Sfera niebieska

Sfera niebieska , firmament ^[1], sklepienie niebieskie ? abstrakcyjna sfera o nieokre?lonym promieniu otaczaj?ca obserwatora znajduj?cego si? na Ziemi , uto?samiana z widzianym przez niego niebem . Dawniej uznawano, ?e sfera niebieska jest rzeczywist? kopuł?, dzi? wiadomo, ?e jest to tylko złudzenie optyczne , a sformułowanie to jest u?ywane jedynie w zwrotach j?zykowych, jak np.:

widoczny na sferze niebieskiej = widoczny na niebie
ruch na sferze niebieskiej = zmiana k?ta pod jakim wida? dany obiekt

Sfera niebieska jest złudzeniem, wynikaj?cym z ograniczonej mo?liwo?ci percepcji odległo?ci przez człowieka, ktore to umiej?tno?ci nie si?gaj? dalej ni? klasyczny zasi?g widnokr?gu (kilkana?cie kilometrow). Wszystkie obiekty jakie postrzegamy na niebie jawi? si? wi?c nam jako tak samo dalekie , układaj? si? wi?c w naszym wyobra?eniu na powierzchni sfery, ktorej ?rodkiem jest obserwator. Wbrew licznym schematom, znajdowanym nawet w podr?cznikach szkolnych, ?rodkiem sfery niebieskiej nie jest ?rodek Ziemi. Wirtualne przenoszenie ?rodka sfery niebieskiej do ?rodka Ziemi jest dopuszczalne tylko przy niektorych zagadnieniach, w ktorych rozmiar Ziemi jest nieistotny, np. przy pomiarach czasu.

Ze sfer? niebiesk? zwi?zane jest poj?cie gwiazdozbioru jako skupiska gwiazd na sferze niebieskiej. W rzeczywisto?ci gwiazdy te nie musz? wcale le?e? blisko siebie w przestrzeni, s? jedynie widoczne w niewielkiej odległo?ci k?towej . Spotykane niekiedy w literaturze lub doniesieniach prasowych sformułowania okre?laj?ce, b?d? sugeruj?ce istnienie odległo?ci do gwiazdozbioru s? zupełnie bł?dne.