Maureen O’Hara

Maureen O’Hara
	; Maureen O’Hara (1947)
Imi? i nazwisko	Maureen FitzSimons
Data i miejsce urodzenia	17 sierpnia 1920 ; Dublin
Data i miejsce ?mierci	24 pa?dziernika 2015 ; Boise
Zawod	aktorka
Wspołmał?onek	1) George H. Brown (1939-41; anulowane) ; 2) Will Price (1941-53; rozwod) ; 3) Charles F. Blair Jr. (1968-78; jego ?mier?)
Lata aktywno?ci	od 1938-73 i 1991-2000
	Multimedia w Wikimedia Commons

Maureen O’Hara ; wła?ciwie Maureen FitzSimons (ur. 17 sierpnia 1920 w Dublinie , zm. 24 pa?dziernika 2015 w Boise ^[1]) ? ameryka?ska aktorka filmowa i piosenkarka pochodzenia irlandzkiego . Laureatka Oscara za całokształt tworczo?ci .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Urodziła si? w katolickiej rodzinie w dzielnicy Ranelagh w Dublinie jako drugie z sze?ciorga dzieci Charlesa FitzSimonsa i Marguerity Lilburn. Zasłyn?ła jako rudowłosa pi?kno?? znana z rol gwałtownych i nami?tnych bohaterek z bardzo praktycznym nastawieniem do ?ycia. Na ekranie debiutowała ju? jako 18-latka. Pierwsz? wa?n? rol? zagrała w 1939 w ostatnim brytyjskim filmie Alfreda Hitchcocka Ober?a Jamajka , gdzie partnerowała Charlesowi Laughtonowi . Laughton zachwycony talentem aktorki sprowadził j? do Hollywood , gdzie jeszcze w tym samym roku zagrała u jego boku w filmie Dzwonnik z Notre Dame , wcielaj?c si? w rol? Esmeraldy . W 1941 słynny re?yser John Ford powierzył Jej głown? rol? kobiec? w filmie Zielona dolina . Obraz ten przyniosł Fordowi trzeciego w karierze Oscara za re?yseri? i otrzymał rownie? statuetk? w kategorii Najlepszy film . Maureen O’Hara w latach 50. zagrała jeszcze w czterech kolejnych filmach Forda. Spokojny człowiek z 1952, w ktorym aktorka rownie? odtwarzała głown? rol? kobiec? przyniosł Fordowi czwartego Oscara. A? 5-krotnie partnerowała na ekranie Johnowi Wayne'owi ; oboje zagrali głowne role w filmach: Rio Grande (1950), Spokojny człowiek (1952), Skrzydła orłow (1957), McLintock! (1963) i Wielki Jake (1971). W 1947 wyst?piła w uznawanym ju? dzi? za klasyk? ?wi?teczn?, filmie Cud na 34. ulicy ; w ktorym rol? jej filmowej corki odtwarzała 9-letnia wowczas Natalie Wood . Aktorka pozostawała bardzo aktywna zawodowo zarowno w latach 50. jak i 60. Na pocz?tku lat 70. postanowiła wycofa? si? z aktorstwa. Na ekran powrociła dopiero po blisko 20 latach; w 1991 zagrała w komediodramacie Chrisa Columbusa Tylko samotni , w ktorym partnerował Jej John Candy graj?cy Jej syna. Po?niej pojawiła si? jeszcze w 3 filmach telewizyjnych, ostatni z nich zrealizowała w 2000 roku.

Aktorka miała jedn? cork? Bronwyn? (ur. 1944), ze zwi?zku z drugim m??em Willem Pricem.

W 2004 wydała autobiografi? pt. Tis Herself .

Posiadała domy w Arizonie i na Wyspach Dziewiczych , ale po doznanym w 2005 udarze mozgu mieszkała głownie w irlandzkiej miejscowo?ci Glengarriff . Od 2012 mieszkała na stałe z wnukiem w ameryka?skim stanie Idaho .

W sierpniu 2014, w kilka dni po jej 94. urodzinach Ameryka?ska Akademia Filmowa ogłosiła przyznanie Maureen O’Harze honorowego Oscara za całokształt tworczo?ci aktorskiej .

24 pa?dziernika 2015 zmarła z przyczyn naturalnych we ?nie, w swoim domu w Boise w stanie Idaho . Prze?yła 95 lat ^[2]^[3].

Filmografia [ edytuj | edytuj kod ]

Ober?a Jamajka (1939) jako Mary Yellen
Dzwonnik z Notre Dame (1939) jako Esmeralda
Ta?cz, dziewczyno, ta?cz (1940) jako Judy O’Brien
Zielona dolina (1941) jako Angharad Morgan
Czarny łab?d? (1942) jako lady Margaret Denby
To jest moj kraj (1943) jako Louise Martin
Buffalo Bill (1944) jako Louisa Frederici Cody
Sindbad ?eglarz (1947) jako Shireen
Cud na 34. ulicy (1947) jako Doris Walker
Tajemnica kobiety (1949) jako Marian Washburn
Rio Grande (1950) jako Kathleen Yorke
Pod pirack? bander? (1952) jako Prudence ?Spitfire” Stevens
Spokojny człowiek (1952) jako Mary Kate Danaher
Rudzielec z Wyoming (1953) jako Kate Maxwell
Lady Godiva (1955) jako Lady Godiva
Skrzydła orłow (1957) jako Min Wead
Nasz człowiek w Hawanie (1959) jako Beatrice Severn
Rodzice, miejcie si? na baczno?ci (1961) jako Margaret ?Maggie” McKendrick
Niebezpieczni kompani (1961) jako Kit Tilden
Mr Hobbs na urlopie (1962; znany tak?e pt. Pan Hobbs jedzie na wakacje ) jako Peggy Hobbs
Gora Spencera (1963) jako Olivia Spencer
McLintock! (1963) jako Katherine McLintock
Bitwa pod Villa Fiorita (1965) jako Moira
Szlachetna rasa (1966) jako Martha Price
Wielki Jake (1971) jako Martha McCandles
Tylko samotni (1991) jako Rose Muldoon
Gwiazdkowy dar (1995) jako Mary Parkin
Taksowka wspomnie? (1998) jako Katherine Eure
Ostatni taniec (2000) jako Helen Parker

Nagrody [ edytuj | edytuj kod ]

Nagroda Akademii Filmowej 2015: Oscar honorowy za całokształt tworczo?ci

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ Anita Gates: Maureen O’Hara, Irish-Born Actress Known as Queen of Technicolor, Dies at 95 . nytimes.com, 2015-10-24. [dost?p 2015-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-24)]. ( ang. ) .
↑ Ronan Duffy: Irish-American movie star Maureen O’Hara has died aged 95 . 24 pa?dziernika 2015. [dost?p 2015-10-24]. ( ang. ) .
↑ Elaine Edwards: Actor Maureen O’Hara dies aged 95 . Irishtimes.com, 24 pa?dziernika 2015. [dost?p 2015-10-24]. ( ang. ) .

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

Maureen O’Hara w bazie IMDb ( ang. )
Maureen O’Hara w bazie Filmweb

[NYT-1] Anita Gates: Maureen O’Hara, Irish-Born Actress Known as Queen of Technicolor, Dies at 95 . nytimes.com, 2015-10-24. [dost?p 2015-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-24)]. ( ang. ) .

[2] Ronan Duffy: Irish-American movie star Maureen O’Hara has died aged 95 . 24 pa?dziernika 2015. [dost?p 2015-10-24]. ( ang. ) .

[3] Elaine Edwards: Actor Maureen O’Hara dies aged 95 . Irishtimes.com, 24 pa?dziernika 2015. [dost?p 2015-10-24]. ( ang. ) .

[1]

[2]

[3]

1926?1950	Warner Bros. / Charlie Chaplin (1928) Walt Disney (1932) Shirley Temple (1934) D.W. Griffith (1935) The March of Time / W. Howard Greene i Harold Rosson (1936) Edgar Bergen / W. Howard Greene / Museum of Modern Art Film Library / Mack Sennett (1937) J. Arthur Ball / Walt Disney / Deanna Durbin i Mickey Rooney / Gordon Jennings , Jan Domela , Devereaux Jennings, Irmin Roberts, Art Smith, Farciot Edouart , Loyal Griggs , Loren L. Ryder , Harry D. Mills, Louis Mesenkop , Walter Oberst / Oliver T. Marsh i Allen Davey / Harry Warner (1938) Douglas Fairbanks / Judy Garland / William Cameron Menzies / Motion Picture Relief Fund ( Jean Hersholt , Ralph Morgan , Ralph Block , Conrad Nagel ) / Technicolor Company (1939) Bob Hope / Nathan Levinson (1940) Walt Disney , William Garity , John N. A. Hawkins i RCA Manufacturing Company / Leopold Stokowski i jego wspołpracownicy / Rey Scott / Ministrowie informacji Wielkiej Brytanii (1941) Charles Boyer / Noel Coward / Metro-Goldwyn-Mayer (1942) George Pal (1943) Bob Hope / Margaret O’Brien (1944) Republic Studio, Daniel J. Bloomberg i Republic Studio Sound Department / Walter Wanger / The House I Live In / Peggy Ann Garner (1945) Harold Russell / Laurence Olivier / Ernst Lubitsch / Claude Jarman Jr. (1946) James Baskett / Thomas Armat , William Nicholas Selig , Albert E. Smith i George Kirke Spoor / Bill and Coo / Dzieci ulicy (1947) Walter Wanger / Monsieur Vincent / Sid Grauman / Adolph Zukor (1948) Jean Hersholt / Fred Astaire / Cecil B. DeMille / Złodzieje rowerow (1949) Louis B. Mayer / George Murphy / Mury Malapagi (1950)
1951?1975	Gene Kelly / Rash?mon (1951) Merian C. Cooper / Bob Hope / Harold Lloyd / George Mitchell / Joseph M. Schenck / Zakazane zabawy (1952) 20th Century-Fox Film Corporation / Bell & Howell Company / Joseph Breen / Pete Smith (1953) Bausch & Lomb Optical Company / Danny Kaye / Kemp Niver / Greta Garbo / Jon Whiteley / Vincent Winter / Wrota piekieł (1954) Samuraj (1955) Eddie Cantor (1956) Society of Motion Picture and Television Engineers / Broncho Billy Anderson / Charles Brackett / B.B. Kahane (1957) Maurice Chevalier (1958) Buster Keaton / Lee De Forest (1959) Gary Cooper / Stan Laurel / Hayley Mills (1960) William L. Hendricks / Fred L. Metzler / Jerome Robbins (1961) William J. Tuttle (1964) Bob Hope (1965) Yakima Canutt / Y. Frank Freeman (1966) Arthur Freed (1967) John Chambers / Onna White (1968) Cary Grant (1969) Lillian Gish / Orson Welles (1970) Charlie Chaplin (1971) Charles S. Boren / Edward G. Robinson (1972) Henri Langlois / Groucho Marx (1973) Howard Hawks / Jean Renoir (1974) Mary Pickford (1975)
1976?2000	Margaret Booth (1977) Walter Lantz / Laurence Olivier / King Vidor / Museum of Modern Art Department of Film (1978) Hal Elias / Alec Guinness (1979) Henry Fonda (1980) Barbara Stanwyck (1981) Mickey Rooney (1982) Hal Roach (1983) James Stewart / National Endowment for the Arts (1984) Paul Newman / Alex North (1985) Ralph Bellamy (1986) Eastman Kodak Company / National Film Board of Canada (1988) Akira Kurosawa (1989) Sophia Loren / Myrna Loy (1990) Satyajit Ray (1991) Federico Fellini (1992) Deborah Kerr (1993) Michelangelo Antonioni (1994) Kirk Douglas / Chuck Jones (1995) Michael Kidd (1996) Stanley Donen (1997) Elia Kazan (1998) Andrzej Wajda (1999) Jack Cardiff / Ernest Lehman (2000)
od 2001	Sidney Poitier / Robert Redford (2001) Peter O’Toole (2002) Blake Edwards (2003) Sidney Lumet (2004) Robert Altman (2005) Ennio Morricone (2006) Robert F. Boyle (2007) Lauren Bacall / Roger Corman / Gordon Willis (2009) Kevin Brownlow / Jean-Luc Godard / Eli Wallach (2010) James Earl Jones / Dick Smith (2011) D.A. Pennebaker / Hal Needham / George Stevens Jr. (2012) Angela Lansbury / Steve Martin / Piero Tosi (2013) Jean-Claude Carriere / Hayao Miyazaki / Maureen O’Hara (2014) Spike Lee / Gena Rowlands (2015) Jackie Chan / Lynn Stalmaster / Anne V. Coates / Frederick Wiseman (2016) Charles Burnett / Owen Roizman / Donald Sutherland / Agnes Varda (2017) Marvin Levy / Lalo Schifrin / Cicely Tyson (2018) David Lynch / Wes Studi / Lina Wertmuller (2019) Samuel L. Jackson / Elaine May / Liv Ullmann (2021) Euzhan Palcy / Diane Warren / Peter Weir (2022) Angela Bassett / Mel Brooks / Carol Littleton (2023)