Prezydent Ukrainy
(
ukr.
Президент Укра?ни,
Prezydent Ukrajiny
) ?
głowa pa?stwa
Ukrainy
. Na mocy Rozdziału V
Konstytucji Ukrainy
jest najwy?szym przedstawicielem władz, gwarantem suwerenno?ci pa?stwa, integralno?ci terytorialnej Ukrainy, przestrzegania Konstytucji Ukrainy oraz praw i wolno?ci człowieka i obywatela, najwy?szym organem pa?stwa w zakresie władzy wykonawczej, Najwy?szym Głownodowodz?cym
Sił Zbrojnych Ukrainy
.
Prezydent jest wybierany na pi?cioletni? kadencj? i mo?e by? ponownie wybrany tylko raz.
Tytuł Prezydenta Ukrainy jest do?ywotni
[1]
.
Kandydatem na prezydenta mo?e zosta? osoba, ktora
[2]
:
- jest obywatelem Ukrainy,
- posiada czynne prawo wyborcze,
- włada j?zykiem ukrai?skim,
- w dniu wyborow ma uko?czone 35 lat,
- mieszka od co najmniej 10 lat na terytorium Ukrainy.
Kandydatem nie mo?e natomiast zosta?:
- prezydent, ktorego kadencja została skrocona przedterminowo
[3]
,
- prezydent, ktory został wybrany na drug? kadencj?
[2]
[4]
.
Prezydent wybierany jest w rownym, tajnym, powszechnym i bezpo?rednim głosowaniu. Wybory mog? by? zwyczajne, nadzwyczajne i powtorzone.
Wybory ogłaszane s? przez
Rad? Najwy?sz? Ukrainy
najpo?niej sto dni przed dniem głosowania, a proces zgłaszania kandydatur i kampanii wyborczej rozpoczynaj? si? 10 dni po?niej
[5]
. Wybory odbywaj? si? w ostatni? niedziel? marca pi?tego roku kadencji
[2]
. W przypadku wyborow nadzwyczajnych, odbywaj? si? one w ostatni? niedziel? przed upływem 90 dni od dnia ogłoszenia skrocenia kadencji
[6]
. Wybory mog? zosta? rownie? powtorzone
[7]
i odbywaj? si? one w ostatni? niedziel? przed upływem 90 dni od dnia od dnia ich rozpisania
[6]
.
Zgodnie z art. 104
Konstytucji
prezydent elekt obejmuje urz?d w chwili zło?enia przysi?gi narodowi, co musi nast?pi? w ci?gu 30 dni od urz?dowego ogłoszenia wynikow wyborow zwyczajnych i w ci?gu 5 dni po urz?dowym ogłoszeniu wynikow wyborow przedterminowych (nadzwyczajne i powtorzone) Nowo wybrany prezydent składa przysi?g? na uroczystym posiedzeniu
Rady Najwy?szej Ukrainy
, na r?ce Przewodnicz?cego
S?du Konstytucyjnego Ukrainy
o nast?puj?cej tre?ci:
- Ja (imi? i nazwisko), wybrany wol? narodu na Prezydenta Ukrainy obejmuj?c ten wysoki urz?d uroczy?cie przysi?gam wierno?? Ukrainie. Zobowi?zuj? si? wszystkimi swoimi czynami broni? suwerenno?ci i niezawisło?ci Ukrainy, działa? dla dobra Ojczyzny i dla pomy?lno?ci ludu ukrai?skiego, broni? praw i wolno?ci obywatela, przestrzega? Konstytucji i praw Ukrainy, wykonywa? swoje obowi?zki w interesie wszystkich rodakow, umacnia? autorytet Ukrainy w ?wiecie
Podczas składania przysi?gi prezydent elekt trzyma r?k? na Konstytucji Ukrainy i
Ewangeliarzu peresopnickim
, ktory uznawany jest za skarb narodowy Ukrainy
[8]
.
- wygłasza or?dzie do narodu
[9]
,
- zarz?dza referendum ogolnoukrai?skie zatwierdzaj?cego ustaw? o zmianie Konstytucji uchwalon? przez
Rad? Najwy?sz? Ukrainy
, je?eli dotyczy ona zmiany przepisow rozdziału I, III lub XIII Konstytucji
[10]
[11]
,
- zarz?dza referendum ogolnoukrai?skie z inicjatywy obywateli
[10]
.
Uprawnienia wobec władzy ustawodawczej
[
edytuj
|
edytuj kod
]
- zwraca si? z corocznymi oraz nadzwyczajnymi or?dziami o stanie pa?stwa do Rady Najwy?szej Ukrainy
[9]
,
- rozwi?zuje Rad? Najwy?sz? Ukrainy
[12]
,
- zarz?dza przedterminowe wybory do Rady Najwy?szej Ukrainy
[13]
,
- podpisuje ustawy
[14]
,
- posiada prawo weta, poza poprawkami do Konstytucji
[15]
.
Uprawnienia wobec władzy s?downiczej
[
edytuj
|
edytuj kod
]
- powołuje i odwołuje Prokuratora Generalnego za zgod? Najwy?szej Rady Ukrainy
[16]
,
- powołuje i odwołuje jedn? trzeci? składu S?du Konstytucyjnego Ukrainy
[17]
,
- tworzy s?dy (z
kontrasygnat?
premiera i odpowiedniego ministra)
[18]
,
- stosuje prawo łaski
[19]
.
Uprawnienia jako organ władzy wykonawczej
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Prezydent jako kierownik dyplomacji:
- desygnuje ministra spraw zagranicznych Ukrainy
[20]
,
- reprezentuje Ukrain? w stosunkach mi?dzynarodowych
[21]
,
- zawiera umowy mi?dzynarodowe
[21]
,
- podejmuje decyzje o uznaniu pa?stw obcych
[22]
,
- mianuje i odwołuje szefow przedstawicielstw dyplomatycznych Ukrainy w innych pa?stwach (z kontrasygnat? premiera i ministra)
[23]
,
- przyjmuje listy uwierzytelniaj?ce i odwołuj?ce akredytowanych przy nim przedstawicieli pa?stw obcych (z kontrasygnat? premiera i ministra)
[23]
,
- nadaje najwy?sze rangi dyplomatyczne
[24]
.
Prezydent jako Najwy?szy Głownodowodz?cy Sił Zbrojnych Ukrainy:
- desygnuje ministra obrony Ukrainy
[20]
,
- przedkłada Radzie Najwy?szej Ukrainy wnioski odno?nie do powołania i odwołania szefa Słu?by Bezpiecze?stwa Ukrainy
[25]
,
- powołuje i odwołuje naczelne dowodztwo Sił Zbrojnych Ukrainy
[26]
,
- stoi na czele
Rady Bezpiecze?stwa Narodowego i Obrony Ukrainy
, a jej postanowienia wprowadza dekretami (z kontrasygnat? premiera i ministra)
[27]
[28]
,
- powołuje członkow Rady Bezpiecze?stwa Narodowego i Obrony Ukrainy
[29]
,
- przedkłada Radzie Najwy?szej Ukrainy wniosek o ogłoszenie stanu wojny
[30]
,
- podejmuje decyzj? o u?yciu Sił Zbrojnych Ukrainy oraz innych formacji wojskowych
[30]
,
- podejmuje zgodnie z ustaw? decyzj? o powszechnej albo cz??ciowej mobilizacji i wprowadzeniu stanu wojennego na Ukrainie albo na okre?lonych jej obszarach w razie gro?by napa?ci lub zagro?enia niepodległo?ci pa?stwowej Ukrainy
[31]
,
- nadaje najwy?sze stopnie wojskowe
[24]
.
Prezydent wobec rz?du:
- przedkłada Radzie Najwy?szej Ukrainy wniosek o powołanie premiera
[32]
,
- uchyla akty wydane przez Gabinet Ministrow Ukrainy z powodu ich niezgodno?ci z niniejsz? Konstytucj?, zwracaj?c si? jednocze?nie do S?du Konstytucyjnego Ukrainy z pytaniem o ich zgodno?? z Konstytucj?
[33]
.
Pozostałymi kompetencjami zwi?zanymi z władz? wykonawcz? s?:
- wydawania dekretow i rozporz?dze? obowi?zuj?cych w całym kraju
[34]
,
- powoływanie i odwoływanie połowy składu Rady Banku Narodowego Ukrainy
[35]
,
- powoływanie i odwoływanie połowy składu Narodowej Rady Ukrainy ds. Telewizji i Radiofonii
[36]
,
- uniewa?nianie aktow wydanych przez Rad? Ministrow Autonomicznej Republiki Krymu
[37]
,
- nadawanie najwy?szych tytułow szczegolnych oraz rang słu?bowych
[24]
,
- przyznawanie odznacze? pa?stwowych
[38]
,
- ustanawianie odznacze? prezydenckich i ich nadawanie
[38]
,
- nadawanie obywatelstwa
[39]
,
- odbieranie obywatelstwa
[39]
,
- przyznawanie azylu na Ukrainie
[39]
,
- powoływanie organow doradczych i pomocniczych, zapewniaj?cych realizacj? konstytucyjnych uprawnie? prezydenta
[40]
.
Urz?dowanie Prezydenta Ukrainy ko?czy si? w chwili zaprzysi??enia nowo wybranego prezydenta.
Ponadto opro?nienie urz?du mo?e nast?pi? w wyniku
[41]
:
- zrzeczenia si? urz?du, poprzez wygłoszenie osobi?cie odpowiedniego o?wiadczenia na posiedzeniu Rady Najwy?szej Ukrainy
[42]
,
- stwierdzenia niezdolno?ci do wykonywania swoich uprawnie? ze wzgl?du na stan zdrowia przez Rad? Najwy?sz? Ukrainy
[43]
,
- zło?enia urz?du w trybie
impeachmentu
[44]
,
- ?mierci.
Po opro?nieniu urz?du obowi?zki prezydenta wypełnia
Przewodnicz?cy Rady Najwy?szej Ukrainy
.
Insygnia Prezydenta Ukrainy
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Insygnia Prezydenta Ukrainy
? oficjalne oznaki urz?du Prezydenta Ukrainy przyj?te dekretem prezydenta z dnia 29 listopada 1999 roku
[45]
.
Proporzec Prezydenta Ukrainy
? kwadratowy płat tkaniny barwy niebieskiej z wizerunkiem złotego trojz?ba po?rodku płata, w obramowaniu w??yka ornamentu ro?linnego. Proporzec obszyty jest złotymi fr?dzlami. Do wykonania proporca wykorzystany jest płat jedwabnej tkaniny, czyste złoto i złote nici.
Ła?cuch Prezydenta Ukrainy
? to symbol prezydenta w formie
ła?cucha
wykonanego z białego oraz ?ołtego złota i wa?y ok. 400 gramow. Składa si? z emaliowanego klejnotu, 6 medalionow emaliowanych i 12 dekoracyjnych medalionow rozdzielaj?cych. Klejnot ła?cucha przedstawia kartusz herbowy z
herbem Ukrainy
. Na emaliowanych medalionach zostały rownie? przedstawione kartusze z herbami na owalnych tarczach. S? to godła: lew
Ksi?stwa Halicko-Woły?skiego
,
Pogo?
Wielkiego Ksi?stwa Litewskiego
, trojz?b z piecz?ci wielkiego ksi?cia
Włodzimierza
, trojz?b z piecz?ci
Ukrai?skiej Republiki Ludowej
,
Abdank
(godło rodowe hetmana
Bohdana Chmielnickiego
) i
Kozak
z muszkietem
Hetmanatu
i
Pa?stwa Ukrai?skiego
. Medaliony rozdzielaj?ce przedstawiaj? ro?linne motywy z li??mi
kaliny
.
Piecz?? Prezydenta Ukrainy
? okr?gł? piecz?? po?rodku zawiera wizerunek
herbu Ukrainy
, a w otoku napis ?Президент Укра?ни” (
ukr.
:
Prezydent Ukrainy
). Pod herbem w otoku znajduje si? stylizowany wizerunek krzy?a z
Orderu Ksi?cia Jarosława M?drego
. Cz??? dolna i ?rodkowa piecz?ci wykonana jest w cało?ci ze srebra, dodatkowo cz??? ?rodkowa jest pozłacana. Piecz?? wie?czy
lazurytowa
kula. Kolory symbolicznie układaj? si? zgodnie z
flag? narodow?
. Piecz?? wa?y poł kilograma.
Buława Prezydenta Ukrainy
? to symbol ci?gło?ci pa?stwa ukrai?skiego, nawi?zuj?cy do
buław
hetmanow kozackich
. Składa si? z dwoch cz??ci:
- r?koje?ci, w ktorej ukryte jest ostrze, wysuwane po naci?ni?ciu przycisku ozdobionego szmaragdem
- jabłka wysadzanego kamieniami szlachetnymi (
szmaragdami
i
granatami
), ozdobionego wygrawerowanym napisem ?Omnia revertitur” (
łac.
:
Wszystko powraca
) i zwie?czonego koron?.
Buława wykonana jest z pozłacanego srebra i wa?y 750 gramow. Przechowuje si? j? w
mahoniowej
szkatułce ozdobionej pozłacanym reliefem przedstawiaj?cym herb Ukrainy.
Oficjaln? siedzib? i głown? rezydencj? Prezydenta Ukrainy jest
Pałac Mary?ski w Kijowie
. Ponadto Administracja Prezydenta Ukrainy dysponuje m.in.:
- Budynek Administracji Prezydenta Ukrainy przy ulicy Bankowej 11 w
Kijowie
,
- Dom ?płacz?cej wdowy” przy ulicy Lutera?skiej 23 w Kijowie ? u?ywany do przyjmowania zagranicznych delegacji,
- Dom z chimerami
? rezydencja u?ywana do oficjalnych i dyplomatycznych przyj??,
- Pałac Potockich we Lwowie
?
lwowska
rezydencja Prezydenta Ukrainy
- ↑
Rozdział V, Artykuł 105 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
a
b
c
Rozdział V, Artykuł 103 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
Rozdział I, Artykuł 9 § 4 ustawy o wyborze Prezydenta Ukrainy.
- ↑
Rozdział I, Artykuł 9, § 3 ustawy o wyborze Prezydenta Ukrainy.
- ↑
Rozdział II, Artykuł 17, § 2 ? 3 ustawy o wyborze Prezydenta Ukrainy.
- ↑
a
b
Rozdział II, Artykuł 17, § 4 ustawy o wyborze Prezydenta Ukrainy.
- ↑
Rozdział II, Artykuł 15, § 4 ustawy o wyborze Prezydenta Ukrainy.
- ↑
?. П. Чеп?га:
Пересопницьке ?вангел??. Укра?нська мова. Енциклопед?я.
. litopys.org.ua/. [dost?p 2015-01-05]. [zarchiwizowane z
tego adresu
(2015-01-18)].
(
ukr.
)
.
- ↑
a
b
Rozdział V, Artykuł 106, ust. 1, pkt. 2 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
a
b
Rozdział V, Artykuł 106, ust. 1, pkt. 6 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
Rozdział XIII, Artykuł 156 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
Rozdział V, Artykuł 106, ust. 1, pkt. 8 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
Rozdział V, Artykuł 106, ust. 1, pkt. 7 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
Rozdział V, Artykuł 106, ust. 1, pkt. 29 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
Rozdział V, Artykuł 106, ust. 1, pkt. 30 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
Rozdział V, Artykuł 106, ust. 1, pkt. 11 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
Rozdział V, Artykuł 106, ust. 1, pkt. 22 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
Rozdział V, Artykuł 106, ust. 1, pkt. 23 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
Rozdział V, Artykuł 106, ust. 1, pkt. 27 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
a
b
Rozdział V, Artykuł 106, ust. 1, pkt. 10 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
a
b
Rozdział V, Artykuł 106, ust. 1, pkt. 3 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
Rozdział V, Artykuł 106, ust. 1, pkt. 4 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
a
b
Rozdział V, Artykuł 106, ust. 1, pkt. 5 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
a
b
c
Rozdział V, Artykuł 106, ust. 1, pkt. 24 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
Rozdział V, Artykuł 106, ust. 1, pkt. 14, Konstytucji Ukrainy.
- ↑
Rozdział V, Artykuł 106, ust. 1, pkt. 17, Konstytucji Ukrainy.
- ↑
Rozdział V, Artykuł 106, ust. 1, pkt. 18, Konstytucji Ukrainy.
- ↑
Rozdział V, Artykuł 107, ust. 3 i ust. 7 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
Rozdział V, Artykuł 107, ust. 4 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
a
b
Rozdział V, Artykuł 106, ust. 1, pkt. 19 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
Rozdział V, Artykuł 106, ust. 1, pkt. 20 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
Rozdział V, Artykuł 106, ust. 1, pkt. 9 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
Rozdział V, Artykuł 106, ust. 1, pkt. 15 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
Rozdział V, Artykuł 106, ust. 3 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
Rozdział V, Artykuł 106, ust. 1, pkt. 12 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
Rozdział V, Artykuł 106, ust. 1, pkt. 13 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
Rozdział V, Artykuł 106, ust. 1, pkt. 16 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
a
b
Rozdział V, Artykuł 106, ust. 1, pkt. 25 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
a
b
c
Rozdział V, Artykuł 106, ust. 1, pkt. 26 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
Rozdział V, Artykuł 106, ust. 1, pkt. 28 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
Rozdział V, Artykuł 108 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
Rozdział V, Artykuł 109 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
Rozdział V, Artykuł 110 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
Rozdział V, Artykuł 111 Konstytucji Ukrainy.
- ↑
Symbole Prezydenta Ukrainy
.
Oficjalna strona internetowa Prezydenta Ukrainy
. [dost?p 2015-01-05].
(
ukr.
?
ros.
?
ang.
)
.
Ustroj
|
|
---|
Organy władzy
| ustawodawczej
|
|
---|
wykonawczej
|
|
---|
s?downiczej
|
|
---|
|
---|
Finanse i kontrola
|
|
---|
Samorz?d
|
|
---|