No?nik danych
?
przedmiot fizyczny
, na ktorym mo?liwe jest zapisanie
informacji
i z ktorego mo?liwe jest po?niejsze odczytanie tej informacji. Poj?cie
no?nika danych
jest ?ci?le zwi?zane z informatyk? i komputerami, cho? definicja powy?sza nie wyklucza uznania za no?nik danych na przykład kartki papieru.
No?nik danych mo?na te? zdefiniowa? jako medium dla
danych
, w celu ich
przechowywania
,
przetwarzania
i
transmisji
.
Ka?dy no?nik danych charakteryzuje okre?lona
g?sto?? zapisu
, wynikaj?ca z jego
wła?ciwo?ci fizycznych
.
Na długo przed pojawieniem si? człowieka istniały byty spełniaj?ce definicj? no?nika danych. Przykładami s?
RNA
i
DNA
, aktywnie u?ywane w procesach biologicznych do kodowania i odczytywania informacji.
No?niki danych towarzysz? ludzko?ci prawdopodobnie od pocz?tku jej historii. Przypuszcza si?, ?e ju? pierwsi ludzie wykonywali proste obliczenia. Bardzo prawdopodobne jest, ?e notowali wyniki przy u?yciu prymitywnych technik jak odliczanie kamieni, patykow itp. No?nikiem danych w takim przypadku był wydzielony zbior drobnych przedmiotow z odczytem przez wyznaczanie liczno?ci i zapisem przez ustalanie wielko?ci zbioru.
Wiek najstarszych odkrytych przejawow zapisu, geometrycznych kształtow wydrapanych na ochrowej skale, ocenia si? na 70 tysi?cy lat. Oprocz pokrywanej rysunkami lub wydrapaniami skały człowiek u?ywał do przenoszenia informacji kijow z naci?ciami, w?zełkow (inkaskie
kipu
),
wampum
.
Wraz z wynalezieniem i rozwojem pisma wachlarz u?ywanych no?nikow znacznie si? powi?kszył.
Gliniane tabliczki
,
papirus
,
pergamin
to najbardziej znane przykłady no?nikow, u?ywanych w szczegolno?ci do przechowywania tekstu.
No?nikiem przełomowym, o kluczowym znaczeniu na kilka stuleci ? z uwagi na trwało??, dost?pno??, wygod?, nisk? cen? ? stał si? papier.
Kolejnym przełomowym wydarzeniem w konstruowaniu no?nikow danych było opracowanie medium, ktore mogłoby by? odczytywane bezpo?rednio przez maszyn?. Pionierskie prace w tej dziedzinie prowadził
Bastile Bouchon
, ktory w 1725 roku opracował perforowan? ta?m? papierow?, steruj?c? krosnem. Pomysł ten rozwin?ł
Joseph Marie Jacquard
, zast?puj?c ta?m? plikiem kart perforowanych. W czasach Bouchona powstały te? inne no?niki odczytywane przez maszyny wygrywaj?ce melodie, jak walce kolczaste orchestrionow i
katarynek
. Adaptacj? koncepcji
ta?my perforowanej
na potrzeby wszelkiego rodzaju szaf graj?cych i pozytywek były perforowane dyski, kartonowe lub metalowe.
Wspoln? wad? wymienionych no?nikow była niska g?sto?? zapisu, ktora w poł?czeniu ze stanem owczesnej techniki w praktyce uniemo?liwiała konstruowanie rozwi?za? pozwalaj?cych na zapis i odczyt szerokiego spektrum typow danych.
Sytuacja ta zacz?ła ulega? zmianie wraz z opracowaniem na pocz?tku XIX wieku materiałow ?wiatłoczułych na potrzeby
fotografii
. Szklane płytki powleczone warstw? ?wiatłoczuł?, a po?niej
błona fotograficzna
stanowiły no?niki pozwalaj?ce na wierne rejestrowanie obrazu. Niedługo potem pojawiły si? b?ben fonografu i
płyta gramofonowa
, pozwalaj?ce na odwzorowanie
fali d?wi?kowej
(w odro?nieniu od kolczastego walca, zapisuj?cego de facto sekwencje wciskanych klawiszy instrumentu).
Kolejnym etapem rozwoju no?nikow danych było opracowanie no?nikow magnetycznych. Pierwsze proby podj?ł
Valdemar Poulsen
konstruuj?c
telegrafon
, w ktorym d?wi?k był rejestrowany na stalowym drucie przez jego odpowiednie magnesowanie. Szerzej u?ywane wczesne no?niki magnetyczne to papierowe, stalowe b?d? nylonowe
ta?my magnetyczne
i oparte na nylonowej wersji kompaktowe aplikacje w postaci
kasety wideo
,
kasety magnetofonowej
.
Motorem nap?dzaj?cym pojawianie si? nowych no?nikow danych stał si? rozwoj techniki komputerowej. Pierwsze komputery jako wej?cia oraz jako pami?ci u?ywały no?nikow istniej?cych na rynku: papierowych kart i ta?m perforowanych, szpul ta?my magnetycznej. Kaset magnetofonowych u?ywano jako no?nika programow dla komputera Atari jeszcze w ko?cowce lat 80. W komputerze Elliot 803 u?yto ta?my perforowanej zrealizowanej na kliszy fotograficznej. Z uwagi na wady i ograniczenia istniej?cych no?nikow jak: niska g?sto?? zapisu, długi
czas dost?pu
oraz brak mo?liwo?ci wielokrotnego zapisu w przypadku no?nikow perforowanych szybko przyst?piono do opracowywania rozwi?za? dedykowanych: pami?ci rt?ciowych, pami?ci ferrytowych, magnetycznych dyskow twardych i innych, jak NCR CRAM.
Odpowiedzi? na potrzeby rozwijaj?cego si? rynku, szczegolnie
mikrokomputerow
i
komputerow osobistych
było skonstruowanie no?nikow wymiennych magnetycznych: dyskietki wielu rodzajow oraz optycznych: płyty CD / DVD.
Wspomnie? nale?y te? o pami?ciach połprzewodnikowych, stosowanych nie tylko jako pami?? podr?czna procesora czy
pami?? RAM
, ale tak?e jako przeno?ne
pami?ci flash
, karty pami?ci czy
połprzewodnikowe dyski twarde
.
Przykładowe no?niki danych
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Nazwa no?nika
|
Nazwa urz?dzenia
|
Technika zapisu
|
karta dziurkowana
|
czytnik i dziurkarka kart dziurkowanych
|
analogowa
|
ta?ma dziurkowana
|
czytnik i dziurkarka ta?my dziurkowanej
|
analogowa
|
ta?ma magnetyczna
|
magnetofon
,
streamer
,
pami?? ta?mowa
|
analogowa
|
b?ben magnetyczny
|
pami?? b?bnowa
|
analogowa
|
klisza
|
analogowy aparat fotograficzny
|
analogowa
|
ta?ma filmowa
|
kamera filmowa
|
analogowa
|
dyskietka
3,5" (DD, HD, 2HD)
|
stacja dyskietek
3,5" (720
kB
, 1,44
MB
, 2,88 MB)
|
cyfrowa
|
dyskietka 5,25" (180
kB
? 1,2
MB
)
|
stacja dyskietek 5,25"
|
cyfrowa
|
dyskietka 8" (80
kB
? 500 kB)
|
stacja dyskietek 8"
|
cyfrowa
|
dyskietka typu
ZIP
|
nap?d ZIP
(100, 250 lub 750 MB)
|
cyfrowa
|
dysk twardy
(10
MB
? 20
TB
)
[1]
|
nap?d
dysku twardego
(HDD)
|
cyfrowa
|
dysk połprzewodnikowy
(45
MB
? 100
TB
)
|
nap?d SSD
(SSD)
|
cyfrowa
|
płyta kompaktowa
CD-Audio
(do 650 MB)
|
nap?d optyczny
standardu
CD
|
cyfrowa
|
płyta kompaktowa
CD-R
i
CD-RW
(do 900 MB)
|
cyfrowa
|
płyta kompaktowa DDCD-R i DDCD-RW (do 1,3 GB)
[2]
[3]
|
cyfrowa
|
dysk optyczny
DVD
(4,7
GB
? 18 GB)
|
nap?d optyczny standardu
DVD
|
cyfrowa
|
dysk optyczny
Blu-ray
(25 GB ? 200 GB)
|
nap?d optyczny standardu
Blu-ray
|
cyfrowa
|
dysk optyczny
HD DVD
(15 GB ? 40 GB)
|
nap?d optyczny standardu
HD DVD
|
cyfrowa
|
dysk optyczny
HVD
(do 6 TB)
|
nap?d optyczny standardu
HVD
|
cyfrowa
|
karta pami?ci
(8 MB ? 1 TB)
|
czytnik kart pami?ci
|
cyfrowa
|
kartrid?
|
konsola gier wideo
|
cyfrowa
|
pami?? USB
(pendrive) (8 MB ? 2 TB)
|
interfejs
USB
, np. w komputerze
|
cyfrowa
|