Witold Pilecki
(przed 1939)
Raporty Pileckiego
(zwane tak?e raportami Witolda) ? nazwa raportow z obozu koncentracyjnego
Auschwitz-Birkenau
autorstwa
Witolda Pileckiego
, ktory na polecenie
Armii Krajowej
stworzył w obozie ruch oporu pod nazw?
Zwi?zek Organizacji Wojskowej
(ZOW). Napisane po ucieczce Pileckiego z obozu, były jednocze?nie podsumowaniem działalno?ci polskiego ruchu oporu w Auschwitz. Obok
raportow Karskiego
s? pierwszym ?rodłem na temat
Holokaustu
na ?wiecie oraz cennym ?wiadectwem dokumentalnym.
Przenikni?cie do Auschwitz
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Plan przedostania si? do niemieckiego obozu KL-Auschwitz Witold Pilecki przedstawił swoim przeło?onym ju? w 1940. W tym czasie jeszcze niewiele było wiadomo o warunkach panuj?cych w obozie, istniała wi?c konieczno?? zebrania informacji wywiadowczych na temat jego funkcjonowania oraz w miar? mo?liwo?ci zorganizowania tam ruchu oporu, wspołpracuj?cego z polskim podziemiem na zewn?trz. Plan wymagał przenikni?cia agenta Armii Krajowej do KL-Auschwitz. Miał nim by? Witold Pilecki, ktory ochotniczo zgłosił si? do wykonania tego zadania. 19 wrze?nia 1940 podczas
łapanki
pozwolił si? on aresztowa? Niemcom (w bloku przy al. Wojska Polskiego 40) i w nocy z 21 na 22 wrze?nia 1940 wraz z tzw. ?drugim transportem warszawskim” znalazł si? w obozie
[1]
. W ci?gu trzech lat pobytu w Auschwitz udało mu si? stworzy? licz?cy około 1000 osob obozowy ruch oporu (ZOW) oraz przekazywa? dowodztwu AK meldunki na temat sytuacji panuj?cej w obozie. Po ucieczce z Auschwitz Pilecki zawarł cało?? swojej pracy wywiadowczej w tzw. Raportach Pileckiego. W sumie napisał trzy raporty podsumowuj?ce działalno?? ZOW w Auschwitz oraz warunki panuj?ce w obozie. Wcze?niejsze meldunki z obozu oraz cało?ciowe raporty za po?rednictwem AK przekazano tak?e zachodnim aliantom.
Pierwszym raportem Pileckiego był tzw. Raport ?W”, napisany wkrotce po ucieczce z KL-Auschwitz, ktora miała miejsce w Wielkanoc 1943. Raport jest pisany skrotowo i zawiera jedynie suche fakty oraz informacje (maszynopis raportu znajduje si? w zbiorach Archiwum Lewicy Polskiej
[2]
). W tek?cie tym autor nazwiska kodował pod postaci? liczb, do ktorych sporz?dził tak?e dwustronicowy zaszyfrowany klucz, ktory nie został doł?czony do maszynopisu, a znajdował si? w?rod materiałow skonfiskowanych podczas aresztowania Witolda Pileckiego w maju 1947 przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpiecze?stwa Publicznego, znajduj?cy si? w Archiwum Urz?du Ochrony Pa?stwa w Warszawie
[2]
.
Na oryginał Raportu ?W” zostały tak?e własnor?cznie naniesione o?wiadczenia innych członkow polskiego podziemia wspołpracuj?cych z ZOW, m.in. Aleksandra Wielopolskiego, Stefana Bieleckiego, Antoniego Wo?niaka, Aleksandra Pali?skiego, Ferdynanda Trojnickiego, Eleonory Ostrowskiej i Stefana Miłkowskiego.
Raport ?Teren S” był cz??ci? Raportu ?W”, ale został on wydzielony z cało?ci opisu ruchu oporu w KL-Auschwitz i utajniony ze wzgl?du na ochron? personaliow członkow ruchu. Cz??? ta była ?ci?le tajna ze wzgl?du na mo?liwo?? przecieku i zagro?enie ?ycia dla wielu członkow z dowodztwa oraz gro?by rozbicia struktury ruchu oporu w Auschwitz. Raport ?Teren S” jest krotkim sprawozdaniem dotycz?cym działalno?ci kpt. dr.
Władysława Deringa
(nr obozowy P-1723) oraz dr.
Rudolfa Diema
(nr P-10022).
Ostatni raport został napisany przez Pileckiego ju? po wojnie, w 1945. Sporz?dził go we Włoszech, po opuszczeniu obozu jenieckiego, w ktorym znalazł si? po
powstaniu warszawskim
. Raport ten stanowił podsumowanie dotychczasowych relacji i był najobszerniejszym ? liczył bowiem ponad 100 stron maszynopisu. Relacja ta została rozszerzona tak?e o własne komentarze oraz refleksje autora, zyskuj?c dzi?ki temu walory literackie oraz stanowi?c zapis wspomnie? Pileckiego z tego okresu.
Powojenny raport rownie? zawierał wył?cznie liczby zamiast nazwisk. Cz??? z nich pozostaje nieznana, poniewa? zaszyfrowany klucz Pileckiego zagin?ł
[3]
.
Pełny tekst raportow Pileckiego po raz pierwszy został opublikowany w Polsce dopiero w 2000 roku ? 55 lat po wojnie. Wcze?niej były one nieznane zarowno polskiemu ?rodowisku naukowemu, jak rownie? obywatelom
PRL
. Stało si? tak, poniewa? Witold Pilecki, powrociwszy po wojnie do Polski, został oskar?ony przez
komunistyczne
władze
Polski Ludowej
o szpiegostwo. W wyniku przeprowadzonego ze złamaniem wszelkich procedur, ustawionego pod polityczne dyktando procesu skazano go na
kar? ?mierci
, a wyrok wykonano w 1948. Do 1989 wszystkie informacje zwi?zane z ?yciem i dokonaniami Witolda Pileckiego podlegały w PRL cenzurze.
W styczniu 2014 raport rotmistrza Witolda Pileckiego z pobytu w niemieckim obozie koncentracyjnym KL Auschwitz ukazał si? w j?zyku chi?skim pod tytułem ?Ochotnik do Auschwitz ? wi?cej ni? odwaga”
[4]
.
- Adam Cyra:
Raport Witolda z 1943 r.
, [w:] ?Biuletyn Towarzystwa Opieki nad O?wi?cimiem” 1991 nr 12
- Adam
A.
Cyra
Adam
A.
,
Ochotnik do Auschwitz. Witold Pilecki 1901-1948
, O?wi?cim: Chrze?cija?skie Stowarzyszenie Rodzin O?wi?cimskich, 2000,
ISBN
83-912000-3-5
,
ISBN
83-912000-4-3
,
OCLC
751293414
.
brak strony (ksi??ka)
- Rotmistrz Witold Pilecki 1901-1948
,
Jacek
J.
Pawłowicz
(oprac.), Warszawa: Instytut Pami?ci Narodowej ? Komisja ?cigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2008,
ISBN
978-83-60464-97-7
,
OCLC
297752884
.
brak strony (ksi??ka)
- Rotmistrz Pilecki. Raporty z Auschwitz
, 2016,
ISBN
978-83-64037-77-1
.