Przejazd kolejowo-drogowy (rownie? przejazd kolejowy ^{[1] [2]} ) ? skrzy?owanie w jednym poziomie eksploatowanej linii kolejowej lub bocznicy z drog? ^{[3] [4] [5]} .

Je?li skrzy?owanie z torem przeznaczone jest wył?cznie dla ruchu pieszego, rowerowego lub pieszego i rowerowego, to takie skrzy?owanie nazywa si? przej?ciem ^[3] .

Przejazdy kolejowo-drogowe i przej?cia mog? by? stosowane na liniach kolejowych i bocznicach kolejowych, na ktorych ruch kolejowy jest prowadzony z pr?dko?ci? nie wi?ksz? ni? 160 km/h ^[3] .

Przejazd kolejowy oznacza jednopoziomowe skrzy?owanie drogi lub przej?cia z torem kolejowym , uznane przez zarz?dc? infrastruktury i otwarte do u?ytku publicznego lub prywatnego. Definicja nie obejmuje przej?? stanowi?cych wył?cznie doj?cia do peronow (tj. cechuj?cych si? brakiem mo?liwo?ci pokonania w danym miejscu całej szeroko?ci linii kolejowej) oraz skrzy?owa? linii kolejowych i bocznic z drogami wewn?trznymi i przej?ciami słu?bowymi, słu??cymi zarz?dcy infrastruktury kolejowej ^[3] .

Przejazdy i przej?cia umo?liwiaj? bezpieczne przekraczanie linii kolejowych, cho? obecnie na wa?nych drogach i liniach kolejowych o du?ym nat??eniu ruchu d??y si? do budowy wiaduktow (w niektorych sytuacjach budowa skrzy?owania dwupoziomowego jest obligatoryjna). Przejazd kolejowy musi spełnia? warunki techniczne dotycz?ce widoczno?ci, o?wietlenia, pochylenia drogi na doje?dzie do przejazdu, k?ta skrzy?owania drogi z torem i innych.

System przejazdowy to system zainstalowany na przeje?dzie kolejowo-drogowym, zapewniaj?cy sterowanie i kontrol? sprawno?ci dla urz?dze? zabezpieczenia ruchu wchodz?cych w jego skład ^{[6] [3]} .

Przejazd kolejowy z biernym systemem zabezpiecze? to przejazd bez ?adnego systemu ostrzegania lub zabezpieczenia uruchamianego, gdy przekroczenie przejazdu nie jest bezpieczne dla u?ytkownika ^[7] .

Przejazd kolejowy z czynnym systemem zabezpiecze? to przejazd, na ktorym przez uruchomienie urz?dze? fizycznych lub ostrze?e? przy u?yciu sprz?tu stałego na przejazdach u?ytkownicy s? zabezpieczeni lub ostrzegani przed nadje?d?aj?cym poci?giem ^[7] .

Przejazdy kolejowe z czynnym systemem zabezpiecze? dziel? si? na ^[2] :

a) r?czne: przejazd, na ktorym zabezpieczenie lub ostrzeganie u?ytkownika jest uruchamiane r?cznie przez pracownika kolei;

b) automatyczne z systemem ostrzegania u?ytkownika: przejazd, na ktorym ostrzeganie u?ytkownika jest uruchamiane przez nadje?d?aj?cy poci?g;

c) automatyczne z systemem zabezpiecze? u?ytkownika: przejazd, na ktorym ostrzeganie u?ytkownika i jego jednoczesne zabezpieczenie jest uruchamiane przez nadje?d?aj?cy poci?g;

d) przejazd kolejowy z systemem zabezpiecze? torow: przejazd, na ktorym sygnał lub inny system ochrony poci?gu pozwala na przejazd poci?gu jedynie wowczas, gdy przejazd kolejowo-drogowy zapewnia pełne zabezpieczenie u?ytkownika i jest wolny od przeszkod.

Bezpiecze?stwo na przejazdach [ edytuj | edytuj kod ]

Przejazdy kolejowo-drogowe, czyli skrzy?owania linii kolejowych z drogami kołowymi w jednym poziomie, stanowi? jedno z najbardziej newralgicznych miejsc w systemie kolejowym pod wzgl?dem bezpiecze?stwa. To tam wyst?puje ?cisła interakcja mi?dzy dwoma rodzajami transportu ? kolejowego i drogowego, ktorych specyfika tworzy warunki do wyst?powania zwi?kszonej liczby wypadkow ^[8] .

Wypadki na przejazdach kolejowo-drogowych i przej?ciach w zdecydowanej wi?kszo?ci wyst?puj? wskutek niewła?ciwego zachowania u?ytkownikow drog i pieszych. W niewielkim zakresie przyczyniaj? si? do nich awarie urz?dze? oraz bł?dy w post?powaniu personelu kolejowego ^[8] .

W celu zapewnienia odpowiedniego poziomu bezpiecze?stwa u?ytkownikow, przejazdy kolejowo-drogowe i przej?cia wyposa?ane s? w odpowiednie oznakowanie i urz?dzenia zabezpieczaj?ce, ktore słu?? do ostrzegania u?ytkownikow o nadje?d?aj?cym poci?gu oraz do zamykania przejazdu lub przej?cia zaporami. Inicjowanie działania urz?dze? zabezpieczaj?cych nast?puje przez personel kolejowy lub automatycznie ^[8] .

Przejazdy kolejowo-drogowe i przej?cia przez tory w Polsce [ edytuj | edytuj kod ]

Kategorie przejazdow kolejowo-drogowych i przej?? w Polsce [ edytuj | edytuj kod ]

Szczegołowe wymagania dotycz?ce zabezpieczenia przejazdow kolejowo-drogowych i przej?? wynikaj? z tre?ci rozporz?dzenia w sprawie przejazdow kolejowo-drogowych ^[3] . Rozporz?dzenie dopuszcza stosowanie pi?ciu kategorii przejazdow kolejowo-drogowych i jednej kategorii w przypadku przej?? dla pieszych. Zarowno przejazdy, jak i przej?cia mog? by? stosowane na liniach kolejowych o maksymalnej dopuszczalnej pr?dko?ci poci?gow do 160 km/h. Powy?ej tej pr?dko?ci nale?y stosowa? wył?cznie skrzy?owania dwupoziomowe ? wiadukty lub tunele ^[8] .

Klasyfikacja przejazdow do poszczegolnych kategorii nast?puje w zale?no?ci od sposobu kierowania ruchem na drodze oraz iloczynu ruchu i kategorii drogi. Rozporz?dzenie w sprawie przejazdow kolejowo-drogowych okre?la mo?liwe do zastosowania rodzaje zabezpiecze? czynnych i biernych obejmuj?ce ^[8] :

• urz?dzenia rogatkowe;
• ?wiatła sygnalizatorow drogowych;
• ?wiatła na dr?gach rogatkowych;
• sygnalizatory akustyczne;
• urz?dzenia systemu telewizji przemysłowej z funkcj? rejestracji obrazu.

W Polsce zgodnie z Rozporz?dzeniem Ministra Infrastruktury i Rozwoju ^[3] przejazdy kolejowo-drogowe i przej?cia dziel? si? na kategorie:

A	Przejazdy u?ytku publicznego z rogatkami lub przejazdy u?ytku publicznego bez rogatek, na ktorych ruch na drodze kierowany jest przez uprawnionych pracownikow zarz?dcy kolei lub przewo?nika kolejowego posiadaj?cych wymagane kwalifikacje b?d? przy pomocy sygnałow r?cznych albo systemow lub urz?dze? przejazdowych wyposa?onych w rogatki zamykaj?ce cał? szeroko?? jezdni
B	Przejazdy u?ytku publicznego, na ktorych ruch drogowy jest kierowany przy pomocy samoczynnych systemow przejazdowych , wyposa?onych w sygnalizatory drogowe i rogatki zamykaj?ce ruch drogowy (tylko zapory w kierunku wjazdu na przejazd lub w kierunku zarowno wjazdu, jak i zjazdu)
C	Przejazdy u?ytku publicznego, na ktorych ruch drogowy jest kierowany przy pomocy samoczynnych systemow przejazdowych wyposa?onych tylko w sygnalizatory drogowe
D	Przejazdy u?ytku publicznego niewyposa?one w systemy i urz?dzenia zabezpieczenia ruchu
E	Przej?cia u?ytku publicznego, wyposa?one w połsamoczynne lub samoczynne systemy przejazdowe albo wyposa?one w kołowrotki, barierki lub labirynty
F	Przejazdy i przej?cia zlokalizowane na drogach wewn?trznych ; przejazdy w ci?gach drog ogolnodost?pnych , ale niezaliczonych do drog publicznych (na przykład drogi gminne, w przypadku ktorych nie podj?to uchwały o zaliczeniu do drog publicznych [9] ) mog? posiada? wył?cznie kategori? ?F”.

Kategoria przejazdu zale?y głownie od iloczynu ruchu, pr?dko?ci poci?gow, widoczno?ci na przeje?dzie oraz liczby torow.

Wszystkie przejazdy s? zabezpieczone ostrzegawczymi znakami drogowymi, a w zale?no?ci od kategorii tak?e sygnalizacj? ?wietln? i/lub d?wi?kow? oraz rogatkami lub połrogatkami.

Przejazdy kategorii A mog? by? zabezpieczone rogatkami z obsług? na miejscu lub zabezpieczone rogatkami z obsług? z odległo?ci ? wszystkie obsługuje dro?nik przejazdowy , dy?urny ruchu , nastawniczy lub zwrotniczy (je?eli rogatki nie s? widoczne z posterunku, to stosuje si? urz?dzenia telewizji przemysłowej ), albo te? przejazd tej kategorii zabezpiecza dru?yna poci?gowa lub obsługa pojazdu pomocniczego.

Do kategorii F zalicza si? przejazdy i przej?cia u?ytku niepublicznego, z ktorych korzystanie nast?puje na podstawie umowy zawartej mi?dzy zarz?dc? kolei a u?ytkownikiem przejazdu lub przej?cia. Przejazdy i przej?cia wyposa?one s? w rogatki stale zamkni?te otwierane przez u?ytkownikow w razie potrzeby b?d? s? wyposa?one zgodnie z warunkami technicznymi okre?lonymi dla kategorii A albo B.

Dynamika zmian liczby przejazdow kolejowych i przej?? dla pieszych na terenie Polski ^{[10] [11] [12] [13] [a]} :

Przejazd uwa?a si? za obsługiwany na miejscu, je?eli stanowisko do jego obsługi znajduje si? w odległo?ci do 60 m i jest zachowana widoczno?? z miejsca jego obsługi. Na przejazdach obsługiwanych z odległo?ci stosuje si? gong lub inny sygnał d?wi?kowy ostrzegaj?cy o opuszczaniu si? rogatek na 8 sekund przed rozpocz?ciem ich opuszczania. Przejazdy wszystkich kategorii (oprocz kategorii D) mog? by? chronione tarczami ostrzegawczymi przejazdowymi wy?wietlaj?cymi sygnał OsP, ktory informuje maszynist? pojazdu kolejowego o działaniu b?d? awarii urz?dze? zabezpieczaj?cych przejazd. Istniej? przejazdy kategorii A obsługiwane przez dru?yn? poci?gow? lub obsług? pojazdu pomocniczego. Przed takimi przejazdami poci?g zatrzymuje si?, dru?yna poci?gowa lub obsługa pojazdu pomocniczego opuszcza rogatki albo wstrzymuje ruch sygnałem D-7, a nast?pnie kontynuuje jazd?, wzgl?dnie po przeje?dzie podnosi rogatki.

Kierowca zbli?aj?cy si? do przejazdu kolejowego ma obowi?zek zachowa? szczegoln? ostro?no?? ^[14] , za? maszynista poci?gu jest zobowi?zany do podania syren? co najmniej jednokrotnego sygnału Rp 1 ?Baczno??” przy wska?niku W 6a oraz wielokrotnego sygnału Rp 1 ?Baczno??” od wska?nika W 6b. Wska?niki W 6a lub W6b ustawia si? przed wszystkimi przejazdami i przej?ciami dla pieszych; je?eli na przejazdach kategorii A (z obsług? na miejscu) oraz kategorii B s? zachowane wymagane warunki widoczno?ci czoła poci?gu z 5 metrow, stosowanie przedmiotowych wska?nikow nie jest obligatoryjne ^[4] . W przypadku przejazdow, na ktorych ograniczenie pr?dko?ci poci?gu wynosi do 20 km/h, maszynista jest zobowi?zany podawa? sygnał Rp 1 ?Baczno??” dodatkowo, tj. niezale?nie od wska?nika W 6a lub W 6b ^[15] .

Ograniczenia pr?dko?ci na przejazdach [ edytuj | edytuj kod ]

Przed wszystkimi przejazdami, na ktorych brak jest obsługi, uszkodzona sygnalizacja przejazdowa lub brak ł?czno?ci dy?urnego ruchu z dro?nikiem przejazdowym, obowi?zuj? ograniczenia pr?dko?ci poci?gow do 20 km/h, a w przypadku przekroczonego iloczynu ruchu do 50 km/h. Ponadto ograniczenia pr?dko?ci poci?gow na przejazdach obowi?zuj? z powodu ograniczonej widzialno?ci , zwłaszcza widoczno?ci poci?gu z drogi (tzw. trojk?ty widzialno?ci ), a poza tym z uwagi na widoczno?? z miejsca obsługi lub niedostosowania urz?dze? samoczynnej sygnalizacji przejazdowej do pr?dko?ci rozkładowej. Wszystkie powy?sze ograniczenia obowi?zuj? tylko dla czoła poci?gu.

Wypadki na przejazdach kolejowo-drogowych i przej?ciach przez tory [ edytuj | edytuj kod ]

Wypadki na przejazdach kolejowo-drogowych i przej?ciach, obok zdarze? przy przechodzeniu przez tory w miejscach niedozwolonych, co roku nale?? do jednych z najcz??ciej wyst?puj?cych zdarze? w systemie kolejowym ^[8] .

Według danych za 2019 r. na przejazdach i przej?ciach miało miejsce 37,9% wszystkich wypadkow na liniach kolejowych w Polsce. W uj?ciu liczbowym było to 199 zdarze?, z czego 3 z nich zakwalifikowano jako powa?ne wypadki. W latach 2015?2018 udział tych wypadkow w ogolnej liczbie kształtował si? na poziomie od 31% do 36% ^[8] .

Kampanie społeczne [ edytuj | edytuj kod ]

Obecnie prowadzona jest w Polsce kampania Bezpieczny przejazd , ktora propaguje w?rod kierowcow i pieszych, oraz rowerzystow i innych uczestnikow ruchu wzorce prawidłowego zachowania si? na przejazdach kolejowo-drogowych lub przej?ciach.

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

Zobacz multimedia zwi?zane z tematem: Przejazd kolejowo-drogowy

• przej?cie dla pieszych
• przejazd dla rowerzystow

Uwagi [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

• Zasady zabezpieczania przejazdow kolejowych poszczegolnych kategorii
• Oficjalna strona kampanii Bezpieczny Przejazd . bezpieczny-przejazd.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-04)]. by mo?na było zachowa? ostro?no?? na przejazdach i przej?ciach kolejowych