Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przedrostek
,
prefiks
(od
łac.
praefixus
?przymocowany na przedzie”) ? w
j?zykoznawstwie
jest to fragment
wyrazu
(tzw.
morfem
) dodawany do pocz?tku słowa podstawowego lub jego rdzenia (czyli do
podstawy słowotworczej
), słu??cy tworzeniu
wyrazow pochodnych
. Wyraz mo?e nie posiada? ?adnego prefiksu, mo?e posiada? jeden lub wi?cej prefiksow.
Przedrostki (prefiksy) razem z
wrostkami
(infiksami),
mi?dzyrostkami
(interfiksami) i
przyrostkami
(sufiksami) wchodz? w skład
zrostkow
(afiksow), czyli tych morfemow słowotworczych, ktore odpowiadaj? za tworzenie wyrazow pochodnych.
Przykłady:
- nie
-
do
-?wiad-czo-ny
- od
-jazd
Przedrostki wyst?puj? w niektorych nazwiskach i przydomkach. Przykładowo, przedrostek
fitz-
, spotykany w imionach i nazwiskach szkockich, pochodzi od staronormandzkiego
fiz
(z
łac.
filius
), ktore oznacza syna. Przedrostek
fitz-
w poł?czeniu z imieniem ojca tworzył nazwisko (przydomek), np. Fitzpatrick (syn Patryka), Fitzgerald (syn Geralda). W po?niejszych czasach przedrostek
fitz-
stosowany był w odniesieniu do nie?lubnych synow krolewskich: Fitzroy (czasem pisane Fitz-Roy), Fitzjames, Fitzclarence.
Przedrostki w j?zyku polskim
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Przedrostki w j?zyku polskim piszemy zawsze razem z danym słowem. Jedynie w przypadku dodawania przedrostka do nazwy własnej pisanej wielk? liter?, stosuje si? dla ich oddzielenia
ł?cznik
, np.
eks-Fin
. Przedrostki maj? pewien wpływ na pisowni? i wymow?:
- Przy przenoszeniu słowa do nast?pnego wiersza nie mo?na dzieli? na poł przedrostka.
- Je?li słowo posiada przedrostek zawieraj?cy samogłosk?, zalecany jest podział wiersza na granicy przedrostka.
- Je?li przedrostek zawiera samogłosk?, zwykle jego granica rozdziela te? sylaby.
- Niekiedy słyszalna jest pauza, oddzielaj?ca przedrostek od reszty słowa.
- Je?li granica przedrostka rozdziela zbitki, tworz?ce na ogoł dwuznak, np.
rz
,
ch
,
zi
, wowczas ka?da z nich czytana jest oddzielnie. Przykłady:
tysi?
ch
ektarowy
,
hipe
rz
espolony
,
be
zi
nteresowny
.
