Metropolici warszawscy i całej Polski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Herb Warszawskiej Metropolii Prawosławnej
Sobor ?w. Marii Magdaleny w Warszawie ? ?wi?tynia metropolitow warszawskich i całej Polski
Rezydencja metropolitow warszawskich i całej Polski, widok od ulicy ?wi?tych Cyryla i Metodego

Metropolita warszawski i całej Polski , w pełnym brzmieniu Jego Eminencja Wielce Błogosławiony Prawosławny Arcybiskup Metropolita Warszawski i całej Polski , cs. Bła?enniejszyj mitropolit warszawskij i wsieja Polszi ? tytuł przysługuj?cy zwierzchnikom Polskiego Autokefalicznego Ko?cioła Prawosławnego . Metropolici warszawscy i całej Polski s? rownocze?nie ordynariuszami diecezji warszawsko-bielskiej [1] oraz honorowymi zwierzchnikami monasteru ?w. Onufrego w Jabłecznej ( stauropigia ) [2] .

Metropolita warszawski i całej Polski, jako przewodnicz?cy Soboru Biskupow PAKP, jest zarazem przedstawicielem Ko?cioła w jego relacjach wewn?trznych i zewn?trznych. Urz?d pełniony jest do?ywotnio.

Warszawa jest siedzib? prawosławnej diecezji od 1840, jednak jej zwierzchnicy otrzymuj? ka?dorazowo godno?? metropolity dopiero od 1922. Tytuł metropolita warszawski i całej Polski pojawił si? po wej?ciu struktur Ko?cioła prawosławnego w Polsce w jurysdykcj? Patriarchatu Konstantynopolita?skiego w 1923 i był od tego czasu stosowany z przerw? w latach 1939?1945.

Obowi?zki i wybor [ edytuj | edytuj kod ]

Zgodnie ze statutem PAKP, metropolita warszawski i całej Polski jest przedstawicielem Ko?cioła w jego relacjach wewn?trznych i zewn?trznych (w tym z instytucjami ?wieckimi) [3] . Jego obowi?zkiem jest dbało?? o dobro Ko?cioła; metropolita jest ponadto przewodnicz?cym Soboru Biskupow PAKP i zwołuje, zgodnie z jego uchwał?, Sobor Lokalny PAKP. Ma prawo udziela? rad wszystkim hierarchom Ko?cioła oraz dba o obsadzanie katedr biskupich w PAKP, mo?e nadawa? biskupom godno?? arcybiskupi?. Utrzymuje relacje z innymi prawosławnymi Ko?ciołami lokalnymi. Swoj? działalno?? przedstawia w sprawozdaniach dla Soboru Biskupow [3] .

Zewn?trzn? oznak? godno?ci metropolity warszawskiego i całej Polski s? dwie panagie oraz biały kłobuk z krzy?em [3] .

Elekcji zwierzchnika PAKP ka?dorazowo dokonuje Sobor Biskupow w terminie nie dłu?szym ni? trzy miesi?ce od powstania wakatu na urz?dzie [3] . W przypadku ?mierci metropolity lub niemo?no?ci pełnienia przez niego urz?du obowi?zki pełni hierarcha najstarszy chirotoni? [3] .

Zarys historyczny [ edytuj | edytuj kod ]

Warszawa po raz pierwszy stała si? siedzib? prawosławnego biskupa w 1834. Wowczas ?wi?tobliwy Synod Rz?dz?cy zdecydował, i? w mie?cie tym mieli rezydowa? wikariusze eparchii woły?skiej , z ktorych ka?dy kolejny miał otrzymywa? tytuł biskupa warszawskiego. Pierwszym duchownym z tym tytułem został biskup Antoni (Rafalski) [4] . Jednak ju? po sze?ciu latach władze Rosyjskiego Ko?cioła Prawosławnego postanowiły powoła? samodzieln? eparchi? warszawsk? i nowogieorgijewsk?, ktorej pierwszym ordynariuszem rownie? został Antoni (Rafalski) [5] . Od reorganizacji eparchii po likwidacji unickiej diecezji chełmskiej w 1875 rezyduj?cy w Warszawie hierarchowie prawosławni nosili tytuł biskupow chełmskich i warszawskich. Natomiast od 1905, gdy wydzielona została samodzielna eparchia chełmska , przysługiwał im tytuł biskupow ? warszawskich i nadwi?la?skich [6] .

W 1915 arcybiskup warszawski i nadwi?la?ski Mikołaj (Ziorow) wyjechał z Warszawy na fali bie?e?stwa i nigdy do niej nie wrocił [7] (zmarł w Piotrogrodzie w tym samym roku [8] ). Sobor Lokalny Rosyjskiego Ko?cioła Prawosławnego , obraduj?cy w latach 1917?1918, wyznaczył do obj?cia wakuj?cej katedry arcybiskupa Serafina (Cziczagowa) . Ten jednak nie otrzymał zgody na wjazd na terytorium niepodległej Polski z powodu nieposiadania obywatelstwa polskiego [9] , dodatkowo w tym samym czasie władze radzieckie nie zezwoliły na jego wyjazd z kraju [10] . Władze polskie podj?ły tymczasem starania na rzecz odnalezienia kandydata na nowego biskupa warszawskiego, ktory miałby rownocze?nie stan?? na czele autokefalicznego polskiego Ko?cioła prawosławnego [11] .

Ostatecznie na mocy porozumienia mi?dzy rz?dem polskim a patriarch? moskiewskim i całej Rusi Tichonem w 1921 Rosyjski Ko?cioł Prawosławny zgodził si? na powstanie autonomicznego Ko?cioła prawosławnego obejmuj?cego terytorium Polski i pozostaj?cego w jurysdykcji Patriarchatu Moskiewskiego [12] . Na jego czele, jako tymczasowy administrator i egzarcha patriarszy stan?ł arcybiskup Jerzy (Jaroszewski) [13] . W roku nast?pnym arcybiskup Serafin (Cziczagow) ostatecznie zrezygnował ze stara? o obj?cie katedry warszawskiej, co umo?liwiło nadanie arcybiskupowi Jerzemu tytułu metropolity warszawskiego [14] .

Tytuł metropolita warszawski i całej Polski pojawił si? po wej?ciu struktur Ko?cioła prawosławnego w Polsce w jurysdykcj? Patriarchatu Konstantynopolita?skiego w 1923 [15] .

Lista metropolitow warszawskich i całej Polski [ edytuj | edytuj kod ]

Fotografia Hierarcha Okres pełnienia urz?du Uwagi
od do
Jerzy (Jaroszewski) 30 stycznia 1922 8 lutego 1923 W wykazach prawosławnych metropolitow warszawskich i całej Polski wymieniany jest jako pierwszy, z uwagi na rol? hierarchy w uzyskaniu przez Ko?cioł w Polsce autokefalii [16] [6] [17] . Za ?ycia nigdy jednak nie posługiwał si? tym tytułem ani te? nie został mu oficjalnie nadany [12] .
Dionizy (Waledy?ski) 29 kwietnia 1923 23 listopada 1939,

ponownie do 17 kwietnia 1947

W 1939 został zmuszony przez hitlerowcow do rezygnacji z urz?du i przekazania zarz?du podległych mu struktur biskupowi berli?skiemu i niemieckiemu Serafinowi (Lade) . W latach 1940?1944 nie posługiwał si? tytułem metropolity warszawskiego i całej Polski, lecz metropolity Autokefalicznego Ko?cioła Prawosławnego w Generalnej Guberni [18] . W 1948 dekret prezydenta Bolesława Bieruta cofn?ł mu zgod? władz pa?stwowych na pełnienie urz?du, natomiast wi?kszo?? autokefalicznych Ko?ciołow prawosławnych nadal uznawała go za legalnego zwierzchnika PAKP [19] .
Tymoteusz (Szretter) 17 wrze?nia 1947 7 sierpnia 1951 Locum tenens metropolii warszawskiej [20] .
Makary (Oksijuk) 7 sierpnia 1951 9 grudnia 1959 Delegowany do pracy duszpasterskiej w Polskim Autokefalicznym Ko?ciele Prawosławnym przez Rosyjski Ko?cioł Prawosławny. Odszedł z urz?du z powodu złego stanu zdrowia i pod naciskiem polskich władz [21] .
Tymoteusz (Szretter) 9 grudnia 1959 5 maja 1961 Locum tenens metropolii warszawskiej [1] .
5 maja 1961 20 maja 1962 Elekcji na metropolit? warszawskiego zarzucano złamanie prawa kanonicznego, poniewa? wyboru dokonał Sobor Biskupow Polskiego Autokefalicznego Ko?cioła Prawosławnego , a nie Sobor Elekcyjny [22] .
Jerzy (Korenistow) 24 maja 1962 25 maja 1965 Locum tenens metropolii warszawskiej [1] .
Stefan (Rudyk) 25 maja 1965 26 marca 1969 Elekcji metropolity warszawskiego dokonano po trzech latach od ?mierci poprzedniego metropolity ? Tymoteusza. Wynikało to z postawy władz Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, ktore nie dopuszczały do chirotonii nowych hierarchow, stawiaj?c tym samym przeszkody w uzyskaniu wymaganej przez prawo kanoniczne liczby biskupow w Ko?ciele autokefalicznym uprawnionych do wyboru metropolity [23] .
Jerzy (Korenistow) 26 marca 1969 24 stycznia 1970 Locum tenens metropolii warszawskiej [1] .
Bazyli (Doroszkiewicz) 24 stycznia 1970 24 stycznia 1998 Wybor Bazylego został zaakceptowany przez władze Polskie Rzeczypospolitej Ludowej z uwagi na tre?? składanych przez niego memoriałow z propozycjami przekształce? w Ko?ciele [24] . Działalno?? Bazylego nosiła charakter ekumeniczny i była skierowania na o?ywienie kontaktow z innymi lokalnymi Ko?ciołami prawosławnymi [25] . Zmarł po miesi?cznym pobycie w szpitalu, w okresie choroby nie był w stanie wypełnia? obowi?zkow metropolity [26] .
Sawa (Hrycuniak) 28 stycznia 1998 12 maja 1998 Locum tenens metropolii warszawskiej [27] .
od 31 maja 1998

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. a b c d A. Mironowicz: Ko?cioł prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku . Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2001, s. 377. ISBN  83-7431-046-4 .
  2. Kalendarz prawosławny 2010 . Warszawa: Waszawska Metropolia Prawosławna, 2009, s. 237.
  3. a b c d e Statut PAKP . cerkiew.pl. [dost?p 2011-01-20]. ( pol. ) .
  4. P. Paszkiewicz: Pod berłem Romanowow. Sztuka rosyjska w Warszawie 1815-1915 . Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 1991, s. 40.
  5. A. Mironowicz: Ko?cioł prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku . Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2001, s. 46. ISBN  83-7431-046-4 .
  6. a b A. Mironowicz: Ko?cioł prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku . Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2001, s. 371. ISBN  83-7431-046-4 .
  7. A. Mironowicz: Ko?cioł prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku . Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2001, s. 58. ISBN  83-7431-046-4 .
  8. Николай (Зиоров) . [dost?p 2011-01-20]. ( ros. ) .
  9. A. Mironowicz: Ko?cioł prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku . Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2001, s. 84. ISBN  83-7431-046-4 .
  10. Житие священномученика митрополита Серафима (Чичагова). Часть вторая . days.ru. [dost?p 2011-01-20]. ( ros. ) .
  11. A. Mironowicz: Ko?cioł prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku . Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2001, s. 87?88. ISBN  83-7431-046-4 .
  12. a b A. Mironowicz: Ko?cioł prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku . Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2001, s. 89. ISBN  83-7431-046-4 .
  13. M. Bendza: Droga Ko?cioła prawosławnego w Polsce do autokefalii . Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2006, s. 17. ISBN  978-83-7431-109-0 .
  14. M. Papierzy?ska-Turek: Mi?dzy tradycj? a rzeczywisto?ci?. Pa?stwo wobec prawosławia 1918-1939 . Warszawa: Pa?stwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, s. 108?109. ISBN  83-01-08985-7 .
  15. A. Mironowicz: Ko?cioł prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku . Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2001, s. 102?103. ISBN  83-7431-046-4 .
  16. G.J. Pelica: Ko?cioł prawosławny w wojewodztwie lubelskim (1918-1939) . Lublin: Fundacja Dialog Narodow, 2007, s. 371. ISBN  978-83-925882-0-7 .
  17. M. Bendza: Droga Ko?cioła prawosławnego w Polsce do autokefalii . Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2006, s. 46?48. ISBN  978-83-7431-109-0 .
  18. S. Dudra : Metropolita Dionizy (Waledy?ski) 1876-1960 . Warszawa: Warszawska Metropolia Prawosławna, 2010, s. 76?87. ISBN  978-83-603-11-34-9 .
  19. S. Dudra: Metropolita Dionizy (Waledy?ski) 1876-1960 . Warszawa: Warszawska Metropolia Prawosławna, 2010, s. 104. ISBN  978-83-603-11-34-9 .
  20. A. Mironowicz: Ko?cioł prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku . Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2001, s. 248. ISBN  83-7431-046-4 .
  21. S. Dudra: Ko?cioł prawosławny na ziemiach zachodnich i połnocnych Polski po II wojnie ?wiatowej . Zielona Gora: Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogorskiego, 2004, s. 67?68. ISBN  83-89712-37-7 .
  22. A. Mironowicz: Ko?cioł prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku . Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2001, s. 266. ISBN  83-7431-046-4 .
  23. A. Mironowicz: Ko?cioł prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku . s. 267-268.
  24. K. Urban: Ko?cioł prawosławny w Polsce 1945-1970 . Krakow: Nomos, 1996, s. 218. ISBN  83-85527-35-4 .
  25. Mog? spokojnie umiera?. Bazyli prawosławny metropolita Warszawski i całej Polski 1914 ? 1998 . Białystok: Orthdruk, 1998, s. 7. ISBN  83-85368-44-2 .
  26. Mog? spokojnie umiera?. Bazyli prawosławny metropolita Warszawski i całej Polski 1914 ? 1998 . Białystok: Orthdruk, 1998, s. 9, 52. ISBN  83-85368-44-2 .
  27. W słu?bie Bogu i ludziom. Ksi?ga Jubileuszowa Metropolity Warszawskiego i całej Polski Sawy . Warszawa: Warszawska Metropolia Prawosławna, 2008, s. 15. ISBN  978-83-60311-14-1 .