Mastektomia (z gr. μαστ?? ?pier?”, oraz ?κτομ? ?wyci?cie“) ? chirurgiczne usuni?cie jednej lub obu piersi , w cało?ci lub cz??ciowo. Mastektomia jest zazwyczaj przeprowadzana w celu leczenia lub profilaktyki raka piersi ^{[1] [2]} , chocia? poddaj? si? jej rownie? osoby transpłciowe , w szczegolno?ci trans m??czy?ni , w ramach operacyjnej korekty płci ^{[3] [4]} .

Wskazania [ edytuj | edytuj kod ]

Pomimo zwi?kszonej dost?pno?ci technik pozwalaj?cych na zachowanie piersi u pacjentow z rakiem piersi, pewne osoby mog? by? skuteczniej leczone przez tradycyjne zabiegi mastektomii, w tym:

• kobiety, ktore przeszły ju? radioterapi? na dotkni?t? pier? ^[5] ;
• kobiety z 2 lub wi?cej obszarami raka w tej samej piersi, ktore s? zbyt odległe, aby mogły by? usuni?te przez 1 naci?cie chirurgiczne, przy jednoczesnym zachowaniu zadowalaj?cego wygl?du piersi ^[5] ;
• kobiety, u ktorych pocz?tkowa lumpektomia wraz z (jednym lub kilkoma) powtornymi wyci?ciami nie usun?ła całkowicie raka;
• kobiety z niektorymi powa?nymi chorobami tkanki ł?cznej, takimi jak skleroderma , ktore czyni? je szczegolnie wra?liwymi na skutki uboczne radioterapii ^[5] ;
• kobiety w ci??y, ktore wymagałyby promieniowania jeszcze w ci??y (ryzyko uszkodzenia dziecka) ^[5] ;
• kobiety z guzem wi?kszym ni? 5 cm (2 cale) ^[5] , ktory nie kurczy si? znacz?co w przypadku chemioterapii bezoperacyjnej;
• kobiety z rakiem, ktory jest du?y w stosunku do wielko?ci piersi ^[5] ;
• kobiety, u ktorych stwierdzono obecno?? szkodliwej mutacji genu BRCA1 lub BRCA2 i ktore wybrały mastektomi? profilaktyczn?, poniewa? s? one w wysokim stopniu nara?one na rozwoj raka piersi;
• m??czy?ni z ginekomasti? ;
• osoby transpłciowe cierpi?ce na dysfori? czasami decyduj? si? na mastektomi?.

Efekty uboczne [ edytuj | edytuj kod ]

Według cancer.org, oprocz bolu pooperacyjnego i oczywistej zmiany kształtu piersi, mo?liwe skutki uboczne mastektomii obejmuj? infekcje rany, krwiaki i seroma (wysi?k płynu surowiczego). Je?li w?zły chłonne rownie? zostan? usuni?te, mog? wyst?pi? dodatkowe efekty uboczne ^[6] .

Rodzaje [ edytuj | edytuj kod ]

Obecnie istnieje kilka ro?nych technik chirurgicznych w zakresie mastektomii, a rodzaj zabiegu, ktoremu dana osoba postanawia si? podda?, zale?y od takich czynnikow, jak wielko??, lokalizacja i zachowanie si? guza (je?li jest on obecny), czy operacja ma charakter profilaktyczny i czy osoba zamierza podda? si? operacji rekonstrukcyjnej ^[7] .

• Mastektomia prosta: Przy tym zabiegu usuwana jest cała tkanka piersi, przy czym zawarto?? dołu pachowego pozostaje nienaruszona. Czasami zostaje rownie? usuni?ty tzw. w?zeł wartowniczy .
• Zmodyfikowana radykalna mastektomia : zabieg usuni?cia gruczołu sutkowego wraz z wyci?ciem w?złow pachowych po tej samej stronie, z zachowaniem mi??nia piersiowego wi?kszego i mi??nia piersiowego mniejszego .
• Mastektomia radykalna : Po raz pierwszy wykonana w 1889 roku ^[8] , zabieg ten polega na usuni?ciu całej piersi, w?złow chłonnych pachowych oraz mi??ni piersiowych wi?kszych i mniejszych znajduj?cych si? za piersiami.
• Mastektomia prewencyjna , inaczej profilaktyczna

• 
  Przykłady spersonalizowanych protez brodawek sutkowych
• 
  Protezy piersi u?ywane przez niektore kobiety po mastektomii
• 
  Preparat z mastektomii zawieraj?cy bardzo rozległy nowotwor piersi.

Profilaktyczna mastektomia [ edytuj | edytuj kod ]

Zabieg przeprowadzany jest rownie? zapobiegawczo, jako tzw. mastektomia prewencyjna. Jest wykonywany profilaktycznie, w celu ograniczenia mo?liwo?ci wyst?pienia nowotworu w przyszło?ci. Rekomendowana jest m.in. u kobiet, u ktorych wykryto geny odpowiedzialne za rozwoj nowotworu b?d? te? wyst?puj? inne wskazania medyczne. Mastektomia prewencyjna nie chroni jednak przed zachorowaniem w 100 procentach ^[9] .

Mastektomi? profilaktyczn? redukuj?c? ryzyko zachorowania na raka piersi ( ang.   Risk-Reducing Mastectomy ) wykonuje si? u kobiet z grupy bardzo wysokiego ryzyka (jest ponad 10 razy wi?ksze ni? u reszty populacji) ^[9] . S? to najcz??ciej osoby z potwierdzon? mutacj? genu BRCA1 i BRCA2 lub mutacj? innych genow wysokiego ryzyka zachorowania na raka ^{[10] [11]} . Jedn? ze znanych kobiet, ktore ujawniły fakt poddania si? temu zabiegowi, jest aktorka Angelina Jolie ^{[12] [13]} .

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

Informacje w  projektach siostrzanych

Multimedia  w Wikimedia Commons

Definicje słownikowe  w Wikisłowniku

• rekonstrukcja piersi
• amputacja
• Amazonki
• biopsja piersi
• resekcja

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]