Piotr Mohyła

Петро Могила

Metropolita kijowski
Kraj działania	I Rzeczpospolita
Data i miejsce urodzenia	21 grudnia 1596 Suczawa
Data i miejsce ?mierci	1 stycznia 1647 Kijow
Miejsce pochowku	Ławra Pieczerska
Metropolita kijowski
Okres sprawowania	1633?1646
Wyznanie	prawosławne
Ko?cioł	Patriarchat Konstantynopolita?ski
Inkardynacja	Metropolia kijowska
Nominacja biskupia	1632
Chirotonia biskupia	7 maja 1633
Multimedia w Wikimedia Commons

Piotr Mohyła ( ukr. Петро Могила , rum. Petru Movil? ; ur. 21 grudnia 1596 w Suczawie , zm. 1 stycznia 1647 w Kijowie ) ? biskup, prawosławny metropolita kijowski , ?wi?ty.

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Był synem hospodara Szymona z mołdawskiego rodu Mohyłow , ktory w XVI i XVII wieku odegrał istotn? rol? w polityce zagranicznej Rzeczypospolitej , zwłaszcza w zakresie skomplikowanych stosunkow ze Stambułem i Wiedniem . Piotr Mohyła w wieku dorastania przebywał w latach 1607?1620 na zamku hetmana Stanisława ?ołkiewskiego w ?ołkwi, gdzie uczył si? rzemiosła wojskowego i dworskiej ogłady. Nast?pnie zdobył staranne wykształcenie humanistyczne i teologiczne we lwowskiej szkole brackiej , kolegium jezuickim oraz podczas studiow, prawdopodobnie na Sorbonie . Po powrocie do kraju słu?ył w wojsku, walcz?c mi?dzy innymi pod Cecor? i Chocimiem . Po?niej przyj?ł postrzy?yny mnisze i ?wi?cenia kapła?skie .

W 1628 procesował si? z Aleksandrem Blizi?skim herbu Korczak ^[1] . W 1628 za zgod? krola Zygmunta III został archimandryt? prawosławnej kijowskiej ławry Peczerskiej . W 1632 w Warszawie został wybrany metropolit? kijowskim po usuni?ciu przez Władysława IV z tego stanowiska Izajasza Kopi?skiego . ?wi?cenia biskupie przyj?ł w 1633 r. w Cerkwi Wołoskiej we Lwowie. Rozwijał szkolnictwo, słowo drukowane, troszczył si? o kształcenie młodzie?y, głownie w utworzonym przez siebie w 1632 Kolegium Kijowskim , zwanym potem Mohyla?skim (od 1658 Akademia Mohyla?ska w Kijowie ). Chciał przekształci? prawosławie w rownoprawnego partnera religii rzymskiej i kultury polsko-łaci?skiej w Rzeczypospolitej , działał na rzecz zbli?enia pomi?dzy unitami i dyzunitami oraz zwalczał tendencje promoskiewskie. Szły za tym gł?bokie reformy liturgiczne i administracyjne. Na sejmie walnym Piotr Mohyła domagał si? mi?dzy innymi likwidacji zarz?dze? zabraniaj?cych budowania prawosławnych cerkwi , ??dał otwarcia szkoł, drukarni. Po ?mierci krola Zygmunta III , pod wpływem Mohyły, kandydat na tron Władysław wydał tzw. ?paragrafy uspokojenia narodu ruskiego”.

Jego dewiz? było nawoływanie do spokoju mi?dzy wyznaniami. Z jego inicjatywy odbudowano pozostaj?ce w ruinie takie kijowskie cerkwie jak: Sobor M?dro?ci Bo?ej , cerkiew ?w. Spasa na Berestowie (po 1638?1644), kaplic? na miejscu Cerkwi Dziesi?cinnej (1635?1654), Sobor Za?ni?cia Matki Bo?ej w ławrze Pieczerskiej (przed 1642), Sobor ?w. Michała w Monasterze Wydubickim (po 1639), Cerkiew Trzech ?wi?tych Hierarchow (po 1638) ^[2] . W dniu 9 marca 1633 hierarcha konsekrował Sobor Przemienienia Pa?skiego w Lublinie . Z jego inicjatywy krol Władysław IV wydał zgod? na wybudowanie cerkwi ?wi?tego Ducha w Wilnie (1632?1638).

W 1638, po wydaniu krolewskiego uniwersału wzywaj?cego do prawosławno-unickiego porozumienia, Izajasz Kopi?ski ogłosił Piotra Mohył? apostat? .

Piotr Mohyła opublikował wiele ksi?g liturgicznych i teologicznych, m.in. konfesj? Orthodoxa Confessio Fidei . Miał nadzwyczajne zdolno?ci organizacyjne. Zostawił po sobie ogromn? spu?cizn? kulturaln?. Oddziaływał na cały owczesny ?wiat prawosławny. Dzi?ki niemu znamy np. histori? o uratowaniu mołdawskiej stolicy przed Kozakami zaporoskimi przez ?w. Jana Nowego . Wstawiennictwo ?wi?tego sprawiło, ?e Bog pokarał kozakow ?mierci? w wezbranych wodach Suczawy ^[3] .

W dniach 14 i 15 grudnia 1996 metropolit? kijowskiego Piotra Mohył? uroczy?cie kanonizowano w ławrze Peczerskiej.

Pami?tnikarz jego czasow i prawosławny szlachcic ruski Joachim Jerlicz tak nakre?lił jego portret:

??ył pobo?nie, szlachetnie, w umiarkowaniu, w pobo?nych dziełach, czuwaj?c zawsze nad nierozerwalno?ci? Ko?cioła Bo?ego i pas?c swoje stado, co nie przeszkadzało, ?e był spragniony chwały tego ?wiata” ^[4] .

Kanonizacja [ edytuj | edytuj kod ]

W 1996 synody Ukrai?skiego Ko?cioła Prawosławnego Patriarchatu Kijowskiego i Ukrai?skiego Ko?cioła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego kanonizowały go.

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Literatura [ edytuj | edytuj kod ]

Zobacz multimedia zwi?zane z tematem: Piotr Mohyła

• Halina Kowalska: Mohiła (Moghiła, Moviła) Piotr h. własnego (1596?1647) . [W:] Polski Słownik Biograficzny . T. XXI/3, zeszyt 90. Wrocław ? Warszawa ? Krakow ? Gda?sk: Zakład Narodowy Imienia Ossoli?skich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1976, s. 568?572.
• Енциклопед?я укра?нознавства . T. 5. Lwow, 1993, s. 1632. ( ukr. )