Stent
?
implant
medyczny stosowany do utrzymania ?wiatła poszerzanych naczy? krwiono?nych lub narz?dow rurowych. Ma kształt walca i struktur? cienkiej siateczki, najcz??ciej zbudowan? ze
stali nierdzewnej
316 LVM, stopu
chromowo
-
kobaltowego
albo
włokien syntetycznych
umieszczana wewn?trz
naczynia krwiono?nego
lub narz?du rurowego w celu przywrocenia jego dro?no?ci. Elastyczno?? zapewnia specjalna konstrukcja z falistymi poł?czeniami zygzakowatych drucikow (ang. strut) stanowi?cych wła?ciwe rusztowanie o wła?ciwo?ciach
auksetycznych
[1]
[2]
.
Stent wie?cowy jest u?ywany najcz??ciej w angioplastyce t?tnic wie?cowych, podczas ktorych stosuje si? stent z gołego metalu (BMS),
stent uwalniaj?cy lek
(DES), stent wchłanialny,
biodegradowalny
(resorbowalny),
stent do podwojnej terapii
. Zastosowanie stentu było przełomem w
kardiologii interwencyjnej
choroby niedokrwiennej serca
. Du?y wkład w rozwoj leczenia choroby wie?cowej z zastosowaniem stentow ma
Julio Palmaz
[3]
. Obecnie w Polsce ponad 80% zabiegow
angioplastyki
wie?cowej przebiega z implantacj? stentu aby zapobiec ich ponownemu zamkni?ciu po rozszerzeniu (
PTCA
) (dane Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego).
Zmia?d?ycowane
naczynie jest słabsze, a umieszczenie wewn?trz niego stentu (rusztowania) zabezpiecza przed ?zapadni?ciem si?” osłabionych ?cian
[2]
.
Cewnik
zako?czony niewielkim balonem, na ktory nało?ony jest stent, wprowadza si? do
t?tnicy wie?cowej
poprzez nakłucie t?tnicy biodrowej, ramiennej lub promieniowej. Balonik ten, poza utrzymywaniem stentu, umo?liwia jednocze?nie udro?nienie t?tnicy, zgniataj?c
blaszk? mia?d?ycow?
zw??aj?c? jej ?wiatło. Cały proces trwa około 30 minut. Zabieg wykonuje si? w pracowni
radiologicznej
, monitoruj?c na bie??co poło?enie stentu w naczyniu wie?cowym. Gdy stent zostanie ju? wprowadzony do docelowego fragmentu t?tnicy rozpr??a si? balon wprowadzaj?c do niego
płyn izotoniczny
. Nast?pnie usuwa si? cewnik, pozostawiaj?c sam stent.
Stenty naczyniowe s? powszechnym sposobem leczenia zaawansowanej mia?d?ycy
t?tnic obwodowych
i
naczy? mozgowych
. Stentowanie t?tnic szyjnych i mozgowych jest metod? leczenia w ostrym niedokrwiennym
udarze mozgu
. Typowe miejsca leczone stentami naczyniowymi obejmuj? t?tnice
szyjn?
,
biodrow?
i
udow?
. Ze wzgl?du na zewn?trzn? kompresj? i siły mechaniczne działaj?ce w tych miejscach, elastyczne materiały stentow, takie jak
nitinol
, s? stosowane w wi?kszo?ci miejsc umieszczenia stentow obwodowych. W 1986
Jacques Puel
w
Tuluzie
,
Francja
i
Ulrich Sigwart
w
Lozannie
,
Szwajcaria
rownolegle zacz?li stosowa? jako pierwsi w ?wiecie stenty do stabilizacji efektu endoplastyki balonowej w naczyniach obwodowych i wie?cowych
[4]
[5]
.
Stentgraft (proteza naczyniowa) to rodzaj stentu naczyniowego z powłok? z tkaniny, ktora tworzy zamkni?t? rurk?, ale jest rozszerzalna jak goły stent metalowy. Stenty pokryte s? stosowane w zabiegach chirurgicznych wewn?trznaczyniowych, takich jak naprawa t?tniaka. Stentgrafty z fenestracj? s? obecnie powszechnie stosowane w otwartych i wewn?trznaczyniowych zabiegach aortalnych w celu dostarczenia ?yciowym organom organizmu niezb?dnego dopływu utlenionej krwi. S? rownie? stosowane w leczeniu zw??e? w przeszczepach naczyniowych i przetokach stosowanych do hemodializy
[2]
.
Stenty okr??nicy i stenty przełyku to
paliatywne leczenie
zaawansowanego
raka okr??nicy
i
przełyku
w celu utrzymania dro?no?ci tych organow.
Stent do drena?u drog ?ołciowych i drena?u trzustki zapewniaj? drena?
trzustki
i
?ołci
z p?cherzyka ?ołciowego, trzustki i drog ?ołciowych do
dwunastnicy
np. we wst?puj?cym zapaleniu
drog ?ołciowych
w niedro?no?ci z powodu
kamieni ?ołciowych
.
Stent moczowodowy słu?y do zapewnienia dro?no?ci moczowodu, ktory mo?e by? zablokowany np. kamieniem nerkowym, lub guzem w procesie nowotworowym. Zapobiega uszkodzeniu zablokowanej nerki do czasu wykonania procedury usuni?cia kamienia.
Stenty drog oddechowych, stosowane w leczeniu
zw??e? krtaniowo-tchawiczych
, mog? by? zrobione z
silikonu
lub metalu
[6]
. Dziel? si? one na dwa typy: samorozpr??alne stenty
wewn?trzkrtaniowe
/
wewn?trztchawicze
oraz stenty T w postaci rurki z zewn?trznym ramieniem. Te pierwsze powinny by? zakładane jedynie w leczeniu krotkoterminowym lub
paliatywnym
ze wzgl?du na tendencj? do migrowania i prowokowanie narastania
ziarniny
, co skutkuje złymi długoterminowymi efektami leczenia, utrudnia tak?e dalsze leczenie chirurgiczne
[7]
[8]
[9]
.
Pochodzenie słowa stent wywodzi si? prawdopodobnie od nazwiska londy?skiego dentysty
Charlesa Stenta
, znanego ze swoich prac w dziedzinie ulepszania produkcji protez
[1]
.
Pierwsze znane u?ycie słowa ?stent” do opisania tego elementu miało miejsce w 1916, kiedy holenderski chirurg plastyczny opisał, w jaki sposob u?ył masy wyciskowej wynalezionej w 1856 przez Stenta jako matrycy, wokoł ktorej formowana była tkanka w procesie odbudowy strzaskanej twarzy
[10]
.
Pierwsze (samorozpr??aj?ce si?) ?stenty” wprowadził w praktyce medycznej w 1986 Ulrich Sigwart w Lozannie. Były pocz?tkowo nazywane ?Wallstents” od nazwiska ich wynalazcy, Hansa Wallstena
[11]
.
Jako ?e stent jest ciałem obcym w naczyniu krwiono?nym, po jakim? czasie wokoł niego dochodzi do tworzenia
neointimy
? tkanki nowo tworzonej w wyniku dra?nienia ?ciany naczynia przez ciało obce. Narastaj?ca tkanka stopniowo zaw??a ?wiatło naczynia (tak zwana
restenoza
), a? wreszcie doprowadza do całkowitego jego zamkni?cia. Aby temu zapobiec, wprowadzono do leczenia stenty uwalniaj?ce substancje antyproliferacyjne, ktore zmniejszały ryzyko ponownego zamkni?cia naczynia. Stenty te nazywane s? stentami uwalniaj?cymi leki ?
DES
(
Drug Eluting Stent
). Stosowanymi substancjami antyproliferacyjnymi s?
ewerolimus
(EES) i
paklitaksel
(PES). Obecno?? substancji antyproliferacyjnej ma jednak rownie? niekorzystne działanie, gdy? utrudnia epitelializacj?, przez co sprzyja po?nej zakrzepicy w stencie. Objawy zmusiły o?rodki badawcze do dalszych prac, w wyniku ktorych powstały tzw.
stenty podwojnej terapii
(ang. dual therapy stent).
W 2006 po raz pierwszy zaprezentowano stenty uwalniaj?ce leki, ktore ulegaj?c jednak stopniowemu wchłanianiu (
ADES
,
Absorable Drug Eluting Stent
), maj? nie mie? wspomnianych niekorzystnych działa?. Na kongresie Ameryka?skiego Towarzystwa Kardiologicznego w
Nowym Orleanie
w marcu 2007 przedstawiono wyniki badania ABSORB
[12]
[13]
oceniaj?ce wyniki kliniczne terapii z u?yciem wchłanialnych stentow uwalniaj?cych
ewerolimus
. Szkielet stentu był wykonany z
polimeru
na bazie
kwasu mlekowego
. Stwierdzono, ?e wchłanialne stenty uwalniaj?ce ewerolimus odznaczaj? si? najlepsz? skuteczno?ci? i bezpiecze?stwem stosowania
[14]
. W innym badaniu stwierdzono jednak, ?e w przypadku takich stentow obserwuje si? cz?stsze wyst?powanie
zakrzepow
[15]
. W analizie opublikowanej przez
Cochrane Library
stwierdzono, ?e stenty uwalniaj?ce leki powoduj? mniej powa?nych
powikła?
ni? stenty zwykłe
[16]
[17]
[18]
.
W 2011 firma Abbott otrzymała zezwolenie na u?ywanie w Stanach Zjednoczonych stentow (?Absorb”) wchłanianych przez organizm po tym, jak produkt dostał
oznaczenie CE
w grudniu 2010
[19]
. W 2017 firma Abbott
wycofała swoje wchłanialne stenty z rynku z powodu powikła? wymagaj?cych dalszych bada? laboratoryjnych i klinicznych
[20]
.
- ↑
a
b
Ariel Roguin: Stent: The Man and Word Behind the Coronary Metal Prosthesis. Circulation, 2011, 4, 2, 206-209
. www.ahajournals.org. [dost?p 2022-02-01].
- ↑
a
b
c
Stenty - charakterystyka, rodzaje i mo?liwe powikłania.
. www.medonet.pl. [dost?p 2022-02-01].
- ↑
Schatz RA, Palmaz JC, Tio FO, Garcia F, Garcia O, Reuter SR. Balloon-expandable intracoronary stents in the adult dog. Circulation. 1987; 76: 450?457
. scholars.uthscsa.edu. [dost?p 2022-02-01].
- ↑
Sigwart U, Puel J, Mirkovitch V, Joffre F, Kappenberger L. Intravascular stents to prevent occlusion and restenosis after transluminal angioplasty. N Engl J Med. 1987; 316: 701?706.
. www.nejm.org. [dost?p 2022-02-01].
- ↑
Jason H. Rogers and John R. Laird Overview of New Technologies for Lower Extremity Revascularization. Circulation, 2007, 116, 18, 2072-2085.
. www.ahajournals.org. [dost?p 2022-01-31].
- ↑
Badr Eldin Mostafa, Chiraz Chaouch-Mberek, Ahmed El Halafawi, J?mi?at ?Ayn Shams:
Tracheal Stenosis: diagnosis and treatment
. Faculty of Medicine, Ain Shams University, 2012, s. 37.
(
ang.
)
.
- ↑
Rosen i Simpson 2018 ↓
, s. 41?47.
- ↑
Rosen i Simpson 2018 ↓
, s. 205?214.
- ↑
Witold Szyfter, Małgorzata Wierzbicka, Tomasz Pastusiak, Małgorzata Leszczy?ska.
Leczenie zw??e? krtaniowo-tchawiczych
. ?Post?py w chirurgii głowy i szyi”. 2, s. 30?41, 2009.
- ↑
M E Ring. How a dentist's name became a synonym for a life-saving device: the story of Dr. Charles Stent. Journal of the History of Dentistry 2001, 49 (2): 77-80.
. read.qxmd.com. [dost?p 2022-02-01].
- ↑
Hans Wallsten, inventor of the stent
. www.invivomagazine.com. [dost?p 2022-02-01].
- ↑
Pokaz slajdow z prezentacji badania na Kongresie AHA
.
- ↑
Pdf przedstawiaj?cy wst?pne wyniki badania
. acc07.acc.org. [zarchiwizowane z
tego adresu
(2007-09-27)].
.
- ↑
Ankur Kalra, Hasan Rehman, Sahil Khera et al.
New-Generation Coronary Stents: Current Data and Future Directions
. ?Curr Atheroscler Rep”. 19, 20 February 2017.
DOI
:
10.1007/s11883-017-0654-1
. [dost?p 2017-03-14].
(
ang.
)
.
- ↑
Wykrzykowska JJ, Kraak RP, Hofma SH et al.
Bioresorbable Scaffolds versus Metallic Stents in Routine PCI
. ?N Engl J Med.”, 2017 Mar 29.
DOI
:
10.1056/NEJMoa1614954
. [dost?p 2017-04-13].
(
ang.
)
.
- ↑
Joshua
J.
Feinberg
Joshua
J.
i inni
,
Drug-eluting stents versus bare-metal stents for acute coronary syndrome
, ?The Cochrane Library”,
2017
,
DOI
:
10.1002/14651858.CD012481.pub2
.
- ↑
WINDECKER S, REMONDINO A, EBERLI FR et al.: Sirolimus- or paclitaxel-eluting stents for coronary artery revascularisation. N. Engl. J. Med. (2005) 353:663-670
. www.semanticscholar.org. [dost?p 2022-01-25].
- ↑
Adam Witkowski, Maksymilian P. Opolski, Dariusz Dudek et al.: Stanowisko grupy ekspertow dotycz?ce zastosowania stentow oraz balonow uwalniaj?cych leki antyproliferacyjne u pacjentow z chorob? wie?cow? przyj?te przez Asocjacj? Interwencji Sercowo?Naczyniowych i Polskie Towarzystwo Kardiologiczne. Kardiologia Polska2011; 69, supl. I: 1?36
. silo.tips. [dost?p 2022-01-26].
- ↑
Abbott Gets Approval for Dissolvable Stent
, www.foxnews.com.
- ↑
Abbott to restrict Absorb bioresorbable stent in Europe
. www.drugdeliverybusiness.com. [dost?p 2022-01-23].
- Clark A.
C.A.
Rosen
Clark A.
C.A.
,
C. Blake
C.B.
Simpson
C. Blake
C.B.
,
Techniki chirurgiczne w laryngologii
, Otwock: Medisfera, 2018,
ISBN
978-83-63367-18-3
.