Polityka konkurencji Unii Europejskiej
polega na kontroli rynku w granicach
Unii Europejskiej
w celu ochrony konkurencji przed zakłoceniami
[1]
. Ma wyeliminowa? zachowania antykonkurencyjne, m.in. zapobiega powstawaniu
karteli
i
monopoli
[2]
. Europejskie prawo o konkurencji obecnie opiera si? głownie na artykułach od 101 do 109
traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
[3]
.
Budynek Komisji Europejskiej w Brukseli
W
parlamencie europejskim
kwestiami konkurencji zajmuj? si? obecnie 2 komisje:
Rada Europejska
w porozumieniu z Parlamentem Europejskim zatwierdza
komisarza ds. konkurencji
.
Ministrowie z poszczegolnych pa?stw regularnie spotykaj? si?, aby omawia? kwestie zwi?zane z konkurencj?, w ramach tzw.
Rady ds. Konkurencyjno?ci
.
Komisja Europejska
czuwa nad prawidłowym stosowaniem unijnych przepisow w sprawie konkurencji. Monitoruje, a w razie potrzeby uniemo?liwia:
W tym celu komisja europejska ma szerokie uprawnienia w zakresie kontroli, a rz?dy pa?stw członkowskich maj? obowi?zek informowa? komisj? o udzielanej pomocy pa?stwowej z wyprzedzeniem. Od 2004 roku rownie? krajowe organy ds. konkurencji mog? egzekwowa? stosowanie art. 101 i 102 TFUE. Wdra?aj?c polityk? konkurencji, komisja uwzgl?dnia interes konsumentow.
Europejski Trybunał Sprawiedliwo?ci
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Sprawami zwi?zanymi z konkurencj? zajmuje si? aktualnie S?d UE, a odwołania rozpatruje
Trybunał Sprawiedliwo?ci.
S?dy krajowe mog? zwraca? si? do Trybunału Sprawiedliwo?ci w celu otrzymania interpretacji unijnego prawa o konkurencji w konkretnej sytuacji.
Europejski Bank Centralny
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Z
Bankiem Centralnym
konsultowane s? wszystkie kwestie z zakresu konkurencji zwi?zane z sektorem bankowym.
Trybunał
ma prawo weryfikowania kar nało?onych na firmy, ktore uznano za winne praktyk antykonkurencyjnych w sprawach prowadzonych przez Komisj?.
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny
[
edytuj
|
edytuj kod
]
W
Komitecie
istnieje specjalny dział zajmuj?cy si? polityk? konkurencji i ochron? konsumentow (
Sekcja ds. Jednolitego Rynku, Produkcji i Konsumpcji ? INT
).
Europejska Sie? Konkurencji
[
edytuj
|
edytuj kod
]
W ka?dym kraju Unii Europejskiej istnieje organ stoj?cy na stra?y unijnego prawa o konkurencji. Instytucje te mog? wstrzyma? zawarte umowy mi?dzy przedsi?biorstwami, ktore mog? ogranicza? konkurencje. Maj? rownie? prawo nało?y? kary na przedsi?biorstwa łami?ce unijne prawo ds. konkurencji. Organy te wymieniaj? si? przydatnymi informacjami z Komisj? Europejsk? na temat wdra?ania reguł konkurencji UE poprzez
Europejsk? sie? konkurencji
[5]
. W egzekwowaniu prawa bior? rownie? udział krajowe s?dy orzekaj?c jej zgodno?? z wymogami Unii Europejskiej
[6]
.
Przykłady spraw z zakresu polityki konkurencji UE
[7]
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Likwidacja kartelu producentow szyb samochodowych
[
edytuj
|
edytuj kod
]
W latach 1998?2003 przedsi?biorstwa o ł?cznym udziale w rynku szyb samochodowych si?gaj?cym ok. 90 proc. nawi?zały nielegalne kontakty w celu omowienia pułapow cenowych oraz podziału rynku i klientow. W 2008 r. Komisja nało?yła na 4 przedsi?biorstwa kar? w wysoko?ci niemal 1,4 mld euro, co jest najwy?sz? w historii kar? zarowno dla pojedynczego przedsi?biorstwa (896 mln euro dla przedsi?biorstwa Saint Gobain, ktore dopu?ciło si? wykroczenia po raz kolejny), jak i dla całego kartelu.
Po otrzymaniu kilku skarg od Niemcow i Austriakow, ktorzy do?wiadczali problemow z kupnem nowego pojazdu we
Włoszech
(gdzie ceny były ni?sze), Komisja odkryła, ?e
Volkswagen
nielegalnie zniech?cał sprzedawcow do sprzeda?y pojazdow klientom zamieszkałym w innych pa?stwach UE. Volkswagen został obci??ony kar? 90 mln euro. Na innych producentow rownie? nało?ono kary za podobne praktyki ? Mercedes (72 mln euro), Opel Nederland (43 mln euro) i
Peugeot
(niemal 50 mln euro).
W latach 2001?2006 azjatyccy producenci ekranow LCD utworzyli kartel, na forum ktorego ustalali ceny i przekazywali sobie zastrze?one informacje na temat du?ych ekranow do telewizorow i komputerow. Ukaranych zostało sze?ciu producentow:
- AU Optronics, Chimei InnoLux Corporation, Chunghwa Picture Tubes i HannStar Display Corporation (Tajwan).
Kartel ten wywierał bezpo?redni wpływ na sytuacj? europejskich konsumentow, jako ?e wi?kszo?? ciekłokrystalicznych telewizorow, monitorow komputerowych i notebookow produkowana jest wła?nie w Azji. Komisja nało?yła na przedsi?biorstwa kar? w wysoko?ci 649 mln euro. Kary unikn?ł Samsung, jako ?e zgłosił istnienie kartelu i dostarczył cennych dowodow.
Ceny muzyki w internetowym
sklepie Apple’a
ro?niły si? w poszczegolnych krajach. Na podstawie danych z kart kredytowych klientow
iTunes
okre?lał, co mo?na kupi? i w jakiej cenie. W nast?pstwie dochodzenia Komisji, wszcz?tego w zwi?zku ze skarg? stowarzyszenia konsumentow, Apple odszedł od dyskryminacyjnego systemu cenowego.
Komisja wszczynała post?powania przeciwko koncernowi
Microsoft
w wielu przypadkach, szczegolnie w zwi?zku z praktyk? doł?czania aplikacji do
systemu operacyjnego
Windows. Uniemo?liwia to konkurencji wej?cie na rynek tych aplikacji, poniewa? u?ytkownicy systemu Windows nie maj? potrzeby uzyskiwania konkurencyjnych aplikacji. Microsoft odmawiał rownie? dzielenia si? z konkurencyjnymi sprzedawcami informacjami, ktore umo?liwiłyby ich produktom kompatybilno?? z produktami Microsoftu. Jak dot?d Microsoft został obci??ony kwot? 1,68 mld euro.
W 2006 r. tani przewo?nik
Ryanair
powiadomił Komisj? o zamiarze przej?cia krajowego przewo?nika irlandzkiego
Aer Lingus
. Komisja zbadała potencjalny wpływ transakcji na konkurencj? i konsumentow, zwłaszcza na ponad 14 mln pasa?erow podro?uj?cych co roku do Irlandii i z powrotem. W wyniku poł?czenia obu linii lotniczych powstałoby przedsi?biorstwo posiadaj?ce monopol lub
dominuj?c? pozycj?
na 35 trasach do lub z Irlandii, co doprowadziłoby do ograniczenia wyboru dla konsumentow i prawdopodobnie do podwy?szenia cen. Ryanair otrzymał mo?liwo?? zaproponowania sposobow na przywrocenie konkurencji na tych trasach, jednak jego propozycje były niewystarczaj?ce, wi?c Komisja nie zatwierdziła przej?cia.