Peloponez

Peloponez ( Połwysep Peloponeski , nwgr. Πελοπ?ννησο? , Peloponnisos , w ?redniowieczu znany jako Morea , gr. Μωρ?α? lub Μωρι?? ) ? połwysep i kraina historyczna w południowej Grecji o powierzchni 21 549 km², pomi?dzy Morzem Jo?skim a Egejskim . Stanowi najdalej na południe wysuni?t? cz??? Połwyspu Bałka?skiego i kontynentalnej Grecji. Z l?dem poł?czony jest Przesmykiem Korynckim , przeci?tym Kanałem Korynckim . Od połnocy ograniczony Zatok? Korynck? i Patrask? . Silnie rozczłonkowana linia brzegowa tworzy liczne mniejsze połwyspy: Argolidzki , Lako?ski , Mani , Mesy?ski i zatoki: Saro?sk? , Argolidzk? , Mese?sk? , Kiparysyjsk? .

Warunki naturalne [ edytuj | edytuj kod ]

Połwysep jest silnie pofałdowany (najwy?szy szczyt w pa?mie Tajget wznosi si? na 2407 m n.p.m. ). Ro?linno?? ?rodziemnomorska ? makia , frigana , a tak?e pozostało?ci lasow li?ciastych ( d?b wieczniezielony ). Na Peloponezie le?y Jezioro Stymfalijskie .

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

Na Peloponezie znajduj? si? krainy historyczne : Achaja , Arkadia , Argolida , Elida , Mesenia i Lakonia .

W II tysi?cleciu p.n.e. greckie plemiona, okre?lane jako Achajowie wyparli ludno?? niegreck?. Około XIII i XII w. p.n.e. opanowany przez Dorow . Od VII w. p.n.e. na Peloponezie dominowała Sparta (zało?ycielka Zwi?zku Peloponeskiego ), a? do kl?ski zadanej jej przez Teby pod Leuktrami w roku 371 p.n.e.

W roku 146 p.n.e. Peloponez został wł?czony do Republiki rzymskiej , nast?pnie znalazł si? we władzy Bizancjum . W latach 1204 - 1283 był zaj?ty przez krzy?owcow , po czym wrocił pod władz? Bizancjum . Utworzono wowczas bizantyjski Despotat Morei . W 1460 połwysep podbili Turcy , utracili go jednak przej?ciowo w latach 1680 - 1710 na rzecz Wenecjan . Od 1830 roku Peloponez nale?y do niepodległej Grecji (zob. Wojna o niepodległo?? Grecji .)

Miasta o znaczeniu historycznym [ edytuj | edytuj kod ]

Na Połwyspie Peloponeskim zlokalizowane s? lub w przeszło?ci znajdowały si? miasta o du?ym znaczeniu dla historii Grecji : Argos , Bassaj , Epidauros , Korynt , Mistra , Mykeny , Nauplion , Nemea , Olimpia , Pylos , Sparta , Tegea , czy Tyryns .

Wspołczesno?? [ edytuj | edytuj kod ]

Peloponez zamieszkany jest przez 1,1 miliona osob. Głowne miasta: Patras , Korynt , Sparta , Nauplion , Kalamata , Pirgos i Tripolis . Mieszka?cy utrzymuj? si? z turystyki, pasterstwa (na terenach wy?yn i gor) oraz uprawy zbo?, winoro?li , oliwek i owocow cytrusowych (na nizinach).

Administracyjnie obszar Peloponezu podzielony jest mi?dzy trzy jednostki. Najwi?ksza cz??? to region Peloponez ze stolic? w Tripoli . Połnocno-zachodni? cz??? wł?czono do regionu Grecja Zachodnia ( nomos Achaja i nomos Elida ), a niewielki wschodni skrawek na Połwyspie Argolidzkim do regionu Attyka .