Powiat leszczy?ski

powiat
Herb
Pa?stwo	Polska
Wojewodztwo	wielkopolskie
TERC	3013
Siedziba	Leszno
Starosta	Jarosław Wawrzyniak
Powierzchnia	804,65 km²
Populacja  (31.12.2019) ? liczba ludno?ci	57 201 [1]
? g?sto??	71,1 os./km²
Urbanizacja	8,96%
Tablice rejestracyjne	PLE
Adres urz?du: pl. Ko?ciuszki 4b 64-100 Leszno
Szczegołowy podział administracyjny
Liczba gmin miejsko-wiejskich 2 Liczba gmin wiejskich 5
Poło?enie na mapie wojewodztwa
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodro?ach
Strona internetowa

Powiat leszczy?ski ? powiat w Polsce ( wojewodztwo wielkopolskie ), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej . Jego siedzib? jest miasto Leszno , ktore jednak nie wchodzi w skład powiatu, jest samodzielnym powiatem grodzkim.

W skład powiatu wchodz?:

• gminy miejsko-wiejskie: Osieczna , Rydzyna
• gminy wiejskie: Krzemieniewo , Lipno , ?wi?ciechowa , Wijewo , Włoszakowice
• miasta: Osieczna , Rydzyna

Według danych z 31 grudnia 2019 roku ^[2] powiat zamieszkiwało 57 201 osob. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwały 57 544 osoby ^[3] .

Demografia [ edytuj | edytuj kod ]

Liczba ludno?ci (dane z 30 czerwca 2005):

• Piramida wieku mieszka?cow powiatu leszczy?skiego w 2014 roku ^[4] .

Gospodarka [ edytuj | edytuj kod ]

W ko?cu wrze?nia 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie leszczy?skim obejmowała ok. 0,6 tys. mieszka?cow, co stanowi stop? bezrobocia na poziomie 2,4% do aktywnych zawodowo ^[5] .

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

Powiat leszczy?ski powstał w 1887 r. w wyniku reorganizacji administracji terytorialnej niemieckiej Cesarstwa Niemieckiego , ktora oddzieliła obszar 524,7 km² ze wschodniej cz??ci powiatu wschowskiego . Wcze?niej te tereny nale?ały pocz?tkowo do ziemi wschowskiej, ktor? wyodr?bnił w 1343 krol Kazimierz Wielki . II rozbior Polski sprawił, ?e okolice Leszna zostały wł?czone do departamentu pozna?skiego i podzielone pomi?dzy powiat ko?cia?ski i wschowski . W pierwszych latach XIX wieku w Lesznie znajdował si? s?d powiatowy i tzw. s?d przysi?głych. Po 1850 powstała tu filia banku pa?stwowego, a w 1874 urz?d stanu cywilnego. Na czele powstałego powiatu stan?ł mianowany na ten urz?d w 1888 starosta (landrat) Hans von Hellmann , ktoremu podlegał zespoł urz?dnikow sprowadzonych w wi?kszo?ci z Cesarstwa Niemieckiego. W krotkim czasie powstały instytucje, ktore istniały w ka?dym mie?cie powiatowym, tj. urz?d celny, kasa komunalno-oszcz?dno?ciowa, lekarz powiatowy i weterynarz. Kolejnymi starostami byli Arnold von Rosenstiel i Siegfried von Kardoff . Odzyskaniu niepodległo?ci przez Polsk? towarzyszyły w Wielkopolsce nastroje niepodległo?ciowe ? tu miało miejsce powstanie wielkopolskie , ktorego nie zako?czył rozejm w Trewirze . Dopiero 1 czerwca 1919 powstała polska administracja powiatowa, starost? został wowczas Tadeusz Sobeski , a siedzib? powiatu ? Osieczna . Leszno w tym czasie nadal znajdowało si? w granicach Rzeszy; po wprowadzeniu w ?ycie postanowie? traktatu wersalskiego ustalono nowy przebieg granic. Leszno od 17 stycznia 1920 znalazło si? w Polsce; zorganizowano wowczas Wydział Powiatowy pełni?cy funkcj? sejmiku powiatowego zło?onego z 12 członkow, ktorych mianował do tej funkcji wojewoda pozna?ski. Po raz pierwszy powszechne i wolne wybory do rady powiatu miały miejsce 6 stycznia 1922; wybrano wowczas 37 członkow. Powiat leszczy?ski składał si? z czterech miast ( Leszno , Osieczna , Rydzyna i ?wi?ciechowa ), 76 tzw. gmin wiejskich i 41 obszarow folwarczno-dworskich, a na urz?d starosty wybrany został Edmund Zenkteler i pełnił j? przez trzy kadencje. Zast?pił go w 1936 Rudolf ?wi?tkowski . Po wybuchu II wojny ?wiatowej władze samorz?dowe zostały ewakuowane na wschod w okolice ?ołkwi ; dalsze losy starosty pozostały nieznane. Administracja hitlerowska postawiła na czele powiatow wschowskiego i leszczy?skiego Reinfrieda von Baumbacha, ktory pełnił t? funkcj? do 1940, a nast?pnie przez pozostały okres II wojny ?wiatowej landratem był Karl Wollner. Armia Czerwona wkroczyła do Leszna 31 stycznia 1945, tydzie? po?niej, tj. 6 lutego 1945, Miejski Komitet Robotniczy ustanowił na czele powiatu leszczy?skiego tymczasowego starost? Ludwika Wielickiego ^[6] . Zgodnie z zarz?dzeniem pełnomocnika rz?du na wojewodztwo pozna?skie Michała Gwiazdowicza , Miejski Komitet Robotniczy wspolnie z pełnomocnikami wojewodzkimi i pełnomocnikami rz?du rozpocz?ł proces organizowania miejskich i gminnych rad narodowych oraz Powiatowej Rady Narodowej i Wydziału Powiatowego; w Lesznie delegatem rz?du został Roman Jur, starost? Kazimierz Roszkiewicz, a jego zast?pc? Wacław ?ołty. 22 marca tego samego roku wybrano Powiatow? Rad? Narodow? , na czele ktorej stan?ł Jan Rutkowiak. W dniu 10 lutego 1948 weszły w ?ycie zmiany administracyjne, ktore wydzielały z powiatu Leszno, od tego czasu podlegało ono bezpo?rednio Wojewodzkiej Radzie Narodowej w Poznaniu. Dwa lata po?niej przestała istnie? funkcja starosty , zast?pił go przewodnicz?cy prezydium powiatowej rady narodowej; stanowisko to pomi?dzy 1950 a 1973 piastowali kolejno Henryk Mia?kiewicz, Stefan Walczak, Paweł Kału?a i Tadeusz Dudzi?ski. W 1973 przej?ciowo poł?czono funkcj? naczelnika miasta i przewodnicz?cego prezydium powiatowej rady narodowej i powierzono j? Stanisławowi Koronowskiemu. Generalna zmiana zaszła w zwi?zku z wprowadzon? w 1975 reform? administracji pa?stwowej. Zlikwidowano wowczas powiaty, a Leszno stało si? stolic? nowo powstałego wojewodztwa ^[7] . Powiat leszczy?ski powstał ponownie na podstawie ustawy z 5 czerwca 1998 o samorz?dzie powiatowym; weszła ona w ?ycie 1 stycznia 1999 ^[8] .

Turystyka [ edytuj | edytuj kod ]

Przez powiat leszczy?ski przebiega 36 wytyczonych i oznakowanych tras rowerowych. Mo?na wyro?ni? trasy wschodnie i zachodnie. Wschodnie przebiegaj? głownie po terenach zwi?zanych z histori? powiatu, zachodnie natomiast wiod? przede wszystkim przez Przem?cki Park Krajobrazowy . ^[9] Szlaki piesze s? zdecydowanie mniej rozbudowane, jest ich 7 i licz? ł?cznie 207 km. ^[10] Przez powiat przebiega rownie? szlak wodny - kajakowy Szlak Konwaliowy .

S?siednie powiaty [ edytuj | edytuj kod ]

• Leszno ( miasto na prawach powiatu )
• wolszty?ski
• ko?cia?ski
• gosty?ski
• rawicki
• gorowski ( dolno?l?skie )
• wschowski ( lubuskie )

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Andrzej Przewo?ny, Starostwo Powiatowe w Lesznie "Powiat leszczy?ski" Agencja Jagart Leszno 2014 ISBN  978-83-60907-08-5 s. 6-11;