Sekwana

Seine

Widok na Sekwan? w Rouen
Kontynent	Europa
Pa?stwo	Francja
Rzeka
Długo??	774,8 [1] km
?redni przepływ	483,0 m³/s Poissy
?rodło
Miejsce	Wy?yna Langres
Wspołrz?dne	47°29′11,4″N   4°43′00,5″E / 47,486500   4,716800
Uj?cie
Recypient	Zatoka Sekwany
Miejsce	w postaci estuarium koło Hawru
Wspołrz?dne	49°26′11,8″N   0°07′11,3″E / 49,436600   0,119800
Mapa
Poło?enie na mapie Francji ?rodło uj?cie
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Sekwana ( fr. Seine , łac. Sequana ) ? rzeka w połnocnej Francji . Jej długo?? wynosi 774,8 km ^[1] , a powierzchnia dorzecza 78,5 tys. km².

Geografia [ edytuj | edytuj kod ]

Sekwana swoje ?rodła ma na Wy?ynie Langres . W gornym biegu Sekwana płynie w w?skiej i gł?bokiej dolinie, za? w ?rodkowym dolnym ? w szerokiej dolinie o stromych zboczach. Uchodzi w formie estuarium do Zatoki Sekwany koło Hawru ( La Manche ). Głownym miastem, przez ktore przepływa Sekwana, jest Pary? , poza tym Rouen i Hawr. Statki morskie mog? dopłyn?? Sekwan? do Rouen. Kanałami poł?czona jest z rzekami: Skalda , Sambra , Moza , Ren , Saona i Loara ^[2] .

Rzeka przepływa przez obszar 13 departamentow. S? to Aube , Cote-d’Or , Eure , Marna , Pary? , Sekwana Nadmorska , Sekwana i Marna , Yvelines , Essonne , Hauts-de-Seine , Sekwana-Saint-Denis , Dolina Marny oraz Dolina Oise ^[1] .

Ponadto Sekwana przepływa przez teren 333 gmin i s? to ^[1] :

Aube

Mussy-sur-Seine , Gye-sur-Seine , Plaines-Saint-Lange , Courteron , Neuville-sur-Seine , Buxeuil , Polisy , Polisot , Bar-sur-Seine , Merrey-sur-Arce , Bourguignons , Foucheres , Virey-sous-Bar , Chappes , Courtenot , Saint-Parres-les-Vaudes , Villemoyenne , Saint-Thibault , Clerey , Verrieres , Bucheres , Breviandes , Saint-Julien-les-Villas , Troyes , La Chapelle-Saint-Luc , Barberey-Saint-Sulpice , Saint-Mesmin , Vallant-Saint-Georges , Savieres , Saint-Lye , Payns , Rilly-Sainte-Syre , Sainte-Maure , Lavau , Nogent-sur-Seine , Le Meriot , La Motte-Tilly , Courceroy , Saint-Oulph , Mery-sur-Seine , Droupt-Sainte-Marie , Marnay-sur-Seine , Pont-sur-Seine , Perigny-la-Rose , Crancey , Romilly-sur-Seine , Maizieres-la-Grande-Paroisse

Cote-d’Or

Baigneux-les-Juifs , Poiseul-la-Ville-et-Laperriere , Orret , Oigny , Chanceaux , Billy-les-Chanceaux , Quemigny-sur-Seine , Duesme , Aisey-sur-Seine , Saint-Marc-sur-Seine , Bremur-et-Vaurois , Bellenod-sur-Seine , Buncey , Ampilly-le-Sec , Chamesson , Nod-sur-Seine , Gommeville , Noiron-sur-Seine , Pothieres , Charrey-sur-Seine , Sainte-Colombe-sur-Seine , Etrochey , Villers-Patras , Vix , Chatillon-sur-Seine , Montliot-et-Courcelles , Poncey-sur-l’Ignon , Source-Seine

Dolina Oise

Vetheuil , Herblay , La Roche-Guyon , Cormeilles-en-Parisis , Bezons , Argenteuil

Yvelines

Moisson , Mousseaux-sur-Seine , Saint-Martin-la-Garenne , Follainville-Dennemont , Vaux-sur-Seine , Conflans-Sainte-Honorine , Juziers , Meulan-en-Yvelines , Gargenville , Mantes-la-Jolie , Gommecourt , Port-Villez , Jeufosse , Limetz-Villez , Bennecourt , Rosny-sur-Seine , Freneuse , Rolleboise , Mericourt , Guernes , Bougival , Mantes-la-Ville , Limay , Guerville , Porcheville , Issou , Epone , Aubergenville , Flins-sur-Seine , Les Mureaux , Verneuil-sur-Seine , Medan , Villennes-sur-Seine , Triel-sur-Seine , Poissy , Carrieres-sous-Poissy , Andresy , Acheres , Le Pecq , Le Port-Marly , Le Mesnil-le-Roi , Croissy-sur-Seine , Montesson , Chatou , Maisons-Laffitte , Sartrouville , Carrieres-sur-Seine

Eure

Villers-sur-le-Roule , Bernieres-sur-Seine , Tosny , La Roquette , Bouafles , Le Thuit , Les Andelys , Vezillon , Saint-Marcel , Vernon , Gaillon , Saint-Pierre-la-Garenne , Saint-Pierre-d’Autils , Saint-Just , Notre-Dame-de-l’Isle , Pressagny-l’Orgueilleux , Martot , Criquebeuf-sur-Seine , Pont-de-l’Arche , Les Damps , Val-de-Reuil , Poses , Amfreville-sous-les-Monts , Porte-Joie , Tournedos-sur-Seine , Herqueville , Connelles , Muids , Ande , Saint-Pierre-du-Vauvray , Venables , Vironvay , Heudebouville , Port-Mort , Aubevoye , Courcelles-sur-Seine , Alizay , Le Manoir , Igoville , Pitres , Caumont , Le Landin , Saint-Samson-de-la-Roque , Trouville-la-Haule , Marais-Vernier , Barneville-sur-Seine , Berville-sur-Mer , Aizier , Vieux-Port

Sekwana Nadmorska

Elbeuf , Saint-Aubin-les-Elbeuf , Caudebec-les-Elbeuf , Saint-Pierre-les-Elbeuf , Orival , Freneuse , Cleon , Sotteville-sous-le-Val , Tourville-la-Riviere , Oissel , Grand-Couronne , Moulineaux , La Bouille , Gouy , Sahurs , Hautot-sur-Seine , Saint-Etienne-du-Rouvray , Belbeuf , Petit-Couronne , Val-de-la-Haye , Mauny , Saint-Pierre-de-Manneville , Quevillon , Le Grand-Quevilly , Amfreville-la-Mi-Voie , Yville-sur-Seine , Sotteville-les-Rouen , Le Mesnil-sous-Jumieges , Jumieges , Canteleu , Vatteville-la-Rue , Bardouville , La Mailleraye-sur-Seine , Saint-Martin-de-Boscherville , Anneville-Ambourville , Heurteauville , Petiville , Saint-Maurice-d’Etelan , Yainville , Henouville , Berville-sur-Seine , Norville , Le Trait , Tancarville , Duclair , Notre-Dame-de-Gravenchon , Lillebonne , Notre-Dame-de-Bliquetuit , Saint-Jean-de-Folleville , Saint-Nicolas-de-Bliquetuit , Saint-Pierre-de-Varengeville , Villequier , Rouen , Bonsecours , Caudebec-en-Caux , Saint-Wandrille-Rancon

Hauts-de-Seine

Sevres , Meudon , Issy-les-Moulineaux , Saint-Cloud , Suresnes , Boulogne-Billancourt , La Frette-sur-Seine , Nanterre , Colombes , Puteaux , Courbevoie , Gennevilliers , Neuilly-sur-Seine , Asnieres-sur-Seine , Levallois-Perret , Clichy

Dolina Marny

Ivry-sur-Seine , Vitry-sur-Seine , Charenton-le-Pont , Choisy-le-Roi , Alfortville , Villeneuve-Saint-Georges , Orly , Villeneuve-le-Roi , Ablon-sur-Seine

Pary?

1. dzielnica , 4. dzielnica , 7. dzielnica , 8. dzielnica , 12. dzielnica , 13. dzielnica , 16. dzielnica

Marna

Clesles , Esclavolles-Lurey , Conflans-sur-Seine , Marcilly-sur-Seine , Saint-Just-Sauvage

Sekwana i Marna

Saint-Germain-Laval , Marolles-sur-Seine , Chatenay-sur-Seine , La Tombe , Gravon , Balloy , Bazoches-les-Bray , Saint-Sauveur-les-Bray , Mouy-sur-Seine , Mousseaux-les-Bray , Bray-sur-Seine , Jaulnes , Villenauxe-la-Petite , Fontainebleau , Bois-le-Roi , Chartrettes , Avon , Samois-sur-Seine , Fontaine-le-Port , Vulaines-sur-Seine , Samoreau , Hericy , Thomery , Veneux-les-Sablons , Champagne-sur-Seine , Ecuelles , Saint-Mammes , Vernou-la-Celle-sur-Seine , La Grande-Paroisse , Varennes-sur-Seine , Montereau-Fault-Yonne , La Rochette , Livry-sur-Seine , Boissise-le-Roi , Dammarie-les-Lys , Vaux-le-Penil , Saint-Fargeau-Ponthierry , Boissettes , Boissise-la-Bertrand , Melun , Le Mee-sur-Seine , Villiers-sur-Seine , Noyen-sur-Seine , Vimpelles , Grisy-sur-Seine , Nandy , Seine-Port

Essonne

Corbeil-Essonnes , Le Coudray-Montceaux , Morsang-sur-Seine , Saintry-sur-Seine , Evry , Saint-Germain-les-Corbeil , Ris-Orangis , Etiolles , Soisy-sur-Seine , Grigny , Viry-Chatillon , Draveil , Athis-Mons , Juvisy-sur-Orge

Sekwana-Saint-Denis

L’Ile-Saint-Denis , Saint-Ouen

Hydrologia [ edytuj | edytuj kod ]

U?redniony roczny przepływ rzeki wynosi 483,0 m³/s. Pomiary były przeprowadzone na przestrzeni ostatnich 36 lat ^[a] w miejscowo?ci Poissy . Najwi?kszy przepływ notowany jest w lutym (811,0 m³/s), a najmniejszy w sierpniu ? 250,0 m³/s ^[3] .

Dopływy [ edytuj | edytuj kod ]

Sekwana ma wiele opisanych dopływow. S? to mi?dzy innymi ^[1] :

Jako?? wod [ edytuj | edytuj kod ]

Ze wzgl?du na fakt, i? w zlewni Sekwany znajduje si? 40% francuskich zakładow przemysłowych, za? wzdłu? 66% długo?ci samej rzeki znajduj? si? tereny uprawne ? liczba potencjalnych ?rodeł zanieczyszcze? jest znaczna. Wskutek tej sytuacji, ju? w latach 60. XX w. rzek? ogłoszono ?biologicznie martw?”; w latach 70. XX wieku w rzece ?yły jedynie 3 gatunki ryb ^[4] .

Stan wod dodatkowo pogarszaj? okresowe przepływy nieoczyszczonych ?ciekow paryskich ? dochodzi do tego na przykład w sytuacji, gdy system ponad 2 tys. km podparyskich tuneli, korytarzy i kanałow zalewaj? długotrwałe ulewy ^[4] . Nast?puj? podtopienia i przelanie kanalizacji do rzeki ^[4] . Te i inne mechanizmy (np. obecno?? szczurow w kanalizacji i na brzegach rzeki) powoduj? wysoki poziom zagro?enia mikrobiologicznego np. bakteriami Coli , enterokokami , paciorkowcami czy kr?tkami odzwierz?cymi ^{[4] [5]} .

W celu poprawy sytuacji, pocz?wszy od lat 80. XX wieku, kolejne rz?dy Francji prowadz? konsekwentny program oczyszczania rzeki. W ramach akcji powstało ju? ok. 500 oczyszczalni , prowadzi si? tak?e np. akcje edukacyjne w?rod rolnikow, ktorych gospodarka jest ?rodłem zanieczyszczenia azotanami i pestycydami . Jako?? wody powoli si? poprawia. Zaobserwowano np. powrot 20 ^{[6] [7]} (w 2023 ju? 36) endemicznych gatunkow ryb w okolicach Pary?a. Organizacja SIAPP ogłosiła, i? rzeka jest ?najczystsza od 40 lat”. Niemniej, utrzymuje si? wysoki poziom zwi?zkow azotu, pewne ilo?ci metali ci??kich , oraz m.in. znaczne ilo?ci bifenyli polichlorowanych. Te ostatnie zwi?zki ? u?ywane m.in. w przemy?le elektrotechnicznym lub jako dodatki do farb ? akumuluj? si? w organizmach ryb (w zwi?zku z tym ocenia si?, ?e mi?so 70% ryb z Sekwany jest szkodliwe ? stan na 2010 r.).

K?piel w rzece jest zabroniona od 1923 ^[4] (dla okolic Pary?a). Rz?d ustanowił ambitny program umo?liwienia bezpiecznej k?pieli w Sekwanie do 2024 ^[8] na potrzeby Igrzysk Olimpijskich w Pary?u i udost?pnienie rzeki do k?pieli w stolicy w 2025 ^[4] .

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

• Rzeki Europy

Uwagi [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]