta podj?ły decyzj? o ponownym wył?czeniu budynku Teatru na Woli z kompleksu Teatru Dramatycznego i przeznaczeniu budynku dla Teatru ?ydowskiego z jednoczesnym przeniesieniem zespołu i repertuaru Teatru na Wili do Pałacu Kultury i Nauki ^[44] . W 2023 roku, na mocy uchwały NR LXXX/2635/2023 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z 20 kwietnia 2023, Teatr Dramatyczny m.st. Warszawy zmienił nazw? na Teatr Dramatyczny im. Gustawa Holoubka.

Dyrektorzy [ edytuj | edytuj kod ]

• Marian Meller (1954?1957)
• Marian Meller i Jan ?widerski (1957?1962)
• Jan ?widerski (1962?1966)
• Andrzej Szczepkowski (1966?1967)
• Jan Bratkowski (1967?1973)
• Gustaw Holoubek (1973?1982)
• Mieczysław Marszycki (1982?1982)
• Jan Paweł Gawlik (1982?1985)
• Marek Okopi?ski (1985?1986)
• Mieczysław Marszycki (1986?1988)
• Mieczysław Marszycki i Zbigniew Zapasiewicz (1988?1990)
• Mieczysław Marszycki , Anna Sapiego i Maciej Prus (1990?1993)
• Anna Sapiego i Piotr Cie?lak (1993?2008)
• Paweł Mi?kiewicz (2008?2012)
• Tadeusz Słobodzianek (2012?2022)
• Monika Strz?pka (2022?2024) ^{[3] [5]}
• p.o. Mariusz Guglas (2024?) ^{[4] [5]}

?rodło: Encyklopedia Teatru ^[20] .

Sceny [ edytuj | edytuj kod ]

Teatr Dramatyczny dysponuje obecnie trzema scenami ^[45] :

• Du?a Scena ? Pałac Kultury i Nauki
• Mała Scena im. Haliny Mikołajskiej ? Pałac Kultury i Nauki
• Scena Przodownik ? ul. Olesi?ska 21

Inicjatywy [ edytuj | edytuj kod ]

Zako?czone [ edytuj | edytuj kod ]

• Festiwal Festiwali Teatralnych ?Spotkania” ? festiwal teatralny istniej?cy w latach 2004?2006.
• Mi?dzynarodowy Festiwal Teatralny Warszawa Centralna ? festiwal teatralny istniej?cy w latach 2008?2012.

Aktualne [ edytuj | edytuj kod ]

• Warszawskie Spotkania Teatralne ? jeden z najwi?kszych krajowych festiwali teatralnych.
• Laboratorium Dramatu ? projekt o charakterze eksperymentalno-edukacyjnym, ktorego celem jest promocja dramaturgii wspołczesnej.
• Fabula Mundi ? program skierowany do europejskich dramaturgow maj?cy na celu tłumaczenie dramatow na j?zyki krajow bior?cych udział w projekcie (m.in. czeski, włoski, bułgarski, niemiecki, polski, angielski), prezentacje i czytania dramatow, organizacj? rezydencji artystycznych oraz sieciowanie ?rodowiska dramatopisarskiego. Teatr Dramatyczny jest partnerem projektu od 2017 roku ^[46] .
• DramatOn ? cykl wydarze? towarzysz?cych premierom spektakli teatralnych; obejmuje mi?dzy innymi wykłady, oprowadzania po kulisach teatru, czytania dramatow i poezji, a tak?e czytania ba?ni i literatury dla dzieci. Wydarzenia w ramach DramatOnu s? bezpłatne ^[47] .

Aktorzy (m.in) [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Danuta D?browska, Barbara Krasnod?bska, Teatr Dramatyczny m.st. Warszawy 1957?1987 , Warszawa 1987.
• Teatr Dramatyczny w Warszawie , red. Stanisław Marczak-Oborski, PWN, Warszawa 1972.
• Teatr Dramatyczny miasta stołecznego Warszawy 1957?2007 , red. Dorota Sajewska, Paweł Pokora, Magdalena Jaracz, Marcin Leszczy?ski, Warszawa 2008.
• Teatr Dramatyczny m.st. Warszawy, dawniej Teatr Domu Wojska Polskiego 1955?1958 , red. Jan Kosi?ski, Janina Ludawska, Stanisław Marczak-Oborski, Konstanty Puzyna, Warszawa 1959.

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

• Strona w bazie e-teatr.pl
• Oficjalna strona Teatru Dramatycznego m. st. Warszawy . teatrdramatyczny.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-21)].
• Wirtualne archiwum Teatru Dramatycznego m. st. Warszawy
• Teatr Dramatyczny , [w:] Encyklopedia teatru polskiego (teatry i zespoły teatralne). [dost?p 2022-01-20]   .
• Teatr Dramatyczny m. st. Warszawy , [w:] Encyklopedia teatru polskiego (teatry i zespoły teatralne). [dost?p 2022-01-20]   .