Stado
łab?dzi
formuj?ce charakterystyczny
klucz
Pawiany płaszczowe
tworz? stada haremowe
Stado
? grupa
osobnikow
tego samego, rzadziej ro?nych
gatunkow
zwierz?t
, ?yj?ca na okre?lonym
terytorium
, zwi?zana mniej lub bardziej zaawansowan? form? organizacji społecznej. Ł?czenie si? osobnikow w stada jest najcz??ciej zwi?zane z
rozrodem
. Do zwierz?t stadnych nale?y wiele gatunkow
kr?gowcow
, głownie spo?rod
ssakow
,
ptakow
i
ryb
. U
wilkow
i
dzikow
stado nazywane jest
watah?
[1]
. Du?e stado ryb to
ławica
.
Podstawowe stado rodzinne
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Podstawowym i najcz??ciej wyst?puj?cym typem stada jest grupa rodzinna zło?ona z matki lub kilku matek i ich najmłodszego
potomstwa
oraz ? czasami ?
samca
lub samcow. Najmniejsze takie stada składaj? si? z kilku osobnikow. Samce wi?kszo?ci gatunkow wi??? si? z tak? grup? tylko na czas rozrodu. Przewodnikiem stada jest zwykle matka (lub najstarsza z matek).
Młode samce wielu gatunkow po osi?gni?ciu dojrzało?ci s? odganiane ze stada rodzinnego i cz?sto ł?cz? si? w stada samcow-kawalerow. Takie grupy zwykle w?druj? wzdłu? granic terytoriow opanowanych przez starsze osobniki. Z czasem poszczegolne samce odł?czaj? si?, aby podj?? prob? zdobycia własnego terytorium.
Gatunki o nieco wy?szym stopniu organizacji społecznej tworz? stada, w ktorych wytwarzaj? si? silniejsze wi?zi pomi?dzy osobnikami. Powstaj? wowczas grupy kilkunastu do kilkudziesi?ciu osobnikow, w?rod ktorych dochodzi do ustalenia hierarchii. Przewodnikiem mo?e by? najstarsza
samica
lub najsilniejszy ? zwykle rownie? najstarszy ? samiec, tzw.
alfa
. Dorastaj?ca młodzie? nie jest zmuszana do odej?cia, dzi?ki czemu grupa staje si? z upływem czasu stadem wielopokoleniowym. Struktura hierarchii stada bywa ro?na u poszczegolnych gatunkow. Najbardziej skomplikowane formy takich struktur wytworzyły si? w?rod
naczelnych
.
W stadzie łatwiej upolowa? du?? zdobycz
W okresach niesprzyjaj?cych warunkow zwierz?ta stadne mog? ł?czy? si? w znacznie wi?ksze społeczno?ci zmniejszaj?c swoj
areał osobniczy
na rzecz zwi?kszenia bezpiecze?stwa lub ? cz??ciej ? szans znalezienia po?ywienia.
Gnu pr?gowane
tworz? wielotysi?czne stada w?drowne.
Przyczyny skłaniaj?ce do przebywania w grupie s? ro?ne. Zwierz?ta ł?cz? si? w stada na czas rozrodu, czasami na dłu?ej. U ssakow podstawowym elementem grupotworczym jest relacja matka-potomstwo wynikaj?ca z ssania
mleka
. Okres uzale?nienia młodego od matki sprzyja tworzeniu si? trwałych wi?zi, co mo?e skutkowa? budowaniem coraz bardziej skomplikowanych struktur społecznych. Wspolne wychowywanie potomstwa, wzajemna pomoc w niebezpiecze?stwie, wspolne polowania ? wszystko to zwi?ksza szanse ka?dego z członkow stada.
W
zootechnice
terminem
stado
okre?lana jest grupa zwierz?t hodowlanych jednej rasy przebywaj?ca na wspolnym terenie (
stado owiec
, stado
krow
) lub przeznaczonych do spełnienia okre?lonej roli (stado zarodowe, stado reprodukcyjne, stado u?ytkowe).