Metoda obserwacyjna ? sposob prowadzenia bada?, w ktorym obserwacja odgrywa istotn? rol? i ktorego stosowanie nie poci?ga za sob? zmian w ?rodowisku lokalnym (w odro?nieniu od metody eksperymentalnej ). Jest celowym poszukiwaniem faktow, celow? czynno?ci? poznawania za pomoc? zmysłow.

Stanowi?ca jej cz??? obserwacja naukowa to proces uwa?nego i celowego spostrzegania; rezultatem obserwacji naukowej s? spostrze?enia naukowe. Warto?? poznawcza metody obserwacyjnej polega na opisie zjawisk , od ktorego cz?sto zaczynaj? si? badania naukowe.

Jest najstarsz? metod? robocz? pracy naukowej , a jej elementy wyst?puj? w wielu innych metodach.

Nale?yte przygotowanie do obserwacji wymaga okre?lenia punktow widzenia i kwestii, na ktore mo?na odpowiedzie? dzi?ki obserwacji; tworz? one schemat obserwacyjny lub przewodnik obserwacyjny . Podczas obserwacji znajduje si? potwierdzenie lub zaprzeczenie hipotez postawionych w przewodniku ^[1] .

Instrument naukowy [ edytuj | edytuj kod ]

Niektore obserwacje dokonywane s? przy pomocy instrumentow naukowych ? ?rodkow technicznych do bada? ro?nego rodzaju. Spełniaj? one cz?sto funkcj? pomocnicz?, umo?liwiaj?c dokładn? obserwacj?. Pozwalaj? one nie tylko na dotarcie do pewnych zjawisk, ale rownie? na udokumentowanie ich. Wa?ne wi?c jest poznanie specyfiki działania poszczegolnych instrumentow naukowych, ich wła?ciwy wybor i wła?ciwe u?ytkowanie ^[2] . Jest to szczegolnie istotne, je?li chodzi o nowe obszary bada?, takie jak Internet .

W badaniach Internetu instrumentem naukowym jest na przykład przegl?darka internetowa , słu??ca do zapoznawania si? i zapisu stron internetowych. Innymi instrumentami s? program do przygotowywania zrzutow ekranu , stanowi?cych odpowiednik zdj?? czy te? program do zapisywania zawarto?ci całych witryn internetowych.

Klasyfikacja metod obserwacyjnych [ edytuj | edytuj kod ]

Metody obserwacji mo?na podzieli? na obserwacje bez interwencji i z interwencj?:

• Obserwacja bez interwencji ? jej celem jest opis naturalnie wyst?puj?cych zachowa? bez ingerowania w nie przez badacza. Jest to metoda charakteryzuj?ca si? wysok? trafno?ci? ekologiczn? . Kiedy taka obserwacja odbywa si? w warunkach naturalnych, nazywamy j? obserwacj? naturaln?. Ta metoda jest wykorzystywana głownie w psychologii i etologii .

• Obserwacje z interwencj? ? obejmuj? sytuacje, gdy badacze ingeruj? w spontaniczny tok zdarze?. Wyro?nia si? trzy typy tego rodzaju obserwacji:
  • obserwacj? uczestnicz?c? ? badacz sam uczestniczy w sytuacji, ktora jest przedmiotem jego obserwacji;
  • obserwacj? ustrukturowan? ? mo?e by? prowadzona w warunkach naturalnych lub w laboratorium , badacz wywołuje interesuj?ce go zdarzenia;
  • eksperyment naturalny ? badacz manipuluje wieloma zmiennymi w warunkach naturalnych i okre?la ich wpływ na zachowanie ^[3] .

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

• metoda naukowa
• metodologia nauk
• obserwacja (nauki społeczne)

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Jozef Pieter , Ogolna metodologia pracy naukowej , Ossolineum, Wrocław 1967.
• John J Shaughnessy, Jeanne S Zechmeister, Eugene B Zechmeister, Monika Ruci?ska: Metody badawcze w psychologii . Gda?sk: Gda?skie Wydawnictwo Psychologiczne, 2002. ISBN  83-87957-68-2 . Brak numerow stron w ksi??ce

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

• James J.   Bogen   James J. , Theory and Observation in Science , [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy , CSLI, Stanford University , 28 marca 2017 , ISSN 1095-5054 [dost?p 2018-01-17]   ( ang. ) .
• Observation ( ang. ) , Routledge Encyclopedia of Philosophy , rep.routledge.com [dost?p 2023-05-12].