Społgłoska szczelinowa sycz?ca dzi?słowa d?wi?czna

Numer IPA	133
z
Jednostka znakowa	z
Unikod	U+007a
UTF-8 (hex)	7a
Inne systemy
X-SAMPA	z
Kirshenbaum	z
IPA Braille ↗	?
Przykład
informacje ? pomoc
Obraz znaku
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF . Bez wła?ciwego wsparcia renderowania wy?wietlane mog? by? puste prostok?ty lub inne symbole zamiast znakow Unikodu .

Społgłoska szczelinowa sycz?ca dzi?słowa d?wi?czna ? rodzaj d?wi?ku społgłoskowego wyst?puj?cy w j?zykach naturalnych . W mi?dzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA oznaczana jest symbolem: [ z ].

Artykulacja [ edytuj | edytuj kod ]

W czasie artykulacji podstawowego wariantu [z]:

• modulowany jest pr?d powietrza wydychanego z płuc, czyli jest to społgłoska płucna egresywna
• tylna cz??? podniebienia mi?kkiego zamyka dost?p do jamy nosowej, powietrze uchodzi przez jam? ustn? ( społgłoska ustna )
• pr?d powietrza w jamie ustnej przepływa ponad całym j?zykiem lub przynajmniej uchodzi wzdłu? ?rodkowej linii j?zyka ( społgłoska ?rodkowa )
• jest to społgłoska dzi?słowa ? j?zyk kontaktuje si? z dzi?słami , tworz?c mał? szczelin?. Szczelina ta jest na tyle w?ska, ?e masy powietrza wydychanego z płuc tworz? charakterystyczny dla społgłosek szczelinowych szum. W zale?no?ci od tego czy kontaktu dokonuje spodnia powierzchnia czy czubek j?zyka, mowa o społgłosce apikalnej [ z? ] lub laminalnej [ z? ].
• wi?zadła głosowe drgaj? periodycznie, społgłoska ta jest d?wi?czna .

Terminologia [ edytuj | edytuj kod ]

Społgłosk? [z] zalicza si? do społgłosek sycz?cych, czyli sybilantow .

Przykłady [ edytuj | edytuj kod ]

• społgłoska laminalna

w j?zyku polskim : zupa [ 'z?upa ]

w j?zyku angielskim : zone [ z???n ] ?strefa”

w j?zyku perskim : ???? [ z?a'mi:n ] ?ziemia”

• społgłoska apikalna

w kastylijskim dialekcie j?zyka hiszpa?skiego : desde [ 'dez?de ] ?od kiedy”

w j?zyku nowogreckim : ζ?λη [ 'z?ali ] ?zawroty głowy”

Społgłoska szczelinowa niesycz?ca dzi?słowa d?wi?czna [ edytuj | edytuj kod ]

W niektorych j?zykach wyst?puje społgłoska szczelinowa niesycz?ca dzi?słowa d?wi?czna, pozbawiona odr?bnego symbolu IPA, zapisywana [ ð? ], [ ð? ] lub [ ?? ], kiedy zachodzi potrzeba rozro?nienia.

Artykulacja [ edytuj | edytuj kod ]

W czasie artykulacji podstawowego wariantu [ ð? ]:

• modulowany jest pr?d powietrza wydychanego z płuc, czyli jest to społgłoska płucna egresywna
• tylna cz??? podniebienia mi?kkiego zamyka dost?p do jamy nosowej, powietrze uchodzi przez jam? ustn? ( społgłoska ustna )
• pr?d powietrza w jamie ustnej przepływa ponad całym j?zykiem lub przynajmniej uchodzi wzdłu? ?rodkowej linii j?zyka ( społgłoska ?rodkowa )
• jest to społgłoska dzi?słowa ? j?zyk kontaktuje si? z dzi?słami , tworz?c mał? szczelin?. Szczelina ta jest na tyle w?ska, ?e masy powietrza wydychanego z płuc tworz? charakterystyczny dla społgłosek szczelinowych szum. W zale?no?ci od tego czy kontaktu dokonuje gorna powierzchnia czy czubek j?zyka, mowa o społgłosce apikalnej lub laminalnej .
• wi?zadła głosowe drgaj? periodycznie, społgłoska ta jest d?wi?czna

Przykłady [ edytuj | edytuj kod ]

• w j?zyku islandzkim : þakið [ θ?akið? ] "dach" ^{[1] [2]} . W tym j?zyku zwykle jest to społgłoska apikalna ^{[1] [2]} .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]