Partia Pracy Korei
(
kor.
조선로동당
,
trl.
Joseon Rodongdang), w latach 1922?1945
Komunistyczna Partia Korei
, w 1945 roku
Komunistyczna Partia Korei Połnocnej
?
partia
rz?dz?ca w
Korei Połnocnej
. Jedno z trzech istniej?cych ugrupowa? politycznych w kraju, działaj?ce we
Froncie Ojczy?nianym
. Partia okre?la swoj? ideologi? jako
d?ucze
. Według oficjalnych połnocnokorea?skich ?rodeł powołana została
10 pa?dziernika
1945
roku, po wycofaniu si? wojska radzieckiego, w wyniku poł?czenia Komunistycznej Partii Korei Połnocnej oraz Nowej Partii Ludowej. Faktycznie została sformowana
30 czerwca
1949
z poł?czenia Partii Pracy obydwu Korei w
Pjongjangu
[3]
.
Powołanie partii i pierwsze lata działalno?ci
[
edytuj
|
edytuj kod
]
13 pa?dziernika 1945 roku utworzone zostało Połnocnokorea?skie Biuro Komunistycznej Partii Korei
[4]
z Kimem Yong-bomem jako pierwszym sekretarzem
[5]
. Struktury Biura podlegały
Komitetowi Centralnemu
Komunistycznej Partii Korei w
Seulu
z
Pak H?n Y?ngiem
na czele
[6]
. Biuro po owczesnym zast?pieniu Kima Yong-boma przez
Kim Ir Sena
[7]
zostało przekształcone w odr?bn? Komunistyczn? Parti? Korei Połnocnej
[8]
. 22 lipca 1946 roku powołany został
Demokratyczny Front na rzecz Zjednoczenia Ojczyzny
, ktory został politycznie podporz?dkowany ruchowi komunistycznemu
[9]
. Kilka dni po utworzeniu Frontu, partia komunistyczna poł?czyła si? z mniejszym ugrupowaniem komunistow, Now? Parti? Ludow?
[9]
. 28-30 sierpnia 1946, a wi?c ju? po zjednoczeniu odbył si? kongres zało?ycielski Partii Pracy Korei Połnocnej
[10]
. Sekretarzem generalnym nowego ugrupowania wybrany został dotychczasowy reprezentant Nowej Partii Ludowej
Kim Tu Bong
, Kim Ir Sen został wiceprzewodnicz?cym partii
[10]
a zarazem jej faktycznym przywodc?
[11]
.
28 kwietnia 1948 roku specjalna sesja
Najwy?szego Zgromadzenia Ludowego
uchwaliła
konstytucj?
, ogłaszaj?c tym samym powstanie niezale?nego organu pa?stwowego znanego jako Korea?ska Republika Ludowo-Demokratyczna
[12]
. Szefem pa?stwa połnocnokorea?skiego wybrany został Kim Tu Bong, Kim Ir Sen został z kolei szefem rz?du
[13]
. Nowe pa?stwo nie aspirowało jedynie do rz?dow na połnocy kraju. Rz?d KRLD uznawał si? za jedyny legalny rz?d na całym połwyspie korea?skim. St?d te? aby pokaza? unifikacyjne plany rz?du 30 czerwca 1949 roku Partia Pracy Korei Połnocnej poł?czyła si? oficjalnie z Parti? Pracy Korei Południowej tworz?c tym samym ugrupowanie działaj?ce pod obecn? nazw?
[3]
.
Osobny artykuł:
wojna korea?ska
.
Kim b?d?cy zagorzałym zwolennikiem zjednoczenia Korei w czerwcu 1950 roku zapocz?tkował
wojn? korea?sk?
b?d?c? prob? zjednoczenia obu Korei
[14]
. Wojna w ktorej
Korea Południowa
poparta została przez
Stany Zjednoczone
zacz?ła stopniowo stawa? si? coraz bardziej niebezpieczna dla samej Partii Pracy. Pomoc Korea?czykom z połnocy zaoferowała
Chi?ska Republika Ludowa
. Pomoc Chin przy jednoczesnym biernym stanowisku
ZSRR
[15]
[14]
znacznie wpłyn?ła na osłabienie wpływow sowieckich na posta? Kim Ir Sena i Parti? Pracy
[16]
. W trakcie trwania wojny partia podzieliła si? na cztery rywalizuj?ce ze sob? frakcj? - ?domow?” (składaj?c? si? z komunistow działaj?cych w Korei jeszcze pod
okupacj?
Japonii
), ?radzieck?” (Korea?czycy przerzuceni do kraju z ZSRR), ?Yan’an” (Korea?czycy z Chin) i ?partyzanck?” (frakcj? Kim Ir Sena)
[16]
.
Konsolidacja władzy przez Kim Ir Sena
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Pogorszenie si? relacji mi?dzy PPK a
Komunistyczn? Parti? Zwi?zku Radzieckiego
nasiliło si? gdy
Nikita Chruszczow
zerwał z polityk?
stalinizmu
na
XX Zje?dzie KPZR
[17]
. Latem 1956 roku Kim Ir Sen został wezwany do Moskwy. Nikita Chruszczow udzielił mu nagany w zwi?zku z nieprzeprowadzeniem procesu destalinizacji w jego kraju. Aby temu zapobiec Kim Ir Sen opo?nił plenum komitetu centralnego o ponad miesi?c i przekupił jego członkow aby zachowa? status quo. 30 sierpnia 1956
Choe Chang-ik
wygłosił przemowienie atakuj?c Kim Ir Sena za koncentrowanie władzy partii i pa?stwa w swoich r?kach, oraz skrytykował lini? partii stawiaj?c? na uprzemysłowienie, ktore nie zaspokaja powszechnego głodu w?rod ludzi w Korei Połnocnej. Skrytykował tak?e istnienie pa?stwa policyjnego. W odpowiedzi na krytyk? Kim Ir Sen obiecał przeprowadzi? reformy, do ktorych jednak nigdy nie doszło, a opozycja partyjna musiała uda? si? na emigracj? do Chin i została usuni?ta z
Komitetu Centralnego
. We wrze?niu 1956 roku radziecko-chi?ska delegacja udała si? do Pjongjangu z ?instrukcjami” dla Kim Ir Sena, by zaprzestał wszelkich czystek i ponownie nawi?zał wspołprac? z liderami Yan’an i frakcji radzieckiej
[18]
. Drugie plenum KC, ktore odbyło si? w dniu 23 wrze?nia 1956, oficjalnie ułaskawiło przywodcow opozycji, ale w 1957 roku czystki zostały wznowione i w 1958 frakcja Yan’an przestała istnie?. Sytuacj? Kima polepszyło rozpocz?cie si?
rozłamu radziecko-chi?skiego
[17]
.
W trakcie rozłamu Kim manewrował pomi?dzy oboma socjalistycznymi mocarstwami. W 1961 roku Kim Ir Sen podpisał traktat o przyja?ni i wzajemnej wspołpracy z
Zhou Enlai
, a nast?pnie udał si? do ZSRR i podpisał podobny traktat
[19]
. Od 1962 roku w kwestiach ideologicznych poparła
Komunistyczn? Parti? Chin
. Zwłaszcza po
XXII Zje?dzie KPZR
, Partia Pracy skrytykowała sowieckich przywodcow za rewizjonistyczn? polityk?, oraz za teori? Chruszczowa o pokojowym wspołistnieniu
[17]
. W 1962 roku Korea Połnocna poparła Chiny w
wojnie z Indiami
oraz skrytykowała wycofanie si? ZSRR z
kryzysu kuba?skiego
. Zwi?zek Radziecki odpowiedział odcinaj?c pomoc dla KRLD, przyczyniaj?c si? do powa?nego osłabienia przemysłu Korei Połnocnej
[20]
. Pomocy nie mogły udzieli? tak?e Chiny, pogr??one w chaosie
rewolucji kulturalnej
. Rewolucja kulturalna spowodowała w ko?cu wycofanie si? Korei z poparcia dla Chin, zarzucaj?c
Mao Zedongowi
dogmatyzm i lekkomy?lno??, a nawet oskar?aj?c o przyj?cie ?teorii permanentnej
trockistowskiej
rewolucji”, ktora była uwa?ana za powa?n? herezj? w ?wiecie komunistycznym
[20]
.
Ideologiczny spor zarowno z KPZR jak i KPCh ostygn?ł w przeci?gu lat 60. XX wieku. Kierownictwo Partii Pracy ostatecznie zachowało neutralno?? w konflikcie mi?dzy mocarstwami. Neutralno?? poskutkowała uruchomieniem w 1966 roku programu
D?ucze
maj?cego doprowadzi? KRLD do zupełnej samowystarczalno?ci i niezale?no?ci
[20]
. W 1968 roku KRLD wzi?ła do niewoli ameryka?ski okr?t wojenny
USS Pueblo
. Zatrzymanie okr?tu wojennego dowodziło, ?e Kim Ir Sen realizował własn? strategi?
zimnej wojny
, niezale?n? od ZSRR i Chin. Wraz z rozpocz?ciem polityki neutralno?ci Kim zacz?ł rozbudowywa? własny
kult jednostki
[21]
a wraz z przeprowadzonymi pod koniec lat 50. wewn?trzpartyjnymi czystkami coraz wi?ksz? rol? w partii zacz?ła mie? rodzina przywodcy
[22]
. W 1972 roku została zmieniona konstytucja KRLD, Kim Ir Sen został prezydentem i sekretarzem generalnym partii. Zmieniona została tak?e jego oficjalna biografia, według nowej wersji był przedstawiany jako jedyny zało?yciel Partii Pracy Korei
[23]
. W 1975 roku KRLD chc?c po raz kolejny zademonstrowa? swoj? niezale?no?? przyst?piła do
Ruchu pa?stw niezaanga?owanych
[24]
.
Rz?dy Kim Dzong Ila i Dzong Una
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Po ?mierci Kim Ir Sena w 1994 roku parti? zacz?ł kierowa?
Kim Dzong Il
. 26 maja 1998 roku partyjna gazeta
Rodong Sinmun
po raz pierwszy poinformowała o doktrynie
Songun
[25]
. Trzy lata po?niej została ona oficjalnie przyj?ta
[25]
. Po ?mierci Kim Dzong Ila w grudniu 2011 jego syn
Kim Dzong Un
został nazwany ?Wielkim nast?pc?” zmarłego przywodcy. Obecnie członkami partii jest około 4 milionow obywateli powy?ej 17 roku ?ycia
[2]
. Na VII Zje?dzie Partii Pracy Korei w 2016 r. (pierwszym od 1970 r.)
[26]
powołano Kim Dzong Una na przewodnicz?cego Partii Pracy Korei
[27]
[28]
, a na VIII Zje?dzie pi?? lat po?niej wybrano go na sekretarza generalnego partii
[26]
.
Komitet Centralny Partii Pracy Korei
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Partia okre?la swoj? ideologi? jako
d?ucze
. Od ko?ca lat 90. XX wieku i przyj?cia doktryny Songun widoczne jest wycofywanie si? z odwoła? do komunizmu
[29]
i skr?t partii w stron?
nacjonalizmu
[30]
.
- 1922 - 1945 - Komunistyczna Partia Korei (grupa połnocna)
- do 10 pa?dziernika 1945 - Komunistyczna Partia Korei Połnocnej
- 10 pa?dziernik 1945 - 30 czerwca 1949 - Partia Pracy Korei Połnocnej
- od 30 czerwca 1949 - Partia Pracy Korei
- ↑
Kolejny etap sukcesji władzy w Korei Połnocnej
. interia.pl, 2011-12-26. [dost?p 2013-06-10].
(
pol.
)
.
- ↑
a
b
North Koreans care less about KWP membership than ever
. 21 kwietnia 2015.
(
ang.
)
.
- ↑
a
b
Levi 2013 ↓
, s. 34-35.
- ↑
Lankov 2002 ↓
, s. 20.
- ↑
Lankov 2002 ↓
, s. 21.
- ↑
Lankov 2002 ↓
, s. 22.
- ↑
Lankov 2002 ↓
, s. 21?22.
- ↑
Lankov 2002 ↓
, s. 28-29.
- ↑
a
b
Lankov 2002 ↓
, s. 29.
- ↑
a
b
Lankov 2002 ↓
, s. 31.
- ↑
Lankov 2002 ↓
, s. 31?32.
- ↑
Lankov 2002 ↓
, s. 44.
- ↑
Lankov 2002 ↓
, s. 47.
- ↑
a
b
Lankov 2002 ↓
, s. 61.
- ↑
Zimna wojna Mao. Chiny kontra Zwi?zek Sowiecki (tytuł oryg.
Mao's cold war. China vs the Soviet Union
), produced by Beach House Pictures for Discovery Networks Asia-Pacific.
- ↑
a
b
Lankov 2002 ↓
, s. 62.
- ↑
a
b
c
Lankov 2002 ↓
, s. 65.
- ↑
Levi 2013 ↓
, s. 40.
- ↑
Levi 2013 ↓
, s. 52.
- ↑
a
b
c
Lankov 2002 ↓
, s. 66.
- ↑
Lankov 2002 ↓
, s. 70.
- ↑
Lankov 2002 ↓
, s. 73.
- ↑
Lee 1982 ↓
, s. 442.
- ↑
Buzo, Adrian 2002 ↓
, s. 129.
- ↑
a
b
Levi 2013 ↓
, s. 54.
- ↑
a
b
Maria
M.
Kruczkowska
Maria
M.
,
Korea Połnocna chce by? jak Chiny? Kim D?ong Un zostaje sekretarzem generalnym partii
[online], wyborcza.pl, 12 stycznia 2021
[dost?p 2021-01-12]
.
- ↑
Korea Połnocna, krld.pl - oficjalna strona Korea?skiej Republiki Ludowo-Demokratycznej w Polsce
[online], www.krld.pl
[dost?p 2017-11-25]
.
- ↑
YouTube
[online], www.youtube.com
[dost?p 2017-11-25]
(
fr.
)
.
- ↑
DPRK has quietly amended its Constitution | Leonid Petrov's KOREA VISION
[online], leonidpetrov.wordpress.com
[dost?p 2017-11-25]
(
ang.
)
.
- ↑
Becker 2005 ↓
, s. 66.
- Jasper
J.
Becker
Jasper
J.
,
Rogue Regime : Kim Jong Il and the Looming Threat of North Korea
, Oxford: Oxford University Press, 2005,
ISBN
0-19-803810-0
,
OCLC
64701278
.
Brak numerow stron w ksi??ce
- Lankov, Andrei (2002):
From Stalin to Kim Il Song: The Formation of North Korea, 1945?1960
. C. Hurst & Co. Publishers.
ISBN
1-85065-563-4
.
- Lee, Chong-sik (maj 1982):
Evolution of the Korean Workers' Party and the Rise of Kim Ch?ng-il
. Asian Survey (University of California Press)
- Adrian
A.
Buzo
Adrian
A.
,
The Making of Modern Korea
, London: Routledge, 2002, s. 129,
ISBN
0-415-23749-1
,
OCLC
48013691
.
- Nicolas Levi:
System Polityczny Korei Połnocnej Aspekty Kulturowe
. Warszawa: Akson, 2013.
ISBN
978-83-7452-067-6
.
Ustroj
|
|
---|
Organy władzy
|
|
---|
Partie polityczne
|
|
---|
Finanse i kontrola
|
|
---|
Samorz?d
|
|
---|