Syriza

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Syriza
Ilustracja
Pa?stwo

  Grecja

Lider

Stefanos Kaselakis

Data zało?enia

2004/2012

Ideologia polityczna

lewicowy populizm , socjalizm demokratyczny , zielony socjalizm , alterglobalizm

Grupa w Parlamencie
Europejskim

Zjednoczona Lewica Europejska ? Nordycka Zielona Lewica

Barwy

czerwony

Strona internetowa

Syriza lub Koalicja Radykalnej Lewicy ( gr. Συνασπισμ?? Ριζοσπαστικ?? Αριστερ??, ΣΥΡΙΖΑ ) ? grecka lewicowa , umiarkowanie eurosceptyczna [1] partia polityczna, powstała jako koalicja radykalnie lewicowych, eurokomunistycznych, trockistowskich i alterglobalistycznych ugrupowa? politycznych. Pogl?dy partii okre?lane s? jako demokratyczno-socjalistyczne i lewicowo-narodowe [2] , a tak?e ekosocjalistyczne i alterglobalistyczne [3] .

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

Koalicja powstała w 2004 na potrzeby wyborow do Parlamentu Hellenow . Zawi?zała j? grupa partii i organizacji społecznych, w?rod ktorych najwi?ksz? była Sinaspismos , a tak?e m.in. grupa osob zwi?zanych poprzednio z Komunistyczn? Parti? Grecji . Do bloku przył?czały si? kolejne stronnictwa, w 2007 Syriza liczyła ponad 10 kolektywnych uczestnikow.

W wyborach krajowych w 2004 koalicja otrzymała 3,3% głosow i 12 mandatow [3] . Wkrotce doszło do kryzysu, na skutek czego Sinaspismos wystartowała samodzielnie do Europarlamentu w tym samym roku. Ostatecznie doszło do odnowienia koalicji, ktora w wyborach w 2007 zdobyła 5,0% głosow i 14 mandatow. Dwa lata po?niej poparło j? 4,6% wyborcow, co przeło?yło si? na 13 miejsc w parlamencie [3] . W Parlamencie Europejskim w 2009 przedstawicielem Syrizy został Nikolaos Chundis , zasiadaj?cy w grupie Zjednoczonej Lewicy Europejskiej i Nordyckiej Zielonej Lewicy . W przedterminowych wyborach krajowych w maju 2012 koalicja z wynikiem blisko 17% zaj?ła drugie miejsce za Now? Demokracj? , zdobywaj?c 52 mandaty [3] . W kolejnych wyborach przeprowadzonych w czerwcu tego samego roku z wynikiem prawie 27% (71 mandatow) ponownie uplasowała si? na drugim miejscu [3] .

Strona internetowa Syrizy wymieniała kilkana?cie wspołtworz?cych j? ugrupowa? socjaldemokratycznych , maoistowskich, komunistycznych, reprezentuj?cych nurty ekosocjalistyczne i tzw. socjalizm demokratyczny [4] . W maju 2012 Syriza zło?yła do S?du Najwy?szego wniosek o zarejestrowanie jej jako jednolitej partii politycznej [5] .

W maju 2014 Syriza wygrała wybory europejskie, uzyskuj?c około 26,6% głosow (6 mandatow) [6] . W styczniu 2015 zwyci??yła natomiast w przedterminowych wyborach parlamentarnych ? otrzymała ponad 36,3% głosow i 149 mandatow w 300-osobowym parlamencie [7] . 26 stycznia tego? roku jej lider Aleksis Tsipras został zaprzysi??ony na stanowisku premiera [8] . W lipcu 2015 zdecydowana wi?kszo?? deputowanych Syrizy głosowała za ustaw? o reformach oszcz?dno?ciowych b?d?cych warunkiem kredytodawcow udzielenia Grecji kolejnej pomocy, jednak?e przeciwko tej decyzji głosowali m.in. były minister finansow Janis Warufakis , minister energetyki Panajotis Lafazanis i przewodnicz?ca parlamentu Zoi Konstandopulu [9] . W sierpniu 2015 Panajotis Lafazanis rozpocz?ł tworzenie nowego ugrupowania pod nazw? Jedno?? Ludowa , do ktorego przyst?piło 25 posłow Syrizy [10] .

We wrze?niu tego? roku odbyły si? przedterminowe wybory , ktore Syriza ponownie wygrała (35,5% głosow i 145 mandatow) [3] . Jej lider po miesi?cu powrocił wowczas na urz?d premiera. W maju 2019 partia utrzymała 6 mandatow w wyborach do PE, jednak została pokonana przez Now? Demokracj? [11] , co skutkowało rozpisaniem przez premiera przedterminowych wyborow krajowych. W wyniku głosowania z lipca tego? roku Syriz? poparło 31,5% głosuj?cych (86 mandatow). Nowa Demokracja uzyskała wowczas wi?kszo?? [3] , w zwi?zku z czym partia Aleksisa Tsiprasa przeszła do opozycji. W wyborach z maja 2023 i czerwca 2023 formacja odnotowywała dalsze spadki poparcia, otrzymuj?c odpowiednio 20,1% głosow (71 mandatow) [12] oraz 17,8% głosow (48 mandatow) [13] .

Po kolejnych pora?kach Aleksis Tsipras ust?pił z funkcji lidera partii. We wrze?niu 2023 nowym przewodnicz?cym Syrizy został Stefanos Kaselakis [14] .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. Euroskepticism , [w:] Encyclopædia Britannica [dost?p 2015-01-30] ( ang. ) .
  2. The paradox of nationalism: the common denominator of radical left and radical right Euroscepticism . academia.edu. [dost?p 2015-05-16]. ( ang. ) .
  3. a b c d e f g Parties and Elections in Europe: Greece . parties-and-elections.eu. [dost?p 2019-07-08]. ( ang. ) .
  4. Συνιστ?σε? . syriza.gr. [dost?p 2012-03-25]. ( gr. ) .
  5. Ενια?ο πολιτικ? κ?μμα ?γινε ο ΣΥΡΙΖΑ . newsbeast.gr, 22 maja 2012. [dost?p 2012-05-22]. ( gr. ) .
  6. Ευρωεκλογ?? Μαιο? 2014 . ekloges.ypes.gr. [dost?p 2014-05-31]. ( gr. ) .
  7. Parliamentary Elections January 2015 . ekloges.ypes.gr. [dost?p 2015-01-25]. ( ang. ) .
  8. Syriza's Tsipras sworn in after Greek government formed with rightwingers . theguardian.com, 26 stycznia 2015. [dost?p 2015-01-26]. ( ang. ) .
  9. Greek crisis: MPs approve bailout measures, after clashes in Athens ? as it happened . theguardian.com, 16 lipca 2015. [dost?p 2015-07-16]. ( ang. ) .
  10. Rozłam w Syrizie. Opozycja chce sformowa? nowy grecki rz?d . forsal.pl, 21 sierpnia 2015. [dost?p 2015-08-21].
  11. Προβ?δισμα Ζαγορ?κη για την 8η θ?ση τη? ΝΔ . liberal.gr, 29 maja 2019. [dost?p 2019-06-01]. ( gr. ) .
  12. Grecja wybrała parlament i b?dzie musiała wybra? go raz jeszcze . rp.pl, 22 maja 2023. [dost?p 2023-05-25].
  13. Greece’s New Prime Minister Sworn in, Announces Cabinet . gtp.gr, 26 czerwca 2023. [dost?p 2023-06-27]. ( ang. ) .
  14. Kasselakis is new SYRIZA leader . ekathimerini.com, 24 wrze?nia 2023. [dost?p 2023-09-25]. ( ang. ) .