Prefektura Okinawa
(
jap.
沖??
Okinawa-ken
)
? japo?ska prefektura usytuowana w południowej cz??ci
wysp Riukiu
. Okinawa jest jedyn? prefektur?, ktora nie le?y na ?adnej z czterech głownych wysp
Japonii
(
Honsiu
,
Kiusiu
,
Sikoku
i
Hokkaido
), jest to te? jedyna prefektura całkowicie usytuowana w strefie klimatu podzwrotnikowego
[2]
. Okinawa jest najmłodszym terytorium pa?stwa japo?skiego. Do 1879 roku istniało tam niepodległe
krolestwo Riukiu
.
Kultura wysp Riukiu wyrosła na styku kultur Japonii, Chin i południowo-wschodniej
Azji
. Pod wzgl?dem etnicznym, kulturowym i j?zykowym mieszka?cy Riukiu s? blisko spokrewnieni z Japo?czykami, niemniej ju? od wczesnych wiekow pod??ali odr?bn? drog? rozwoju.
Pocz?tki pa?stwowo?ci Riukiu si?gaj? XII wieku, kiedy na Okinawie wyłoniła si? klasa lokalnych władcow
aji
. Proces konsolidacji władzy przez najsilniejszych
aji
doprowadził do powstania trzech pa?stw na wyspie Okinawa, znanych po?niej jako krolestwa Nanzan, Ch?zan i Hokuzan (dosł. Krolestwa Południowej, ?rodkowej i Połnocnej Gory). Krolestwo Ch?zan podbiło swych s?siadow na pocz?tku XV wieku, aby nast?pnie rozci?gn?? władz? na pozostałe wyspy Riukiu. W okresie najwi?kszej ?wietno?ci Krolestwo Riukiu rozpo?cierało si? od wysp Amami na połnocy, po wyspy Yaeyama (Ishigaki, Iriomote Yonaguni i in.) na południowym zachodzie.
Niewiele wiadomo na temat wczesnych władcow Riukiu. Podług legend zało?ycielem krolestwa był Shunten, syn japo?skiego wojownika Tametomo Minamoto, ktorego zawierucha wojenna wygnała z Japonii na Okinaw? w 1165 roku. Pierwszym władc?, ktorego istnienie zostało jednoznacznie potwierdzone w chi?skich kronikach, był Satto (lata panowania: 1355?1395). W 1405 roku władz? w krolestwie Ch?zan przej?ł ksi??? Shish?, ktory wraz ze swym synem Hashim pokonał konkurentow z Hokuzanu (1416) i Nanzanu (1429) i zjednoczył Okinaw?. Shish? dał pocz?tek tzw. Pierwszej Dynastii Sh?. W 1468 roku niejaki Kanemaru, były minister na dworze zmarłego wła?nie krola Sh? o imieniu Toku, wzniecił rebeli? i przep?dził rodzin? Sh? z zamku Shuri, sam ustanawiaj?c si? krolem. Kanemaru przybrał imi? Sh? En, daj?c tym samym pocz?tek Drugiej Dynastii Sh?, ktora rz?dziła a? do upadku krolestwa w 1879 roku.
W 1372 roku na Riukiu przybyła misja od chi?skiego cesarza
Hongwu
, wzywaj?cego władc? Ch?zan do uznania
Chin
za
suzerena
. Krol Satto bez wahania spełnił ??dania Chin, wysyłaj?c nast?pnego roku misj? do Nankinu. Tym samym krolestwo Riukiu stało si? cz??ci? sinocentrycznego systemu trybutarno-handlowego. Odt?d ka?dy nowy krol wyst?pował do dworu chi?skiego o nadanie mu inwestytury, ktora legitymowała jego prawa do tronu (krolowie Sh? Shish? i Sh? En, ktorzy zdobyli tron na drodze zamachu stanu, skłamali przed dworem cesarskim, podaj?c si? za prawowitych potomkow swoich poprzednikow). Zwierzchnictwo Chin miało charakter czysto symboliczny, za? cesarz nigdy nie ingerował w wewn?trzne sprawy krolestwa. W zamian za uznanie jego zwierzchnictwa Riukiua?czycy uzyskali prawo do handlu z Chinami. Na podobnych warunkach stosunki z Chinami utrzymywały m.in.
Korea
,
Annam
i
Tybet
.
Kontakty z Chinami zaowocowały napływem chi?skiej kultury. W wiosce Kume nieopodal portu w Naha osiedliła si? niewielka społeczno?? zamorskich Chi?czykow z
Fujian
, ktorzy szybko awansowali w hierarchii społecznej, piastuj?c wysokie stanowiska w administracji pa?stwa, oraz nadzoruj?c handel zamorski. Krolestwo zacz?ło regularnie wysyła? studentow na studia do
Pekinu
.
Z drugiej strony krolestwo otworzyło si? na kontakty z Japoni?, sk?d przyj?ło m.in.
buddyzm
oraz japo?skie pismo sylabiczne
kana
. Je?li j?zyk chi?ski stał si? j?zykiem dyplomacji, tak japo?ski został zaadaptowany na potrzeby administracji pa?stwa. Klasztory buddyjskie stały si? drugim miejscem docelowym riukiua?skich studentow.
Krolestwo urosło w pot?g? dzi?ki handlowi zamorskiemu. Przynale?no?? do chi?skiego systemu trybutarnego stanowiło niejako legitymacj? handlow?, otwieraj?c? porty w wielu krajach Azji. Riukiua?czycy kursowali pomi?dzy Japoni?, Kore?, Chinami, Wietnamem,
Syjamem
,
Filipinami
,
Malakk?
i
Palembangiem
, staj?c si? wa?nym po?rednikiem handlowym.
Okres najwi?kszej ?wietno?ci Riukiu przypadł na lata panowania krola
Sh? Shin
(1477?1526). Sh? Shin zorganizował sprawny aparat administracji, ktory rozci?gn?ł na wszystkie tereny krolestwa. Ksi???tom
aji
nakazał opu?ci? swe wło?ci i osi??? u jego boku w stolicy Shuri, przyznaj?c im w zamian lukratywne stanowiska oraz prawa do czerpania okre?lonych zyskow z ich posiadło?ci. Tym samym osłabił opozycj? i zlikwidował zagro?enie rebelii na prowincji. Za czasow Sh? Shina handel zamorski kwitł jak nigdy dot?d i nigdy po?niej. Lata jego panowania s? zwane ?złotym okresem”.
Na pocz?tku XVI wieku Riukiua?czycy zacz?li wycofywa? si? z handlu zamorskiego. Zło?yło si? na to kilka przyczyn. W 1511 roku Malakk? zaj?li Portugalczycy, z ktorymi Riukiua?czycy z nieznanych powodow nie chcieli ryzykowa? kontaktow. Z kolei pływanie do Japonii i Korei zrobiło si? zbyt niebezpieczne ze wzgl?du na piratow
wak?
, ktorzy nagminnie łupili riukiua?skie statki na japo?skich wodach. Pojawiła si? tak?e powa?na konkurencja ze strony chi?skich kupcow, odk?d dwor w Pekinie zniosł obowi?zuj?cy ich zakaz handlu zamorskiego. Ostatecznie Riukiua?czycy ograniczyli handel tylko do Chin.
Pod koniec XVI wieku gwałtownie popsuły si? stosunki z Japoni?. Okinawa odmowiła
Hideyoshiemu Toyotomi
udziału w jego inwazji na Kore?. W 1609 roku krolestwo zostało najechane przez japo?skiego ksi?cia Shimazu z
Satsumy
. Krol Sh? Nei został wywieziony do niewoli w Japonii, gdzie został zmuszony do uznania Japonii za suwerena Riukiu. Krolestwo utraciło wyspy Amami oraz przyj?ło wiele warunkow, ktore ograniczyły jego autonomi? polityczn? i handlow?.
Zamek Shuri
Japonia nie anektowała krolestwa i uznała jego dotychczasowe relacje z Chinami. Riukiu wkroczyło w tzw. ?okres podwojnej zale?no?ci”, b?d?c pa?stwem wasalnym zarowno Chin, jak i Japonii. Reprezentowana przez Satsum? Japonia zachowała prawo do ingerowania w wewn?trzne sprawy krolestwa, m.in. w obsad? najwy?szych stanowisk pa?stwowych oraz wybor krola, czyniła to jednak niezmiernie rzadko. W rzeczywisto?ci władza Japonii na Okinawie była bardzo ograniczona. Japonia nie utrzymywała tu wojsk, za? jej interes reprezentował tu tylko jeden urz?dnik
zaiban bugy?
, ktory pełnił wył?cznie funkcj? posła, bez ?adnych kompetencji do ingerowania w sprawy riukiua?skiego rz?du. Nie zmienia to jednak faktu, ?e Japo?czycy narzucili krolestwu wysokie podatki oraz przej?li lwi? cz??? zyskow z handlu zamorskiego.
W wyniku reform administracyjno-gospodarczych w XVII wieku krolestwo zacie?niło wi?zy z japo?skim systemem
bakuhan
(
domeny feudalne
, autonomiczne ksi?stwa podległe władzy siogunatu), co dało niektorym japo?skim historykom podstaw? do twierdzenia, ?e Riukiu stało si?
de facto
cz??ci? japo?skiego pa?stwa. Tymczasem Japonia zawsze postrzegała Riukiu jako kraj zamorski oraz nie pozwalała, aby Riukiua?czycy wkroczyli zbyt gł?boko w kr?g cywilizacji japo?skiej. Okinawa za? prze?ywała powtorn? fascynacj? kultur? Chin. W XVIII wieku krolestwo wkroczyło w okres wzgl?dnego dobrobytu, zwany ?drugim złotym okresem”.
Na pocz?tku XIX wieku na wodach Riukiu zacz?ły pojawia? si? okr?ty zachodnich mocarstw. W 1817 roku przybył tu Brytyjczyk Basil Hall, dzi?ki ktoremu w ?wiat poszła wie?? o miłuj?cym pokoj narodzie, nieposiadaj?cym armii i nieprowadz?cym z nikim wojen. W latach czterdziestych brytyjscy i francuscy misjonarze probowali zapocz?tkowa? na Okinawie działalno?? misyjn?, z do?? mizernym skutkiem. W 1853 roku na Okinawie zatrzymał si? komandor
Matthew Perry
podczas swej historycznej podro?y do Japonii. Podpisawszy rok po?niej traktat z
siogunatem
o otwarciu japo?skich portow dla ameryka?skich statkow, Perry powrocił na Okinaw?, gdzie zawarł podobny traktat z Riukiua?czykami. Stany Zjednoczone były pierwszym pa?stwem zachodnim, z ktorym Riukiu zawarło traktat. Niedługo po?niej w ?lady Amerykanow pod??yli Francuzi i Holendrzy.
Japonia zacz?ła my?le? powa?nie o aneksji Okinawy dopiero po przewrocie
Meiji
. Status ?podwojnej zale?no?ci” Riukiu nijak przystawał do mi?dzynarodowych standardow, według ktorych nowoczesne pa?stwa definiowały swoje terytoria. Okazja ?do rozwi?zania kwestii Riukiu” nadarzyła si? w 1871 roku podczas tzw. ?incydentu tajwa?skiego”, kiedy u wschodnich wybrze?y
Tajwanu
rozbił si? statek z Riukiu, ktorego załoga została wymordowana przez miejscow? ludno??. Japonia wysłała zbrojn? ekspedycj? na Tajwan, a nast?pnie wymusiła na Chinach wzi?cie odpowiedzialno?ci za incydent i uznanie Riukiua?czykow za poddanych Japonii. Rownocze?nie zacz?ła naciska? na władze krolestwa, aby zerwały stosunki z Chinami.
Aneksja Riukiu dopełniła si? w marcu 1879 roku. Japonia wysłała na Okinaw? oddział wojska i policji, zaj?ła zamek Shuri i proklamowała ustanowienie prefektury Okinawa. Krol Sh? Tai został wywieziony do
Tokio
. Chiny gło?no zaprotestowały. Nast?pnego roku Japonia i Chiny usiadły do stołu rokowa? i wynegocjowały porozumienie o podziale wysp Riukiu, zgodnie z ktorym Okinawa miała przypa?? Japonii, za? wyspy Miyako i Yaeyama Chinom. Chiny jednak wycofały si? z porozumienia. Los Riukiu został ostatecznie przypiecz?towany przez kl?sk? Chin podczas wojny z Japoni? w 1895 roku.
Okinawa była pierwszym, a zarazem jedynym terytorium zamorskim Japonii, ktore otrzymało status prefektury, oraz ktorego mieszka?cy, cho? z du?ym opo?nieniem, otrzymali prawa obywatelskie na rowni z Japo?czykami. Mieszka?cy Okinawy stosunkowo szybko poddali si? procesowi asymilacji i japonizacji. Do 1921 roku wszystkie ro?nice prawne i administracyjne pomi?dzy Okinaw? a tzw. ?Japoni? wła?ciw?” zostały zlikwidowane. Niemniej przez cały okres przedwojenny Okinawa pozostawała najbiedniejszym regionem, z najni?szym wska?nikiem poziomu ?ycia, najgorszym systemem edukacji i opieki społecznej oraz najgorsz? infrastruktur?. Pod wieloma wzgl?dami Japonia traktowała Okinaw? jak koloni?, zwłaszcza w okresie pierwszych dwudziestu lat po aneksji. Mieszka?cy Okinawy, podobnie jak Tajwa?czycy i Korea?czycy, do?wiadczali dyskryminacji społecznej.
Podczas
II wojny ?wiatowej
na Okinawie miała miejsce jedna z najkrwawszych bitew (zob.
bitwa o Okinaw?
). W trwaj?cych blisko trzy miesi?ce walkach (kwiecie??czerwiec 1945 r.) zgin?ło ponad 94 tys. cywili, 100 tys. Japo?czykow oraz 14 tys. Amerykanow. Po wojnie Okinawa została oderwana od Japonii i dostała si? na 27 lat pod ameryka?sk? okupacj? wojskow?. Amerykanie wybudowali tu liczne bazy wojskowe, zagarniaj?c pod nie jedn? pi?t? powierzchni wyspy.
Przez pewien czas Amerykanie łudzili si?, ?e uda im si? oderwa? Okinaw? na trwałe od Japonii i prowadzili polityk? promowania lokalnej kultury, maj?c w zamy?le odrodzenie to?samo?ci narodowej Riukiu. Jednak autorytarny sposob sprawowania władzy oraz narastaj?cy konflikt wokoł baz pchn?ł Okinawia?czykow ponownie w ramiona Japonii. Okinawia?czycy zacz?li ostentacyjnie manifestowa? sw? japo?sko??, wywieszaj?c np. japo?sk? flag? narodow?, ktora była tu zabroniona. W latach sze??dziesi?tych zawi?zali ruch społeczny na rzecz zwrotu Okinawy do macierzy (
sokoku fukki und?
), ktory skłonił Amerykanow do podj?cia rozmow z Japoni? na temat zako?czenia okupacji Okinawy. W 1969 roku prezydent
Richard Nixon
oraz premier
Eisaku Sat?
zawarli porozumienie o zwrocie Okinawy, ktore nast?piło w maju 1972 roku. Wbrew oczekiwaniom miejscowej ludno?ci, powrot do Japonii nie przyniosł rozstrzygni?cia w kwestii wycofania ameryka?skich sił zbrojnych.
Od czasu ponownego zjednoczenia z Japoni? Okinawa prze?yła bezprecedensowy rozwoj gospodarczy. Niemniej nadal pozostaje najbiedniejsz? prefektur? w pa?stwie, z najni?szym wska?nikiem dochodow per capita oraz najwy?szym bezrobociem. Ponadto Okinawa jest w wysokim stopniu uzale?niona od subsydiow z Tokio. Ameryka?skie bazy wojskowe (mimo ?e stopniowo s? oddawane Japonii) s? przyczyn? licznych napi?? pomi?dzy lokalnym społecze?stwem a japo?skim rz?dem.
Prefektura Okinawa
Okinawa, przyl?dek Manzam?
W skład prefektury Okinawa wchodzi 160 wysp i wysepek, spo?rod ktorych 49 jest zamieszkane. Granice prefektury wyznaczaj? wyspy I?tori na połnocy (128º13'E 27º53'N), Hateruma na południu (123º13'E 24º02'N), Kitadait? na wschodzie (131º19'E 25º57'N) i Yonaguni na zachodzie (122º56'E 24º26'N). Do Okinawy nale?? tak?e sporne z Chinami wyspy
Senkaku
. Powierzchnia prefektury wynosi 2281 km². Najwi?ksze wyspy to:
Okinawa
,
Iriomote
,
Ishigaki
, Miyako i Kume.
Okinawa le?y w rejonie o stosunkowo słabej aktywno?ci sejsmicznej. Jedyny czynny wulkan znajduje si? na wyspie I?tori. Wi?kszo?? wysp jest pochodzenia koralowego. Najwy?sz? gor? w prefekturze jest Omoto-dake (526 m n.p.m.) na wyspie Ishigaki.
Okinaw? charakteryzuje łagodny klimat podzwrotnikowy morski. ?rednia temperatura roku wynosi 22,7 °C, w lecie dochodzi do 32 °C. Panuje tu wysoka wilgotno?? powietrza. Pora deszczowa przypada na maj-czerwiec. Od sierpnia do pa?dziernika Okinaw? nawiedzaj? liczne tajfuny. ?rednia suma opadow: 2036 mm.
Okinawa składa si? z 5 powiatow (
gun
) (Kunigami ?頭, Nakagami 中頭, Shimajiri 島尻, Miyako 宮古, Yaeyama 八重山) oraz 11 miast (
shi
), 11 miasteczek (
machi
) i 19 wsi (
mura
). Stolic? i zarazem najwi?kszym miastem jest
Naha
那覇.
Pozostałe miasta to:
- Ginowan 宜野? (90 tys.)
- Ishigaki 石垣
- Itoman ??
- Miyakojima 宮古島
- Nago 名護
- Nanj? 南城
- Okinawa
沖? (dawniej Koza) (126 tys.)
- Tomigusuku 豊見城
- Urasoe 浦添 (106 tys.)
- Uruma うるま (113 tys.)
Ludno?? prefektury wynosi 1 467 000 (2018 r.), co plasuje Okinaw? na 25. miejscu w Japonii. Wi?kszo?? mieszka?cow (ponad 900 tys.) mieszka w południowej cz??ci wyspy Okinawa.
Japonia ma najwy?szy wska?nik ?redniej długo?ci ?ycia na ?wiecie, a Okinawa przez długie lata zajmowała pierwsz? lokat? w rankingu prefektur. Jednak w 2000 roku spadła z pierwszej pozycji. Podczas gdy kobiety zachowały pierwsze miejsce (86,01 przy ?redniej krajowej 84,60) m??czy?ni spadli poni?ej ?redniej krajowej (77,64 wobec 77,71).
Okinawa ma najwy?szy w Japonii wska?nik przyrostu naturalnego (5,9) oraz najwy?szy wska?nik rozwodow (2,77) (2003).
Lew
shiisaa
Grob o kształcie skorupy ?ołwia (
kamek?baka
)
Pod wzgl?dem kulturowym Okinawa ro?ni si? od pozostałych wysp Japonii do tego stopnia, ?e Japo?czycy wyra?aj? si? o niej jak o ?obcym kraju”. Okinawa szczyci si? odmiennymi tradycjami, odr?bn? literatur?, muzyk?, architektur? i religi?. Silne s? tutaj wpływy kultury chi?skiej, czego najlepszym przykładem jest architektura zamku krolewskiego w Shuri. Nieodł?cznym elementem krajobrazu Okinawy s? olbrzymie grobowce w kształcie skorupy ?ołwia (jap.
kamek?baka
). Grobowce te dotarły z Chin (
Fujian
) w XVII wieku. Niemal na ka?dym kroku mo?na natrafi? na figurki lwow
shiisaa
, ktore strzeg? domostw. Tradycja lwow tak?e pochodzi z Chin i dotarła tu w XV wieku. Z Chin pochodz? te?
ishigant?
? niewielkie obeliski stawiane na rozstaju drog, ktore chroni? okoliczne domy przed nieproszonymi duchami. Mieszka?cy Okinawy obchodz? chi?skie ?wi?to zmarłych
qingmingjie
(ok.
shiimii
). Pochodzenia chi?skiego s? tak?e wy?cigi smoczych łodzi (ok.
haarii
).
Z Okinawy pochodzi
karate
.
Dawna literatura Okinawy rozwin?ła si? w oparciu o j?zyk japo?ski (pismo
kana
). Najstarsz? form? literack? si?gaj?c? XII wieku jest pie??
omoro
. Omoro były pie?niami ludowymi i opowiadały o najstarszych dziejach Riukiu. W XVI i XVII wieku zostały skompilowane w antologi?
omoro s?shi
.
Z Okinawy wywodzi si? poezja
ry?ka
? czterowersowa pie?? licz?ca 30 sylab (8-8-8-6).
Ry?ka
narodziła si? w ok. XV-XVI wieku i szybko rozpowszechniła si? na wszystkich wyspach od Amami po Yaeyama (na Amami jest znana jako
shimauta
). Do jej rozwoju przyczynił si? importowany z Chin instrument
sanshin
.
Okinawa ma tak?e własny dramat sceniczny
kumiodori
, ktory powstał w XVIII wieku w oparciu o japo?skie dramaty
n?
i
ky?gen
.
Kumiodori
został stworzony z my?l? o rozrywce dla chi?skich posłow, ktorzy przybywali z inwestytur? dla krola Riukiu.
W literaturze Riukiu obserwujemy brak prozy.
Wspołczesna literatura Okinawy jest pisana w j?zyku japo?skim oraz nastawiona głownie na japo?skiego czytelnika, chocia? pisarze ch?tnie si?gaj? po lokalny dialekt, ktory nadaje jej swoistego kolorytu. W?rod znanych tworcow uhonorowanych presti?ow?
nagrod? literack? im. Akutagawy
s?: Tatsuhiro ?shiro, Mineo Higashi,
Eiki Matayoshi
i Shun Medoruma.
Okinawa ma odr?bne wierzenia bliskie
animizmowi
. Riukiua?skie religie maj? charakter matriarchalny, gdzie kobiety pełni? najwa?niejsze funkcje. Za czasow krolestwa religia była zinstytucjonalizowana, a kapłanki
noro
wci?gni?te w administracj? pa?stwa. Najwy?sz? kapłank? była
kikoe ?gimi
? zazwyczaj siostra lub ?ona krola. Według tradycyjnych wierze? kobiety posiadaj? moc ochronn? m??czyzn.
Na Okinawie popularny jest
szamanizm
. Szamanki
yuta
pełni? wa?n? funkcj? w społecze?stwie, pomagaj?c ludziom uporz?dkowa? swe relacje z duchami przodkow.
Buddyzm i shint? nie zapu?ciły gł?bokich korzeni w społecze?stwie Okinawy i st?d brak tutaj licznych ?wi?ty? buddyjskich i shintoistycznych chramow.
Okinawa jest znana z pie?ni ludowych oraz instrumentu
sanshin
.
Sanshin
trafił na Okinaw? z Chin w XIV wieku i wywodzi si? od chi?skiego
sanxian
. Z Okinawy trafił po?niej do Japonii daj?c pocz?tek
shamisenowi
. (Ro?nica mi?dzy
sanshinem
a
shamisenem
jest m.in. taka, ?e
sanshin
jest obci?gni?ty skor? w??a, a
shamisen
skor? kota).
Ostatnimi laty muzyka ludowa Okinawy stała si? niezwykle popularna w Japonii. Wielu wykonawcow muzyki pop ch?tnie si?ga po okinawia?skie motywy, np. zespoł Boom i jego utwor ?Shima uta”. Wielk? popularno?ci? ciesz? si? wykonawcy z Okinawy, tacy jak Sh?kichi Kina, czy grupa Begin. Z Okinawy pochodz? gwiazdy j-pop
Namie Amuro
i
Kiroro
.
Okinawa wytworzyła własny styl rocka, a na jego rozwoj wpłyn?li ameryka?scy ?ołnierze, ktorzy dyktowali styl muzyki, jakiej chcieli słucha? w live-house’ach. Do legendy
Okinawan rock
przeszły kapele ?Murasaki” i ?Condition Green”. Dobrej muzyki zawsze mo?na posłucha? w mie?cie
Koza
, gdzie w ka?dy weekend bawi? si? tłumy ameryka?skich ?ołnierzy.
Lokalna kuchnia obfituje w wieprzowin?. Okinawia?czycy zajadaj? si? flakami i golonk?, lokalnym przysmakiem s? ?wi?skie uszy.
Najbardziej reprezentatywne potrawy:
- tibichi
? golonka;
- rafutee
? mi?kkie kawałki wieprzowiny duszone w sosie;
- s?ki soba
? zupa z makaronem i wieprzowymi ?eberkami;
- goya chanpur?
? sma?one warzywa z gorzkim melonem
goya
;
- t?fu chanpur?
? sma?one warzywa z
t?fu
;
- yagi jiru
? zupa z ko?l?cia
- yagi sashimi
?
sashimi
z ko?l?cia (kawałki surowego mi?sa maczane w sosie sojowym z imbirem).
Ponadto mieszka?cy Okinawy, podobnie jak Japo?czycy, jedz? ry?, du?o ryb i owocow morza. W dawnych czasach wa?nym elementem codziennej kuchni był słodki ziemniak, kiedy nie wszystkich było sta? na ry?.
Okinawia?czycy nie pij?
sake
(
nihonshu
), tylko
awamori
. Najmocniejsze
awamori
typu
hanazake
z wyspy Yonaguni zawiera 60 procent alkoholu.
Okinawa jest najubo?sz? prefektur? Japonii. Bezrobocie wynosi 7,8% (najwy?sze w kraju), za? ?redni dochod per capita 70,8% ?redniej krajowej. Wzrost gospodarczy w 2003 r. wyniosł 1,6%.
Okinawa jest w wysokim stopniu uzale?niona od pomocy finansowej rz?du, sk?d pochodzi 40% dochodow prefektury. Na drugim miejscu jest turystyka, ktora generuje 10% dochodow. Bazy wojskowe generuj? zaledwie 4,7%.
Ameryka?skie bazy wojskowe
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Na Okinawie stacjonuje 50 826 Amerykanow, w tym 26 282 personelu militarnego, 1679 personelu cywilnego i 22 865 towarzysz?cych członkow rodzin, co stanowi ok. 75% ameryka?skich sił stacjonuj?cych w Japonii (2003). Bazy w wi?kszo?ci usytuowane s? na wyspie Okinawa. 37 obiektow wojskowych zajmuje 23 687 ha, co stanowi 10,4% powierzchni prefektury (18% wyspy Okinawa).
Amerykanie planuj? wycofanie cz??? sił na
Guam
. Rz?d japo?ski w porozumieniu z USA planuje tak?e przeniesienie bazy Futenma z g?sto zaludnionego miasta Ginowan na połnoc wyspy w okolice Nago.