Ten artykuł dotyczy filmu z 1999 roku. Zobacz te?: inne znaczenia tego słowa .

Mumia

The Mummy

Gatunek	przygoda , akcja , fantasy , horror
Rok produkcji	1999
Data premiery	7 maja 1999 30 lipca 1999 (Polska)
Kraj produkcji	Stany Zjednoczone
J?zyk	angielski , egipski , arabski , J?zyk hebrajski , mandary?ski , w?gierski
Czas trwania	124 min
Re?yseria	Stephen Sommers
Scenariusz	Stephen Sommers
Głowne role	Brendan Fraser , Rachel Weisz , John Hannah , Arnold Vosloo
Muzyka	Jerry Goldsmith
Zdj?cia	Adrian Biddle
Kostiumy	John Bloomfield
Monta?	Bob Ducsay
Wytwornia	Universal Pictures Alphaville Films
Dystrybucja	Universal Pictures UIP - ITI (Polska)
Kontynuacja	Mumia powraca (2001)
Nagrody
Saturn za najlepsze kostiumy
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Mumia ( ang.   The Mummy ) ? ameryka?ski film przygodowy akcji z 1999 w re?yserii i na podstawie scenariusza Stephena Sommersa . Premiera ?wiatowa filmu odbyła si? 7 maja 1999 roku.

Fabuła [ edytuj | edytuj kod ]

Rok 1290 p.n.e. [ edytuj | edytuj kod ]

Teby : Miasto ?yj?cych. Klejnot w koronie faraona Setiego I , dom Imhotepa, najwy?szego kapłana faraona oraz miejsce urodzenia Anck-Su-Namun, nało?nicy faraona. Nikt oprocz niego nie mogł jej dotkn??. Jednak faraon nie wiedział, ?e w tajemnicy Imhotep i Anck-Su-Namun byli kochankami, gotowymi ryzykowa? ?yciem w imi? miło?ci. Jednak pewnej nocy faraon zauwa?ył rozmazany tatua? na jej ramieniu. Kochankowie zad?gali go, ale stra? przybyła do komnaty. Kapłani Imhotepa pomogli mu uciec, jednak Anck-Su-Namun została chc?c ratowa? ukochanego. Imhotep obiecał, ?e j? wskrzesi. Kiedy stra?nicy stan?li przed ni?, podniosła no? i zabiła si?.

Aby wskrzesi? Anck-Su-Namun, Imhotep i jego kapłani włamali si? do krypty i wykradli jej ciało. Przebyli pustyni? i zawie?li jej ciało do Hamunaptry, Miasta Umarłych, staro?ytnego cmentarzyska synow faraonow i miejsca spoczynku najbogatszych Egipcjan. Dla ukochanej Imhotep naraził si? na gniew bogow, wkraczaj?c do miasta i bior?c czarn? Ksi?g? Umarłych z jej ?wi?tego miejsca. Dusza Anck-Su-Namun trafiła do mrocznej krainy podziemi, jej organy usuni?to i umieszczono w pi?ciu po?wi?conych kanopach. Imhotep poło?ył jej ciało na kamiennym stole a obok postawił kanopy. Kapłani okr??yli stoł i ukl?kli. Zacz?li szepta? ?Anck-Su-Namun”. Imhotep stan?ł nad ciałem i zacz?ł czyta? z Ksi?gi Umarłych. W basenie niedaleko stołu znajdowały si? dusze, w tym Anck-Su-Namun. Gdy Imhotep czytał, z basenu zacz?ło co? wychodzi?. Dusza Anck-Su-Namun powrociła z martwych. Jednak stra?e faraona do?cign?ły Imhotepa i powstrzymały go, nim rytuał dobiegł ko?ca.

Kapłanow Imhotepa skazano na zmumifikowanie ?ywcem. Za? sam Imhotep, skazany został na m?ki Hom-Dai, najstraszliwszej ze wszystkich kl?tw. Obci?li mu j?zyk, zawin?li go ?ywcem w banda?e, wło?yli do sarkofagu, do ktorego potem wrzucono, ?ywi?ce si? ludzkim ciałem, skarabeusze. Cał? wieczno?? miał pozostawa? w zapiecz?towanym sarkofagu, ani ?ywy, ani martwy. Medjai mieli czuwa?, by nigdy si? nie uwolnił, byłby bowiem chodz?cym przekle?stwem, plag? ludzko?ci, pot?pionym potworem o wielowiekowej pot?dze, władc? pustyni, krocz?cym w chwale niezwyci??ono?ci.

Rok 1926 [ edytuj | edytuj kod ]

Pi?kna Evelyn Carnahan jest bibliotekark? i mieszka wraz ze starszym bratem, Jonathanem, w Kairze . Od zawsze uwielbiała Egipt. Jej zmarły ojciec był bardzo sławnym odkrywc? i kochał Egipt tak mocno, ?e wzi?ł za ?on? jej zmarł? matk?, ktora była Egipcjank? .

Pewnego dnia Jonathan pokazał jej tajemnicze pudełko, ktore rzekomo znalazł na wykopaliskach w Tebach. W ?rodku znajdowała si? mapa prowadz?ca do Hamunaptry. Szef Evy, pan Bay ?przypadkiem” nadpalił map? w miejscu drogi prowadz?cej do Miasta Zmarłych. Jonathan wyznaje Evelyn, ?e ukradł pudełko pewnemu wi??niowi. Carnahanowie udaj? si? do aresztu. Tam Evy poznaje Ricka O’Connela, ktory był w Hamunaptrze (stamt?d miał pudełko) i mo?e ich tam zaprowadzi?. Evelyn wyci?ga go z wi?zienia i razem z bratem oraz naczelnikiem, ktory za??dał udziału w zyskach w zamian za wypuszczenie wi??nia, płyn? bark? do Hamunaptry.

Na barce jest jeszcze jedna grupa poszukuj?ca Hamunaptry pod wodz? egiptologa Allena Chamberlaina i prowadzona przez tchorzliwego Beniego Gabora, dawnego koleg? Ricka. W nocy Evelyn wyjawia Rickowi, ?e w Hamunaptrze chce znale?? złot? ksi?g? Amon-Ra. Po?niej w kajucie zostaje zaatakowana przez tajemniczego Araba ubranego na czarno. Na szcz??cie Rick j? uratował. Szybko okazuje si?, ?e jest ich wi?cej. Podczas strzelaniny barka staje w płomieniach. Obie grupy poszukiwaczy wskakuj? do wody. Gdy w ko?cu docieraj? do jakiego? miasteczka, wyruszaj? w dalsz? drog?.

W ko?cu znajduj? Hamunaptr?, a tam zakopane miasto. W ?rodku Jonathan znajduje sarkofag . Evy odkrywa, ?e pudełko jest tak naprawd? kluczem, dzi?ki ktoremu mo?na go otworzy?. W sarkofagu znajduj? ?soczyst?” (jakby wci?? rozkładaj?c? si?) mumi? sprzed 3000 lat. Niestety towarzysz?cy im naczelnik umiera. Czterech członkow drugiej ekipy odnajduje jak?? skrzyni?, a w niej czarn? Ksi?g? Umarłych oraz pi?? ?wi?tych urn. Bior? cztery urny i ksi?g?. W nocy Evy zakrada si? i j? ?po?ycza”. Za pomoc? klucza-pudełka otwiera ksi?g? i czyta z niej. Nie wie jednak, ?e omyłkowo o?ywiła znalezion? przez nich mumi?. Okazuje si?, ?e to Imhotep.

Gdy powietrze nagle przeszywa ryk mumii, chwil? po?niej zjawia si? szara?cza. Wszyscy uciekaj? do podziemi. Jeden z ludzi Chamberlaina zgubił okulary i zostaje zaatakowany przez mumi?, ktora zabiera mu j?zyk i oczy. Tymczasem Rick, Evy i Jonathan uciekaj? przed skarabeuszami. Gdy znajduj? bezpieczne miejsce, Evy uruchamia pułapk? i znika. L?duje w mrocznym korytarzu. Staje twarz? w twarz z mumi? Imhotepa. On niespodziewanie nazywa j? Anck-Su-Namun. Zjawia si? Rick i postrzela mumi?. Łapie Evelyn i razem uciekaj?. Gdy wybiegaj? z podziemi spotykaj? tam Jonathana, grup? Chamberlaina oraz ubranych na czarno Arabow. Ich przywodca, Ardeth Bey, mowi ?e s? zakonem zwanym Medjai i od 3000 lat pilnowali, aby nikt nie obudził Imhotepa.

Wszystkie trzy grupy wyruszaj? do Kairu. Okazuje si?, ?e doktor Bay te? jest Medjai. Wyja?niaj?, ?e pierwszym krokiem Imhotepa b?dzie wskrzeszenie Anck-Su-Namun. Do tego potrzebuje pi?ciu ?wi?tych urn oraz ludzkiej ofiary, ktor? szybko okazuje si? by? Evy. Zaczynaj? spełnia? si? wszystkie plagi. Wkrotce wszyscy posiadacze urn zostaj? zabici przez mumi?, ktora teraz wygl?da jak człowiek. Imhotep op?tał wszystkich mieszka?cow i rozkazał aby schwytali Ricka, Evelyn, Jonathana, Ardetha Beya i doktora Beya. Gdy tłum ich otacza, Evy zostaje porwana przez Imhotepa, ktory ka?e zabi? reszt?. Rick otwiera właz do kanałow, ktorym uciekaj? wszyscy oprocz Baya.

Rick, wraz z Jonathanem i Ardeth Bey, jedzie do swego kolegi, pilota, ktory od dawna pragnie dawki adrenaliny. Podczas lotu wpadaj? w burz? piaskow?, stworzon? przez Imhotepa. Gdy w ko?cu udaje im si? wydosta?, samolot si? rozbija. Pilot umiera. Pozostała trojka szybko dostaje si? do Hamunaptry. Imhotep wysyła mumie swoich kapłanow, aby ich zabili. Ardeth Bey je zatrzymuje, a Jonathan i Rick znajduj? złot? ksi?g? Amon-Ra. Teraz musz? tylko ocali? Evy.

W tym samym czasie Imhotep przygotowuje rytuał wskrzeszenia jego ukochanej. Przykuł Evelyn do kamiennego stołu, a obok poło?ył mumi? Anck-Su-Namun i pi?? ?wi?tych urn. Otwiera Ksi?g? Umarłych i zaczyna czyta?. Z basenu dusz, wyłania si? Anck-Su-Namun i wnika do swego ciała. Imhotep staje nad przera?on? Evelyn, podnosi do gory no? i... nagle zjawia si? Jonathan, ktory krzyczy do Evy, ?e znalazł ksi?g? Amon-Ra. Imhotep zaczyna i?? w jego stron?, jednak nagle zjawia si? Rick, z szabl? w r?ku i uwalnia Evelyn. Aby otworzy? ksi?g? Amon-Ra Jonathan musi mie? klucz-pudełko, ktore jest w posiadaniu Imhotepa. Stara si? przetłumaczy? inskrypcje z okładki ksi?gi, ale przez przypadek o?ywia kilkuosobow? armi?. Rick musi broni? Jonathana, a Evy walczy z mumi? Anck-Su-Namun. W ko?cu jej brat odczytuje poprawn? inskrypcj?, dzi?ki czemu kontroluje armi?. Ka?e zabi? Anck-Su-Namun. W?ciekły Imhotep zaczyna go dusi?, jednak Rick odcina mu r?k?, ktora szybko mu odrasta. Jonathan znajduje klucz w jej r?kawie i otwiera ksi?g?. Evy podbiega i czyta z niej zakl?cie, sprawiaj?ce, ?e Imhotep staje si? ?miertelny. Rick przebija go szabl?. Imhotep wpada do basenu dusz i wypowiada ostatnie słowa ??mier? jest zaledwie pocz?tkiem”.

Nagle miasto zaczyna si? rozpada?. Cała trojka ucieka w sam? por?. Gdy miasto ju? całkowicie si? rozpadło, spotykaj? Ardetha Beya, ktory przyprowadził wielbł?dy. Rick i Evy całuj? si? i razem z towarzyszami jad? do Kairu.

Obsada [ edytuj | edytuj kod ]

• Brendan Fraser ? Richard ?Rick” O’Connell
• Rachel Weisz ? Evelyn ?Evy” Carnahan
• John Hannah ? Jonathan Carnahan
• Arnold Vosloo ? Imhotep
• Oded Fehr ? Ardeth Bay
• Patricia Velasquez ? Anck-Su-Namun
• Aharon Ipale ? faraon Seti I
• Omid Djalili ? naczelnik Gad Hassan
• Kevin J. O’Connor ? Beni Gabor
• Jonathan Hyde ? dr Allen Chamberlain
• Erick Avari ? dr Terence Bey

Produkcja [ edytuj | edytuj kod ]

Scenariusz [ edytuj | edytuj kod ]

Pod koniec lat 80. producenci James Jacks i Sean Daniel postanowili zaktualizowa? oryginalny film o mumii z 1932 roku ^[1] . Universal Pictures dał im zielone ?wiatło pod warunkiem, ?e utrzymaj? bud?et na poziomie około 10 milionow dolarow. Jacks pami?tał, ?e studio chciało niskobud?etowej serii horrorow ^[2] . W 1987 roku George A. Romero napisał zarys scenariusza i został zwerbowany do re?yserii. Scenarzystka Abbie Bernstein wspomina, ?e Universal Studios chciało niepowstrzymanej mumii podobnej do Terminatora . Historia Bernstein miała miejsce w tera?niejszo?ci. Naukowcy nieumy?lnie o?ywiaj? mumi?, ktora chce u?y? staro?ytnego urz?dzenia do zniszczenia wszelkiego ?ycia na ziemi. ?[Mumia] nie miała wi?cej interakcji społecznych ni? T-Rex w Parku Jurajskim ” ? wspomina Bernstein. Romero odszedł od projektu, a scenariusz został porzucony ^[3] .

Nast?pnie Jacks i Daniel zatrudnili do wyre?yserowania Mumii filmowca i scenarzyst? horrorow Clive’a Barkera . Pomysł Barkera z 1990 roku i kolejny scenariusz Micka Garrisa z 1991 roku były mroczne i brutalne, a historia obracała si? wokoł muzeum sztuki, ktore odbudowuje cały egipski grobowiec w Beverly Hills. Był ?mroczny, seksualny i przepełniony mistycyzmem” ^[2] i ?byłby to ?wietny, niskobud?etowy film” ^[4] . Koncepcja okazała si? jednak zbyt dziwna dla studia, poniewa? traktowała mumi? jako punkt wyj?cia do filmu, a nie głown? posta? ^[3] .

Alan Ormsby, nie?wiadomy wcze?niejszych prob uruchomienia filmu, został wcielony do projektu jako nast?pny. Ormsby zaproponował prostsz? aktualizacj? filmu z 1932 roku, ponownie skupiaj?c si? na Mumii jako nieust?pliwej postaci podobnej do Terminatora. Joe Dante został zatrudniony jako re?yser, zwi?kszaj?c bud?et na swoj pomysł Daniela Day-Lewisa w roli ponurej mumii. Szkic tej wersji został po?niej przepisany przez Johna Saylesa . Akcja osadzona była we wspołczesno?ci i skupiała si? na reinkarnacji z elementami historii miłosnej ^[4] . Był bliski wyprodukowania ? niektore elementy, takie jak mi?so?erne skarabeusze, znalazły si? w produkcie ko?cowym ^[1] . Jednak Universal sprzeciwił si? wy?szej cenie ^[3] .

George A. Romero powrocił do projektu w 1994 ^[3] ? z wizj? horroru w stylu zombie , podobnego do Nocy ?ywych trupow , ktory rownie? opierał si? w du?ej mierze na elementach tragicznego romansu. Romero uko?czył szkic w pa?dzierniku 1994, napisany wspolnie z Ormsbym i Saylesem, ktory opowiadał histori? archeolo?ki Helen Grover i jej odkrycia grobowca Imhotepa, egipskiego generała, ktory ?ył w czasach Ramzesa II . Wydarzenia rozgrywaj? si? w bezimiennym ameryka?skim mie?cie w dzisiejszych czasach, gdy Imhotep nieumy?lnie budzi si? w wyniku wystawienia jego ciała na działanie promieni z rezonansu magnetycznego w zaawansowanym technicznie laboratorium archeologii s?dowej. Helen zostaje wci?gni?ta w niepewny zwi?zek z Imhotepem, a jednocze?nie do?wiadcza jasnowidz?cych retrospekcji do poprzedniego ?ycia w XIX dynastii Egiptu jako kapłanki Izydy . Przywołuj?c mistyczne moce poprzez inkantacj?, Imhotep po?niej wskrzesza mumi? Kharisa, lojalnego niewolnika. Kharis wpada w m?ciwy szał przeciwko rabusiom grobu. Scenariusz Romero został uznany jednak za zbyt mroczny i brutalny przez Jacksa i studio, ktore chciały bardziej przyst?pnego obrazu. Romero nie był w stanie wypl?ta? si? z innego kontraktu, ktory miał w negocjacjach z MGM , wi?c jego zaanga?owanie w film zostało zerwane i zlecono opracowanie zupełnie nowego scenariusza ^[2] .

Mick Garris powrocił w 1995 roku, pracuj?c nad scenariuszem, ktory ł?czył elementy filmu z 1932 roku i Grobowca mumii z 1942 roku. Ten szkic był dziełem z epoki, zatopionym w inspirowanym sztuk? egipsk? Art Deco , ale wizja po raz kolejny okazała si? zbyt droga dla studia i została odrzucona na rzecz nowoczesnej scenerii. Gdy projekt był bliski wej?cia do produkcji, Universal został sprzedany firmie Seagram . Jonathan Sheinberg zdecydował si? wyprodukowa? Mumi? za po?rednictwem swojej niezale?nej firmy i napisa? nowy scenariusz. Nie udało si? znale?? odpowiedniego gło?nego scenarzysty i re?ysera ( Wesowi Cravenowi zaproponowano film, ale go odrzucił ^[4] ), a Garris po raz drugi opu?cił projekt, ktory ponownie upadł ^[3] .

Wci?? zdeterminowany, aby stworzy? nowy film o mumii, w 1996 roku Universal zatrudniło Kevina Jarre’a do napisania nowego scenariusza. Według Jacksa, dyrektorzy byli teraz przekonani, ?e film powinien by? produkcj? o wi?kszym bud?ecie ^[3] .? Stephen Sommers wowczas skontaktował si? z Jacksem i Danielem w 1997 roku ze swoj? wizj? Mumii ?jako rodzajem Indiany Jonesa z mumi? jako stworem sprawiaj?cym trudno?ci bohaterowi” ^[2] . Sommers obejrzał oryginalny film z 1932 roku, gdy miał osiem lat i chciał odtworzy? na wi?ksz? skal? to, co mu si? w nim podobało ^[5] . Omawiaj?c inne klasyczne postacie z horroru, Sommers stwierdził, ?e ? Frankensteina zawsze było mi ?al, Drakula był fajny i seksowny, ale mumia po prostu mnie przestraszyła” ^[6] .

Po pora?ce kasowej Babe: ?winki w mie?cie i innych filmow, Universal potrzebował przeboju. W tym czasie zarz?d Universalu zmienił si? w odpowiedzi na niepowodzenia kasowe, a straty skłoniły studio do ponownego zwrocenia uwagi na udane franczyzy z lat 30. ^[7] Owczesna prezes Universal, Stacey Snider rozdała pakiety ze szczegołowymi informacjami o zasobach studia ? w tym prawie 5 tys. starych scenariuszy i filmow ^[8] . Sommers otrzymał swoje okno mo?liwo?ci i wysłał swoj? Mumi? do Universalu z 18-stronicowym zarysem ^[1] .

Sommers nie chciał przerabia? oryginalnego filmu ? zamiast nakr?ci? kolejny prosty horror, chciał zamieni? go w romantyczn? przygod? z elementami horroru. ?wiadom tego, jak tandetna, zabanda?owana mumia ze starych filmow stała si? czym? w rodzaju puenty, chciał szybszego, bardziej zło?liwego i przera?aj?cego potwora ^[6] . Sommers wykorzystał własne badania i usługi profesora archeologii UCLA do stworzenia jak najbardziej dokładnego j?zyka staro?ytnego Egiptu ^[3] .? Snider przypomniał, ?e pomysł Sommera był wyj?tkowy, poniewa? akcja miała miejsce w latach dwudziestych XX wieku, a nie we wspołczesnym otoczeniu ^[9] . Universalowi spodobał si? ten pomysł tak bardzo, ?e zaakceptował koncepcj? i zwi?kszył bud?et, a Sommers przez nast?pny rok pracował nad scenariuszem ^[10] .

Obsada [ edytuj | edytuj kod ]

Producent James Jacks zaproponował rol? Ricka O'Connella Tomowi Cruise'owi (ktory po?niej został obsadzony w remake'u filmu ), Bradu Pittu , Mattu Damonowi i Benowi Affleckowi , ale aktorzy nie byli zainteresowani lub nie mogli dopasowa? roli do swoich harmonogramow. Jacks i re?yser Stephen Sommers byli pod wra?eniem pieni?dzy, ktore George prosto z drzewa zarabiał w kasach kin i w rezultacie obsadzili Brendana Frasera ^[2] . Sommers skomentował, i? czuł, ?e Fraser pasuje rownie? do zawadiackiej postaci Errola Flynna ^[9] . Rola Frasera w George’u prosto z drzewa wzmocniła jego status gwiazdy, ale pozostał znacznie ta?szy ni? najwi?ksi aktorzy w bran?y ^[8] .? Aktor rozumiał, ?e jego posta? ?nie traktuje siebie zbyt powa?nie, gdy? w przeciwnym razie publiczno?? nie b?dzie w stanie z nim podro?owa?” ^[11] .

Posta? Evelyn Carnahan została nazwana w hołdzie Lady Evelyn Carnarvon, corce amatorskiego egiptologa hrabiego Carnarvona . Ojciec z cork? obecni byli przy otwarciu grobowca Tutanchamona w 1922 roku. Studio pierwotnie brało pod uwag? ameryka?skie aktorki, a Rachel Weisz wielokrotnie przesłuchiwano, zanim dostała rol? ^[12] . Weisz nie była wielk? fank? horrorow, ale postrzegała film jako bardziej komiksowy ^[13] . John Hannah został wybrany do roli Jonathana Carnahana, mimo ?e Hannah czuł, ?e nie jest aktorem komediowym ^[12] .

Jacks wcze?niej wyprodukował Nieuchwytny cel z południowoafryka?skim aktorem Arnoldem Vosloo , ktoremu zaproponował rol? tytułowego potwora. Voosloo spodobał si? scenariusz Mumii , ale powiedział Sommersowi, ?e chce zagra? t? rol? ?całkowicie prosto, gdy? z punktu widzenia Imhotepa jest to wypaczona wersja Romea i Julii ”. Zrekrutowano go po jednym przesłuchaniu ^[3] .? B?d?c ?wiadomym sk?pego kostiumu Imhotepa, Vosloo stracił 10 do 15 funtow do tej roli, unikaj?c alkoholu i cukru ^[3] .

Zdj?cia [ edytuj | edytuj kod ]

Zdj?cia rozpocz?ły si? 4 maja 1998 roku i trwały 17 tygodni ^[14] . Ekipa nie mogła kr?ci? w Egipcie z powodu niestabilnych warunkow politycznych, wi?c głowne zdj?cia rozpocz?ły si? w Marrakeszu w Maroku ^[15] . Marrakesz miał t? dodatkow? zalet?, ?e był znacznie mniej nowoczesnym miastem ni? Kair , co ułatwiało symulowanie wygl?du si? jak w latach dwudziestych. Produkcja rozpocz?ła si? dwa tygodnie przed rozpocz?ciem zdj??, zdejmuj?c przewody telefoniczne i kable oraz dostarczaj?c samochody z epoki i wielbł?dy ^[3] .? Miejscowi słu?yli jako staty?ci do scen z tłumem ^[10] .? Po kr?ceniu w Marrakeszu kr?cenie przeniosło si? na Sahar? , a dokładnie na obrze?a małego miasteczka Arfud . Scenograf Allan Cameron znalazł u?piony wulkan Gara Medouar, w ktorym mo?na było zbudowa? zewn?trzn? cz??? Hamunaptry. Zbudowano betonow? ramp?, aby umo?liwi? dost?p do formacji w kształcie podkowy, gdzie zostało zbudowane miasto z prefabrykowanych cz??ci wysłanych z Anglii . Przeprowadzono badanie wulkanu, aby mo?na było odtworzy? dokładne modele w skali kolumn i pos?gow w Shepperton Studios , gdzie kr?cono wszystkie sceny z podziemnymi korytarzami Miasta Umarłych. Zbudowanie planow zaj?ło 16 tygodni i zawierały kolumny z włokna szklanego wyposa?one w efekty specjalne do ko?cowych scen filmu ^[14] . Aby unikn?? odwodnienia w pal?cym upale Sahary, zespoł medyczny produkcji stworzył napoj, ktory obsada i ekipa musieli spo?ywa? co dwie godziny ^[11] . Burze piaskowe były codziennymi niedogodno?ciami, a dzikie zwierz?ta były głownym problemem, poniewa? wielu członkow załogi musiano przetransportowa? samolotem do szpitala po ugryzieniu lub uk?szeniu ^[15] . Brendan Fraser prawie zgin?ł podczas sceny, w ktorej jego posta? zostaje powieszona ^[13] . Produkcja miała oficjalne wsparcie Krolewskiej Armii Maroka , a członkowie obsady mieli wykupione ubezpieczenie od porwania ^[4] . Po zdj?ciach w Afryce Połnocnej produkcja przeniosła si? z powrotem do Wielkiej Brytanii gdzie nagrywanie trwało a? do 29 sierpnia 1998 roku ^[14] .

Efekty specjalne [ edytuj | edytuj kod ]

Filmowcy szacuj?, ?e wydali 15 milionow dolarow z bud?etu na same efekty specjalne ^[10] . Mumia zawiera setki uj??, ktore w postprodukcji wymagały optycznych lub cyfrowych efektow specjalnych. Firma Industrial Light & Magic (ILM) dostarczyła ponad 140 uj?? do filmu, a dodatkowe prace wykonali Cinesite (60 uj??) i Pacific Title/Mirage (45 uj?? i sekwencje tytułowe filmu) ^[16] .

Sommers zaanga?ował ILM podczas opracowywania scenariusza, wcze?niej wspołpracuj?c z kierownikiem ds. efektow ILM Johnem Andrew Bertonem Jr. przy ?miertelnym rejsie . ILM nie mogł si? doczeka? wyzwania, jakie stanowił film i pod koniec 1997 roku wyprodukował kilka koncepcji efektow mumii, aby zademonstrowa? wykonalno?? wizji Sommersa kadrze kierowniczej ^[10] .

Tworcy filmu starali si? stworzy? co? szybszego i bardziej przera?aj?cego dla tytułowego stworzenia, u?ywaj?c najnowocze?niejszych technik, aby stworzy? co?, czego nigdy wcze?niej nie widziano ^[10] . ILM zacz?ł rozwija? wygl?d mumii trzy miesi?ce przed rozpocz?ciem zdj?? ^[14] . ?Chcieli?my stworzy? fotorealistyczne zwłoki, ktore oczywi?cie nie były m??czyzn? w kostiumie, oczywi?cie nie były animatronik? i oczywi?cie były ?ywe” ? wspomina. Przez miesi?ce projektanci pracowali nad stworzeniem czterech odr?bnych scen dla mumii. Pierwszy etap to mumia w najbardziej zepsutym stanie, z poszarpanymi kawałkami odzie?y, skory i ?ci?gien wisz?cymi nad szkieletem. W drugim etapie dodano obszary zregenerowanej skory, a w trzecim i czwartym etapie Mumia została prawie całkowicie zregenerowana, przez co prze?witywały tylko małe obszary jej wn?trzno?ci. Arty?ci stworzyli czarno-białe szkice, nast?pnie przeszli do zabiegow kolorystycznych, zanim zbudowali stworzenie w komputerze. Modele zostały rownie? wykorzystane jako odniesienie dla artystow cyfrowych ^[10] .? Pocz?tkowe stany mumii zostały stworzone całkowicie przez komputer, podczas gdy po?niejsze etapy ł?czyły wyst?py na ?ywo. Aby uzupełni? protezy i makija?e stosowane na planie, ?wiatła LED i kawałki ta?my słu?yły jako punkty ?ledz?ce, dzi?ki czemu cyfrowe ?wyci?cia” mo?na było zastosowa? na twarzy i ciele Vosloo w postprodukcji ^[16] .? Vosloo przyznał, ?e chodz?c po planie czuł si? jak choinka ^[9] .

Ostatnie etapy regeneracji mumii zostały stworzone dzi?ki poł?czeniu aktorstwa z protez? i cyfrowymi obrazami ^[6] .? Cyfrowa reprezentacja Mumii została stworzona w Alias, z symulowanymi mi??niami wi?kszo?ci ciała przymocowanymi do szkieletu.? Animatorzy kontrolowali cz??ci Mumii poprzez animacj? proceduraln?, z kolei animowanie le??cych pod spodem ko?ci kontrolowało rozci?ganie i ruch nało?onych mi??ni. Wreszcie, na animacj? proceduraln? i przechwytywanie ruchu nało?ono dodatkow? animacj?, aby poprawi? wydajno??. Bior?c pod uwag? ograniczenia technologii, subtelne ruchy, takie jak animacje twarzy lub dłoni, musiały by? wykonywane r?cznie ^[16] .? Uj?cia, na ktorych pojawił si? Vosloo z nało?on? protez? generowan? komputerowo, były najtrudniejsze dla zespołu od efektow ^[10] .

Vosloo nie korzystał z kaskadera i zagrał wszystkie sceny samodzielnie ^[16] .? Sceny zostały wykonane na planie podczas głownych zdj??, a nast?pnie uj?cia zostały powtorzone za pomoc? motion capture , gdzie wyst?p Vosloo został nagrany przez osiem kamer pod ro?nymi k?tami ^[10] .

Oprocz mumii scenariusz wymagał wielu uj?? z efektami, aby uwydatni? rozległy aspekt przygodowy filmu. Widoki, takie jak retrospekcje uj?cia staro?ytnego miasta Teb , ł?czyły uj?cia plenerowe nakr?cone na pustyni ze zło?onymi na zielonym ekranie miniaturami modeli, matowymi obrazami i efektami generowanymi komputerowo ^[16] . Podczas gdy film szeroko wykorzystywał obrazy generowane komputerowo, wiele scen, w tym te, w ktorych posta? Rachel Weisz jest pokryta szczurami i szara?cz?, zostało nakr?conych przy u?yciu ?ywych zwierz?t ^[15] . Inne uj?cie z bliska przedstawiało u?pion? szara?cz? przyczepion? do kaskadera w poł?czeniu z dodatkowymi szkodnikami wytworzonymi przez komputer ^[10] .? Burze piaskowe wykorzystywały grafik? proceduraln? opart? na programach u?ywanych do tworzenia tornad w Twister, podczas gdy masy mi?so?ernych skarabeuszy wykorzystywały techniki opracowane dla Gwiezdnych wojen: cz??ci I ? Mrocznego widma ^[10] .? Uj?cie burzy ogniowej ogarniaj?cej Kair poł?czyło prawdziwe palmy, modele fizyczne i matowe obrazy z generowanym komputerowo gradem, ogniem i gruzem. Poprawione zostały tak?e uj?cia z drganiami aparatu cyfrowego ^[16] .

Finał przedstawia armi? mumii przybywaj?cych w obronie Imhotepa. Wiele z tych mumii zostało stworzonych przez kierownika ds. efektow makija?u, Nicka Dudmana, ktory wyprodukował w filmie charakteryzacj?, protetyk? i efekty animatroniczne ^[15] . Ka?dy kostium miał ro?ne warianty ruchow kaskaderskich lub pirotechniki. Po wykonaniu głownych zdj?? kostiumy zostały wysłane do ILM w celu zeskanowania i wymodelowania na komputerze. Korzystaj?c z cz??ci mumii Imhotepa, aby zaoszcz?dzi? czas, ILM odtworzył cyfrowo podwładnych, aby doda? je do scen, i wykorzystał przechwytywanie ruchu do ich animacji. Zdolno?? Frasera do konsekwentnego odtwarzania swoich ruchow w wielu uj?ciach została uznana przez animatorow jako oszcz?dno?? czasu ^[10] .

Premiera [ edytuj | edytuj kod ]

Widzowie testowi negatywnie zareagowali na tytuł filmu, ktory wywoływał negatywne emocje zwi?zane ze starym horrorem, ale prezes marketingu krajowego Marc Shmuger postawił sobie za cel zredefiniowanie mitu wraz z filmem, zamiast zmieniania tytułu ^[9] . Entuzjazm dla filmu był niski, ale Universal wykupił spot telewizyjny na Super Bowl (podobno kosztował 1,6 miliona dolarow), ktory natychmiast zmienił postrzeganie produkcji ^[12] .

Producenci obawiali si?, ?e zbli?aj?ca si? premiera Gwiezdnych wojen: cz??ci I ? Mrocznego widma zatopi potencjał kasowy filmu, co spowodowało przesuni?cie daty premiery z 21 maja na 7 maja ^[9] .? Mumia zarobiła 43 miliony dolarow w 3210 kinach w Stany Zjednoczonych i Kanadzie w weekend otwarcia. Jego weekendowe przyj?cie było najwy?szym poza?wi?tecznym otwarciem w maju i dziewi?tym co do wielko?ci otwarciem wszech czasow ^[17] . Film spadł po?niej na drugie miejsce za Mrocznym widmem . Mumia zarobiła ponad 155,4 miliona dolarow w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie oraz 261 milionow dolarow na arenie mi?dzynarodowej, co daje ponad 416,4 miliona dolarow na całym ?wiecie ^[18] .

Mumia została wydana na wideo w formatach VHS i DVD we wrze?niu 1999 roku ^[19] . Tytuł był ogromnym sukcesem wytworni Universal w zakresie domowych nagra? wideo, sprzedaj?c 7 milionow sztuk na kasetach VHS i 1 milion na DVD, co czyni go najlepiej sprzedaj?cym si? kaset? VHS w roku i drugim najlepiej sprzedaj?cym si? DVD (za Matrix ). Sukces Mumii pomogł Universalowi w sprzeda?y domowych filmow wideo o warto?ci ponad 1 miliarda dolarow ^[20] . Film został po?niej zremasterowany cyfrowo i wydany na Blu-ray w 2008 roku ^[21] .

Kontynuacje [ edytuj | edytuj kod ]

Wyniki kasowe Mumii doprowadziły do wielu sequeli i spin-offow. W sequelu Mumia powraca (2001) wyst?puje wi?kszo?? głownych bohaterow. Jako mał?e?stwo, Rick i Evelyn konfrontuj? si? z Imhotepem i Krolem Skorpionow. Film przedstawia rownie? syna bohaterow, Alexa ^[22] . Druga kontynuacja, Mumia: Grobowiec cesarza smoka (2008), rozgrywa si? w Chinach , a Rachel Weisz została zast?piona Mari? Bello ^[23] . Filmy zainspirowały rownie? animowany serial telewizyjny zatytułowany The Mummy" , ktory trwał dwa sezony ^[24] , oraz spin-off prequel, Krol Scorpion (2002) ^[25] . Universal ogłosił w 2012 roku plany ponownego uruchomienia franczyzy. Nowy film, rownie? zatytułowany Mumia , został wydany w czerwcu 2017 roku ^[26] .

Deweloper Konami Nagoya opublikował w 2000 roku dwie adaptacje gry wideo The Mummy na licencji Universal Interactive Studios : przygodow? gr? akcji na konsol? PlayStation i system Microsoft Windows opracowan? przez Rebellion Developments , a tak?e gr? logiczn? na Game Boy Color . Była te? gra wideo z 2002 roku oparta na serialu animowanym z 2001 roku, opublikowana przez Ubisoft dla Game Boy Advance ^{[27] [28] [29]} . Film zainspirował tak?e kolejk? gorsk? Revenge of the Mummy , ktor? mo?na znale?? w trzech parkach rozrywki Universal Studios : Hollywood w Kalifornii , Orlando w Florydzie i Sentosa w Singapurze ^[30] .

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

• Mumia powraca
• Mumia: Grobowiec cesarza smoka
• Krol Skorpion

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

• Mumia w bazie IMDb ( ang. )
• Mumia w bazie Filmweb