Dla ka?dego

Te informacje dotycz? zarowno edytora wizualnego , jak i edytora wikikodu ( Czym to si? ro?ni? )

Dzielenie artykułow na mniejsze elementy ma spowodowa?, ?e układ tre?ci b?dzie bardziej przejrzysty, a czytanie artykułow ? szczegolnie tych długich ? wygodniejsze.

Du?e artykuły powstaj? na dwa sposoby: jako lu?ny zbior zda? (dopisanych przez ro?nych autorow, albo jako zestaw porad jednego autora) lub na bazie jakiego? eseju . Oba sposoby z punktu widzenia Wikipedii maj? swoje wady, ktore wymagaj? dopracowania:

• w lu?nym zbiorze nie ma hierarchii i sprawia to wra?enie, jakby artykuł składał si? z samych dygresji; zniech?ca to do lektury, bo nie wiadomo, co jest esencj?, a co tylko rozwini?ciem tematu;
• tekst napisany jako esej tak?e jest nieczytelny; tu wprawdzie cz?sto istnieje logiczny ci?g, ale jego odkrycie wymaga prze?ledzenia całego tekstu i tak?e nie wida? na pierwszy rzut oka, co jest najwa?niejsze.

Dobrze podzielony tekst samym układem ułatwia znajdowanie interesuj?cych faktow. Sugeruje te?, gdzie nale?y dodawa? kolejne informacje, a nawet mo?e podpowiada?, ktore w?tki nale?ałoby dopisa?. Do dzielenia u?ywa si? sekcji i akapitow.

Trzeba si? zastanowi?, co w danym tek?cie jest najwa?niejsze, i wymy?li? odpowiedni tytuł dla ka?dego z tych tematow. Jest dobrze, je?li na pierwszy rzut oka wida? np. ?yciorys, tworczo??, ale czasem tak niestety nie jest. Inny przydatny podział to okresy historyczne, np. wieki kalendarzowe albo okres mi?dzy wojnami.

Sekcja nie powinna zawiera? wi?cej tekstu, ni? si? jednorazowo mie?ci na ekranie, i nie mniej ni? dwa akapity. Je?li to nie wystarczy, bo w?tek jest bogatszy, to nale?y pomy?le? o dodaniu podsekcji. Je?li i to za mało (i np. spis tre?ci nie mie?ci si? na jednym ekranie), to trzeba pomy?le?, ktor? parti? tekstu nale?y wydzieli? do osobnego artykułu, a pozostawi? tylko kilkuzdaniowe streszczenie i link do tego artykułu ( Szablon:Osobny artykuł ) pod tytułem tej sekcji (tak, jak to jest zrobione w sekcji Definicja tego artykułu). Niemniej wiele zale?y od tematyki artykułu, czasem długie sekcje s? niezb?dne ? warto wtedy zadba? o doł?czenie jakich? grafik.

W angloj?zycznej Wikipedii, gdzie długie artykuły s? cz?ste, zdarza si?, ?e w artykule na 1,5 ekranu jest kilka nagłowkow 2. rz?du, czyli zawieraj?cych lini? rozdzielaj?c?. W polskoj?zycznej nale?y stosowa? ? jako podstawowe ? nagłowki 2. rz?du, a jako nagłowki podsekcji ? 3. i 4. rz?du.

Nale?y unika? dzielenia na sekcje artykułow krotkich (mniejszych ni? ekran), chyba ?e podział taki jest wymogiem konkretnego typu artykułu (np. okre?lony wzorzec maj? artykuły o gatunkach zwierz?t czy ro?lin).

Oddzielnymi sekcjami, umieszczonymi na ko?cu, musz? by? sekcje ko?cowe , tzn. zawsze sekcja ? Przypisy ”, do tego najcz??ciej tak?e ? Bibliografia ” i ? Linki zewn?trzne ”.

Akapity powinny si? składa? z kilku zda? wyra?aj?cych jedn? my?l. Bywa, ?e artykuły w Wikipedii powstaj? przez doklejanie kolejnych informacji, a nie jako spojne omowienia. Wtedy akapity tworz? si? dosy? przypadkowo. Wymaga to potem dzielenia akapitow, ktore zawieraj? nawet kilka my?li, i porz?dkowania chaotycznego układu zda?.

Warto pami?ta?, ?e w przypadku list mo?na u?y? opcji wypunktowania lub numerowania.

 Osobna strona: Pomoc:Jak napisa? dobr? definicj? .

Nawet w niewielkim artykule nale?y dba? o to, ?eby na pocz?tku znajdowało si? zdanie lub dwa ?cisłego wyja?nienia, a reszta była oddzielnie. Chodzi o to, ?eby osoba, ktora chce si? tylko zorientowa?, o czym jest artykuł, nie musiała czyta? go całego.

Przykład przed podziałem:

Jan Kowalski (1950?2000) ? polski pisarz, poeta i muzyk. Jest najbardziej znany z działalno?ci na rzecz psow i kotow, na ktore przeznaczał wi?kszo?? swoich tantiem, poniewa? od dziecka miał swoj? ulubion? ?wink? morsk?, o ktorej napisał te? wi?kszo?? swoich utworow. Była ona te? inspiracj? do opery i mniejszych form muzycznych.

Po podziale:

Jan Kowalski (1950?2000) ? polski pisarz, poeta i muzyk. Jest najbardziej znany z działalno?ci na rzecz psow i kotow.

Zwierz?tom przeznaczał wi?kszo?? swoich tantiem, poniewa? od dziecka miał swoj? ulubion? ?wink? morsk?, o ktorej napisał te? wi?kszo?? swoich utworow. Była ona te? inspiracj? do opery i mniejszych form muzycznych.

Czasem ten podział sam si? nie narzuca, ale to mo?e znaczy?, ?e zwi?zł? definicj? trzeba napisa? na nowo, a obecny tekst przesun?? do rozwini?cia.

Dobrze, je?li artykuł ma jak?? ilustracj?. Powinna ona znajdowa? si? na samej gorze, koło definicji. Je?li jest ich wi?cej, nale?y je umieszcza? na pocz?tku danej sekcji ( tu mamy przykład nietypowej sekcji jednoakapitowej ? kwestia grafik nie pasuje do ?adnej innej sekcji, a nie jest tak wa?na, ?eby znajdowała si? we wprowadzeniu ).

To wszystko s? oczywi?cie tylko składniki do ugotowania smacznej zupy, jak? ma by? medalowy , długi artykuł. Przy redagowaniu warto skorzysta? z ?zasady trojpodziału”:

• zwi?zła definicja (1?3 zdania w jednym akapicie);
• krotki opis, czyli wprowadzenie lub streszczenie (kilka akapitow);
• reszta podzielona na sekcje.

Nie ma to zastosowania do krotkich artykułow, w ktorych wa?ne jest tylko wydzielenie ?cisłej definicji od całej reszty. Jest za to istotne, je?li autor wstawił esej. W eseju pisanym np. do druku wystarczy tylko tytuł, a dalej jest ju? tylko tekst podzielony na akapity. Wikipedyzacja w tym wypadku polega na r?cznym stworzeniu krotkiej definicji, napisaniu krotkiego streszczenia oraz podzieleniu reszty na sekcje.

Je?li to jest z kolei artykuł niemaj?cy spojnej formy, to po podziale na sekcje zwykle zostaje kilka osobnych zda?, ktore nigdzie nie pasuj?. Z nich musi powsta? albo osobna sekcja, albo powinny wyl?dowa? na ko?cu streszczenia jako osobne zdania lub po 2?3 w jednym akapicie (cz?sto to np. informacje typu ??onaty, ma 5 dzieci. Mieszka w Pcimiu Gornym.”).

Sekcje ko?cowe [ edytuj | edytuj kod ]

 Zobacz te?: Pomoc:Jak napisa? doskonały artykuł#Kolejno?? i wymagalno?? sekcji ko?cowych .

Najlepiej jest napisa? nowy artykuł z uwzgl?dnieniem logicznego podziału na cz??ci, ale jest ju? sporo gotowych artykułow, ktorym nale?y dopiero narzuci? jak?? struktur? ? nie odpuszczajmy im.

Dzielenie jest procesem czysto redakcyjnym i w wi?kszo?ci nie trzeba mie? ?adnego poj?cia o temacie, bo dobry tekst sam podpowiada, jak go nale?y podzieli?, jakie s? w nim kluczowe zagadnienia. Trzeba jednak pami?ta?, ?e czasem potrzeba gł?bszej znajomo?ci tematu, ?eby nie zasugerowa? czego? głupiego i wydoby? naprawd? najwa?niejsze w?tki. Szczegolnie dotyczy to pisania definicji i wprowadzenia do esejow.

Długie teksty czasem s? długie dlatego, ?e zawieraj? całe akapity cytatow albo wr?cz utworow. To bł?d ? pojedyncze cytaty albo krotkie utwory mog? si? znajdowa? dla ilustracji, ale Wikipedia ma omawia? hasła ?swoimi słowami”. Takie dodatki nale?y przenosi? w odpowiednie miejsce, czyli np. do Wikicytatow albo Wiki?rodeł .

Uwaga! Wikipedia si? ci?gle rozwija, wi?c aktualne wersje nie musz? przypomina? wersji tu? po podziale.

• ptasia grypa ? trudny do podziału, zlepek ro?nych informacji, ktore mo?na dzieli? według ro?nych kluczy ( wersja sprzed podziału: [1] )
• goł?biowate ? bardzo długie listy wymagaj? podsekcji, czasem nic lepszego nie da si? dla nich zrobi? bez gł?bszych zmian merytorycznych ( wersja sprzed podziału: [2] )
• siła no?na ? tu matematyczne wyja?nienia zostały wydzielone do osobnego artykułu głownego , dzi?ki temu ilo?? i długo?? sekcji udało si? utrzyma? w granicach rozs?dku ( wersja sprzed podziału: [3] )
• baramin ? bez sekcji i zastosowania trojpodziału ci??ko to w ogole ogarn?? ( wersja sprzed podziału: [4] )
• Zygmunt III Waza ? trudny do podziału, bo w wi?kszo?ci ma charakter eseju; ci??ko wymy?li? dobre tytuły, bo ilo?? tekstu nie jest proporcjonalna do wagi danego zagadnienia, np. wi?cej o obj?ciu tronu ni? o wojnach z Turcj? ( wersja sprzed podziału: [5] )
• Antoni Kucharczyk ? artykuł z odpowiednim podziałem na sekcje, ale zawieraj?cy pocz?tkowo wiersze poety, przez co niepotrzebnie tracił płynno??; ostatecznie zostały one przeniesione do Wiki?rodeł, pozostał tylko jeden cytat dla "zilustrowania" biografii ( wersja sprzed podziału: [6] )