한국   대만   중국   일본 
Sejm piotrkowski ? Wikipedia, wolna encyklopedia Przejd? do zawarto?ci

Sejm piotrkowski

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Sejmy Korony Krolestwa Polskiego i I Rzeczypospolitej odbywaj?ce si? w Piotrkowie

  • 1444 r. ? sejm ( zjazd walny ) po?wi?cony zaanga?owaniu Władysława III Warne?czyka w wojn? z Turcj?
  • 1458 r. ? uchwała poborowa przyj?ta przez posłow wielkopolskich , odrzucona przez małopolskich
  • 1468 r. ? sejm zwołany przez Kazimierza IV Jagiello?czyka na 9 pa?dziernika, poprzedzony spotkaniami krola z dygnitarzami i szlacht? na sejmikach prowincjonalnych, małopolskim w Wi?licy 25?30 czerwca 1468 r., i wielkopolskim , w Kole 13 lipca. Władca polecił wybra? po dwoch posłow szlacheckich na sejmikach ziemskich w całym Krolestwie. Podczas obrad sejmu posłowie o?wiadczyli jednak, ?e nie posiadaj? uprawnie? do podj?cia decyzji w sprawie uregulowania zaległego ?ołdu dla ?ołnierzy bior?cych udział w wojnie z zakonem krzy?ackim . W zwi?zku z tym faktem decyzj? w tej sprawie ? stanowi?cej głowny powod zwołania sejmu ? przekazano do sejmikow prowincjonalnych [1] . Mimo rozjechania si? posłow bez podj?cia decyzji sejm piotrkowski z 1468 uwa?any jest za pierwszy sejm walny [2] ;
  • 1469 r. ? sejm, na ktorym Henryk VI Reuss von Plauen , nowo obrany wielki mistrz zakonu krzy?ackiego , zło?ył hołd Kazimierzowi IV Jagiello?czykowi ;
  • 1490 r. ?
  • 1493 r. ? pierwszy sejm walny [3] . Sejm zwołany w pa?dzierniku lub listopadzie 1492. Sejmiki przedsejmowe odbyły si? w grudniu 1492 r. [4] , a 15 stycznia 1493 r. odbył si? sejmik generalny korczy?ski, na ktorym wr?czono przybyłemu na sejmik krolowi Janowi Olbrachtowi tzw. petita korczy?skie. Sejm zwołano na 18 stycznia 1493 r., jednak z powodu opo?nionego przybycia krola (a i zapewne posłow małopolskich) rozpocz?ł si? najwcze?niej 28 stycznia [5] [6] . Przywileje zatwierdzono 14 lutego 1493 r. 27 lutego uchwalono konstytucje, za? 2 marca 1493 r. uchwalono uniwersał o poborze [7] . Sejm zako?czył obrady prawdopodobnie 3 marca, albowiem krol opu?cił Piotrkow 4 marca 1493 r. udaj?c si? do Wielkopolski [8] .
  • 1496 r. ? uchwalono przywilej piotrkowski drastycznie ograniczaj?cy wychod?stwo chłopow ze wsi
  • 1498 r. ? Sejm zwołany został przez krola Jana Olbrachta w listopadzie 1497 r. Sejmiki przedsejmowe odbyły si? ok. 15 grudnia 1497 r. Sejm obradował od 12 stycznia do 17 lutego 1498 r. Zachowały si? jedynie dwa akty, uchwalone na sejmie, nie maj?ce jednak charakteru konstytucji. Były to uniwersały o pogłownym oraz o czopowym [9] [10] .
  • 1503/1504 r. ? zdecydował, i? krol nie mo?e dysponowa? dobrami koronnymi bez zgody sejmu, zakazał mo?nowładcom ł?czenia w jednym r?ku dwoch dygnitarstw ( incompatibilitas ), zniesiono tak?e przywilej mielnicki z 1501 r., oddaj?cy pełni? władzy nad pa?stwem w r?ce krola i senatu , oraz zobowi?zano krola do odzyskania krolewszczyzn , ktore nieprawnie znalazły si? w r?kach magnatow (por. ruch egzekucyjny ). Sejm został zwołany w listopadzie 1503 r. Sejmiki przedsejmowe odbyły si? w połowie grudnia 1503 r. Sejm obradował od 21 stycznia do 13 marca 1504 r. Na sejmie uchwalono konstytucje, wprowadzone w skład Statutu kanclerza Jana Łaskiego, ktory ukazał si? w druku w 1506 r. [11] , zawieraj?cego zbior praw krolestwa [12] .
  • 1509 r. ?
  • 1511 r. ? Sejm zwołany został przez krola Zygmunta I 8 sierpnia 1510 r. do Piotrkowa. Sejmiki przedsejmowe odbyły si? jesieni?. Podczas obrad sejmowych uchwalono liczne konstytucje [13] [14] [15] , m.in. powierzono wojewodom i kasztelanom funkcje sprawcze podczas organizacji pospolitego ruszenia w swych ziemiach [16] .
  • 1519 r. ?
  • 1524 r. ? obni?enie cen przypraw i trunkow [17]
  • 1525/1526 ? reforma monetarna
  • 1527/1528 ? reforma monetarna [18]
  • 1533 r. ? Sejm został zwołany przez krola Zygmunta I [15] do Piotrkowa 23 pa?dziernika 1532 r. na 6 stycznia 1533 r. Sejmiki przedsejmowe odbyły si? od 22 listopada do 13 grudnia 1532 r. Sejm obradował w dniach 20 stycznia do 14 lutego 1533 r. Przedmiotem obrad, poza sprawami podatkowymi, miało by? zatwierdzenie korektury praw , czyli przeprowadzenia kodyfikacji prawa polskiego, przygotowanej przez komisj? korektorow prawa [19] . W zwi?zku z niezako?czeniem przez sejmiki ziemskie rewizji planowanej kodyfikacji prawa, nakazanej przez konstytucj? sejmu z 1532 r., sprawy korektury praw nie podj?to na sejmie [20] . Zajmowano si? w czasie obrad przede wszystkimi sprawami obrony i powi?zanymi z ni? podatkami [21] .
  • 1534 r. ? Sejm zwołany został uniwersałem krolewskim wydanym w Wilnie 10 pa?dziernika 1533 r. Sejmiki przedsejmowe odbyły si? w grudniu 1533 r. W legacjach pochodz?cych z 14 pa?dziernika 1533 r. krol Zygmunt I wskazał na dwie zasadnicze kwestie, ktore winny sta? si? przedmiotem obrad: sprawy obrony i ? Korektura praw ”, b?d?ca projektem kodyfikacji praw, ktory po ewentualnych poprawkach miał by? przyj?ty na sejmie walnym [22] . Sejm obradował od 6 stycznia 1534 r. pod nieobecno?? krola, przebywaj?cego ze wzgl?du na niebezpiecze?stwo wojny z Moskw? w Wilnie [15] , legacj? krolewsk? na sejmie przedstawili kanonik krakowski Sebastian Opali?ski i kasztelan lubelski Jan T?czy?ski [19] . W czasie obrad skupiono si? jednak przede wszystkim na sprawach podatkowych, natomiast dyskusj? nad ? Korektur? praw ” odroczono do nast?pnego sejmu [23] . Uchwały podj?te w czasie sejmu przedstawiono krolowi w specjalnej legacji, do ktorej doł?czono osobne artykuły izby poselskiej wraz z odpowiedzi? senatu. Legatow wybrał sejm. Krolewsk? aprobat? uzyskały jedynie dwie z uchwał, ktore stały si? konstytucjami ogłoszonymi w imieniu krola [24] .
  • 1538 r. ? zakaz nabywania dobr ziemskich przez mieszczan Historia ustroju i prawa w Polsce do 1772/1795
  • 1540 r. ? Sejm został zwołany przez krola Zygmunta I 11 wrze?nia 1539 r. na 6 stycznia 1540 r. do Piotrkowa. Sejmiki przedsejmowe odbyły si? w pa?dzierniku 1539 r. Sejm zwołany na ?wi?to Trzech Kroli (6 stycznia 1540 r.), rozpocz?ł swe obrady z opo?nieniem 19 stycznia 1540 r. [19] , głown? rol? podczas obrad sejmowych odgrywali krol Zygmunt August i krolowa Bona [25] . Posłowie przedło?yli krolowi list? postulatow obejmuj?cych ??danie obsadzenia wakuj?cego urz?du hetmana , zamkni?cia mennic pruskich, zmiany zasad skazywania za zbrodnie obrazy majestatu. Przypominano krolowi o nienaruszaniu konstytucji Nihil novi oraz domagano si? ponoszenia przez duchowie?stwo cz??ci ci??arow obrony pa?stwa. Sejm zako?czył obrady 19 marca 1540 r. [26]
  • 1544 r. ? nadanie praw miejskich Pławnie . Sejm zwołany był pierwotnie przez krola Zygmunta I 6 pa?dziernika 1543 r. na 30 listopada 1543 r. do Piotrkowa. Odroczono go jednak z powodu zarazy oraz słabego zdrowia krola na 6 stycznia 1544 r. Sejmiki przedsejmowe odbyły si? w listopadzie 1543 r. W zwi?zku z tym, ?e krol przybył do Piotrkowa 10 stycznia 1544 r. obrady sejmu rozpocz?ły si? te? dopiero po przyje?dzie krolewskim [25] [27] . Po?wi?cone zostały one zagro?eniu tureckiemu. Przyj?ta jednak w tej sprawie konstytucja o wyprawie wojennej i obronie pa?stwa miała obowi?zywa? tylko przez jeden rok. Jej dalsza moc prawna uzale?niona została od decyzji przyszłego sejmu oraz zgody w imieniu swoich pa?stw i ziem posłow Wielkiego Ksi?stwa Litewskiego, Prus Krolewskich, O?wi?cimia i Zatora, maj?cych przyby? na ten sejm. Warunek taki wprowadzono do wspomnianej konstytucji na ??danie posłow ziemskich koronnych domagaj?cych si? zawarcia przez Koron? unii z wymienionymi pa?stwami. Obrady sejmu zako?czone zostały 7 marca 1544 r. [28]
  • 1548 r. ? pod lask? Jana Sierakowskiego ; miejsce konfliktu mi?dzy szlacht? a Zygmuntem II Augustem na tle jego mał?e?stwa z Barbar? Radziwiłłown? [29]
  • 1550 r. ?
  • 1552 r. ? spor szlachty i duchowie?stwa o egzekwowania wyrokow s?dow duchownych [30]
  • 1555 r. ? postulat szlachty protestanckiej dotycz?cy utworzenia polskiego ko?cioła narodowego i pa?stwowego , niezale?nego od papie?a
  • 1558/1559 ?
  • 1562/1563 ? sejm egzekucyjny : apogeum sukcesow ruch egzekucyjnego , do ktorego przyst?pił Zygmunt II August ; uchwalono egzekucj? dobr krolewskich, reform? podatkow? (zwi?kszenie podatkow płaconych przez szlacht? , zmniejszenie obci??enia chłopa , po?rednie opodatkowanie Ko?cioła ) i zakaz egzekwowania przez starostow wyrokow s?dow duchownych (praktyczna gwarancja tolerancji religijnej ), nakaz lustracji zezna? podatkowych, reforma podatkowo-wojskowa: kwarta → wojsko kwarciane
  • 1565 r. ?

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. ↑ Sejm 1468 r. w Piotrkowie. Najstarszy sejm walny koronny ?dwuizbowy” . [w:] 550lecie.pl [on-line]. sejm.gov.pl, 2017-2018. [dost?p 2018-07-12].
  2. ↑ Wacław Uruszczak : Najstarszy sejm walny koronny ?dwuizbowy” w Piotrkowie w 1468 roku . 2012. [dost?p 2018-07-12].
  3. ↑ Por. ro?ne opinie na temat pocz?tkow polskiego parlamentaryzmu zreferowane w: Wacław Uruszczak : Najstarszy sejm walny koronny ?dwuizbowy” w Piotrkowie w 1468 roku . 2012. [dost?p 2018-07-12].
  4. ↑ J.   Bardach , J.   Michalski (red.), Pocz?tki sejmu, w: Historia sejmu polskiego , t. 1, Warszawa 1984, s. 5?62 .
  5. ↑ Antoni G?siorowski . Data rozpocz?cia sejmu piotrkowskiego 1493 roku . ?Przegl?d Sejmowy”. 1, s. 84, 1993. Warszawa: Kancelaria Sejmu. [dost?p 2018-07-09].  
  6. ↑ Wacław Uruszczak . Datacja obrad Sejmu Walnego Koronnego w 1493 roku . ?Przegl?d Sejmowy”. 1, s. 86?87, 1993. Warszawa: Kancelaria Sejmu. [dost?p 2018-07-09].  
  7. ↑ Do druku przygotowali S.   Grodziski , Irena   Dwornicka , W.   Uruszczak , Ustawodawstwo zob. Volumina Constitutionum, T. 1, cz. 1, s. 48?59. , 1996 .
  8. ↑ F.   Papee , Jan Olbracht , Krakow .
  9. ↑ Do druku przygotowali S.   Grodziski , I.   Dwornicka , W.   Uruszczak , Ustawodawstwo zob. Volumina Constitutionum, T. 1, cz. 1, s. 87?90 , 1996 .
  10. ↑ F.   Papee , Jan Olbracht , 1936 .
  11. ↑ W.   Uruszczak , Statut Jana Łaskiego z 1506 roku. 500 lat tradycji pa?stwa prawa w Polsce, ?Czasopismo Prawno-Historyczne”, t. 59, z. 2, s. 9?17 , 2007 .
  12. ↑ Do druku przygotowali S.   Grodziski , Irena   Dwornicka , W.   Uruszczak , Ustawodawstwo zob. Volumina Constitutionum, T. 1, cz. 1, s. 128?135. , 1996 .
  13. ↑ W.   Uruszczak , ?Aby nikogo pobor podatku nie obci??ał ponad to co słuszne”. Sejm walny koronny w Piotrkowie w 1511 roku, w: Z dziejow kultury prawnej. Studia ofiarowane Profesorowi Juliuszowi Bardachowi w dziewi??dziesi?ciolecie urodzin, s. 97?113; , 2004 .
  14. ↑ Do druku przygotowali S.   Grodziski , I.   Dwornicka , W.   Uruszczak , Ustawodawstwo zob. Volumina Constitutionum, T. 1, cz. 1, s. 244?251; , 1996 .
  15. ↑ a b c Z.   Wojciechowski , Zygmunt Stary , 1946 .
  16. ↑ S. Szybkowski, Kujawska szlachta urz?dnicza w po?nym ?redniowieczu (1370?1501) , Gda?sk 2006, s. 56, 60.
  17. ↑ Julian Ursyn Niemcewicz : Zbior pami?tnikow historycznych o dawnej Polszcze z r?kopisow, tom 4 . 1839, s. 56. [dost?p 2011-07-29].
  18. ↑ Mikołaja Kopernika rozprawy o monecie i inne pisma ekonomiczne oraz J. L. Decjusza Traktat o biciu monety Warszawa 1923, opracował Jan Dmochowski.
  19. ↑ a b c W.   Uruszczak , Sejm walny koronny w latach 1506?1540 , 1980 .
  20. ↑ W.   Uruszczak , Proba kodyfikacji prawa polskiego w pierwszej połowie XVI wieku. Korektura praw z 1532 , 1979 .
  21. ↑ W.   Uruszczak , S.   Grodziski , I.   Dwornicka , Ustawodawstwo zob. Volumina Constitutionum, T. 1, cz. 2, s. 117?121. , 2000 .
  22. ↑ W.   Uruszczak , Proba kodyfikacji prawa polskiego w pierwszej połowie XVI wieku. Korektura praw z 1532 r. , 1979 .
  23. ↑ A.   Wycza?ski , J.   Dorobisza (red.), W.   Kaczorowskiego , Wokoł sejmu piotrkowskiego ze stycznia 1534 roku, w: Studia Historyczno-Prawne. Prace ofiarowane Profesorowi Janowi Seredyce w siedemdziesi?t? pi?t? rocznic? urodzin i czterdziestopi?ciolecie pracy naukowej, s. 344?351 , 2004 .
  24. ↑ Do druku przygotowali W.   Uruszczak , S.   Grodziski , I.   Dwornicka , Ustawodawstwo zob. Volumina Constitutionum, T. 1, cz. 2, s. 124?128. , 2000 .
  25. ↑ a b A.   Dembi?ska , Zygmunt I. Zarys dziejow wewn?trzno-politycznych w latach 1540?1548 , 1948 .
  26. ↑ Do druku przygotowali W.   Uruszczak , S.   Grodziski , Irena   Dwornicka , Ustawodawstwo zob. Volumina Constitutionum, T. 1, cz. 2, s. 217?233. , 2000 .
  27. ↑ A.   Sucheni-Grabowska , J.   Michalski (red.), Sejm w latach 1540?1587, w: Historia sejmu polskiego, t. 1, s. 114?216 , 1984 .
  28. ↑ Do druku przygotowali W.   Uruszczak , S.   Grodziski , I.   Dwornicka , Ustawodawstwo zob. Volumina Constitutionum, T. 1, cz. 2, s. 274?282. , 2000 .
  29. ↑ Diariusz sejmu w Piotrkowie z 1548 roku . [dost?p 2011-07-26].
  30. ↑ Jozef Szujski : Dzieje Polski podług ostatnich bada?: Jagiellonowie . 1862, s. 264?265. [dost?p 2011-07-29].

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

?rodło: ? https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sejm_piotrkowski&oldid=70965406 ”