Szczyrbskie Jezioro
[1]
(
słow.
?trbske Pleso
,
niem.
Tschirmer See
,
w?g.
Csorbato
) ? miejscowo?? u podno?a
Tatr
Wysokich
na
Słowacji
. Poło?one na południowym brzegu
jeziora
o tej samej nazwie
Szczyrbskie Jezioro
(słow.
?trbske pleso
? drugi człon mał? liter? w odro?nieniu od nazwy miejscowo?ci) i otoczone
lasem
?wierkowym
, zniszczonym jednak bardzo przez huraganowy wiatr w 2004. O?rodek turystyczny i sportow zimowych. Osada jest poło?ona na wysoko?ci 1315?1385 m n.p.m.
Szczyrbskie Jezioro w latach 1999?2007 nale?ało administracyjnie do miasta
Wysokie Tatry
. Decyzj? S?du Najwy?szego Republiki Słowackiej z 3 maja 2007 miejscowo?? weszła od 1 stycznia 2008 w skład gminy
Szczyrba
jako jedna z trzech cz??ci (Szczyrba,
Tatrza?ska Szczyrba
, Szczyrbskie Jezioro). Senat S?du Konstytucyjnego stwierdził jednak, ?e decyzja ta jest niezgodna z ustaw? restytucyjn?, dlatego Szczyrbskie Jezioro miało sta? si? z powrotem cz??ci? Wysokich Tatr
[2]
. Ostateczna decyzja S?du Najwy?szego przyznała miejscowo?? ponownie gminie Szczyrba
[3]
.
W roku 1872 Jozef Szentivanyi, w?gierski wła?ciciel ziemski, wybudował na południowym brzegu Szczyrbskiego Jeziora my?liwsk? chat?, ktora stała si? zarodkiem po?niejszego turystycznego centrum Szczyrbskie Jezioro.
W?gierskie Towarzystwo Karpackie
w roku 1875 zainspirowało budow? schroniska turystycznego. W krotkim czasie powstały dalsze hotele i restauracje, sanatorium i kilka willi. W roku 1885, ministerialn? decyzj? z dnia 4 kwietnia, przyznano osadzie status uzdrowiska. Od tego czasu corocznie, przez cały sezon letni, ordynował w osadzie stały lekarz uzdrowiskowy
[4]
. Ukoronowaniem rozbudowy z czasow w?gierskich było postawienie hoteli ?Krywa?” i ?Hviezdoslav” (zacz?ty w 1916 r., został uko?czony i oddany do u?ytku w roku 1923
[4]
).
W 1901 r. Szczyrbskie Jezioro odkupił od Szentivanyi'ego w?gierski skarb pa?stwa, po czym wynaj?ł je społce
Wagons-Lits
, b?d?cej wowczas własno?ci? wielkiego koncernu
Thomas Cook Group
. Ta utworzyła specjaln? społk? celow? do zarz?dzania uzdrowiskiem. Po
I wojnie ?wiatowej
została ona przej?ta przez nowo powstałe
pa?stwo czechosłowackie
[4]
.
Najwa?niejszym czynnikiem decyduj?cym o rozwoju miejscowo?ci była budowa dogodnych poł?cze? komunikacyjnych. W roku 1876 wybudowano drog? jezdn? Tatrza?ska Szczyrba ? Szczyrbskie Jezioro (w roku 1921 dostosowano j? do ruchu samochodow). W 1892 r. owczesny wła?ciciel miejscowo?ci, Szentivanyi, wyst?pił z inicjatyw? budowy
kolei z?batej
, biegn?cej mniej wi?cej rownolegle do drogi. Dopiero jednak 4 lata po?niej, 28 lipca 1896 r.
Kolej Koszycko-Bogumi?ska
(jako inwestor) oddała do eksploatacji
w?skotorow? kolej z?bat?
o rozstawie szyn 1000 mm
[4]
(w roku 1933 zast?piła j? komunikacja autobusowa). Z kolei w roku 1885 wybudowano drog? mi?dzy Szczyrbskim Jeziorem a
Starym Smokowcem
, za? w roku 1911 oddano do u?ytku
kolej elektryczn?
. Obecnie do Szczyrbskiego Jeziora mo?na dojecha? krotk? drog? dojazdow? od skrzy?owania na podtatrza?skiej
Drodze Wolno?ci
.
Po
II wojnie ?wiatowej
tzw. Nowe Szczyrbskie Jezioro przeznaczono na cele turystyczno-rekreacyjne, natomiast pozostałe obiekty przej?ły w 1948 r. ?eskoslovenske ?tatne kupele na cele lecznicze
[4]
. W zwi?zku z przygotowaniami do
narciarskich mistrzostw ?wiata w 1970 roku
postawiono szereg nowoczesnych budynkow, aby zabezpieczy? odpowiedni? liczb? noclegow i jadalni. Jednocze?nie rozbudowano system komunikacji, ł?cznie z now? elektryczn? ?z?batk?” z Tatrza?skiej Szczyrby, przej??, sklepow i usług, a przy wyj?ciu z
Doliny Młynickiej
powstało nowe centrum narciarskie. W połowie 1976 roku oddano do u?ytku wielkie, nowoczesne i samowystarczalne sanatorium ?Helios” o 350 ło?kach (w tym 150 dla dzieci), przeznaczone do leczenia chorob gornych drog oddechowych, za? w grudniu tego samego roku Interhotel ?Patria”
[4]
.
W Szczyrbskim Jeziorze mieszkał
Gustav Nedobry
(1893?1966), jeden z zało?ycieli wspinaczkowego klubu
IAMES
, organizator słowackiej turystyki, gorskich przewodnikow i ratownikow.
- ? czerwono znakowana
Magistrala Tatrza?ska
od
Rozdro?a w Furkotnej Dolinie
nad Szczyrbskie Jezioro, dalej wzdłu? jego brzegu i na połnoc w kierunku
Popradzkiego Stawu
.
- Czas przej?cia od rozdro?a do Szczyrbskiego Jeziora: 40 min w obie strony
- Czas przej?cia ze Szczyrbskiego Jeziora do
Rozdro?a przy Popradzkim Stawie
: 1:15 h, ↓ 1:05 h
- ? nad Popradzki Staw prowadzi te? szlak zielony, odchodz?cy od czerwonego i u?ywany w zimie. Czas przej?cia ze Szczyrbskiego Jeziora nad staw: 1:15 h, ↓ 1:05 h
- ? ?ołty szlak zaczynaj?cy si? na południowym brzegu Szczyrbskiego Jeziora i biegn?cy na połnoc do
Doliny Młynickiej
, st?d dalej a? na
Bystr? Ławk?
. Czas przej?cia do
Wodospadu Skok
w Dolinie Młynickiej: 1:40 h, ↓ 1:10 h
- ? niebieski szlak rozpoczynaj?cy si? przy stacji kolei elektrycznej i wiod?cy zachodnim brzegiem jeziora do
Schroniska na Solisku
(
Chata pod Soliskom
). Czas przej?cia do schroniska: 1:55 h, ↓ 1:25 h
- ? zielony szlak (tzw.
Ni?ni Podkrywa?ski Chodnik
rozpoczynaj?cy si? na południowym kra?cu jeziora i prowadz?cy na zachod powy?ej
Tatrza?skiej Drogi Młodo?ci
. Czas przej?cia do
Białego Wagu
: 1 h w obie strony
W miejscowo?ci znajduj? si? dwie skocznie narciarskie: du?a
skocznia narciarska
? nieczynna
K120
oraz normalna
K90
, na ktorych w
1970
roku rozgrywano
Mistrzostwa ?wiata w Skokach Narciarskich
. Trzykrotnie na skoczni normalnej rozgrywano mistrzostwa ?wiata juniorow w narciarstwie klasycznym w
1990
(tylko skoki i kombinacja norweska),
2000
(skoki, biegi narciarskie i kombinacja norweska) i
2009
(tylko skoki i kombinacja norweska). Dawniej tu organizowano konkursy
Pucharu ?wiata w skokach narciarskich
(ostatni konkurs rozegrano w sezonie
1990/1991
) oraz
Pucharu ?wiata w kombinacji norweskiej
(ostatni konkurs rozegrano w sezonie
2001/2002
)
[5]
.
Ze szczytu du?ej skoczni narciarskiej (K120) organizowane s? skoki
bungee
.
W 2014 usytuowano tutaj met? jednego z etapow kolarskiego wy?cigu
Tour de Pologne
[6]
. Etap wygrał Polak
Rafał Majka
.
- Tomasz Nodzy?ski, Marta Cobel-Tokarska:
Tatry Wysokie i Bielskie: polskie i słowackie
. Warszawa: ExpressMap, 2007.
ISBN
978-83-60120-88-0
.
Brak numerow stron w ksi??ce
Miejscowo?ci i osady podtatrza?skie