Powiat le?ajski
? powiat w
Polsce
(
wojewodztwo podkarpackie
), utworzony w
1999
roku w ramach
reformy administracyjnej
. Jego siedzib? jest miasto
Le?ajsk
.
Według danych z 31 grudnia 2019 roku
[2]
powiat zamieszkiwało 69 370 osob. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwały 69 233 osoby
[3]
.
W skład powiatu wchodz?:
Liczba ludno?ci (dane z 30 czerwca 2005):
|
Ogołem
|
Kobiety
|
M??czy?ni
|
|
osob
|
%
|
osob
|
%
|
osob
|
%
|
Ogołem
|
69 251
|
100
|
35 068
|
50,64
|
34 183
|
49,36
|
Miasto
|
20 736
|
29,94
|
10 797
|
15,59
|
9939
|
14,35
|
Wie?
|
48 515
|
70,06
|
24 271
|
35,05
|
24 244
|
35,01
|
- Piramida wieku mieszka?cow powiatu le?ajskiego w 2014 roku
[4]
.
Le?ajsk został po raz pierwszy siedzib? starostwa w 1424 roku. W latach 1433 ? 1772 było to starostwo niegrodowe i obejmowało osady: Le?ajsk,
D?bno
,
Giedlarowa
,
Sarzyna
,
Wierzawice
,
Jelna
,
Kuryłowka
,
O?anna
,
Rzuchow
,
Siedlanka
,
Wywłoka
,
Luchow
, Płoin
[5]
.
W latach 1775-1782 w ramach cyrkułu pilzne?skiego
zaboru austriackiego
funkcjonował dystrykt le?ajski
[6]
.
W 1855 roku w ramach
cyrkułow
w
zaborze austriackim
utworzono 178 powiatow a
Le?ajsk
został jednym z nich, ale na krotko bo przez okres 12 lat (do 1867 roku). Owczesny powiat obejmował swym zasi?giem 33 osady (
Biedaczow
,
Brzoza Krolewska
,
Brzyska Wola
,
Chodaczow
,
D?bno
,
Dornbach
,
Giedlarowa
,
Gillershof
,
Grodzisko Dolne
,
Grodzisko Gorne
,
Gwizdow
,
Hucisko
,
Jastrz?biec
,
Jelna
,
Judaszowka
, Konigsberg,
Kuryłowka
,
Le?ajsk
,
Laszczyny
,
Łukowa
,
O?anna
,
Opaleniska
,
Przychojec
,
Rzuchow
,
Ruda Ła?cucka
,
Sarzyna
, Siedlanka,
Stare Miasto
,
Tarnawiec
,
Wierzawice
,
Wola ?arczycka
,
Wolka Grodziska
,
Wolka Nied?wiedzka
[7]
) zamieszkane przez 31.890 osob, a powierzchnia powiatu wynosiła 7,2 mil kwadratowych
[8]
.
Powiat le?ajski po raz kolejny został powołany dnia
1 stycznia
1956
roku w
wojewodztwie rzeszowskim
, czyli 15 miesi?cy po wprowadzeniu
gromad
w miejsce dotychczasowych
gmin
(
29 wrze?nia
1954
) jako podstawowych jednostek administracyjnych
PRL
. Na powiat le?ajski zło?yło si? jedno miasto i 20 gromad, ktore wył?czono z trzech o?ciennych powiatow
[9]
:
- z
pow. ła?cuckiego
(woj. rzeszowskie):
- miasto
Le?ajsk
- gromady
Brzoza Krolewska
,
Brzyska Wola
,
D?bno
,
Giedlarowa
,
Grodzisko Dolne
,
Grodzisko Gorne
,
Gwizdow
,
Jelna
,
Kuryłowka
,
Piskorowice
,
Stare Miasto
,
Ruda Ła?cucka
,
Wierzawice
,
Wola ?arczycka
,
Wolka Nied?wiedzka
i
Zmysłowka
- z
pow. ni?a?skiego
(woj. rzeszowskie):
- z
pow. biłgorajskiego
(
woj. lubelskie)
:
1 stycznia
1956
roku z gromady Ruda Ła?cucka wył?czono miejscowo??
Sarzyna Osiedle
, z ktorej utworzono
osiedle
Sarzyna
[10]
.
1 stycznia
1973
roku zniesiono gromady i osiedla a w ich miejsce reaktywowano gminy. Tego samego dnia znoszone osiedle Sarzyna otrzymało prawa miejskie i nazw?
Nowa Sarzyna
[11]
. Powiat le?ajski podzielono na 2 miasta i 8 gmin
[12]
:
W
1974
roku
gmin? Ruda Ła?cucka
przekształcono w
gmin? Nowa Sarzyna
[18]
.
Po reformie administracyjnej obowi?zuj?cej od
1 czerwca
1975
roku terytorium zniesionego powiatu le?ajskiego wł?czono głownie do nowego (mniejszego) wojewodztwa rzeszowskiego, oprocz
gminy Krzeszow
, ktor? przył?czono do
wojewodztwa tarnobrzeskiego
[19]
.
2 lipca
1976
roku zniesiono gminy
Brzoza Krolewska
,
Giedlarowa
i
Wola ?arczycka
[20]
.
1 wrze?nia
1977
roku likwidacji uległa tak?e
gmina Krzeszow
[21]
, ktor? jednak reaktywowano
1 pa?dziernika
1982
roku
[22]
.
1 stycznia
1992
roku miasto i gmin? Nowa Sarzyna poł?czono we wspoln?
gmin? miejsko-wiejsk?
Nowa Sarzyna
[23]
.
27 listopada
1996
roku miasto Le?ajsk zostało okre?lone jako
gmina miejska
[24]
.
Wraz z
reform? administracyjn?
z
1999
roku w
wojewodztwie podkarpackim
przywrocono powiat le?ajski
[25]
. W porownaniu z obszarem z pocz?tku
1975
roku powiat le?ajski został zmniejszony o
gmin? Krzeszow
, ktora znalazła si? w
powiecie ni?a?skim
w tym?e wojewodztwie.
Porownuj?c obszar dzisiejszego powiatu le?ajskiego z obszarem z
1956
roku mo?na zauwa?y?, ?e niektore tereny dawnego powiatu le?ajskiego znajduj? si? obecnie w powiecie ni?a?skim (obszary dawnych gromad
Bystre
i
Krzeszow
) oraz w
powiecie rzeszowskim
(obszar dawnej gromady
Wolka Nied?wiedzka
).
- Stanisław Chmura (1999?2002) (
AWS
)
- Zbigniew Rynasiewicz
(2002?2005) (
PO
)
- Władysław Kozikowski (2005?2006) (
PiS
)
- Robert ?ołynia (2006?2010) (PO)
- Jan Kida (2010?2014) (PiS)
- Marek ?li? (od 2014) (PiS)
- ↑
Wyniki bada? bie??cych - Baza Demografia - Głowny Urz?d Statystyczny
[online], demografia.stat.gov.pl
[dost?p 2020-05-20]
.
- ↑
l
,
Ludno??. Stan i struktura ludno?ci oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019)
, 31 grudnia 2019
.
Brak numerow stron w ksi??ce
- ↑
GUS
,
TABL. II. LUDNO??, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNO?CI WEDŁUG POWIATOW W PIERWSZYM POŁROCZU 2020 R.
, 2020
.
Brak numerow stron w ksi??ce
- ↑
Powiat le?ajski w liczbach
[online], Polska w liczbach
[dost?p 2016-01-21]
, liczba ludno?ci w oparciu o dane GUS.
- ↑
Strona it.muzeum-lezajsk.pl
. [dost?p 2016-09-28]. [zarchiwizowane z
tego adresu
(2016-05-06)].
- ↑
Historia administracji w gminie Sokołow Małopolski
. sokolow-mlp.pl. [zarchiwizowane z
tego adresu
(2016-04-11)].
, str.11
- ↑
Handbuch der politischen Behorden in Galizien fur das Jahr 1867 , str. 80
. 2020-06-30. [dost?p 2020-06-30].
- ↑
Strona starostwa, historia
- ↑
Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 283
- ↑
Dz.U. z 1955 r. nr 45, poz. 299
- ↑
Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327
- ↑
Polska - Zarys encyklopedyczny. PWN, 1974
- ↑
Gmina Brzoza Krolewska
została zniesiona
2 lipca
1976
roku przez poł?czenie jej terenow z
gmin? Nowa Sarzyna
-
Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 143
- ↑
Gmina Giedlarowa
została zniesiona
2 lipca
1976
roku przez poł?czenie jej terenow z gmin?
gmin? Le?ajsk
-
Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 143
- ↑
Gmina Krzeszow
została zniesiona
1 wrze?nia
1977
roku a jej tereny wł?czone do
gminy Rudnik
-
Dz.U. z 1977 r. nr 27, poz. 116
, a nast?pnie reaktywowana
1 pa?dziernika
1982
roku
1 wrze?nia
1977
roku z cz??ci terenow gmin
Rudnik
i
Harasiuki
-
Dz.U. z 1981 r. nr 26, poz. 139
i
Dz.U. z 1982 r. nr 23, poz. 165
- ↑
Gmina Ruda Ła?cucka
została zniesiona w
1974
roku a jej obszar przekształcony w
gmin? Nowa Sarzyna
(nie obejmuj?c? miasta
Nowa Sarzyna
, ktore od
1973
roku było
gmin? miejsk?
) - Archiwum Pa?stwowe w Rzeszowie, Urz?d Gminy w Rudzie Ła?cuckiej
- ↑
Gmina Wola ?arczycka
została zniesiona
2 lipca
1976
roku a jej tereny wł?czone do gmin
Le?ajsk
i
Sokołow Małopolski
-
Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 143
- ↑
Archiwum Pa?stwowe w Rzeszowie, Urz?d Gminy w Rudzie Ła?cuckiej
- ↑
Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92
- ↑
Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 143
- ↑
Dz.U. z 1977 r. nr 27, poz. 116
- ↑
Dz.U. z 1981 r. nr 26, poz. 139
i
Dz.U. z 1982 r. nr 23, poz. 165
- ↑
Dz.U. z 1991 r. nr 87, poz. 397
- ↑
Dz.U. z 1996 r. nr 130, poz. 612
.
- ↑
Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652