한국   대만   중국   일본 
Pilchowice (wojewodztwo ?l?skie) ? Wikipedia, wolna encyklopedia Przejd? do zawarto?ci

Pilchowice (wojewodztwo ?l?skie)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pilchowice
wie?
Ilustracja
Rynek w Pilchowicach
Pa?stwo

  Polska

Wojewodztwo

  ?l?skie

Powiat

gliwicki

Gmina

Pilchowice

Liczba ludno?ci   (2022)

3246 [2]

Strefa numeracyjna

032

Kod pocztowy

44-145 [3]

Tablice rejestracyjne

SGL

SIMC

0219046

Poło?enie na mapie gminy Pilchowice
Mapa konturowa gminy Pilchowice, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pilchowice”
Poło?enie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Pilchowice”
Poło?enie na mapie wojewodztwa ?l?skiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Pilchowice”
Poło?enie na mapie powiatu gliwickiego
Mapa konturowa powiatu gliwickiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Pilchowice”
Ziemia50°13′04″N   18°33′38″E / 50,217778   18,560556 [1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Pilchowice (niem. Pilchowitz ) ? wie? sołecka (dawniej miasto ) w Polsce poło?ona w wojewodztwie ?l?skim , w powiecie gliwickim , w gminie Pilchowice , siedziba gminy Pilchowice . Historycznie le?y na Gornym ?l?sku .

W latach 1975?1998 miejscowo?? administracyjnie nale?ała do wojewodztwa katowickiego . Pilchowice otrzymały prawa miejskie przed 1561 rokiem, a odebrano je im w 1742 roku [4] .

Nazwa [ edytuj | edytuj kod ]

Nazwa miejscowo?ci wywodzi si? od pilcha [5] [6] (tj. popielicy szarej , Glis glis ). Heinrich Adamy w swoim dziele o nazwach miejscowo?ci na ?l?sku wydanym w 1888 we Wrocławiu wymienia najwcze?niejsz? nazw? wsi jako Pylchowicz podaj?c jej znaczenie Billmaus, Haselmansort czyli po polsku Miejscowo?? Pilchow [5] . Od tego zwierz?cia nazw? miejscowo?ci wywodził rownie? zmarły w Pilchowicach ?l?ski pisarz Konstanty Damrot . W swoim dziele z 1896 o nazwach miejscowych na ?l?sku podał tak?e dwie nazwy polsk? Pilchowice oraz niemieck? Pilchowitz [6] .

Polsk? nazw? Pilchowice w ksi??ce Krotki rys jeografii Szl?ska dla nauki pocz?tkowej wydanej w Głogowku w 1847 wymienił ?l?ski pisarz Jozef Lompa [7] . Od nazwy tego zwierz?cia tworzono rownie? staropolskie nazwiska, a wi?c nazwa wsi mo?e mie? charakter nazwy patronimicznej wywodz?cej si? od zało?yciela lub pierwszego wła?ciciela o nazwisku Pilch .

Ze wzgl?du na polskie pochodzenie nazwy miejscowo?ci w 1936 owczesna nazistowska administracja III Rzeszy w akcji germanizacyjnej postanowiła zmieni? j? i wprowadziła now?, całkowicie niemieck? w brzmieniu Bilchengrund . Obecn? nazw? wsi zatwierdzono administracyjnie 12 listopada 1946 [8] .

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

Miejscowo?? powstała w XIV wieku i była pocz?tkowo wsi? rycersk?, ktora rozwin?ła si? z miejsca, w ktorym odbywały si? targi. W 1363 roku w dokumentach zanotowany został Leutholdus z Pilchowic, a w latach 1480?1496 dokumenty notuj? Jana Gołego z Pon?cic, pana na Pilchowicach. We wsi powstał w tym pocz?tkowym okresie zamek obronny otoczony fosami oraz wałami, ktory w po?niejszym czasie po zasypaniu fosy oraz zrownaniu wałow, przekształcony został w rezydencj? dworsk? [9] .

W 1437 roku Pilchowice wraz z innymi posiadło?ciami przechodz? na własno?? Wacława II raciborskiego , pana na Opawie i Raciborzu , odst?pione mu przez brata, ksi?cia Mikołaja . Nast?puje to w wyniku podziału ziem raciborskiej, karniowskiej i rybnickiej [9] .

Ko?cioł parafialny pw. ?ci?cia ?w. Jana Chrzciciela

W 1780 roku wzniesiony został w miejscowo?ci ko?cioł parafialny, a tak?e kilkuklasowa szkoła oraz katolickie seminarium nauczycielskie . W 1809 roku przy klasztorze braci miłosierdzia powstał szpital na 40 ło?ek, ktory wzniosł owczesny dziedzic dobr pilchowickich hrabia von Wengersky z fundacji Antoniego Wenzla z Rybnika [9] .

Dawny klasztor, obecnie szpital przeciwgru?liczy

Pod koniec XIX wieku miejscowo?? wymienia Słownik geograficzny Krolestwa Polskiego jako le??c? w powiecie rybnickim. Wie? dzieliła si? na dwie cz??ci, dworsk? oraz wiejsk?. Najwi?ksz? własno?? w miejscowo?ci posiadał hrabia von Wengersky, ktory miał gospodarstwo hodowlane licz?ce w 1842 roku m.in. 8460 sztuk owiec rasy merynos , bardzo cenionych ze wzgl?du na obfite runo . Do jego dobr nale?ało tak?e 2136 morg lasu [9] . Wie? miała wowczas zarz?d miejski i znajdował si? w niej urz?d pocztowy oraz zakład karny dla 100 przest?pcow, mieszcz?cy si? w rezydencji dziedzica Pilchowic, hrabiego W?gierskiego. Miejscowo?? miała wowczas charakter rolniczo-targowy. Odbywały si? w niej 4 jarmarki rocznie oraz cotygodniowe targi . Ludno?? miejscowa trudniła si? głownie handlem, rolnictwem oraz tkactwem lnianym [9] .

W XIX wieku w miejscowo?ci dominowała ludno?? polskoj?zyczna. Topograficzny opis Gornego ?l?ska z 1865 notuje stosunki ludno?ciowe na terenie wsi ? Die Bevolkerung besteht aus 165 Haushaltungen mit 928 Seelen, von denen 786 nur der polnischen Sprache (...). czyli w tłumaczeniu na j?zyk polski Ludno?? składa si? 928 dusz w 165 gospodarstwach domowych, z ktorych 786 mowi tylko po polsku (...) [10] . Rownie? pod koniec XIX wieku w miejscowo?ci dominowali Polacy. We wsi znajdowało si? wowczas 165 domow zamieszkanych przez 928 mieszka?cow, z czego 728 Polakow [9] .

W ramach plebiscytu na Gornym ?l?sku w 1921 roku w Pilchowicach ł?cznie z obszarem dworskim 428 głosow opowiedziało si? za pozostaniem w Niemczech , a 249 za przył?czeniem do Polski [11] . Po podziale Gornego ?l?ska w 1922 roku Pilchowice pozostały w Niemczech.

Edukacja [ edytuj | edytuj kod ]

Dawna szkoła parafialna

Przedszkola:

Szkoły podstawowe:

Gimnazja:

Turystyka [ edytuj | edytuj kod ]

Przez wie? przebiega szlak turystyczny:

Ludzie zwi?zani z miejscowo?ci? [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. ↑ Pa?stwowy Rejestr Nazw Geograficznych ? miejscowo?ci ? format XLSX , Dane z pa?stwowego rejestru nazw geograficznych ? PRNG, Głowny Urz?d Geodezji i Kartografii , 5 listopada 2023, identyfikator PRNG : 101110
  2. ↑ NSP 2021: Ludno?? w miejscowo?ciach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 wrze?nia 2022 [dost?p 2022-10-07] .
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerow Adresowych , Poczta Polska S.A. , pa?dziernik 2022, s. 939 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
  4. ↑ n , Zarys dziejow | Gmina Pilchowice [online] [dost?p 2023-02-15] ( pol. ) .
  5. ↑ a b Heinrich   Adamy , Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit , wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 60, OCLC   456751858 ( niem. ) .
  6. ↑ a b Konstanty Damrot : Die alteren Ortsnamen Schlesiens, ihre Entstehung und Bedeutung: mit einem Anhange uber die schlesisch-polnischen Personennamen: Beitrage zur schlesischen Geschichte und Volkskunde . Beuthen: Verlag von Felix Kasprzyk, 1896, s. 178.
  7. ↑ Jozef Lompa , ?Krotki rys jeografii ?l?ska dla nauki pocz?tkowej”, Głogowek 1847, s. 32.
  8. ↑ Rozporz?dzenie Ministrow: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywroceniu i ustaleniu urz?dowych nazw miejscowo?ci ( M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262 )
  9. ↑ a b c d e f Słownik geograficzny Krolestwa Polskiego i innych krajow słowia?skich t. VIII, hasło "Pilchowice" . nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 1887, s. 133. [dost?p 2018-06-26].
  10. ↑ Triest 1865 ↓ , s. 804.
  11. ↑ Wyniki plebiscytu na Gornym ?l?sku, odbytka z "ekonomisty" . Stefan Dziewulski, 1922. [dost?p 2021-01-24].
  12. ↑ Jerzy   Oleksi?ski , I nie ustali w walce , Warszawa: Nasza Ksi?garnia, 1980, ISBN  83-10-07610-X , OCLC   830955231 .

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

Gmina Pilchowice

Siedziba gminy: Pilchowice

Wsie

?rodło: ? https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pilchowice_(wojewodztwo_?l?skie)&oldid=72564055 ”