Muzeum Vasa

Vasamuseet

Widok muzeum z zewn?trz
Pa?stwo	Szwecja
Miejscowo??	Sztokholm
Adres	Vasamuseet Galarvarvsvagen 14 Stockholm
Data zało?enia	1990
Dyrektor	Marika Hedin
Poło?enie na mapie regionu Sztokholm Muzeum Vasa
Poło?enie na mapie Szwecji Muzeum Vasa
59°19′41″N   18°05′29″E / 59,328056   18,091389
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Muzeum Vasa ( szw.   Vasamuseet ) ? muzeum morskie znajduj?ce si? w Sztokholmie na wyspie Djurgarden . Otwarte 15 czerwca 1990 dla ekspozycji okr?tu ? Vasa ”, wydobytego w 1961 z dna morskiego i odrestaurowanego. Muzeum jest cz??ci? pa?stwowych muzeow morskich Szwecji (obok Sjohistoriska museet w Sztokholmie i Marinmuseum w Karlskronie ). Jest najpopularniejszym muzeum Sztokholmu ^[1] .

Historia okr?tu [ edytuj | edytuj kod ]

  Osobny artykuł: Vasa .

Budowa i zatoni?cie [ edytuj | edytuj kod ]

Okr?t wojenny ?Vasa” został zbudowany w Sztokholmie na rozkaz krola Gustawa II Adolfa . Prace nadzorował budowniczy okr?tow Henrik Hybertsson . Przy budowie okr?tu, ktora trwała ok. 2 lata, pracowało czterystu ludzi. Statek miał 3 maszty, mogł rozwin?? 10 ?agli, mierzył 52 m od topu masztu do kilu oraz 69 m od dziobu do rufy i wa?ył 1200 ton. Nazw? ?Vasa” otrzymał na cze?? panuj?cej dynastii. Miał by? jednym z najwa?niejszych okr?tow szwedzkiej floty wojennej, licz?cej wowczas ok. 20 jednostek. Wyposa?ony został w 64 działa ^[2] , z ktorych wi?kszo?? stanowiły tzw. ?dwudziestoczterofuntowki” (od wagi wystrzeliwanych kul: 24 funty ? ponad 11 kg) ^[2] .

10 sierpnia 1628 okr?t ?Vasa” wypływał z portu w Sztokholmie. Przy wyj?ciu z portu w wyniku gwałtownego porywu wiatru przechylił si?, lecz odzyskał rownowag?. Po drugim podmuchu wiatru przechylił si? na bok, a przez otwarte luki do ?rodka wdarła si? woda. Okr?t zaton?ł, zabieraj?c na dno od 30 do 50 ludzi ze stu pi??dziesi?cioosobowej załogi ^[2] .

Podniesienie wraku i jego odrestaurowanie [ edytuj | edytuj kod ]

Na pocz?tku lat 50. XX w. prywatny badacz Anders Franzen rozpocz?ł poszukiwania okr?tu. Jego wrak zlokalizował w 1956. 25 sierpnia na linie obci??onej ołowiem wydobył kawałek sczerniałego drewna d?bowego. W 1957 nurkowie rozpocz?li prace wydobywcze dr???c przez dwa kolejne lata tunele pod kadłubem wraku w celu przeci?gni?cia lin ^[2] .

Wrak udało si? ruszy? z dna ju? podczas pierwszej proby, a podczas kolejnych 16 prob wrak przesuwano na płycizn?. Nast?pnie uszczelniono miejsca, z ktorych wypadły przerdzewiałe nity . Podnoszenie wraku rozpocz?to 24 kwietnia 1961, a 5 maja ustawiono go w suchym doku ^[3] .

Potem przyst?piono do jego konserwacji i impregnacji spryskuj?c go na pocz?tku wod?, a nast?pnie nas?czaj?c ?rodkiem konserwuj?cym, glikolem polietylenowym . Zabieg ten kontynuowano przez wiele lat. Wraz z okr?tem ?Vasa” odzyskano ponad 14 000 ro?nego rodzaju drewnianych przedmiotow, w tym 700 rze?b. Wszystkie je poddano konserwacji, po czym umieszczono w pierwotnych miejscach na okr?cie ^[2] .

Wraz z okr?tem wydobyto rownie? ko?ci członkow załogi oraz ich dobytek, a tak?e 6 ?agli, ktore nie były osadzone w czasie katastrofy. S? to najstarsze ?agle na ?wiecie. Je rownie? poddano konserwacji ^[2] .

Historia muzeum [ edytuj | edytuj kod ]

W latach 1987?1990 dla wydobytego i poddanego konserwacji okr?tu zbudowano specjalne muzeum. Projekt wykonała pracownia architektoniczna Mansson Dahlback Arkitektkontor, a prace budowlane ? firma NCC (Nordic Construction Company). Do budowy zu?yto 10 000 m³ betonu. Budynek muzeum zajmuje powierzchni? 12 700 m², jego kubatura wynosi 117 000 m³, a powierzchnia okien ? 55 000 m². Miedziany dach ma powierzchni? 12 000 m² i wa?y ok. 100 ton. Ponad dach wystaj? maszty okr?tu, z ktorych najwy?szy mierzy 52,5 m. Muzeum otwarto 15 czerwca 1990. 26 kwietnia 2011 liczniki zainstalowane w muzealnych drzwiach zarejestrowały 30-milionowego zwiedzaj?cego, Amerykank? Kristine Herb ^[4] .

Zwiedzanie muzeum [ edytuj | edytuj kod ]

Okr?t "Vasa” udało si? zrekonstruowa? w 95 procentach. Jego kadłub zachował si? w cało?ci, ale musiano do niego dopasowa? 13 500 znalezionych lu?nych elementow. W muzeum odtworzono dla zwiedzaj?cych gorny pokład działowy i kajut? admiralsk?. Zwykli marynarze i ?ołnierze jedli i spali na pokładzie, pomi?dzy działami. Spo?rod znalezionych przedmiotow eksponowane s? m.in. drewniane ły?ki i talerze marynarzy, oficerska zastawa z cyny i gliny, sprz?t medyczny, komplet do gry w tryktraka , oraz monety i inne rzeczy osobistego u?ytku. Kopie niektorych z nich mo?na kupi? w muzealnym sklepie z pami?tkami ^[3] .

• 
  Wej?cie do muzeum
• 
  Hol wej?ciowy
• 
  Wn?trze muzeum
• 
  Sklep z pami?tkami

Otoczenie muzeum [ edytuj | edytuj kod ]

Przy betonowej kei znajduj?cej si? w pobli?u wej?cia do muzeum stoj? zacumowane dwa zabytkowe statki:

• Sankt Erik ? jeden z pierwszych szwedzkich lodołamaczy , zbudowany w 1915, z charakterystycznym czarnym, nitowanym kadłubem i pojedynczym, wysokim kominem. Jego wn?trze daje pogl?d na ?ycie marynarzy na pocz?tku XX w. Statek zachował si? w dobrym stanie technicznym, wł?cznie z oryginaln? maszyn? parow?,
• Finngrundet ? latarniowiec zbudowany w latach 1902?1903, z charakterystycznym, czerwonym kadłubem. Statki tego typu słu?yły do lat 60. XX w. do o?wietlania niebezpiecznych miejsc na trasach ?eglugowych.

Nieopodal muzeum znajduje si? te? pomnik Estonii ? zbudowany dla upami?tnienia 852 ofiar katastrofy promu MS ?Estonia” , ktory we wrze?niu 1994 uległ katastrofie płyn?c z Tallinna do Sztokholmu. Na pomniku maj?cego form? trzech granitowych ?cian wysokich na 2,5 m, ustawionych w formie trojk?ta, wyryte zostały nazwiska ofiar i napis: ?Ich imion i ich losu nigdy nie zapomnimy” ^[5]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Kaj Sandell: Sztokholm . Warszawa: Wiedza i ?ycie, 2001. ISBN  83-7184-064-0 . Brak numerow stron w ksi??ce

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

• Strona oficjalna (rownie? po polsku)
• Wirtualne zwiedzanie muzeum