Oboz Zjednoczenia Narodowego

Oboz Zjednoczenia Narodowego
Pa?stwo	Polska
Skrot	OZN lub Ozon
Lider	Adam Koc , Stanisław Skwarczy?ski , Zygmunt Wenda
Data zało?enia	21 lutego 1937
Ideologia polityczna	narodowy konserwatyzm i elementy narodowej demokracji [ potrzebny przypis ]
Pogl?dy gospodarcze	solidaryzm , etatyzm
Liczba członkow	100 000
Młodzie?owka	Słu?ba Młodych Obozu Zjednoczenia Narodowego
	Multimedia w Wikimedia Commons

Oboz Zjednoczenia Narodowego (popularnie nazywany te? Ozon ) ? organizacja polityczna tworzona na polecenie marszałka Edwarda Rydza-?migłego od połowy 1936 roku. Jej powstanie ogłosił płk dypl. Adam Koc w deklaracji ideowo-politycznej wygłoszonej w radiu 21 lutego 1937 ^[1], a pomysłodawc? nazwy Obozu Zjednoczenia Narodowego był Ferdynand Goetel ^[2].

Oboz Zjednoczenia Narodowego wywodził si? ze ?rodowisk sanacyjnych . Celem organizacji było wzmocnienie obronno?ci pa?stwa i wdra?anie postanowie? konstytucji kwietniowej (1935). Starano si? eksponowa? rol? armii oraz Rydza-?migłego jako nast?pcy marsz. Jozefa Piłsudskiego . Manifestowało si? to m.in. poprzez wydanie przez prezesa Rady Ministrow gen. Felicjana Sławoja Składkowskiego 13 lipca 1936 r. okolnika uznaj?cego Rydza-?migłego za ?drug? osob? w pa?stwie po Panu Prezydencie” ^[3], co naruszało porz?dek konstytucyjny ? w my?l konstytucji z 1935 r. w osobie prezydenta RP skupia si? jednolita i niepodzielna władza pa?stwowa (art. 2 ust. 4), za? jego zast?pc?, przy tym bez tytułu ?drugiej osoby w pa?stwie”, był marszałek Senatu (art. 23).

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

Kiedy zabrakło autorytetu Piłsudskiego, szybko doszło do rozbicia obozu sanacji na kilka grup. Powstały trzy o?rodki władzy:

zamkowy ? skupiony wokoł prezydenta Ignacego Mo?cickiego .
GISZ-a ? z Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych, ktorym był gen. Edward Rydz-?migły .
?pułkownikow” ? z premierem płk Walerym Sławkiem na czele.

Po wyborach w pa?dzierniku 1935 Walery Sławek w prote?cie przeciw ??daniu prezydenta wł?czenia do rz?du Eugeniusza Kwiatkowskiego jako jednocze?nie ministra skarbu i wicepremiera podał si? do dymisji, a nowym premierem został Marian Zyndram-Ko?ciałkowski . Nast?pnie przedkładaj?c interes pa?stwa nad własny Sławek rozwi?zał BBWR . Potem stracił stanowisko przewodnicz?cego Zwi?zku Legionistow Polskich na rzecz Adama Koca. Oboz pułkownikow utrzymał wpływy jedynie w parlamencie do czasu nowych wyborow.

Rydz-?migły poszukuj?c politycznego oparcia dla swojej grupy zlecił Adamowi Kocowi opracowanie programu politycznego nowego ugrupowania i powstał prorz?dowy Oboz Zjednoczenia Narodowego (OZN). Zapleczem Rydza sta? si? miała nowa polityczna struktura obozu rz?dz?cego. Organizacj? spełniaj?cej to zadanie partii zlecił 45-letniemu prezesowi Banku Polskiego, płk. Kocowi. Legionista, bohaterski ?ołnierz roku 1920, wojskowy, parlamentarzysta i publicysta, z biegiem lat, jak wielu innych, zatracił dawny radykalizm społeczny, staj?c si? konserwatyst? kra?cowym, nawet o reakcyjnym zabarwieniu. Po zajadłych dyskusjach i odrzuceniu wst?pnego, ultrakonserwatywnego ? co przyznawał sam ?migły ? projektu deklaracji ideowej, Koc wyst?pił ostatecznie 21 lutego 1937 roku, proklamuj?c przez radio utworzenie Obozu Zjednoczenia Narodowego. To ugrupowanie, pocz?wszy od jego nazwy, ktora dała natychmiastowy powod do zło?liwych kalamburow, było uznawane przez przeciwnikow za chybione. Jego program podsumował Stanisław Cat-Mackiewicz : pod wzgl?dem społecznym zbli?ony jest do deklaracji stronnictwa zachowawczego, pod wzgl?dem narodowym jest zdecydowanie nacjonalistyczny ? akceptuje bez zastrze?e? cał? ideologi? Dmowskiego . ^{[
potrzebny przypis
]} W programie OZN-u ?ydzi zostali okre?leni jako ?elementy obce” narodowi polskiemu, w zwi?zku z czym ?nie mog? bra? udziału w jego ?dzi?”, ani te? przyczyni? si? do urabiania jego ?jutra” . ^{[
potrzebny przypis
]} Postulatem OZN-u było m.in. ?wydatne zmniejszenie liczby ?ydow w Polsce” ^[4]. Tego rodzaju sprzeczne z Konstytucj? ^[5] okre?lenia, ł?cznie z czytelnymi odwołaniami do autorytarnych ideologii, spowodowane taktyczn? ch?ci? pozyskania elektoratu, a nawet i sojusznikow na prawicy, spotkały si? z surowymi ocenami ?rodowisk lewicowych ? ktore widziały w nich tendencje totalitarne ? a tak?e ? mimo zawartych w Deklaracji pochwał Piłsudskiego ^[6] ? ideowych piłsudczykow. Wacław J?drzejewicz , brat Janusza i były minister, zauwa?ał, ?e deklaracja Koca była zbyt podobna do ruchow społeczno-politycznych we Włoszech i Niemczech, a przez to tak daleka od haseł, pod ktorymi dotychczas grupowali si? piłsudczycy.” ^[7]. Jego program zakładał skupienie obywateli wokoł obozu rz?dowego, ale nie uzyskał szerszego poparcia społecznego. Przeciwko niemu wyst?powały prawie wszystkie partie ? od lewicy do prawicy ? w parlamencie i poza nim. Dopiero zagro?enie niemieckie doprowadziło do zaniechania wewn?trznych sporow i skupienia si? na wzmocnieniu siły pa?stwa.

OZN miał własn? reprezentacj? w parlamencie IV kadencji (1935?1938), opieraj?c? si? na tych posłach i senatorach, ktorzy przyj?li propozycj? płk A. Koca i w 1937 roku zawi?zali klub parlamentarny OZN.

Według danych z grudnia 1937 roku do OZN-u nale?ało 40?50 tys. członkow, a w lutym nast?pnego ok. 100 tys. ^[8] Członkostwo mogło by? indywidualne b?d? zbiorowe (np. stowarzyszenia). Członkiem indywidualnym mogł by? ka?dy obywatel Polski o ?nieposzlakowanej opinii”, nie nale??cy do ?adnego innego ugrupowania politycznego. Organizacj? młodzie?ow? OZN był Zwi?zek Młodej Polski . Na jego czele stan?ł Jerzy Rutkowski, jeden z przywodcow zdelegalizowanego (m.in. za wyst?pienia anty?ydowskie) ONR ^[4].

OZN kierował pocz?tkowo płk Adam Koc, a nast?pnie gen. Stanisław Skwarczy?ski . Ju? po wybuchu wojny kierownictwo przej?ł płk Zygmunt Wenda . W czasie II wojny ?wiatowej OZN stworzył m.in. Oboz Polski Walcz?cej .

Decyzj? płk. Adama Koca z dniem 9 grudnia 1937 naczelnym organem prasowym OZN-u została ?Gazeta Polska” ^[9].

2 lutego 1938 powstała Słu?ba Młodych Obozu Zjednoczenia Narodowego ? organizacja młodzie?owa OZN, skupiaj?ca inne organizacje ^[10].

W lutym 1938 wprowadzono unifikacj? organizacji miejskich i wiejskich OZN ^[11].

Politycy [ edytuj | edytuj kod ]

Z tym tematem zwi?zana jest kategoria: Politycy Obozu Zjednoczenia Narodowego .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ Deklaracja ideowo-polityczna Obozu tworzonego przez pułk. Adama Koca . ? Gazeta Lwowska ”, s. 1?2, nr 42 z 23 lutego 1937. Echo Pracownika ?l?skiego , Nr 2 (152), 5 marca 1937, s. 1?4.
↑ Paweł Wieczorkiewicz , Historia polityczna Polski 1935-1945, Warszawa 2005, s. 29.
↑ Okolnik premiera Składkowskiego z 13 lipca 1936, Monitor Polski, 16 lipca 1936, nr 163, poz. 298, s. 8
↑ ^a ^b Szymon S. Rudnicki Szymon S. , ?ydzi w parlamencie II Rzeczypospolitej , Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2015, s. 448, ISBN 978-83-7666-363-0 , ISBN 978-83-7666-412-5 .
↑ Art. 7 Konstytucji zabraniał dyskryminacji z uwagi na pochodzenie, wyznanie, płe? lub narodowo??. Art. 81 zachowywał wyliczone artykuły Konstytucji z 1921 gwarantuj?ce dla wszystkich obywateli prawo zachowania swej narodowo?ci i piel?gnowania swojej mowy (art. 109) czy wolno?? sumienia i wyznania (art. 111).
↑ Polska dzisiejsza jest dziełem Jozefa Piłsudskiego. On wytworzył jej zasadnicze elementy moralne i materialne, dokonuj?c tego w niezwykle trudnych warunkach wojny i nast?puj?cego po niej pokoju. Zbudował pa?stwo; b?d?ce nieodzown? potrzeb? dla narodu, chc?cego ?y? i wypełni? sw? misj? dziejow?. Polacy, podniesieni elementem ?ołnierskiego bohaterstwa i wyprostowani duchowo zwyci?stwem wojennym pod naczelnictwem Pierwszego Marszałka Polski, o?wieceni przez Niego w rz?dzeniu si? i regulowaniu swych obowi?zkow w stosunku do sprawy publicznej, okazuj? du?o szczerej ch?ci słu?enia Ojczy?nie.
↑ Paweł Wieczorkiewicz , Historia polityczna Polski 1935-1945 , Wyd. II, Warszawa 2006, Wyd. Ksi??ka i Wiedza , ISBN 83-05-13441-5 , s. 27?28.
↑ Andrzej Notkowski ?Pod znakiem trzech strzał: prasa Polskiej Partii Socjalistycznej w latach 1918?1939” Krakow, Wydawnictwo Edukacyjne, 1997 s. 41.
↑ ?Gazeta Polska” organem O. Z. N. . ? Gazeta Lwowska ”. Nr 280, s. 1, 10 grudnia 1937.
↑ Rocznik Polityczny i Gospodarczy 1939 . Warszawa: PAT , 1939, s. 76. [dost?p 2023-01-31].
↑ Nominacje w trzech okr?gach Obozu Zjednoczenia Narodowego . ? Wschod ”. Nr 76, s. 2, 28 lutego 1938.

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

Jacek Majchrowski : Silni ? zwarci ? gotowi: my?l polityczna Obozu Zjednoczenia Narodowego . Warszawa: PWN , 1985. ISBN 83-01-05323-2 .
Stanley S. Seidner, The Camp of National Unity: An Experiment in Domestic Consolidation , The Polish Review vol. xx, nos. 2-3, 1975, s. 231?236.

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

[1] Deklaracja ideowo-polityczna Obozu tworzonego przez pułk. Adama Koca . ? Gazeta Lwowska ”, s. 1?2, nr 42 z 23 lutego 1937. Echo Pracownika ?l?skiego , Nr 2 (152), 5 marca 1937, s. 1?4.

[2] Paweł Wieczorkiewicz , Historia polityczna Polski 1935-1945, Warszawa 2005, s. 29.

[3] Okolnik premiera Składkowskiego z 13 lipca 1936, Monitor Polski, 16 lipca 1936, nr 163, poz. 298, s. 8

[Rudnicki-4] Szymon S. Rudnicki Szymon S. , ?ydzi w parlamencie II Rzeczypospolitej , Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2015, s. 448, ISBN 978-83-7666-363-0 , ISBN 978-83-7666-412-5 .

[5] Art. 7 Konstytucji zabraniał dyskryminacji z uwagi na pochodzenie, wyznanie, płe? lub narodowo??. Art. 81 zachowywał wyliczone artykuły Konstytucji z 1921 gwarantuj?ce dla wszystkich obywateli prawo zachowania swej narodowo?ci i piel?gnowania swojej mowy (art. 109) czy wolno?? sumienia i wyznania (art. 111).

[6] Polska dzisiejsza jest dziełem Jozefa Piłsudskiego. On wytworzył jej zasadnicze elementy moralne i materialne, dokonuj?c tego w niezwykle trudnych warunkach wojny i nast?puj?cego po niej pokoju. Zbudował pa?stwo; b?d?ce nieodzown? potrzeb? dla narodu, chc?cego ?y? i wypełni? sw? misj? dziejow?. Polacy, podniesieni elementem ?ołnierskiego bohaterstwa i wyprostowani duchowo zwyci?stwem wojennym pod naczelnictwem Pierwszego Marszałka Polski, o?wieceni przez Niego w rz?dzeniu si? i regulowaniu swych obowi?zkow w stosunku do sprawy publicznej, okazuj? du?o szczerej ch?ci słu?enia Ojczy?nie.

[7] Paweł Wieczorkiewicz , Historia polityczna Polski 1935-1945 , Wyd. II, Warszawa 2006, Wyd. Ksi??ka i Wiedza , ISBN 83-05-13441-5 , s. 27?28.

[8] Andrzej Notkowski ?Pod znakiem trzech strzał: prasa Polskiej Partii Socjalistycznej w latach 1918?1939” Krakow, Wydawnictwo Edukacyjne, 1997 s. 41.

[9] ?Gazeta Polska” organem O. Z. N. . ? Gazeta Lwowska ”. Nr 280, s. 1, 10 grudnia 1937.

[10] Rocznik Polityczny i Gospodarczy 1939 . Warszawa: PAT , 1939, s. 76. [dost?p 2023-01-31].

[11] Nominacje w trzech okr?gach Obozu Zjednoczenia Narodowego . ? Wschod ”. Nr 76, s. 2, 28 lutego 1938.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]