한국   대만   중국   일본 
Romani Rose ? Wikipedia, wolna encyklopedia Przejd? do zawarto?ci

Romani Rose

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Romani Rose
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

20 sierpnia 1946
Heidelberg

Zawod, zaj?cie

przedsi?biorca, działacz społeczny

Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Zasługi RFN Krzyż Oficerski Orderu Zasługi RFN

Romani Rose (ur. 20 sierpnia 1946 w Heidelbergu ) ? przedsi?biorca i działacz romski , ktory stracił trzynastu krewnych podczas Porajmosu (eksterminacji Romow) . Od 1982 przewodnicz?cy Centralnej Rady Niemieckich Sinti i Romow , od 2006 członek Mi?dzynarodowej Rady O?wi?cimskiej .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Urodził si? 20 sierpnia 1946 [1] w Heidelbergu [2] jako syn przedsi?biorcy kinowego [1] . Do 1982 samodzielnie prowadził działalno?? biznesow?. W trakcie tworzenia Centralnej Rady Niemieckich Sinti i Romow ( niem.   Zentralrat Deutscher Sinti und Roma ) w 1982 został wybrany na stanowisko przewodnicz?cego przez delegatow dziewi?ciu organizacji członkowskich. W 1991 Rose przej?ł kierownictwo Dokumentations- und Kulturzentrum Deutscher Sinti und Roma w Heidelbergu [3] [4] .

Wraz z przewodnicz?cymi mniejszo?ci narodowych w Niemczech Rose przewodzi Radzie Mniejszo?ci ( Minderheitenrat ), ktora powstała 9 wrze?nia 2004. Jest to zwi?zek zrzeszaj?cy organizacje patronackie czterech mniejszo?ci narodowych, ktore nale?? do narodu niemieckiego i zawsze były rezydentami i autochtonami: Domowina Łu?yczan, Rada Fryzyjska, Stowarzyszenie mniejszo?ci du?skiej w Szlezwiku Południowym oraz Centralna Rada Niemieckich Sinti i Romow. Wraz z delegatami mniejszo?ci z USA, Meksyku, Argentyny, Japonii, Indii, Sri Lanki, Francji i Holandii, Rose jest rownie? członkiem komitetu zarz?dzaj?cego Mi?dzynarodowego Ruchu Przeciw Dyskryminacji i Rasizmowi (IMADR) zało?onego w Tokio w 1988. Przed zaanga?owaniem si? społecznie pracował jako samozatrudniony kupiec i marszand [3] [4] [5] .

Trzynastu bezpo?rednich krewnych Romaniego zostało zamordowanych w obozach koncentracyjnych; dziadkowie w obozach Auschwitz i Ravensbruck . Jego ojciec, Oskar Rose, przetrwał oboz. Stryj za?, Vincenz Rose , prze?ył oboz zagłady Auschwitz, eksperymenty medyczne w obozie koncentracyjnym Natzweiler i niewolnicz? prac? dla Daimler-Benz w podziemnych tunelach KZ Neckarelz / Obrigheim . W 1972 Vincenz Rose zało?ył pierwsz? samodzieln? organizacj? niemieckich Sintow , Zentralrat Deutscher Sinti und Roma , w ktorej pomagał wowczas niespełna 13-letni Romani Rose [3] [4] [5] .

Romani Rose w 2014

Od czerwca 1979 Romani Rose prowadził prace na rzecz praw obywatelskich niemieckich Sintow i Romow na oczach niemieckiej i mi?dzynarodowej opinii publicznej; walczył tak?e o ich ochron? przed rasizmem i dyskryminacj?, o odszkodowania dla ocalałych z Porajmosu ? jednocze?nie przypominaj?c o rozmiarach i historycznym znaczeniu ludobojstwa 500 000 Sintow i Romow w okupowanej przez nazistow Europie [3] .

W Wielkanoc 1980 miał miejsce strajk głodowy 12 Sintow, w tym Rosego, w byłym KL Dachau . Miał na celu zwrocenie mi?dzynarodowej uwagi na ludobojstwo i zaprotestowanie przeciwko dalszemu wykorzystywaniu pozostałych po nazistach dokumentow z ?ras? cyga?sk?” przez niemieck? policj? i inne władze dziesi?tki lat po zako?czeniu wojny [3] [5]

W maju 1995, we wspołpracy z organizacjami członkowskimi Rady Centralnej, Rose wywalczył uznanie niemieckich Sinti i Romow jako mniejszo?ci narodowej w Niemczech, ktora posługuje si? własnym j?zykiem [3] . W 2007 otworzył wystaw? w siedzibie Organizacji Narodow Zjednoczonych [3] .

W wyniku swej mi?dzynarodowej pracy Rose, jako pierwszy przedstawiciel Sinti i Romow, został powołany 29 maja 2006 przez Rz?d RP na członka Mi?dzynarodowej Rady O?wi?cimskiej [3] [4] .

Odznaczenia i nagrody [ edytuj | edytuj kod ]

W 2008 odznaczony Krzy?em Oficerskim Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec [6] [7] , w 2017 uhonorowany Wielkim Krzy?em za wieloletni? działalno?? w zakresie walki z dyskryminacj? i wykluczeniem mniejszo?ci [8] .

2 sierpnia 2021 roku, w 77. rocznic? likwidacji Zigeunerlager w Birkenau , otrzymał nagrod? ?wiatło Pami?ci .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. a b Meet Our Team. Mr Romani Rose . ?Roma”. 9, s. 44, 1985.  
  2. Romani Rose - Członkowie MRO - Mi?dzynarodowa Rada O?wi?cimska . Pa?stwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, 2009-11-24. [dost?p 2021-04-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-24)]. ( pol. ) .
  3. a b c d e f g h Romani Rose ? Chairman of the Central Council of German Sinti and Roma . Newsroom Sinti und Roma. Dokumentations- und Kulturzentrum Deutscher Sinti und Roma, 2014. [dost?p 2021-04-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-03)]. ( ang. ) .
  4. a b c d Romani Rose . Zentralrat Deutscher Sinti und Roma, 2006. [dost?p 2021-04-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-03-31)]. ( niem. ) .
  5. a b c Romani Rose ? Munzinger Biographie . Munzinger Archiv, 2014-02-19. [dost?p 2021-04-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-19)]. ( niem. ) .
  6. Romani Rose mit Bundesverdienstkreuz ausgezeichnet . Zentralrat Deutscher Sinti und Roma, 2008-10-06. [dost?p 2021-04-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-20)]. ( niem. ) .
  7. Romani Rose, Author at The European . The European, 2010. [dost?p 2021-04-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-17)]. ( niem. ) .
  8. Romani Rose mit dem Großen Bundesverdienstkreuz ausgezeichnet . Zentralrat Deutscher Sinti und Roma, 2017-10-04. [dost?p 2021-04-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-24)]. ( niem. ) .

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]