Plan trzyletni
(a wła?ciwie
Plan Odbudowy Gospodarczej
) ? realizowany w latach 1947?1949 pierwszy
plan gospodarczy
przygotowany po
II wojnie ?wiatowej
przez zwi?zany z
PPS
i kierowany przez
Czesława Bobrowskiego
Centralny Urz?d Planowania
. Plan trzyletni jest uznawany za jedyny skuteczny plan gospodarczy w historii
PRL
: dzi?ki niemu w du?ej mierze odbudowano gospodark? ze zniszcze? wojennych. Jego głowne zało?enia przewidywały podniesienie stopy ?yciowej ludno?ci powy?ej poziomu przedwojennego, unowocze?nienie struktury gospodarczej kraju, likwidacj? bezrobocia i zmniejszenie przeludnienia agrarnego.
Plan przewidywał rownoprawn? rol? trzech sektorow w gospodarce: pa?stwowego, społdzielczego i prywatnego.
21 wrze?nia 1946 roku
Krajowa Rada Narodowa
podj?ła uchwał? zatwierdzaj?c? wytyczne planu gospodarczego obejmuj?cego okres do 1949 roku. Ustaw? okre?laj?c? zadania planu uchwalił
Sejm Ustawodawczy
2 lipca 1947 roku (Ustawa o Planie Odbudowy Gospodarczej (Dz.U. z 1947 nr 53, poz. 285))
[1]
:
Podstawowym zadaniem
gospodarki narodowej
w okresie 1947?1949 jest podniesienie
stopy ?yciowej
pracuj?cych warstw ludno?ci powy?ej poziomu przedwojennego.
Art. 3 ustawy z dnia 2 lipca 1947 r. o Planie Odbudowy Gospodarczej
Ustawa postulowała wzrost udziału
przemysłu
i
usług
w ogolnej
produkcji
, rozwoj
handlu zagranicznego
, wzrost produkcji podstawowych artykułow przemysłu konsumpcyjnego. Okre?lała rozmiary produkcji przemysłowej i rolnej w kolejnych latach. W 1949 roku miało nast?pi? przekroczenie przedwojennej produkcji przemysłowej, w
rolnictwie
za? osi?gni?cie na głow? ludno?ci 110% przeci?tnej produkcji z lat 1936?1938.
W latach 1947?1949 miała w zasadzie by? zako?czona odbudowa
gospodarki polskiej
i rownocze?nie zmienione proporcje mi?dzy produkcj? przemysłow? a roln?.
Zało?enia planu nie przewidywały budowy nowych zakładow. ?rodki inwestycyjne przeznaczono głownie na odbudow? najmniej zniszczonych przedsi?biorstw. Plan dawał pierwsze?stwo odbudowie przemysłu pracuj?cego na potrzeby ludno?ci. Ju? jednak od ostatniego roku planu priorytet przesuwał si? w kierunku odbudowy i rozwoju przemysłu wytwarzaj?cego
?rodki produkcji
.
W pierwszym roku planu 3-letniego pogorszyły si?
stosunki mi?dzynarodowe
(
rz?d Cyrankiewicza
pod naciskiem
ZSRR
odrzucił
plan Marshalla
), a tak?e wyst?pił
nieurodzaj
w lecie 1947 roku, ale nie zahamowało to wzrostu produkcji przemysłowej. Wa?nym czynnikiem był ruch
wspołzawodnictwa pracy
. W wyniku szybkiej odbudowy i przeznaczenia du?ych nakładow inwestycyjnych na przemysł, zadania planu trzyletniego w dziedzinie wzrostu produkcji przemysłowej zostały wykonane w ci?gu dwoch lat i 10 miesi?cy. W latach 1947?1949 tempo wzrostu produkcji utrzymywało si? na bardzo wysokim poziomie. Jednak niewiele wzrosła produkcja
rzemiosła
.
Wzrost produkcji wi?zał si? z szybkim zwi?kszeniem si? zatrudnienia. Rozwoj przemysłu doprowadził do istotnych przemian w strukturze zawodowej Polski. W okresie planu 3-letniego rozpocz?ła si? wielka
migracja ludno?ci
ze wsi do miast.
Mniej korzystnie przedstawiała si? sytuacja w
rolnictwie
. W 1947 roku zbiory okazały si? mniejsze ni? oczekiwano. Sytuacja rolnictwa zmuszała do
importu
du?ej ilo?ci
zbo?
. Dla poprawy sytuacji pa?stwo rozwin?ło
kontraktacj?
, czyli system umow zawieranych z rolnikami przez uspołecznienie przedsi?biorstw, ktore gwarantowały uzyskanie okre?lonych z gory cen za
produkty rolne
, gospodarce socjalistycznej zapewniały za? dostawy potrzebnych towarow.
Jednak rozdział ?rodkow inwestycyjnych ?wiadczył o tym, ?e w
polityce gospodarczej
zaczynały zwyci??a? tendencje, by problemy rolnictwa odsuwa? na dalszy plan. Mimo tego plan trzyletni zamkn?ł si? rownie? du?ymi osi?gni?ciami rolnictwa.
Kolejnym planem polskiej gospodarki był
plan sze?cioletni
(1950?1955).