Poli(tetrafluoroetylen)

Zwyczajowy zapis struktury meru
Model przestrzenny fragmentu ła?cucha
Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna ( IUPAC ) poli(tetrafluoroeten) lub poli(difluorometylen) [1] Inne nazwy i oznaczenia politetrafluoroetylen, PTFE, daw. policzterofluoroetylen; nazwy handlowe: teflon , tarflen , tarflon , fluon
Ogolne informacje
Monomery	F 2 C = CF 2
Struktura meru	? [ ? CF 2 ? ] ? lub ? [ ? CF 2 ? CF 2 ? ] ? [1]
Wła?ciwo?ci Rozpuszczalno?? kwas fluorowodorowy Temperatura mi?knienia 260 °C Biodegradowalno?? niebiodegradowalny Biokompatybilno?? wysoka Wła?ciwo?ci mechaniczne nietopliwy plastomer
Je?eli nie podano inaczej, dane dotycz? stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons

Poli(tetrafluoroetylen) ( PTFE , nazwa handlowa: teflon ) ? syntetyczny fluoropolimer o strukturze meru ? [ ? CF
2 ? CF
2 ? ]
n ? .

Nazwa handlowa [ edytuj | edytuj kod ]

Tworzywo to zsyntetyzował w 1938 Roy J. Plunkett w DuPont Jackson Laboratory w ameryka?skim stanie New Jersey ^[2] . Synteza PTFE została opatentowana przez przedsi?biorstwo DuPont w 1956. Patent ten wygasł po 20 latach, natomiast nazwa Teflon jest zastrze?onym znakiem towarowym przedsi?biorstwa DuPont i inni producenci tego polimeru nie maj? prawa ni? si? posługiwa?.

Przedsi?biorstwo DuPont opatruje t? nazw? nie tylko politetrafluoroetylen, lecz tak?e inne polimery i kopolimery poliolefinowe z du?? zawarto?ci? merow ? [CF
2 CF
2 ] ? , ktore ł?cznie tworz? rodzin? kilkuset ro?nych produktow.

Poli(tetrafluoroetylen) znany jest w Polsce rownie? pod nazw? ?tarflen” (produkt mo?cickich Zakładow Azotowych ; obecnie cały wydział produkcji tarflenu i laboratorium badawcze przej?ło przedsi?biorstwo INBRAS Sarbinowscy w Tarnowie) ^[3] . Inna nazwa handlowa to ?fluon”.

Otrzymywanie [ edytuj | edytuj kod ]

Politetrafluoroetylen jest najcz??ciej produkowany w procesie emulsyjnej polimeryzacji tetrafluoroetylenu ( CF
2 = CF
2 ):

ktora prowadzi do otrzymania ?ci?le liniowych cz?steczek o masach molowych rz?du 10 ⁶ g/mol .

W wyniku tego procesu otrzymuje si? emulsj? tego polimeru w wodzie ^[4] , benzynie lub eterze naftowym , ktor? mo?na przerabia? na granulat lub stosowa? po zat??eniu jako ?rodek do pokrywania powierzchni lub dodawania do, mi?dzy innymi, smarow .

Polska technologia polimeryzacji dawała PTFE w postaci emulsji lub zawiesiny wodnej, w tym drugim przypadku otrzymywano porowate ziarno o wrzecionowatym kształcie (drobne kłaczki), lekko postrz?pionej powierzchni, o przybli?onej długo?ci pojedynczego ziarna 1?5 mm. Proces otrzymywania PTFE w tej technologii był do?? ciekawy z punktu widzenia teorii polimeryzacji: ze wzgl?du na sposob inicjowania procesu była to polimeryzacja emulsyjna ( nadtlenkowy inicjator rozpuszczony w fazie zwartej ? wodnej), natomiast ze wzgl?du na rozmiar ziarna i nietrwało?? zawiesiny nosiła znamiona polimeryzacji suspensyjnej (tzw. perełkowej lub mikroblokowej).

Wła?ciwo?ci [ edytuj | edytuj kod ]

Czysty poli(tetrafluoroetylen) topi si? w temperaturze 327 °C, ale wykazuje bardzo du?? lepko?? niepozwalaj?c? na przetworstwo typowe dla termoplastow . W temperaturze ok. 260 °C przechodzi z fazy krystalicznej do fazy ciekłokrystalicznej , w ktorej staje si? przezroczysty i do?? mi?kki, ale nie płynny.

Jedn? z najwa?niejszych cech PTFE jest jego wyj?tkowo mała swobodna energia powierzchniowa , dzi?ki czemu ma on dobre wła?ciwo?ci smaruj?ce oraz nie przywieraj? do niego ?adne zanieczyszczenia. Inn? wa?n? wła?ciwo?ci? PTFE jest jego wysoka odporno?? chemiczna. Praktycznie nie reaguje on z niczym ani w niczym si? nie rozpuszcza, nawet w st??onym kwasie fluorowodorowym , do ktorego przechowywania jest wykorzystywany.

Ze wzgl?du na nietopliwo?? PTFE nie mo?na obrabia? w typowy dla tworzyw sztucznych sposob (np. przez wytłaczanie lub wtrysk), lecz trzeba stosowa? techniki spiekania proszku ? podobne do stosowanych w materiałach ceramicznych .

Inne odmiany PTFE, w ktorych składzie obok merow ? [ ? CF
2 ? CF
2 ? ]
n ? s? tak?e mery zawieraj?ce atomy wodoru, s? topliwe i dzi?ki temu mo?na je przerabia? tradycyjnymi metodami, ale maj? one gorsze wła?ciwo?ci termiczne, chemiczne i powierzchniowe od czystego PTFE.

Zastosowanie [ edytuj | edytuj kod ]

• materiały, przedmioty i powłoki przedmiotow oraz elementy urz?dze? pracuj?ce w wysokich temperaturach i w kontakcie z agresywnymi ?rodkami chemicznymi ? aparatura chemiczna, naczynia kuchenne, ubrania stra?ackie (gazoszczelne)
• powłoki i materiały hydrofobowe (np. tkanina Gore-Tex )
• składnik smarow
• materiały, elementy urz?dze? i powłoki po?lizgowe (np. pociskow do broni r?cznej)
• materiały uszczelniaj?ce (nici, ta?my)
• implanty, kolczyki i tym podobne elementy maj?ce stały kontakt z tkankami
• kompozytowe pasy transmisyjne na bazie włokna szklanego , odporne na wysok? temperatur? ^[5]

Ł?czenie z blach? patelni [ edytuj | edytuj kod ]

Teflon jest do blachy przyczepiony mechanicznie, na zasadzie retencji. Przed nało?eniem teflonu patelnia jest piaskowana , aby uzyska? mikrochropowat? powierzchni?, a nast?pnie natryskuje si? cienk? warstw? wst?pn? tworzywa, tak zwany primer, i spieka go z patelni?, dzi?ki czemu teflon wypełnia wszystkie nierowno?ci, ł?cz?c si? stabilnie z podło?em. Na tak przygotowan? powierzchni? nanosi si? wła?ciw? warstw? robocz? teflonu i stapia z primerem ^{[6] [7]} .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]