Ten artykuł dotyczy słuchacza uczelni . Zobacz te?: inne znaczenia tego słowa .

Student ( łac.   studere ? stara? si?, przykłada? si? do czego?) ? w j?zyku polskim w XXI wieku, osoba kształc?ca si? na studiach wy?szych ^{[1] [2]} .

W Galicji mianem studenta zwykło si? okre?la? ucznia gimnazjum ; słuchaczy uniwersytetu nazywano natomiast akademikami ^[3] . Dawniej nazywano studentow ?akami ^[4] .

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

W ?redniowieczu i we wczesnej nowo?ytno?ci studenci mieli szczegolny status prawny, a uniwersytety posiadały własny wymiar sprawiedliwo?ci, ktoremu podlegali studenci, profesorowie i inne osoby zatrudniane przez uniwersytet. Studenci byli niegdy? przez mieszczan o?rodkow uniwersyteckich kojarzeni z pija?stwem i wszczynaniem burd. Jednocze?nie, jako wyj?ci spod jurysdykcji s?dow miejskich, byli za naruszenia ładu publicznego przez swe uczelnie karani stosunkowo łagodnie, cz?sto tylko wtr?ceniem do karceru na kilka dni. Powodowało to niech?? do studentow w o?rodkach uniwersyteckich.

W ?redniowieczu rola uniwersytetow była szersza, gdy? obejmowała zadania tak odpowiadaj?ce dzisiejszemu kształceniu ?redniego stopnia, jak i wy?szemu kształceniu akademickiemu. Z tej przyczyny wyro?niano w ?redniowieczu ro?ne typy studentow. Najbardziej powszechnym był scholaris simplex , czyli osoba studiuj?ca krocej ni? dwa lata na wydziale filozoficznym lub artystycznym tzw. siedem sztuk wyzwolonych . Mo?liwe były te? studia trwaj?ce dwa do dwoch i poł roku i odbywaj?ce si? pod kierunkiem magistra . Absolwent otrzymywał tytuł bakałarza , co dawało uprawnienia do podj?cia pracy nauczyciela. Po dalszych, trwaj?cych dwa lub trzy lata studiach na tym samym wydziale, obejmuj?cych tak?e wspołudział w dydaktyce, student mogł si? stara? o stopie? magistra. Dopiero po uko?czeniu takich studiow mo?na było podj?? dalsze na tzw. wy?szym wydziale ( teologia , medycyna lub prawo ), poł?czone z obowi?zkiem pracy dydaktycznej ? stanowili oni w ?redniowieczu wi?ksz? cz??? kadry naukowej. Istniała jednak mo?liwo?? wykupienia si? od tego obowi?zku. Tylko 2 do 5% spo?rod tych, ktorzy podj?li studia, ko?czyło wy?sze wydziały. Uko?czenie wy?szego wydziału nast?powało z reguły w wieku 25 do 30 lat, a zatem po około 10 latach studiow i dawało przywilej ubiegania si? o tytuł doktorski. Wreszcie istnieli studenci wywodz?cy si? z wy?szych warstw społecznych, przede wszystkim patrycjatu , ktorzy nie zdobywali pełnego wykształcenia uniwersyteckiego, od razu przyst?puj?c do nauki przedmiotow zawodowych, przede wszystkim zwi?zanych z prawem.

W ?redniowiecznych uniwersytetach włoskich rektor był wybierany przez studentow, za? profesorowie byli traktowani jako osoby wynaj?te przez studentow i byli przez nich bezpo?rednio opłacani. W innych krajach uniwersytety były bardziej zale?ne od biskupow, a ich ?rodki utrzymania w wi?kszym stopniu pochodziły z beneficjow. Studenci byli na ro?nych uniwersytetach grupowani wedle dwoch ro?nych zasad. Pierwsza, wywodz?ca si? z Uniwersytetu w Bolonii , przypisywała studentow do grup na podstawie ich pochodzenia z ro?nych krajow i regionow ( nationes ). Odmiennie post?powano w Pary?u, gdzie dzielono studentow wedle przedmiotow, ktorych uczyli si? i ktore nauczali ( facultates ) ? cho? i tam istniała instytucja ?natio”, o mniejszym znaczeniu. Jeszcze w ?redniowieczu zasada paryska rozpowszechniła si?, obecnie stanowi za? standard (jedynie w Szwecji istniej? pozostało?ci zasady wywodz?cej si? z Bolonii).

Wraz z wyodr?bnieniem si? we wczesnej nowo?ytno?ci lepiej zorganizowanych pa?stw terytorialnych o jednolitej administracji i strze?onych granicach oraz wzro?cie zwi?zanej z tym biurokracji wzrosła rola wykształcenia akademickiego a co za tym idzie, pozycja społeczna studentow. Jednocze?nie uniwersytety wykorzystywały wzrost zainteresowania studiami, wprowadzaj?c opłaty za wszelkie czynno?ci administracyjne. Jednocze?nie rozwini?to nauczanie w bardziej zwi?zanym z owczesnymi potrzebami kierunku, np. w matematyce kład?c nacisk na geometri? , potrzebn? przy projektowaniu fortec. W tym czasie wprowadzono te? exercitia , czyli pierwowzor dzisiejszych zaj?? ?wiczeniowych oraz studia , ktore zapocz?tkowały tradycj? sportu akademickiego, obejmuj?c nauk? fechtunku i ta?ca.

Studenci mieszkali we wczesnej epoce nowo?ytnej na kwaterach prywatnych. Dochody zwi?zane z zakwaterowaniem studentow, ich wy?ywieniem, a tak?e w du?ej mierze zwi?zane z prostytucj? miały du?e znaczenie dla mniejszych miast uniwersyteckich. Du?e zyski czerpali tak?e drukarze , introligatorzy , płatnerze czy osoby trudni?ce si? wynajmowaniem koni. W przypadku konfliktow zdarzały si? demonstracyjne przypadki opuszczenia miasta przez studentow i ich profesorow, co mogło prowadzi? do upadku gospodarczego miasta. Zwykle miasto spełniało postulaty studentow, za? oni wracali w?rod wiwatow mieszczan. Zdarzały si? jednak przypadki, ?e studenci i profesorowie przyjmowali ofert? innego miasta i przenosili uniwersytet.

W XVIII wieku zacz?to powszechnie wprowadza? umundurowanie wojska i ro?nych słu?b pa?stwowych, nawi?zuj?ce zwykle do barw poszczegolnych pa?stw. Rownie? studenci przej?li ten zwyczaj, podkre?laj?c swoje pochodzenie. Zacz?ły si? kształtowa? korporacje akademickie .

Wspołczesne polskie statystyki [ edytuj | edytuj kod ]

• W roku 1979 liczba studentow wynosiła ok. 500 000 osob.
• W roku 1988 studiuj?cych było ok. 300 000 osob ^[5] .
• W roku akademickim 2004/2005 było w Polsce 1926,1 tysi?ca studentow, z czego 923,1 tys. studentow studiow dziennych, 66,0 tys. wieczorowych, 913,5 tys. zaocznych i 23,5 tys. eksternistycznych. ^{[ potrzebny przypis ]}

Studenci w Polsce według typow szkoł wy?szych (w tysi?cach) ^{[ potrzebny przypis ]} :

• Uniwersytety 554,9
• Wy?sze szkoły techniczne 340,2
• Wy?sze szkoły rolnicze 107,6
• Wy?sze szkoły ekonomiczne 387,9
• Wy?sze szkoły pedagogiczne 133,8
• Akademie medyczne 44,5
• Wy?sze szkoły morskie 12,1
• Akademie wychowania fizycznego 27,0
• Wy?sze szkoły artystyczne 15,1
• Wy?sze szkoły teologiczne 10,4
• Wy?sze szkoły zawodowe 207,1
• Szkoły podległe MON 11,5
• Szkoły podległe MSWiA 1,8
• Pozostałe szkoły (niepa?stwowe o profilu uniwersyteckim) 72,2

Kultura studencka [ edytuj | edytuj kod ]

  Osobny artykuł: Kultura studencka .

Wspołczesna kultura studencka , w tym piosenka studencka , w znacznym stopniu wywodzi si? ze ?redniowiecznej kultury studenckiej. Wielkimi dziełami studenckiej literatury ?redniowiecznej s? Carmina Burana , dzieła Archipoety i wagantow , do dzieł kultury studenckiej Renesansu mo?na zaliczy? Listy ciemnych m??ow ( Epistulae virorum obscurorum ). Z polskiej kultury studenckiej ?redniowiecza zachowało si? niewiele: kilka listow miłosnych i sławny humorystyczny wierszyk makaroniczny ?dum bibo piwo stat mihi kolano krzywo”.

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

Zobacz hasło student w Wikisłowniku

Zobacz w Wiki?rodłach hasło ?ak w Encyklopedii staropolskiej

• dom studencki
• korporacja akademicka
• menzura (pojedynek)
• komers
• odpowiedzialno?? dyscyplinarna studentow
• International Student Identity Card
• indeks (dokument)

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]