Ten artykuł dotyczy luksemburskiego orderu. Zobacz te?: ordery zasługi w innych pa?stwach.

Order Zasługi Cywilnej i Wojskowej Adolfa Nassauskiego
Ordre de Merite civil et militaire d’Adolphe de Nassau
Militar- und Zivildienst-Orden
Adolphs von Nassau

Awers insygniow Kawalera z Koron?
Awers insygniow Komandora z Koron?
Gwiazda I i II klasy
Baretka Krzy?a Wielkiego
Baretka Wielkiego Oficera
Baretka Komandora z Koron?
Baretka Komandora
Baretka Oficera z Koron?
Baretka Oficera
Baretka Kawalera z Koron?
Baretka Kawalera
Baretka krzy?y i medali
Ustanowiono	8 maja 1858
Multimedia w Wikimedia Commons

Order Zasługi Cywilnej i Wojskowej Adolfa Nassauskiego ( fr. Ordre de Merite civil et militaire d’Adolphe de Nassau , pocz?tkowo niem. Herzoglich Nassauischer Militar- und Civil-Verdienst-Orden Adolphs von Nassau ) ? pierwotnie niemieckie , obecnie luksemburskie odznaczenie za zasługi cywilne i wojskowe, ustanowione w 1858 roku i pozostaj?ce do wył?cznej dyspozycji monarchy jako order domowy .

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

Pozbawiony w 1866 swego tronu przez Prusy panuj?cy ksi??? Nassau i nast?pca tronu w Luksemburgu Adolf ustanowił swoj Order Zasługi 8 maja 1858 roku i nadawał go do chwili aneksji swego pa?stewka przez Prusy, po czym order został zawieszony a? do chwili obj?cia przez Adolfa von Nassau tronu luksemburskiego (1890). Odnowiony w tym roku order otrzymał dwie kategorie, cywiln? i wojskow?, oraz pi?? klas według znanego schematu Orderu Legii Honorowej .

Od 1927 do dzisiaj dzieli si? na pi?? klas:

• Krzy? Wielki ( Grand’Croix ),
• Wielki Oficer ( Grand-Officier ),
• Komandor z koron? lub bez ( Commandeur avec ou sans couronne ),
• Oficer z koron? lub bez ( Officier avec ou sans couronne ),
• Kawaler z koron? lub bez ( Chevalier avec ou sans couronne ),

i kilka powi?zanych z orderem odznacze?:

• Krzy? Honorowy dla Kobiet ( croix d’honneur pour dames ),
• Medal za Sztuk? i Nauk? ( medailles pour arts et sciences ):
  • złoty ( or ),
  • srebrny ( argent ),
• Krzy? Zasługi ( croix de merite ):
  • złoty ( or ),
  • srebrny ( argent ),
• Medal Zasługi za 25-letni? Wybitn? Słu?b? ( medailles de merite pour 25 ans de bons services ):
  • złoty ( or ),
  • srebrny ( argent ),
  • br?zowy ( bronze ).

Nadawany jest (obecnie bardzo rzadko, zast?pił go najwyra?niej Order Zasługi Wielkiego Ksi?stwa Luksemburga z 1961) za zasłu?on? działalno?? dla Luksemburga lub domu panuj?cego, tak?e w dziedzinach nauki i sztuki. Otrzyma? go mog? zarowno Luksemburczycy jak cudzoziemcy.

Po ?mierci odznaczonego insygnia orderowe nale?y zwroci? nadaj?cemu (podobnie jak wszystkie inne luksemburskie ordery).

Insygnia [ edytuj | edytuj kod ]

Insygnia orderu to oznaka, wyst?puj?ca w dwoch odmianach, cywilnej i wojskowej, gwiazdy I i II klasy oraz krzy?e zasługi, medale i tzw. ?Palma 1940-1945”. Oznak? orderu jest krzy? malta?ski z kulkami na zako?czeniach ramion, emaliowany obustronnie na biało, ze złotym obramowaniem. Biały medalion ?rodkowy awersu ukazuje ukoronowany monogram zało?yciela A , obramowany na niebiesko z ornamentem z li?ci d?bowych i napisem: Virtute ( Cnocie, Zasłudze ) ? dewiz? orderu. Medalion rewersu ukazuje dwie daty: 1292 ? roku wyboru Adolfa z Nassau na krola niemieckiego oraz 1858 ? roku ustanowienia orderu.

Gwiazda I klasy jest srebrna, o?miopromienna i nosi na sobie medalion awersu orderowego. Gwiazda II klasy to du?y, cyzelowany na podobie?stwo brylantow krzy? malta?ski ze srebrnymi promieniami mi?dzy ramionami i z medalionem awersu oznaki w ?rodku.

Przy kategorii wojskowej mi?dzy ramionami krzy?a oznaki oraz na gwiazdach wyst?puj? skrzy?owane srebrne miecze ze złotymi r?koje?ciami.

Zawieszk? oznaki jest korona krolewska, ktora w klasach III-V (komandorskiej, oficerskiej i kawalerskiej) jest szczegolnym wyro?nieniem, gdy? nadaje si? tak?e krzy?e tych klas bez korony.

Krzy?e Zasługi orderu, złoty i srebrny, maj? ogoln? form? oznaki, ale nie s? emaliowane. I tu wyst?puj? odmiany z mieczami lub bez, z koronami lub bez.

Medale orderu to:

• dwustopniowy (złoty i srebrny) Medal Zasług dla Nauki i Sztuki, z oznak? orderu na awersie i na rewersie z napisem Artibus et Scientis ( Sztuce i Naukom ) otoczonym wie?cem z li?ci d?bowych;
• trojstopniowy Medal Zasługi (złoty, srebrny i br?zowy), nadawany za ogolne zasługi, z portretem zało?yciela orderu na awersie, z dewiz? orderow? Virtute na rewersie.

Złota gał?zka palmy za zasługi w czasie II wojny ?wiatowej przypinana jest do wst??ki orderu, ktory jest noszony na ciemnoniebieskiej wst?dze z dwiema obustronnymi pomara?czowymi bordiurami , przy I klasie z prawego ramienia na lewy bok.

Odznaczeni [ edytuj | edytuj kod ]

  Z tym tematem zwi?zana jest kategoria: Odznaczeni Orderem Zasługi Adolfa Nassauskiego .

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Paul Hieronymussen. Orders, Medals and Decorations of Britain and Europe in Colour , London 1975
• Arnhard Graf Klenau, Europaische Orden ab 1700 , Munchen 1978
• Jorg Nimmergut, Orden&Ehrenzeichen 1800-1945 , Munchen 1978
• Stanisław Łoza , Stanisław Bie?kowski : Ordery i odznaczenia krajowe i zagraniczne. Co wiedziec o nich nale?y . Warszawa: Głowna Ksi?garnia Wojskowa, 1928, s. 54.
• Wiesław Bo?cza-Tomaszewski : Kodeks orderowy. Przepisy obowi?zuj?ce posiadaczy orderow, odznacze?, medali i odznak . Warszawa-Krakow: 1939, s. 400
• Maximilian Gritzner : Handbuch der Ritter- und Verdienstorden aller Kulturstaaten der Welt . Lipsk: 1893, s. 218-220
• Honorary distinctions of the Grand Duchy Luxembourg . Luksemburg: 2007, s. 4-7
• Distinctions honorifiques . Luksemburg: 2007, s. 14
• Luxembourg Orders and Honours . unofficialroyalty.com