ORP Conrad
, poprzednio
HMS Danae
? polski
lekki kr??ownik
otrzymany po stracie
ORP
Dragon
, uprzednio i nast?pnie brytyjski HMS ?Danae” typu
D
. Nosił numery taktyczne I44 i D44,
St?pk?
pod pierwszy kr??ownik nowego typu
Danae
poło?ono 1 grudnia 1916 w stoczni
Armstrong Whitworth
w
Walker-on-Tyne
, zwodowano za? 26 stycznia 1918 roku. Był to ? w chwili zako?czenia
I wojny ?wiatowej
? jeden z najszybszych kr??ownikow na ?wiecie. Nap?dzany przez dwie turbiny parowe
Brown-Curtis
o mocy 39 500
Km
, mogł rozwin?? pr?dko?? 29
w
. Zbiorniki o pojemno?ci 1060 ton
oleju nap?dowego
pozwalały na przebycie 1480
Mm
z pr?dko?ci? 29 w. i 6700 Mm z pr?dko?ci? 10 w. Okr?t był opancerzony na burtach i stanowisku dowodzenia blachami stalowymi o grubo?ci 76 mm, na zbiornikach paliwa i komorach amunicyjnych 57 mm, a na pokładzie głownym 25 mm.
Otrzymał
numer taktyczny
(nie malowany) I44, zmieniony w 1940 roku na D44
[1]
. Wł?czony w ostatnich miesi?cach wojny do stacjonuj?cego w
Harwich
5 Dywizjonu Kr??ownikow Lekkich, wzi?ł udział w kilku patrolach na
Morzu Połnocnym
, a w roku nast?pnym na
Bałtyku
, gdzie wraz z siostrzanymi kr??ownikami
HMS Dragon
i
HMS Dauntless
wspierał
Białych
walcz?cych z bolszewikami podczas
wojny domowej w Rosji
, jak rownie? strzegł polskich interesow w porcie w
Gda?sku
.
HMS
Danae
w roku 1937
W roku 1923 HMS
Danae
wszedł w skład Specjalnego Dywizjonu
Royal Navy
, flotylli utworzonej dla celow
propagandowych
. Flotylla składała si? z pancernikow
HMS
Hood
i
Repulse
, kr??ownikow
Delhi
,
Dragon
,
Dauntless
i
Dunedin
oraz dziewi?ciu innych okr?tow (w wi?kszo?ci niszczycieli). Dywizjon opu?cił 27 listopada
Devonport
i skierował si? do
Freetown
w
Sierra Leone
. Nast?pnie odwiedził
Kapsztad
,
Port Elizabeth
,
East London
i
Durban
, dok?d przybył ostatniego dnia roku. Nast?pnego dnia okr?ty wyruszyły do
Zanzibaru
, po czym odwiedziły
Trincomalee
,
Singapur
,
Albany
,
Adelaide
,
Melbourne
,
Hobart
i
Sydney
, sk?d popłyn?ły do
Wellington
na
Nowej Zelandii
. 16 maja flotylla zło?yła krotk? wizyt? w portach
Suva
i
Samara
na
Fid?i
, 6 czerwca przybyła do
Honolulu
, 25 czerwca do
Victorii
i
Vancouveru
, a nast?pnie do
San Francisco
, gdzie okr?ty zatrzymały si? do 11 lipca 1924 roku. Tam flotylla rozdzieliła si? i kr??owniki lekkie ruszyły w drog? powrotn? do
Anglii
przez
Kanał Panamski
, odwiedzaj?c kilka portow w
Ameryce ?rodkowej
i na
Karaibach
.
W latach 1927-1929
Danae
słu?ył w 1 Dywizjonie Kr??ownikow na
Morzu ?rodziemnym
, po czym wrocił do Wielkiej Brytanii na remont kapitalny i modernizacj?. Do słu?by powrocił w roku 1930 i został doł?czony do 8 Dywizjonu Kr??ownikow stacjonuj?cego w
Brytyjskich Indiach Zachodnich
. W 1935 roku, po wybuchu
II wojny chi?sko-japo?skiej
, eskortował konwoje z
Szanghaju
do
Hongkongu
i został ostrzelany przez okr?ty
floty japo?skiej
.
W lipcu 1939 roku
Danae
wszedł w skład 9 Dywizjonu Kr??ownikow, ktory od pa?dziernika operował na
południowym Atlantyku
i
Oceanie Indyjskim
. 23 marca 1940 roku wszedł w skład
Malajskiego Zespołu Uderzeniowego
bior?c udział w patrolowaniu wod okalaj?cych
Holenderskie Indie Wschodnie
i
Połwysep Malajski
. Od 20 stycznia pełnił słu?b? eskortow? na
Morzu ?ołtym
i pomi?dzy Indiami Holenderskimi i
Cejlonem
. 24 lutego 1941 roku przybył do
Batawii
, a nast?pnie do
Colombo
, sk?d został skierowany do Cape Town na remont.
Do słu?by powrocił w lipcu 1943 roku, po sp?dzeniu 11 miesi?cy w stoczni. W marcu roku 1944 powrocił do Wielkiej Brytanii i wszedł w skład 1 Dywizjonu Kr??ownikow. Tu? przed
l?dowaniem w Normandii
wraz z wieloma innymi okr?tami prowadził przygotowawczy ostrzał artyleryjski
pla?y
Sword
. W lipcu dywizjon został skierowany w rejon
Ouistreham
, by w sierpniu powroci? do Wielkiej Brytanii. Wycofany z czynnej słu?by,
Danae
został przekształcony w
hulk mieszkalny
w porcie
Plymouth
.
Dzieje okr?tu w Polskiej Marynarce Wojennej
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Podniesienie polskiej bandery, 4 pa?dziernika 1944
Model okr?tu
ORP ?Conrad” przekazany został Polskiej Marynarce Wojennej w miejsce utraconego 8 lipca 1944 kr??ownika
ORP Dragon
. Był okr?tem tego samego typu, a obsadzony został marynarzami z ?Dragona”, nowa załoga okr?tu nie musiała wi?c odbywa? przeszkolenia przed rozpocz?ciem na nim słu?by.
Pocz?tkowo okr?t planowano nazwa? ORP ?
Wilno
” b?d? ORP ?
Lwow
”. Nie stało si? tak jednak ze wzgl?dow politycznych (
brytyjskie
władze obawiały si? sprowokowania t? nazw? władz
ZSRR
). Ostatecznie zdecydowano si? nada? mu pod tym wzgl?dem neutraln? politycznie nazw? ORP ?Conrad”. Nazw? t? uczczono pami?? angielskiego
pisarza
urodzonego w
Polsce
,
Josepha Conrada
(wła?ciwie Jozefa Konrada Korzeniowskiego), ktorego utwory przewa?nie zwi?zane były z
morzem
. Imi? okr?tu nawi?zywało w ten sposob do polsko-brytyjskiej wspołpracy na morzu.
Przej?cia okr?tu w imieniu PMW, w dniu 4 pa?dziernika 1944 r., dokonał komandor
Karol Korytowski
, a pierwszym dowodc? został komandor Stanisław Dzienisiewicz ? ostatni dowodca ORP Dragon. Pod polsk? bander? okr?t nie wzi?ł udziału w ?adnej akcji bojowej z powodu zbli?aj?cej si? ku ko?cowi
II wojny ?wiatowej
w
Europie
(maj 1945). Skierowano go do
patrolowania
połnocno-wschodnich obszarow
Atlantyku
, a nast?pnie przez tydzie?, od 7 do 14 czerwca 1945 r., pełnił dy?ur nadzoruj?cy w bazie
Kriegsmarine
?
Wilhelmshaven
, zaj?tej w ostatnich dniach wojny przez
1 Dywizj? Pancern?
generała
Stanisława Maczka
.
28 wrze?nia 1946 roku o godzinie 15.15 opuszczono polsk? bander? i przekazano okr?t Royal Navy. Powrocono do dawnej nazwy HMS ?Danae” i skierowano do rezerwy w
Falmouth
, a 27 marca 1948 roku rozpocz?to złomowanie w
Barrow
.
Inne jednostki o podobnej nazwie
[
edytuj
|
edytuj kod
]
- Jerzy Pertek
:
Wielkie dni małej floty
. Pozna?: Wydawnictwo Pozna?skie, 1976.
Brak numerow stron w ksi??ce
- Jan Piwowo?ski
:
Flota spod biało-czerwonej
. Warszawa: Nasza Ksi?garnia, 1989.
ISBN
978-83-100-8902-1
.
Brak numerow stron w ksi??ce