Taniec Duchow ^[1] ? termin odnosz?cy si? do doktryny synkretycznego ruchu religijnego , ktory rozwin?ł si? u Indian Ameryki Połnocnej na terenie Kalifornii w latach 80. XIX w. ^[a] (a po?niej został przyj?ty przez plemiona z terenu Wielkiej Kotliny i na Wielkich Rowninach ) ^{[1] [2]} , jak i samej praktyki rytualnej, ktor? stanowił sam taniec. Sam element ta?ca rytualnego prawdopodobnie wywodził si? z wcze?niejszego rytualnego Ta?ca Duchow, praktykowanego przez plemi? Pajutow w Nevadzie około 1870 ^[2] . Ruch ł?czył pierwiastki tradycyjnych india?skich wierze? plemiennych z elementami chrze?cija?skimi . Schyłek Ta?ca Duchow nast?pił po 1891, ale w tradycji niektorych plemion pozostał trwałym elementem ^[1] .

Taniec Duchow był nowym zjawiskiem kulturowym, powstałym na skutek upadku politycznego i erozji tradycyjnych wzorow ?ycia oraz poczucia bezradno?ci. Ruch ł?czył pierwiastki tradycyjnych india?skich wierze? plemiennych z elementami chrze?cija?skimi. Inicjatorem ruchu był Wovoka , znany te? jako Jack Wilson ? Indianin z plemienia Pajutow, ktory w 1885 miał wizj?, w ktorej miał ujrze? Boga oraz zdrowych i szcz??liwych, ciesz?cych si? tradycyjnym ?yciem Indian. Wovoka miał otrzyma? polecenie, by naucza? Indian wzajemnej miło?ci, a tak?e d??enia do kształtowania pokojowych stosunkow z białymi . W wizji Bog miał nakaza? Indianom, by poniechali kradzie?y, kłamstw, wojen, a tak?e zaleci?, by byli pracowici i by spełniali rytuał ?wi?tego ta?ca. To wszystko miało pozwoli? na poł?czenie si? ze zmarłymi przodkami w odrodzonym ?wiecie, wolnym od staro?ci, chorob i ?mierci ^{[1] [2]} . Taniec Duchow praktykowany był przez wiele plemion ^[2] .

Do najwa?niejszych elementow ruchu nale?ało millenarystyczne proroctwo o zbli?aj?cym si? ko?cu ?wiata, ktory miał nadej?? poprzez katastrof? kosmiczn?, ktora miała zniszczy? ?wiat białych ludzi i wyrz?dzone przez nich zło, za? sam taniec rytualny miał przyspieszy? nadej?cie katastrofy ^[1] .

Taniec Duchow był poprzedzany rytualnym oczyszczaniem. Był wykonywany wokoł usytuowanego centralnie drzewa lub słupa (czasem zwie?czonego ameryka?sk? flag? ). Członkowie wielu india?skich plemion z Wielkich Rownin wykonywali taniec w specjalnych ?koszulach Ducha” lub szatach. Indianie z plemienia Dakotow wierzyli, ?e stroj ten jest kuloodporny ^[2] .

Taniec Duchow trwał przez 4 kolejne dni i noce. Ta?cz?cy do?wiadczali wizji, ktorych tre?? była relacjonowana pozostałym uczestnikom. Członkowie plemion usposobionych pokojowo wykonywali Taniec Duchow w formie nieagresywnej. Dopiero Dakotowie nadali mu cechy wojownicze ^[1] . Członkowie tego plemienia zacz?li praktykowa? taniec bez przerwy, ignoruj?c nakaz Wovoki, ktory zalecał, by ta?czy? co trzy miesi?ce przez pi?? kolejnych dni. W konsekwencji zaniedbywali nawet prace polowe ^[2] . Szczegolnym wydarzeniem w historii Ta?ca Duchow był rytualny taniec wykonywany przez członkow tego plemienia w Wounded Knee w grudniu 1890. Ta?cz?cy Dakotowie zostali uznani za wojownikow szykuj?cych si? do wojny. Plemi? zostało zaatakowane przez ameryka?skie wojsko federalne. W czasie tej masakry zgin?ło ponad 200 osob ? w tym kobiety i dzieci. Wielu rannych nie uzyskało pomocy i zmarło wskutek wychłodzenia organizmu ^[1] .

Schyłek Ta?ca Duchow nast?pił po 1891, ale w tradycji niektorych plemion pozostał trwałym elementem ^[1] .

  Osobny artykuł: Masakra nad Wounded Knee .

Uwagi [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]