Zasugerowano, aby zintegrowa? ten artykuł z artykułem Proces generałow  ( dyskusja ). Uzasadnienie:   Oba artykuły dotycz? tego samego procesu

Proces Tatar-Utnik-Nowicki , TUN ? proces pokazowy generała Stanisława Tatara i pułkownikow Mariana Utnika i Stanisława Nowickiego z oskar?enia GZI w 1951. Oskar?eni tworzyli wcze?niej Komitet Trzech Funduszu Obrony Narodowej i w czerwcu 1947 przekazali aktywa funduszu przeznaczone na pomoc ?ołnierzom Armii Krajowej i ich rodzinom (350 kg złota oraz 2,5 miliona dolarow), wbrew woli Rz?du RP na uchod?stwie, attache wojskowemu ambasady PRL w Londynie ? przedstawicielowi wywiadu wojskowego PRL. Komitet Trzech przekazał rownie? wowczas do Warszawy przeszło pi??set teczek archiwalnych Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza , nara?aj?c w ten sposob osoby wyst?puj?ce w dokumentach na policyjne represje ze strony komunistycznych organow bezpiecze?stwa. Po przyje?dzie do Polski wszyscy trzej zostali w 1949 aresztowani przez Informacj? Wojskow? .

Wyrokiem Najwy?szego S?du Wojskowego w Warszawie z dnia 13 sierpnia 1951 (Sn. 6/51) utrzymanym w mocy postanowieniem Zgromadzenia S?dziow Najwy?szego S?du Wojskowego z dnia 18 pa?dziernika 1951 (Zg R 1/51) zostali skazani:

• generał brygady Stanisław Tatar na ł?czn? kar? do?ywotniego wi?zienia z utrat? praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na okres pi?ciu lat i przepadek całego mienia na rzecz Skarbu Pa?stwa;
• pułkownik Marian Utnik na ł?czn? kar? 15 lat wi?zienia z utrat? praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na okres pi?ciu lat i przepadek całego mienia na rzecz Skarbu Pa?stwa;
• pułkownik Stanisław Nowicki na ł?czn? kar? 15 lat wi?zienia z utrat? praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na okres pi?ciu lat i przepadek całego mienia na rzecz Skarbu Pa?stwa.

Pocz?wszy od połowy 1953 do pocz?tku 1955 roku skazani składali pro?by o ponowne zbadanie sprawy podaj?c, ?e nie s? winni przypisywanych im czynow, a wyja?nienia i zeznania obci??aj?ce zostały na nich i ?wiadkach wymuszone przez stosowanie niedopuszczalnych metod w ?ledztwie.

24 kwietnia 1956 naczelny prokurator wojskowy zwrocił si? do Najwy?szego S?du Wojskowego z wnioskiem o wznowienie post?powania wobec wszystkich skazanych w tej sprawie.

Najwy?szy S?d Wojskowy 24 kwietnia 1956 uchylił orzeczenie skazuj?ce, przekazuj?c spraw? do ponownego rozpatrzenia po uzupełnieniu ?ledztwa. Czynno?ci tych nie wykonano, bo 24 kwietnia 1956 ?ledztwo w tej sprawie zostało w Naczelnej Prokuraturze Wojskowej umorzone. W postanowieniu o umorzeniu ?ledztwa wydanym przez Naczeln? Prokuratur? Wojskow? przyznano, ?e wyja?nienia skazanych i zeznania ?wiadkow dotycz?ce istnienia w ludowym Wojsku Polskim organizacji dywersyjno-szpiegowskiej i prowadzenia przez ni? działalno?ci nie odpowiadaj? prawdzie i zostały wymuszone niedopuszczalnymi metodami w postaci przymusu fizycznego i psychicznego oraz sugerowania zezna?.

20 pa?dziernika 1990 zast?pca prokuratora generalnego Rzeczypospolitej Polskiej ? naczelny prokurator wojskowy zmienił na korzy?? wy?ej wymienionych osob postanowienie z dnia 24 kwietnia 1956 przez przyj?cie, i? podstaw? umorzenia jest stwierdzenie, ?e generał brygady Stanisław Tatar, pułkownik Marian Utnik i pułkownik Stanisław Nowicki nie popełnili zarzucanych im czynow.

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

  Wykaz literatury uzupełniaj?cej: Proces Tatar-Utnik-Nowicki .

• Archiwum Wojskowe
• Proces generałow

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Jerzy Poksi?ski : ?TUN”. Tatar-Utnik-Nowicki. Represje wobec oficerow Wojska Polskiego w latach 1949?1956 . Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1992. ISBN  83-11-07980-3 .
• Siemaszko Z., ?Działalno?? generała Tatara”, Norbertinum, Lublin 2004
• Bernacki W., Gł?bocki H., Korku? M., Musiał F., Szarek J., Zblewski Z., ?Komunizm w Polsce”, Kluszczy?ski, Krakow (s. 236)
• Fundusz Obrony Narodowej [online], zapytaj.onet.pl/encyklopedia [zarchiwizowane z adresu 2021-08-25]   .
• Szczegołowe losy FON w czasie II wojny ?wiatowej i kulisy jego przej?cia przez władze PRL