Zobacz te?: Artykuły o tytułach zaczynaj?cych si? od "Organizacja" .

Organizacja (od gr. organon , łac. organum ? wyspecjalizowana cz??? pełni?ca jak?? funkcj? w cało?ci ^[1] ) ? wieloznaczne i interdyscyplinarne poj?cie z zakresu nauk społecznych .

Definicja i znaczenie [ edytuj | edytuj kod ]

W ogolnym uj?ciu socjologicznym i psychologicznym organizacja to celowa grupa społeczna , ktora funkcjonuje według pewnych reguł i zasad, wspołpracuj?ca ze sob? ? by osi?gn?? okre?lony cel. Istot? organizacji jest ?wiadomo?? zasad, reguł, misji, celow oraz synergia (dopasowanie, wspomaganie działa? innych). Według Kotarbi?skiego organizacja to takie wspołdziałanie cz??ci, ktore przyczynia si? do powodzenia cało?ci.

W naukach o zarz?dzaniu, a przede wszystkim w ich subdyscyplinie nauk o organizacji, pojecie to staje si? dookre?lone, mog?c przyjmowa? jedno z trzech poni?szych znacze? ^[2] :

1. organizacja w znaczeniu podmiotowym albo przedmiotowym ? jako sformalizowana grupa wspołdziałaj?cych jednostek. W znaczeniu podmiotowym poj?cie organizacja jest synonimem poj?cia podmiot zbiorowy w naukach prawnych (np. ?Ta organizacja zakupiła nieruchomo??”.), a w znaczeniu przedmiotowym zbli?one do poj?cia instytucja w naukach o zarz?dzaniu (np. ?Ta organizacja jest wysoce rentowna”.).
2. organizacja w znaczeniu czynno?ciowym ? jako zjawisko, proces tworzenia rzeczy zło?onej. W tym znaczeniu poj?cie organizacja jest synonimem poj?cia organizowanie (np. ? Organizacja imprez sportowych to domena działalno?ci naszego komitetu”).
3. organizacja w znaczeniu atrybutowym ? jako wyro?nik, zespoł cech charakterystycznych dla osoby, grupy osob lub rzeczy zorganizowanej. W tym znaczeniu poj?cie organizacja jest synonimem poj?cia zorganizowany (np. ?W tym domu panuje doskonała organizacja ”).

Najwa?niejsze aspekty organizacji [ edytuj | edytuj kod ]

1. władza
2. kooperacja
3. informacja

Klasyczna organizacja typu biurokratycznego [ edytuj | edytuj kod ]

Na pocz?tku XX wieku pojawiła si? forma organizacji biurokratycznej ( M.Weber ).

Cechy organizacji biurokratycznej [ edytuj | edytuj kod ]

• hierarchiczno?? (szczebel ni?szy podlega wy?szemu, a najwy?szy ma władz? nad wszystkimi)
• podział czynno?ci według okre?lonych pionow
• informacja umo?liwia kooperacj?
• specyficzny przepływ informacji ? sformalizowany, regulowany ? sztywny, słu?bowy charakter (ka?dy informuje swojego bezpo?redniego przeło?onego)
• informacja przebiega głownie pionowo (z dołu do gory), rzadko poziomo (wtedy nieformalna)
• osoby na ni?szych szczeblach selekcjonuj? informacje tak, aby przedstawi? je w formie dla siebie najkorzystniejszej (informacja przekazywana pionowo jest zmieniona, zafałszowana)
• cz?sto osoby na ?rednim szczeblu nie przekazuj? informacji w doł, aby unikn?? dodatkowych trudno?ci lub zatrzymuj? informacje tylko dla siebie, bo informacja to władza
• nieformalne struktury informacyjne (ang. grape-wine ) ro?ni? si? od formalnych
• istniej? nieformalni liderzy
• kooperacja jest ograniczona do oddzielonych struktur; zadanie jest rozkładane na elementy do wykonania, nast?pnie zostaje scalone; poszczegolni członkowie nie wiedz? o funkcjonowaniu i celu cało?ci (co obni?a motywacj? )

Wspołczesne zmiany w organizacji [ edytuj | edytuj kod ]

• spłaszczenie struktury organizacji, nacisk na wspołprac? w poziomie
• restrukturyzacja ? redukcja zb?dnych struktur, optymalizacja funkcji
• struktury macierzowe (zarowno podział pionowy ? funkcyjny, jak i podział poziomy na grupy zadaniowe)
• zespoły projektowe (powołane na czas pracy nad zadaniem, a nast?pnie rozwi?zywane)
• organizacje wirtualne
• organizacje ponadkulturowe (typowe dla globalizacji )

Wspołczesne formy organizacji [ edytuj | edytuj kod ]

• Administracyjne
• Wojskowe
• Religijne ? wspolnoty religijne
• Gospodarcze ? organizacje gospodarcze
• Publiczne ? organizacje społeczne
• Non-profit ? organizacje non-profit
• Polityczne ? np. partie polityczne

Misja, wizja i cele organizacji [ edytuj | edytuj kod ]

Misj? organizacji jest powod jej istnienia, wyro?niaj?cy j? od wszystkich innych. Misj? mo?na opisa? w kategoriach wyrobow i rynkow , usług i klientow . Misj? organizacji przekłada si? na zadania, ktore musi wykona? organizacja, by zrealizowa? cel. Definiowanie misji organizacji jest głownym krokiem w formułowaniu celow.

Wizja organizacji to ogolny lub szczegołowy obraz przyszło?ci organizacji, uwzgl?dniaj?cy zwykle maksymalnie pi?? elementow:

• Domena działalno?ci ? podstawowy obszar specjalizacji działalno?ci,
• Odpowiedzialno?? ? ( ang. responsibility lub responsiveness ) ? warto?ci realizowane na rzecz interesariuszy,
• Standardy sukcesu ? mierniki długookresowego powodzenia,
• Kluczowe kompetencje ? umiej?tno?ci i technologie słu??ce sukcesowi,
• Organizacja , rozumiana na poziomie wizji jako podstawowe zasady systemu kadrowego i hierarchii.

Cele organizacji wyznaczaj? jej głowny kierunek działania, z uwzgl?dnieniem roli organizacji (miejsce w społecze?stwie, ogolnie okre?lona działalno??, ktor? mo?e wykonywa? w?rod innych organizacji tego typu), misj? (patrz wy?ej) i zadania . Formułowanie celow organizacji jest etapem w procesie planowania strategicznego .

Poj?cie celu jest zwi?zane z poj?ciem strategii . Czasem organizacja ustanawia cele przed opracowaniem strategii słu??cej ich osi?ganiu, a czasem cele s? ustalane ze wzgl?du na istniej?c? ju? strategi?. Otoczenie wpływa na strategi? (i vice versa), ta z kolei wpływa na cele (a one na strategi?), a cele wpływaj? na działania (a działania na cele).

• Cele oficjalne ? s? zwykle niewyra?ne i ogolne; mo?na je znale?? w statutach społek , publicznych o?wiadczeniach dyrektorow i rzecznikow prasowych. S? one wyra?ane w mo?liwie najogolniejszy sposob, poniewa? musz? one stanowi? centrum uwagi wspolne dla wszystkich jednostek organizacyjnych. Maj? tak?e informowa? i zach?ca? strony zainteresowane do przywi?zania do organizacji i nadania jej statusu społecznego .
• Cele operacyjne ? to te, do ktorych d??y si? za po?rednictwem rzeczywistych programow działa? i procedur. Okre?laj? one kierunek działa? wymagany od poszczegolnych jednostek organizacyjnych i osob. Mog? one słu?y? tak?e jako kryteria oceny wydajno?ci. Cele oficjalne stanowi? ramy słu??ce opracowywaniu celow operacyjnych; wpływaj? wi?c na działanie organizacji.

Ewolucja teorii organizacji (metafory organizacji) [ edytuj | edytuj kod ]

• Organizacja jako maszyna ? organizacja biurokratyczna
• Organizacja jako organizm
  • zaspokajanie potrzeb
  • system otwarty ? wpływ otoczenia na organizacj? i odwrotnie
  • homeostaza ? samoregulacja, zdolno?? utrzymywania wewn?trznej stabilno?ci
  • ekwifinalno??
  • entropia ujemna ? przezwyci??anie tendencji do upadku
• Organizacje jako mozg
  • przetwarzanie informacji
  • podejmowanie okre?lonych decyzji
• Organizacja jako kultura
• Organizacja jako system polityczny
• Organizacja jako przepływ i transformacja
• Organizacja jako narz?dzie dominacji
• Organizacja jako roj
• Organizacja jako wspolnota ( fenomenologia zarz?dzania )

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

• Cykl ?ycia organizacji
• Organizacja nieformalna
• Organizacja wielokulturowa
• Alternatywna Uogolniona Teoria Organizacji i Zarz?dzania

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Morgan G. (1997): Obrazy organizacji. wyd. PWN .
• Stoner A.F., Wankel C., (1996): Kierowanie. wyd. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Hatch M.J., (2001): Teoria organizacji. wyd. PWN.
• Dwojacki P. (1995): Składniki misji ? wizja przyszło?ci. ?Przegl?d Organizacji”, Nr 12/1995
• Bombała B., (2010): Fenomenologia zarz?dzania. Przywodztwo. wyd. Difin.