Sobor
?w. Dymitra Sołu?skiego
we Włodzimierzu
?
prawosławny
sobor
we
Włodzimierzu nad Kla?m?
.
Fundatorem cerkwi był
Wsiewołod III Wielkie Gniazdo
, ktory wzniosł ?wi?tyni? w kompleksie swojego dworu. Prace budowlane nad obiektem trwały w latach 1194?1197. Mniej wiarygodne s? oparte na latopisach twierdzenia sugeruj?ce, ?e sobor istniał ju? w 1191
[1]
. Obiekt był znacz?cym o?rodkiem kultu ?w. Dymitra Sołu?skiego, przechowywano w nim
relikwie
jego szaty oraz fragment nagrobka
[1]
.
W 1219 do ?wi?tyni dostawiono boczne galerie, w tym roku obiekt został ponownie
po?wi?cony
[1]
. Według cz??ci autorow sobor był obudowany od zewn?trz galeriami i schodami od pocz?tku swojego istnienia
[2]
. Budynek pełnił funkcje ?wi?tyni dworskiej do XV wieku, jednak ju? od XIV w. powa?nie podupadał. W 1380 przechowywana w nim
ikona
patronalna została przewieziona przez
Dymitra Do?skiego
z Włodzimierza do Moskwy. W 1536 spłon?ł dach soboru. Po remoncie do ?wi?tyni dostawiono obszerny
przedsionek
[1]
.
W latach 1838?1847 sobor został przebudowany według projektu architekta gubernialnego Pietrowa, na wyra?nie polecenie cara
Mikołaja I
, zdaniem ktorego obiektowi powinien zosta? przywrocony pierwotny wygl?d
[1]
. W czasie rekonstrukcji, prowadzonej w oparciu o dziewi?tnastowieczn? wizj? architektury staroruskiej, zniszczono galerie otaczaj?ce sobor
[3]
.
W 1919 cerkiew została zamkni?ta i stała si? jednym z obiektow muzeum we Włodzimierzu. Od tego czasu była jeszcze kilkakrotnie remontowana (1937, 1941?1952, 1973?1976). Ostatnia renowacja miała miejsce w latach 1999?2004, gdy zabezpieczono płaskorze?by i wymieniono krzy? na kopule. Budynek nadal pełni funkcje muzealne
[1]
.
Sobor ?w. Dymitra jest cerkwi? jednokopułow?, wzniesion? z białego kamienia, bogato dekorowan? zewn?trznie (
płaskorze?by
,
połkolumny
). Od strony wschodniej zlokalizowane jest
pomieszczenie ołtarzowe
z trzema
absydami
. Do 1838 cerkiew posiadała bezpo?rednie poł?czenie z budynkiem dworu, ktore po wymienionej dacie zostało rozebrane. Obiekt wie?czy pojedyncza złocona
kopuła
na bogato dekorowanym
b?bnie
[1]
. Ł?cznie na ?cianach obiektu znajduje si? 1300 płaskorze?b z motywami ro?linnymi, zwierz?cymi oraz z całymi scenami z historii oraz mitologii. Widoczne s? w nich zarowno tradycje poga?skie, jak i wpływy sztuki zachodniej (
roma?skiej
),
sztuki bizantyjskiej
, wreszcie ludowa tradycja ziemi włodzimierskiej
[4]
. We wn?trzu soboru zachowały si? resztki
freskow
przedstawiaj?cych sceny S?du Ostatecznego z XII wieku
[5]
.
Sobor jest okre?lany w literaturze jako najwybitniejsze dzieło architektury sakralnej na ziemi włodzimierskiej i suzdalskiej
[4]
, jeden z najwspanialszych zabytkow okresu przedmongolskiego w architekturze ruskiej
[1]
.
- ↑
a
b
c
d
e
f
g
h
Swod pamiatnikow architiektury i monumientalnogo iskusstwa Rossii. Władimirskaja obłast'. Tom pierwyj
, Nauka, Moskwa 2004,
ISBN
50203691
, ss.359?360
- ↑
Камшилин Д., Воронин Н. Н., Владимир, Боголюбово, Суздаль, Юрьев-Польской. Книга-спутник по древним городам Владимирской земли, Москва 1967, wyd. 3., str. 77
[1]
- ↑
Камшилин Д., Воронин Н. Н., Владимир, Боголюбово, Суздаль, Юрьев-Польской. Книга-спутник по древним городам Владимирской земли, Москва 1967, wyd. 3., str. 68
[2]
- ↑
a
b
Wzdłu? Złotego Pier?cienia Rosji
, Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1986, s.176
- ↑
Камшилин Д., Воронин Н. Н., Владимир, Боголюбово, Суздаль, Юрьев-Польской. Книга-спутник по древним городам Владимирской земли, Москва 1967, wyd. 3., ss. 83?86
[3]