Prawosławny Patriarchat Antiochii
? jedna z 16
autokefalicznych
Cerkwi prawosławnych
(nazywana na terenie
Syrii
Ko?ciołem grecko-prawosławnym
). Siedziba Patriarchatu znajduje si? (od 1268) w
Damaszku
(wcze?niej mie?ciła si? w
Antiochii
); głown? ?wi?tyni? jest
sobor Za?ni?cia Matki Bo?ej
w tym mie?cie.
Na czele Patriarchatu Antioche?skiego stoi (od 17 grudnia 2012)
Wielce Błogosławiony Patriarcha Wielkiej Antiochii, Syrii, Cylicji, Mezopotamii i całego Wschodu
Jan X
.
Pocz?tki Patriarchatu si?gaj? czasow apostolskich. Z
Dziejow Apostolskich
wiadomo, ?e apostołowie
Paweł
i
Barnaba
nauczali w
Antiochii
(ok. 42), dzi?ki czemu wielu
?ydow
i pogan zostało
ochrzczonych
(z tej samej Ksi?gi mo?na si? dowiedzie?, ?e wła?nie w Antiochii po raz pierwszy wyznawcow
Jezusa Chrystusa
nazwano
chrze?cijanami
). Pierwszym
biskupem
Ko?cioła antioche?skiego był
apostoł Piotr
, ktory nast?pnie (ok. 53) wy?wi?cił
Ewodiusza
na swojego nast?pc?. Apostoła Piotra nazywano
patriarch?
, gdy? głosił on
ewangeli?
przede wszystkim ?ydom, dla ktorych był głow? plemienia. Po?niej w ten sposob okre?lano kolejnych antioche?skich nast?pcow ?w. Piotra, tak wi?c oficjalne nadanie biskupstwu w Antiochii nazwy ?patriarchat” na Soborze Chalcedo?skim było tylko potwierdzeniem istniej?cego stanu rzeczy.
Patriarchat Antioche?ski był jednym z pi?ciu staro?ytnych
patriarchatow
chrze?cija?stwa
(tworz?cych tzw.
pentarchi?
); według ustale?
Soboru Chalcedo?skiego
(451) ? czwarty po
Rzymie
,
Konstantynopolu
i
Aleksandrii
(przed
Jerozolim?
). W wyniku kryzysu
monofizyckiego
powstały (518) dwa oddzielne patriarchaty antioche?skie: grecko-ortodoksyjny (Prawosławny Patriarchat Antioche?ski) i syryjsko-ortodoksyjny (
Syryjski Ko?cioł Ortodoksyjny
). W po?niejszym czasie utworzono rownie? kilka
katolickich
patriarchatow antioche?skich.
Antiochia była jednym z najwa?niejszych o?rodkow
teologicznych
w
Cesarstwie Bizanty?skim
. Po naje?dzie
mameluckiego
sułtana
Bajbarsa
i całkowitym zniszczeniu miasta (1268), siedzib? Patriarchatu przeniesiono do Damaszku.
Prawosławny Patriarchat Antiochii liczy obecnie ponad 3 mln wiernych. W jego skład wchodz? 22
metropolie
: 6 w Syrii, 6 w
Libanie
, 1 w
Iraku
(obejmuj?ca rownie?
Kuwejt
), 5 na terenie
Ameryki Połnocnej
i
Południowej
, 1 na terenie
Australii, Oceanii
i
południowo-wschodniej Azji
oraz ? utworzone w pa?dzierniku 2013 wskutek znacznej imigracji z Syrii ? 3 w
Europie
[1]
. Patriarchat posiada te? własn? uczelni? ? Instytut Teologiczny im. ?w.
Jana Damasce?skiego
(od 1988 podlegaj?cy
Uniwersytetowi Balamand
w Libanie).
W
liturgii
u?ywa si?
kalendarza nowojulia?skiego
[2]
. J?zykiem liturgicznym jest
arabski
; poza
terenem kanonicznym
Patriarchatu (tj. poza azjatyckimi krajami arabskimi, z wył?czeniem
Autonomii Palesty?skiej
i
Jordanii
) w nabo?e?stwach u?ywane s? rownie? inne j?zyki narodowe, zale?nie od składu etnicznego parafii
[3]
.
oraz 3 biskupstwa: Tartus, Safity i Marmarity, podlegaj?ce
metropolii Akkaru
w Libanie
[5]
.
oraz
Samorz?dna Prawosławna Archidiecezja Ameryki Połnocnej
, w skład ktorej wchodzi 9
diecezji
[7]
.
- Kalendarz Prawosławny 2003
, Wydanie Warszawskiej Metropolii Prawosławnej,
ISSN
1425-2171
, ss.173?175
- Ko?cioły oznaczone
*
nie s? uznawane za autokefaliczne lub autonomiczne przez wszystkie inne kanoniczne struktury prawosławne.