Pektorał , napier?nik (z łac. pectus ? pier?) ? rodzaj bi?uterii religijnej noszonej na piersi. Obecnie oznacza ozdobny krzy? noszony na piersi przez wy?sze duchowie?stwo.

W tradycji chrze?cija?skiej [ edytuj | edytuj kod ]

Pektorał (łac. crux pectoralis) ? pektorał chrze?cija?ski to ozdobny krzy? , relikwiarz noszony na piersiach, najcz??ciej przez duchownych prawosławnych i katolickich , zwykle złoty lub srebrny, zdobiony emali? lub kamieniami szlachetnymi . Zwykle były w nim umieszczane relikwie m?czennikow . Nie ma przepisow odno?nie do materiału i wykonania tego krzy?a, jak rownie? konieczno?ci umieszczania w nim relikwii. Pochodzi z relikwiarzykow noszonych przez duchowie?stwo na chrze?cija?skim Wschodzie, a po?niej na Zachodzie. Były to naczy?ka ro?nych kształtow z relikwiami m?czennikow. Dlatego pektorał stał si? znakiem zwyci?stwa nad cierpieniem i ?mierci?. Od XI w. pektorał noszony był na piersiach przez opatow , biskupow , kardynałow i papie?y . Od wieku XII prawo ko?cielne nakazywało noszenie go przez biskupow jako znak wierno?ci Chrystusowi. Zwyczaj zakładania pektorału na czas sprawowania czynno?ci liturgicznych stał si? obowi?zkiem po Soborze Trydenckim , gdy w 1570 r. papie? Pius V nakazał biskupom obowi?zkowo nosi? pektorał podczas Mszy ?wi?tej. Pektorał zawieszano na szyi na sznurze, w Polsce natomiast ? na ła?cuchu (zezwolenie Leona X z 1519 r.). W wieku XVII upowszechniło si? noszenie krzy?a przez biskupow na co dzie?, tak?e poza liturgi? . Obecnie Ceremoniał biskupi przewiduje umieszczanie go pod ornatem czy kap? . Na Msz? ?wi?t? biskup mo?e, wedle uznania, zało?y? krzy? pektoralny na ornat.

W ko?ciele Wschodnim krzy? napier?ny nosi w czasie mszy prezbiter . Obecnie w niektorych miejscach na ?wiecie w Ko?ciele rzymskokatolickim rozpowszechnia si? zwyczaj u?ywania pektorału, cho? zazwyczaj niezbyt okazałego, przez inne osoby usługuj?ce w czasie liturgii. W Polsce dotyczy to w szczegolny sposob lektorow .

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

• Pektorał
• Stroj chorowy

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Gradowski M., Dawne złotnictwo, technika i terminologia , Wyd. Pa?stwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1984, s. 140, ISBN  83-01-00983-7 .

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

• Poj?cie pektorału ze słownika Kopali?skiego [dost?p 2007-09-09].
• Pektorał w ko?ciele katolickim . liturgia.dominikanie.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-29)]. [dost?p 2007-09-09].

• p
• d
• e

Liturgia rzymska Ko?cioła katolickiego

Obrz?dy liturgiczne	chrzest bierzmowanie msza Novus Ordo Missae klasyczny ryt rzymski sakrament pokuty i pojednania namaszczenie chorych sakrament ?wi?ce? sakrament mał?e?stwa liturgia godzin sakramentalia
Paramenty liturgiczne	kielich patena puszka (cyborium) kustodia melchizedek monstrancja konopeum naczynie na krzy?mo waskulum ampułki trybularz (kadzielnica) łodka aspersorium kropidło dzwonki mszalne tintinnabulum baldachim umbraculum sztandar procesyjny feretron relikwiarz krzy? procesyjny
Ksi?gi liturgiczne	mszał rytuał pontyfikał brewiarz ewangeliarz lekcjonarz kolektarz graduał antyfonarz martyrologium psałterz sakramentarz agenda liturgiczna rubrycela
Bielizna kielichowa	korporał palka puryfikaterz r?czniczek welon kielichowy bursa
Szaty liturgiczne	humerał alba cingulum manipularz (sudarium) tunika (tunicella) stuła dalmatyka ornat kapa (pluwiał) pier?cie? pektorał pastorał mitra paliusz welon naramienny (tuwalnia)
Stroj chorowy	sutanna koloratka biret kom?a rokieta mucet piuska habit coculla
Szaty papieskie	Pier?cie? Rybaka camauro subcinctorium falda fanon mantum tiara
Zobacz te?	ogolne wprowadzenie do mszału rzymskiego rok liturgiczny kolory liturgiczne nabo?e?stwa