Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Soja uprawiana na polu z pozostało?ciami po uprawie kukurydzy
Resztki po?niwne po zbiorze kukurydzy przez kombajn
Resztki po?niwne
,
resztki pozbiorowe
? pozostało?ci po zbiorze
ro?lin uprawnych
na polu. W zale?no?ci od gatunku ro?liny s? to korzenie, rozdrobniona
słoma
, odpady z młocki kombajnu, ziarno wykruszone podczas koszenia, niezebrane przez maszyny bulwy i korzenie ro?lin, li?cie. Pozostawione na polu pełni? ? z punktu widzenia uprawy ? zarowno po?yteczn?, jak i szkodliw? rol?
[1]
. Niektore z nich s? z pola wywo?one, np. w celu u?ycia ich jako pokarmu dla zwierz?t, słomy na ?ciołk? w oborach, po?niej znow wraz z nawozem zwierz?cym wracaj? na pole
[2]
.
Korzy?ci z resztek po?niwnych
[
edytuj
|
edytuj kod
]
- Polepszenie jako?ci gleb
. Pozostawione na polu resztki po?niwne s? dla gleby ?rodłem
składnikow pokarmowych
. Poprawiaj? struktur? gleby, zwi?kszaj? w niej zawarto?? materii organicznej, poprawiaj? kiełkowanie nasion traw i koniczyny, zwi?kszaj? aktywno?? d?d?ownic i drobnoustrojow, poprawiaj? retencj? fosforu, zwi?kszaj? dost?pno?? składnikow od?ywczych
[2]
.
- Zmniejszona erozja gleb
. Pozostawione na polu resztki po?niwne zwi?kszaj? tak?e warstw? ochronn? gleby i zmniejszaj? jej erozj? wodn? i wietrzn?
[2]
.
- Poprawa infiltracji wody i wzrostu ro?lin
. Resztki po?niwne ulepszaj?c struktur? gleby mog? poprawi? przenikanie i utrzymywanie w niej wody. Szczegolnie jest to wa?ne w klimacie suchym. Poprawiaj?c pulchno?? gleby resztki ro?linne wpływaj? na lepszy rozwoj systemu korzeniowego i lepszy wzrost ro?lin. Ta cecha jest szczegolnie istotna w klimacie wilgotnym
[2]
.
- Inne korzy?ci
. Resztki po?niwne zmniejszaj? emisj? z gleby tlenkow azotu i amoniaku oraz ograniczaj? straty azotu i fosforu w glebie. Efekt zale?y od stosunku w?gla do azotu w tych resztkach
[2]
.
- Zwi?kszenie plonu
. Zalety resztek po?niwnych powoduj? w sumie wzrost plonow
[2]
.
Negatywne skutki pozostawiania resztek po?niwnych
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Resztki po?niwne s? ?rodłem
patogenow
wielu
chorob ro?lin
, cz?sto bardzo trudnych, lub wr?cz niemo?liwych do zwalczania. Pozostawienie w glebie resztek po?niwnych jest bezpieczne, je?li nie były one pora?one chorobami, nie odgrywa te? roli, je?li stosuje si? odpowiedni
płodozmian
, to znaczy przez okre?lony dla danego patogenu czas nie uprawia si? na polu tej samej ro?liny. W tym czasie
grzybnia
i
przetrwalniki
patogenu wygin?. Dla wi?kszo?ci patogenow wystarcza płodozmian trzyletni, jednak dla niektorych jest znacznie dłu?szy, np. dla
raka ziemniaka
wynosi 6 lat. Niektore patogeny, np. z rodzaju
Fusarium
mog? w glebie przetrwa? na ro?linach i resztkach ro?linnych wielu gatunkow. Gł?bokie przyorywanie resztek po?niwnych jest jednym z najcz??ciej stosowanych sposobow uniemo?liwienia tym patogenom pora?ania ro?lin. W zale?no?ci od gatunku patogenu i uprawianej ro?liny skuteczno?? tego jest ro?na. Czasami wystarcza to do ich unieszkodliwienia, czasami tylko zmniejsza nat??enie choroby, czasami jest nieskuteczne. Z tego wzgl?du, je?li uprawa pora?ona była jakimi? patogenami ro?linnymi, zaleca si? usuwanie z pola resztek po?niwnych i niszczenie ich. Wolno je kompostowa? tylko pod warunkiem, ?e proces kompostowania b?dzie trwał tak długo, a? patogeny wygin?
[1]
.
Resztki po?niwne mog? zwi?kszy? utrat? azotanow i tlenkow azotu z gleby wskutek zwi?kszonego ich wymywania. Z tego wzgl?du resztki z du?? ilo?ci? azotu (np. resztki po uprawie
burakow cukrowych
i
warzyw
kapustnych) powinny by? usuwane, ale dodatek do nich słomy lub włokien mineralnych mo?e temu procesowi zapobiec
[2]
.
Sposoby zagospodarowania resztek po?niwnych
[
edytuj
|
edytuj kod
]
- pozostawienie ich na polu, zamiast usuni?cia lub spalenia;
- usuni?cie z pola, przetworzenie (np. poprzez
kompostowanie
) i ponowne rozrzucenie na polu;
- usuni?cie z pola, przetworzenie i ponowne rozrzucenie na innym polu
[2]
.