Indie s? parlamentarn? republik? zwi?zkow? dziel?c? si? na 28 stanow i 8 terytoriow (7 terytoriow zwi?zkowych i jedno narodowe terytorium stołeczne ). Stany i terytoria dziel? si? nast?pnie na dystrykty , ktorych w 2011 roku było 640 ^[1] .

Stany posiadaj? własne organy ustawodawcze i wykonawcze . Na czele władz stanowych stoi gubernator , ktory jest mianowany przez prezydenta Indii na pi?cioletni? kadencj? . Gubernator mianuje stanowy rz?d z premierem na czele, spo?rod partii, ktora wygrała wybory. Stany posiadaj? 1- lub 2-izbowe parlamenty . Izba ni?sza stanowego parlamentu zwana jest vidhan sabha i, według indyjskiego prawa, mo?e składa? si? od 60 do 500 posłow. Wybierana jest ona w wyborach powszechnych na 5 lat. Izba wy?sza parlamentu zwana jest vidhan parishad i wybierana jest na sze?cioletnie kadencje, z tym, ?e co 2 lata wymieniana jest trzecia cz??? składu izby. Parlamentom stanowym podlegaj? wszelkie sprawy z wyj?tkiem polityki zagranicznej, obrony, handlu zagranicznego i obywatelstwa (zastrze?one dla parlamentu zwi?zkowego Indii) ^{[2] [3]} .

Terytoriami zwi?zkowymi oraz narodowym terytorium stołecznym zarz?dzaj? przedstawiciele rz?du Indii ? komisarze lub administratorzy . Niektore z terytoriow posiadaj? własne parlamenty i rz?dy, lecz maj? one znacznie ograniczone uprawnienia, mniejsze terytoria nie posiadaj? tych organow władzy. W terytoriach obowi?zuj? prawa zwi?zkowe.

W poszczegolnych stanach i terytoriach poza ogolnoindyjskimi j?zykami oficjalnymi, czyli hindi i angielskim , mog? obowi?zywa? dodatkowe j?zyki oficjalne.

Stany i terytoria [ edytuj | edytuj kod ]

Stany Indii ( ang. state , hindi ?????? ? prant ^[4] ) s? znacznie zro?nicowane. Najwi?ksze z nich pod wzgl?dem liczby ludno?ci s? najwi?kszymi jednostkami administracyjnymi ?wiata ? w?rod dziesi?ciu najludniejszych jednostek administracyjnych ?wiata pi?? to wła?nie stany Indii. ( Uttar Pradesh z ludno?ci? licz?c? niemal 200 mln jest na pierwszym miejscu w tym rankingu, Maharashtra zajmuje miejsce trzecie, Bihar szoste, Bengal Zachodni siodme, a Andhra Pradesh osme) ^[5] .

Pod wzgl?dem powierzchni najwi?ksze z indyjskich stanow dorownuj? krajom europejskim (np. najwi?kszy ze stanow, Rad?astan jest wi?kszy od Polski ). Najmniejsze stany nie przekraczaj? za? kilku tysi?cy km² powierzchni.

Terytoria ( ang. territory , hindi ????????? ????? ? kendrija sarkar ) s? mniej zro?nicowane od stanow ? pod wzgl?dem powierzchni nie przekraczaj? kilku tysi?cy km², a pod wzgl?dem ludno?ci nie przekraczaj? 1,25 mln osob (wyj?tkiem jest Delhi licz?ce ponad 16 mln mieszka?cow).

W poni?szym zestawieniu nazwy jednostek administracyjnych podano w wersji polskiej (je?eli istnieje polski egzonim ), wersji angielskiej ( ang. ), wersji hindi (w zapisie oryginalnym, w polskiej transkrypcji ? trb. i w transliteracji ? trl.) oraz w j?zykach stanowych. W podobny sposob podano nazwy stolic .

Lp.	Stan	nazwa polska	nazwa angielska	nazwa hindi	nazwa w dodatkowych j?zykach	stolica	liczba dystryktow	ludno??	obszar	lokalizacja
Stany
1	Andhra Pradesh	brak [6]	Andhra Pradesh	????? ?????? [7] ( trb.: Andhra Prade?, trl.: ??dhra Prade?) [4]	nazwa telugu: ????? ??????? [7] nazwa urdu: ?????? ????? [7]	tymczasowo (przez 10 lat od czerwca 2014) Hajdarabad (pol.) [6] , Hyderabad (ang.), ???????? (hindi ? trb.: Hajdarabad, trl.: Haidar?b?d), ????????? (telugu), ???? ???? (urdu) [7]	13 [1]	49 378 776 (2011) (po odj?ciu liczby mieszka?cow stanu Telangana ) [8]	161 974 km² (po odj?ciu powierzchni stanu Telangana )
2	Arunachal Pradesh	brak [6]	Arunachal Pradesh	??????? ?????? [7] ( trb.: Aruna?al Prade?, trl.: Aru??cal Prade?) [4]		Itanagar (ang.), ?????? (hindi ? trb.: Itanagar, trl.: ???nagar) [7] ? brak nazwy polskiej [6]	16 [1]	1 382 611 (2011) [8]	83 578 km²
3	Asam	Asam [6]	Assam	??? [7] ( trb.: Asam, trl.: Asam) [6]	nazwa assamska: ??? [7] ( trb.: Asam, trl.: Osam) [6]	Dispur (ang.), ?????? (hindi ? trb.: Dispur, trl.: Dispur), ?????? (assamski) [7] ? brak nazwy polskiej [6]	27 [1]	31 169 272 (2011) [8]	78 523 km²
4	Bengal Zachodni	Bengal Zachodni [6]	West Bengal	?????? ????? [7] ( trb.: Pa??im Bangal, trl.: Pa?cim Ba?g?l) [6]	nazwa bengalska: ?????? ???? [7] ( trb.: Pa??im Bongo, trl.: Pa?cim Ba?ga) [6]	Kolkata (Kalkuta) (pol.) [6] , Kolkata (ang.), ??????? (hindi ? trb.: Kolkata, trl.: Kolk?t?), ?????? (bengalski) [7]	19 [1]	91 347 736 (2011) [8]	87 853 km²
5	Bihar	Bihar [6]	Bihar	????? [7] ( trb.: Bihar, trl.: Bih?r) [6]		Patna (ang.), ???? (hindi ? trb.: Patna, trl.: Pa?n?) [7] ? brak nazwy polskiej [6]	38 [1]	103 804 637 (2011) [8]	99 199 km²
6	Chhattisgarh	brak [6]	Chhattisgarh	????????? [7] ( trb.: ?hattisgarh, trl.: Chatt?sga?h) [4]		Raipur (ang.), ?????? (hindi ? trb.: Rajpur, trl.: R?ypur) [7] ? brak nazwy polskiej [6]	18 [1]	25 540 196 (2011) [8]	146 361 km²
7	Goa	Goa [6]	Goa	???? [7] ( trb.: Gowa, trl.: Gov?) [6]	nazwa konkani: ???? [7] ( trb.: Gonja, trl.: Go?ya) [6]	Panaji (ang.), ???? (hindi ? trb.: Panad?i, trl.: Pa?aj?), ???? (konkani) [7] ? brak nazwy polskiej [6]	2 [1]	1 457 723 (2011) [8]	3702 km²
8	Gud?arat	Gud?arat [6]	Gujarat	?????? [7] ( trb.: Gud?arat, trl.: Gujar?t) [6]	nazwa gud?arati: ?????? [7] ( trb.: Gud?arat, trl.: Gujar?t) [6]	Gandhinagar (ang.), ???????? (hindi ? trb.: Gandhinagar, trl.: G??dh?nagar), ???????? (gud?arati) [7] ? brak nazwy polskiej [6]	26 [1]	60 383 628 (2011) [8]	195 984 km²
9	Haryana	brak [6]	Haryana	??????? [7] ( trb.: Harijana, trl.: Hariy???) [4]		Czandigarh (pol.) [6] ; Chandigarh (ang.), ??????? (hindi ? trb.: ?andigarh, trl.: Ca???ga?h) [7]	21 [1]	25 353 081 (2011) [8]	44 222 km²
10	Himachal Pradesh	brak [6]	Himachal Pradesh	?????? ?????? [7] ( trb.: Hima?al Prade?, trl.: Him?cal Prade?) [4]		Shimla (ang.), ????? (hindi ? trb.: ?imla, trl.: ?iml?) [7] ? brak nazwy polskiej [6]	12 [1]	6 856 509 (2011) [8]	55 673 km²
11	Jharkhand	brak [6]	Jharkhand	?????? [7] ( trb.: D?harkhand, trl.: Jh??kha??) [4]		Ranchi (ang.), ????? (hindi ? trb.: Ra??i, trl.: R??c?) [7] ? brak nazwy polskiej [6]	24 [1]	31 169 272 (2011) [8]	74 677 km²
12	Karnataka	Karnataka [6]	Karnataka	??????? [7] ( trb.: Karnataka, trl.: Kar???aka) [6]	nazwa kannada: ??????? [7] ( trb.: Karnataka, trl.: Kar???aka) [6]	Bangalore (ang.), ?????? (hindi ? trb.: Bangalur, trl.: Ba?gal?r), ???????? (kannada) [7] ? brak nazwy polskiej [6]	30 [1]	61 130 704 (2011) [8]	191 773 km²
13	Kerala	Kerala [6]	Kerala	???? [7] ( trb.: Kerala, trl.: Kerala) [6]	nazwa malajalam: ????? [7] ( trb.: Keralam, trl.: K?ra?a?) [6]	Thiruvananthapuram (ang.), ???????????? (hindi ? trb.: Tiruwanantapuram, trl.: Tiruvana?tapuram), ????????????? (malajalam) [7] ? brak nazwy polskiej [6]	14 [1]	33 387 677 (2011) [8]	38 864 km²
14	Madhya Pradesh	brak [6]	Madhya Pradesh	???? ?????? [7] ( trb.: Madhja Prade?, trl.: Madhya Prade?) [4]		Bhopal (ang.), ????? (hindi ? trb.: Bhopal, trl.: Bhop?l) [7] ? brak nazwy polskiej [6]	50 [1]	72 597 565 (2011) [8]	296 480 km²
15	Maharasztra	Maharasztra [6]	Maharashtra	?????????? [7] ( trb.: Maharasztra, trl.: Mah?r???ra) [6]	nazwa marathi: ?????????? [7] ( trb.: Maharasztra, trl.: Mah?r???ra) [6]	Mumbaj (Bombaj) (pol.) [6] , Mumbai (ang.), ????? (hindi ? trb.: Mumbaj, trl.: Mu?ba?), ????? (marathi) [7]	35 [1]	112 372 972 (2011) [8]	307 762 km²
16	Manipur	Manipur [6]	Manipur	?????? [7] ( trb.: Manipur, trl.: Ma?ipur) [6]	nazwa manipuri: ?????? [7] ( trb.: Manipur, trl.: Manipur) [6]	Imphal (ang.), ?????? (hindi ? trb.: Imphal, trl.: I?ph?l), ??????? (manipuri) [7] ? brak nazwy polskiej [6]	9 [1]	2 721 756 (2011) [8]	22 356 km²
17	Meghalaya	brak [6]	Meghalaya	?????? [7] ( trb.: Meghalaja, trl.: Megh?laya) [4]		Shillong (ang.), ?????? (hindi ? trb.: ?ilang, trl.: ?il??g) [7] ? brak nazwy polskiej [6]	7 [1]	2 964 007 (2011) [8]	22 489 km²
18	Mizoram	brak [6]	Mizoram	??????? [7] ( trb.: Mizoram, trl.: Mizor?m) [4]		Aizawl (ang.), ?????? (hindi ? trb.: Aizol, trl.: ?izol) [7] ? brak nazwy polskiej [6]	8 [1]	1 091 014 (2011) [8]	21 087 km²
19	Nagaland	Nagaland [6]	Nagaland	???????? [7] ( trb.: Nagalaind, trl.: N?g?lai??) [6]		Kohima (ang.), ?????? (hindi ? trb.: Kohima, trl.: Koh?m?) [7] ? brak nazwy polskiej [6]	11 [1]	1 980 602 (2011) [8]	16 527 km²
20	Orisa	Orisa [6]	Odisha (do 2011 Orissa)	?????? [9] ( trb.: Ori?a, trl.: O????) [6]	nazwa orija: ?????? [7] ( trb.: Ori?a, trl.: O????) [6]	Bhubaneswar (ang.), ????????? (hindi ? trb.: Bhubane?war, trl.: Bhuvane?var), ????????? (orija) [7] ? brak nazwy polskiej [6]	30 [1]	41 947 358 (2011) [8]	155 782 km²
21	Pend?ab	Pend?ab [6]	Punjab	????? [7] ( trb.: Pa?d?ab, trl.: Pa?j?b) [6]	nazwa pend?abska: ????? [7] ( trb.: Pa?d?ab, trl.: Pa?j?b) [6]	Czandigarh (pol.) [6] ; Chandigarh (ang.), ??????? (hindi ? trb.: ?andigarh, trl.: Ca???ga?h), ???????? (pend?abski) [7]	20 [1]	27 704 236 (2011) [8]	50 362 km²
22	Rad?astan	Rad?astan [6]	Rajasthan	???????? [7] ( trb.: Rad?asthan, trl.: R?jasth?n) [6]		Jaipur (ang.), ????? (hindi ? trb.: D?ajpur, trl.: Jaypur) [7] ? brak nazwy polskiej [6]	33 [1]	68 621 012 (2011) [8]	342 214 km²
23	Sikkim	brak [6]	Sikkim	??????? [7] ( trb.: Sikkim, trl.: Sikkim)	nazwa nepalska: ??????? [7] ( trb.: Sikkim, trl.: Sikkim)	Gangtok (ang.), ?????? (hindi ? trb.: Gangtok, trl.: G??gtok), ??????? (nepalski) [7] ? brak nazwy polskiej [6]	4 [1]	607 688 (2011) [8]	7299 km²
24	Tamilnadu	Tamilnadu [6]	Tamil Nadu	??????? [7] ( trb.: Tamilnad, trl.: Tamiln?d) [4]	nazwa tamilska: ????? ???? [7]	?ennaj (Madras) (pol.) [6] , Chennai (ang.), ?????? (hindi ? trb.: ?ennaj, trl.: Cennai), ?????? (tamilski) [7]	32 [1]	72 138 958 (2011) [8]	130 069 km²
25	Telangana	brak [6]	Telangana		nazwa telugu: ??????? [7] nazwa urdu: ??????? [7]	Hajdarabad (pol.) [6] , Hyderabad (ang.), ???????? (hindi ? trb.: Hajdarabad, trl.: Haidar?b?d), ????????? (telugu), ???? ???? (urdu) [7]	10 [1]	35 286 757 (2011) [8]	114 840 km²
26	Tripura	Tripura [6]	Tripura	???????? [7] ( trb.: Tripura, trl.: Tripur?) [6]	nazwa bengalska: ???????? [7] ( trb.: Tripura, trl.: Tripur?) [6]	Agartala (ang.), ?????? (hindi ? trb.: Agartala, trl.: Agartal?), ?????? (bengalski) [7] ? brak nazwy polskiej [6]	4 [1]	3 671 032 (2011) [8]	10 477 km²
27	Uttarakhand	brak [6]	Uttarakhand (do 2007 Uttaranchal)	????????? [7] ( trb.: Uttarakhand, trl.: Uttar?kha??)		Dehradun (ang.), ???????? (hindi ? trb.: Dehradun, trl.: Dehr?d?n) [7] ? brak nazwy polskiej [6]	13 [1]	10 116 752 (2011) [8]	51 125 km²
28	Uttar Pradesh	brak [6]	Uttar Pradesh	????? ?????? [7] ( trb.: Uttar Prade?, trl.: Uttar Prade?) [4]		Lucknow (ang.), ???? (hindi ? trb.: Lakhnau, trl.: Lakhna?) [7] ? brak nazwy polskiej [6]	71 [1]	199 581 477 (2011) [8]	243 288 km²
Terytoria zwi?zkowe
1	Andamany i Nikobary	Andamany i Nikobary [6]	Andaman and Nicobar Islands	?????? ?? ??????? ????????? [7] ( trb.: Andaman aur Nikobar Dwip-samuh, trl.: A??am?n aur Nikob?r Dv?p-sam?h) [6]		Port Blair (pol.) [6] , Port Blair (ang.), ????? ?????? (hindi ? trb.: Port Blejar, trl.: Por? Bleyar) [7]	3 [1]	379 944 (2011) [8]	8293 km²
2	Czandigarh	Czandigarh [6]	Chandigarh	??????? [7] ( trb.: ?andigarh, trl.: Ca???ga?h) [6]	nazwa pend?abska: ???????? [7] ( trb.: ?andigarh, trl.: Ca???ga?h) [6]	Czandigarh (pol.) [6] ; Chandigarh (ang.), ??????? (hindi ? trb.: ?andigarh, trl.: Ca???ga?h), ???????? (pend?abski) [7]	1 [1]	1 054 686 (2011) [8]	114 km²
3	Dadra i Nagarhaweli oraz Daman i Diu ( Dadra, Nagarhaweli, Daman i Diu )	Dadra, Nagarhaweli, Daman i Diu [6]	Dadra and Nagar Haveli and Daman and Diu	????? ??? ??? ????? ??? ??? ??? ??? [7] ( trb.: Dadra aur Nagar Haweli Daman aur Diw, trl.: D?dr? aur Nagar Havel? Dama? aur D?v) [6]	nazwa gud?arati: ????? ??? ??? ????? ??? ??? ??? ??? [7] ( trb.: Dadra ane Nagar Haweli Daman ane Diw, trl.: D?dr? ane Nagar Havel? Dama? ane D?v) [6]	Daman (ang.), ??? (hindi ? trb.: Daman, trl.: Daman), ??? (gud?arati) [6]	3 [1]	585 764 (2011) [8]	603 km²
4	D?ammu i Kaszmir	D?ammu i Kaszmir [6]	Jammu and Kashmir	????? ?? ?????? [7] ( trb.: D?ammu aur Ka?mir, trl.: Jamm? aur Ka?m?r) [6]	nazwa kaszmirska: ??? ?? ????? [7] nazwa urdu: ???? ? ????? [7] ( trb.: D?ammun wa Ka?mir, trl.: Jamm? n va Ka?m?r) [6]	?rinagar (pol.) [6] , Srinagar (ang.), ??????? (hindi ? trb.: ?rinagar, trl.: ?r?nagar), ????????? (kaszmirski), ?????? (urdu) [7] ; D?ammu (pol.) [6] , Jammu (ang.), ????? (hindi ? trb.: D?ammu, trl.: Jamm?), ??? (kaszmirski), ???? (urdu) [7] ? stan posiada dwie stolice	20	12 548 433 (2011) [8]	42 241 km²
5	Ladakh	Ladakh	Ladakh	???????	nazwa ladakhi: ??????? ( Wylie : la-dwags)	Leh (ang.), ??? (hindi ? trb.: Leh ) ? Leh	2	274 289 (2011)	59 146 km² (ok. 38 000 zajmuje Aksai Chin )
6	Lakszadiwy	Lakszadiwy [6]	Lakshadweep	????????? [7] ( trb.: Lakszadwip, trl.: Lak?adv?p) [6]	nazwa malajalam: ?????????? [7]	Kavaratti (ang.), ??????? (hindi ? trb.: Kawaratti, trl.: Kav?ratti), ??????? (malajalam) [7] ? brak nazwy polskiej [6]	1 [1]	64 429 (2011) [8]	32 km²
7	Puducherry	brak [6]	Puducherry (do 2006 Pondicherry)	???????? [7] ( trb.: Pudu??eri, trl.: Puducceri) [4]	nazwa tamilska: ?????????? [7] nazwa francuska: Pondichery	Puducherry (ang.), ???????? (hindi ? trb.: Pudu??eri, trl.: Puducceri), ?????????? (tamilski), Pondichery (francuski) [7] ? brak nazwy polskiej [6]	4 [1]	1 244 464 (2011) [8]	492 km²
Terytoria zwi?zkowe
1	Delhi	Delhi, Terytorium Stołeczne Delhi [6]	Delhi, National Capital Territory of Delhi	?????? [7] , ????????? ??????? ??????? ?????? ( trb.: Dilli, trl.: Dill?; trb. Rasztrij Rad?dhani Kszetr Dilli, trl. R???r?y R?jadh?n? K?etr Dill?) [6]	nazwa pend?abska: ????? [7] ( trb.: Dilli, trl.: Dill?) [6] nazwa urdu: ???? [7] ( trb.: Dilli, trl.: Dill?) [6]	Delhi (pol.) [6] ; Delhi (ang.), ?????? (hindi ? trb.: Dilli, trl.: Dill?), ????? (pend?abski ? trb.: Dilli, trl.: Dill?), ???? (urdu ? trb.: Dilli, trl.: Dill?) [7]	9 [1]	16 753 235 (2011) [8]	1485 km²
Zobacz te?: Narodowy Region Stołeczny Delhi

Dystrykty [ edytuj | edytuj kod ]

  Osobny artykuł: Dystrykty w Indiach .

Dystrykty s? jednostkami administracyjnymi drugiego rz?du. Ka?dy stan i terytorium Indii składa si? z dystryktow, ktorych liczba jest zro?nicowana. Z tylko jednego dystryktu składaj? si? terytoria Czandigarh , Dadra i Nagarhaweli i Lakszadiwy . Najwi?cej dystryktow (71) wchodzi w skład stanu Uttar Pradesh .

Dystrykty s? silnie zro?nicowane pod wzgl?dem powierzchni i liczby ludno?ci. Najwi?cej osob zamieszkuje dystrykt Delhi (w 2001 roku 13 782 976 osob), a najmniej dystrykt Yanam le??cy w terytorium Puducherry (w 2001 roku 31 362). Najwi?kszy obszar zajmuje natomiast dystrykt Leh znajduj?cy si? w stanie D?ammu i Kaszmir (82 665 km²), a najmniejszy dystrykt Mahe le??cy w terytorium Puducherry (9 km²). Dystrykt Leh jest rownie? najrzadziej zamieszkanym dystryktem (1,4 os./km²), najwi?ksza g?sto?? zaludnienia wyst?puje natomiast w dystrykcie Mumbaj w stanie Maharashtra (48 215 os./km²).

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

Okres przed uzyskaniem niepodległo?ci [ edytuj | edytuj kod ]

Indie w owym czasie podzielone były na prowincje administrowane bezpo?rednio przez władze brytyjskie i ksi?stwa rz?dzone przez lokalnych władcow , pozostaj?ce pod brytyjskim protektoratem . Prowincji było sze??, lecz przed samym uzyskaniem niepodległo?ci liczba ta została zwi?kszona do 17. Ksi?stw (stanow, pa?stw) było ponad 500 ? najwi?kszym był Hyderabad zamieszkany przez ponad 10 mln osob, a najmniejsze ksi?stwa obejmowały obszar zaledwie kilkudziesi?ciu km² ^[1] .

Indie niepodległe [ edytuj | edytuj kod ]

Podział w latach 1947-1956 [ edytuj | edytuj kod ]

Po uzyskaniu niepodległo?ci w 1947 roku Indie ju? w dzisiejszych granicach, podzielone zostały na stany (reforma zako?czyła si? w 1950 roku). Utworzonych zostało wtedy 29 stanow pogrupowanych w stany typu A, B, C i D. Poszczegolny typ stanow posiadał ro?ny typ władzy. Stany typu A ( Asam , Bengal Zachodni , Bihar , Bombaj , Madhya Pradesh , Madras , Orisa , Pend?ab i United Provinces (Uttar Pradesh) ) miały własne wybieralne parlamenty i rz?dzone były przez rz?dy powoływane przez te parlamenty. Stany typu B ( D?ammu i Kaszmir , Hyderabad , Madhya Bharat , Mysore , Patiala and East Punjab States Union (PEPSU), Rad?astan , Saurashtra , Travancore-Cochin oraz Vindhya Pradesh ) rz?dzone były przez rad?pramukow (rodzaj tytularnego ksi?cia). Stany typu C ( Ajmer , Bhopal , Bilaspur , Cooch-Behar , Coorg , Delhi , Himachal Pradesh , Kutch , Manipur i Tripura ) zarz?dzane były przez komisarza powoływanego przez władze centralne kraju. Stanem typu D były tylko Andamany i Nikobary , b?d?ce specjalnym terytorium ^[10] .

W 1953 roku został utworzony stan typu A Andhra (wydzielony z Madrasu), w 1954 stan Bilaspur wł?czony został do Himachal Pradeshu , a w 1956 roku do Indii wł?czone zostały Indie Francuskie jako osobne terytorium pod nazw? Pondicherry (jedna z pi?ciu cz??ci Indii Francuskich, Chandernagore , przył?czona została do Indii ju? w roku 1950, a w roku 1954 wcielona została do stanu Bengal Zachodni ) ^[11] .

Reforma z 1956 roku [ edytuj | edytuj kod ]

1 listopada 1956 roku weszła w ?ycie reforma administracyjna. Zlikwidowane zostały stany typu A, B, C i D, a w zamian kraj podzielono na stany i terytoria zwi?zkowe. Obszary stanow zostały zmienione tak, aby pokrywały si? z granicami etniczno-j?zykowymi. Powstało 12 stanow ( Asam , Bengal Zachodni , Bihar , Bombaj , Kerala , Madhya Pradesh , Madras , Mysore , Orisa , Pend?ab , Rad?astan i Uttar Pradesh ) i 6 terytoriow zwi?zkowych ( Delhi , Himachal Pradesh , Manipur , Tripura , Andamany i Nikobary oraz Lakkadiwy, Minicoy i Amindiwy ) ^[12] .

Zmiany po 1956 roku [ edytuj | edytuj kod ]

• 
  Podział administracyjny Indii w 1956 roku
• 
  Podział administracyjny Indii w 1957 roku
• 
  Podział administracyjny Indii w 1960 roku
• 
  Podział administracyjny Indii w 1961 roku
• 
  Podział administracyjny Indii w 1966 roku
• 
  Podział administracyjny Indii w 1972 roku
• 
  Podział administracyjny Indii w 1975 roku
• 
  Podział administracyjny Indii w 1987 roku
• 
  Podział administracyjny Indii w 2006 roku

Po reformie z 1956 roku liczba stanow i terytoriow nadal ulegała zmianom ^[11] :

• w 1957 roku z Asamu wydzielono terytorium Naga Hills-Tuensang Area
• w 1960 roku stan Bombaj został podzielony na stany Maharashtra i Gujarat
• w 1961 roku Indie Portugalskie zostały zaanektowane przez Indie jako dwa nowe terytoria: Dadra i Nagarhaweli oraz Goa, Daman i Diu
• w 1963 roku terytorium Naga Hills-Tuensang Area zostało przekształcone w stan Nagaland
• w 1966 roku stan Pend?ab został podzielony na stan Hariana , stan Pend?ab i terytorium zwi?zkowe Czandigarh (cz??? stanu została rownie? wł?czona do Himachal Pradeshu
• w 1968 roku zmieniono nazw? stanu Madras na Tamilnadu
• w 1971 roku zmieniono status Himachal Pradeshu z terytorium zwi?zkowego na stan
• w 1972 roku wydzielono ze stanu Asam stan Meghalaya , terytorium zwi?zkowe Mizoram oraz terytorium zwi?zkowe Arunachal Pradesh ; zmieniono rownie? status dwoch terytoriow zwi?zkowych ( Manipuru i Tripury ) na stany
• w 1973 roku zmieniono nazw? stanu Mysore na Karnataka oraz nazw? terytorium zwi?zkowego Lakkadiwy, Minicoy i Amindiwy na Lakszadiwy
• w 1975 roku Sikkim został wł?czony do Indii jako stan
• w 1986 roku zmieniono status Mizoramu z terytorium zwi?zkowego na stan
• w 1987 roku zmieniono status Arunachal Pradeshu z terytorium zwi?zkowego na stan oraz podzielono terytorium zwi?zkowe Goa, Daman i Diu na stan Goa i terytorium zwi?zkowe Daman i Diu
• w 1991 roku zmieniono status Delhi z terytorium zwi?zkowego na narodowe terytorium stołeczne
• w 2000 roku ze stanu Madhya Pradesh wydzielono stan Chhattisgarh ; ze stanu Uttar Pradesh wydzielono stan Uttaranchal ; ze stanu Bihar wydzielono stan Jharkhand
• w 2006 zmieniono nazw? terytorium Pondicherry na Puducherry
• w 2007 zmieniono nazw? stanu Uttaranchal na Uttarakhand
• w 2011 zmieniono angielsk? nazw? stanu Orissa na Odisha
• 2 czerwca 2014 ze stanu Andhra Pradesh wyodr?bniono stan Telangana
• 31 pa?dziernika 2019 został zlikwidowany stan D?ammu i Kaszmir , a w zamian utworzono dwa terytoria: D?ammu i Kaszmir oraz Ladakh
• 26 stycznia 2020 terytoria Dadra i Nagarhaweli oraz Daman i Diu zostały poł?czone w jedno terytorium zwi?zkowe

Przyszłe zmiany [ edytuj | edytuj kod ]

W Indiach ?ywe s? ruchy separatystyczne d???ce do utworzenia nowych stanow. Regiony d???ce do utworzenia nowych stanow ^[11] :

• Bodloand ze stanu Asam (obecnie istnieje region autonomiczny o nazwie Bodoland Territorial Areas District )
• Bundelkhand ze stanow Uttar Pradesh i Madhya Pradesh
• Dimarad?i ze stanu Asam
• Delhi ? nowy stan miałby powsta? z podziału obecnego narodowego terytorium stołecznego na stan Delhi i narodowe terytorium stołeczne Nowe Delhi licz?ce ok. 43 km²
• Gorkhaland ze stanu Bengal Zachodni
• Harit Pradesh ze stanu Uttar Pradesh
• Ka??h ze stanu Gud?arat
• Tulu Nadu ze stanow Karnataka i Kerala
• Vidarbha ze stanu Maharashtra
• Vindhyanchal ze stanu Madhya Pradesh
• Rozbicie Uttar Pradesh na kilka nowych stanow

Znaczenie nazw stanow i terytoriow [ edytuj | edytuj kod ]

• Andamany i Nikobary : od nazw dwoch archipelagow tworz?cych terytorium; Andaman ? zniekształcenie sanskryckiej nazwy Hanuman (nazwa mitycznego krola małp), Nikobar ? w sanskrycie kraj nagich ^[11]
• Andhra Pradesh : kraj Telugow (pradesh w hindi to kraina, a andhramu w telugu to nazwa własna narodu, czyli Telugu) ^[11]
• Arunachal Pradesh : z hindi kraj gor porannego ?wiatła (pradesh ? kraj, aruna ? ?wit, chal ? gory) ^[11]
• Asam : od nazwy plemienia Ahom ^[11]
• Bengal Zachodni : od nazwy narodu ^[11]
• Bihar : klasztor (od sanskryckiego vihara ? dosł. schronienie , azyl ) ^[11]
• Chhattisgarh : 36 fortow (w hindi chhattis ? 36, garh ? fort) ^[11]
• Czandigarh : Czandi ? nazwa bogini, garh ? fort (w hindi ); razem ? miejsce po ?wi?tyni Czandi koło fortu ^[11]
• Dadra i Nagarhaweli : od nazw dwoch enklaw wchodz?cych w skład terytorium
• Daman i Diu : od nazw dwoch enklaw wchodz?cych w skład terytorium
• Delhi : od nazwy boga Dhillika ^[11]
• D?ammu i Kaszmir : D?ammu ? od imienia krola Jamboolochan, Kaszmir ? w sanskrycie kraj boga Kasjapy ^[11]
• Goa : skrot od sanskryckiego Gomantaka ^[11]
• Gud?arat : od nazwy narodu ^[11]
• Hariana : dom boga Hari (w hindi ayana ? dom) ^[11]
• Himachal Pradesh : kraj Himalajow lub kraj ?nie?nych gor (w sanskrycie hima ? ?nieg, chal ? gory, w hindi pradesh ? kraj) ^[11]
• Jharkhand : w hindi le?ny kraj ^[11]
• Karnataka : w kannada wyniosły (dumny) kraj ^[11]
• Kerala : w malajalam kraj palm kokosowych (kera ? palma kokosowa, alam ? kraj)
• Lakszadiwy : od nazwy archipelagu b?d?cego tym terytorium; sto tysi?cy wysp (w hindi laksza ? 100 000, dvipa ? wyspy) ^[11]
• Madhya Pradesh : ?rodkowa kraina (w hindi madhya ? ?rodek, centrum, pradesh ? kraj) ^[11]
• Maharashtra : w sanskrycie wielkie krolestwo (maha ? wielki, rashtra ? krolestwo) ^[11]
• Manipur : miasto klejnotow ^[11]
• Meghalaya : dom chmur ^[11]
• Mizoram : kraj plemienia Mizow ^[11]
• Nagaland : kraj plemienia Nagow
• Orisa : od protodrawidyjskiego arici ? ry?
• Pend?ab : 5 rzek (po persku pand? ? 5, ab ? woda, rzeka) ^[11]
• Puducherry : nowe miasto (po tamilsku pudu ? nowy, cheri ? miasto) ^[11]
• Rad?astan : kraj krola (w hindi rad?a ? krol, sthan ? kraj) ^[11]
• Sikkim : od sanskryckiego sikhin ? szczyt ^[13]
• Tamilnadu : po tamilsku kraj Tamilow
• Tripura : dosłownie ?trojmiasto” ( tri trzy i pura miasto)
• Uttarakhand : w hindi połnocny kraj (uttar ? połnoc, gorny, khand ? kraj, region) ^[11]
• Uttar Pradesh : w hindi gorny kraj lub połnocny kraj (uttar ? połnoc, gorny, pradesh ? kraj) ^[11]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

• Mapy administracyjne wszystkich stanow i terytoriow Indii z podziałem na dystrykty
• Inne mapy administracyjne poszczegolnych stanow i terytoriow Indii z podziałem na dystrykty
• Strona urz?du statystycznego Indii
• System polityczny Indii