Marin Mersenne

Data i miejsce urodzenia	8 wrze?nia 1588 Oize
Data i miejsce ?mierci	1 wrze?nia 1648 Pary?
Wyznanie	katolicyzm
Ko?cioł	rzymskokatolicki
Inkardynacja	minimici
Prezbiterat	1612 [1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Marin Mersenne (ur. 8 wrze?nia 1588 w pobli?u Oize , zm. 1 wrze?nia 1648 w Pary?u) ? francuski duchowny katolicki i uczony: teolog , filozof , matematyk i teoretyk muzyki ; członek zakonu minimitow ^[2] .

W matematyce zajmował si? m.in. teori? liczb .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Nauki pobierał w Le Mans i sławnym kolegium jezuickim w La Fleche , gdzie zawarł wieloletni? przyja?? z Kartezjuszem , ktory tak?e był uczniem tej szkoły. Do nowicjatu minorytow wst?pił w 1611 w podparyskiej miejscowo?ci Nigeon. W latach 1614?1620 był profesorem filozofii w Nevers.

Prowadził o?ywion? korespondencj? naukow?, m.in. z Fermatem i Pascalem a zwłaszcza ze swoim przyjacielem Kartezjuszem . Pot?piał pogl?dy Ro?okrzy?owcow przeciwstawiaj?c si? ?nauce tajemnic i sekretow” na rzecz nieskr?powanej wymiany pogl?dow pomi?dzy uczonymi. Postulował aby opracowa? encyklopedi? słu??c? wszystkim pokoleniom.

W dziele Cogitata Physico-Mathematica z 1644 roku napisał, ?e liczby postaci ${\displaystyle 2^{n}-1}$ (nazywane dzi? liczbami Mersenne’a ) s? pierwsze dla n = 2, 3, 5, 7, 13, 17, 19, 31, 67, 127, 257. Dopiero po?niej wykazano, ?e twierdzenie to jest nieprawdziwe dla n = 67 i 257. Je?eli Mersenne miał na my?li twierdzenie: liczba ${\displaystyle 2^{n}-1}$ jest pierwsza dla n b?d?cego liczb? pierwsz? , to nie uwzgl?dnił on liczb n = 61, 89, 107 .

Interesował si? tak?e optyk? , mechanik? i akustyk? . Wyznaczył długo?? wahadła sekundowego. Jako pierwszy zmierzył pr?dko?? d?wi?ku w powietrzu (opisał to w Harmonie universelle ), uzyskuj?c (w przeliczeniu) wynik ok. 450 m/s, wy?szy o przeszło 100 m/s od pr?dko?ci rzeczywistej ^[3] . Te badania kontynuował Joseph Sauveur .

Jego nazwiskiem nazwano krater Mersenius znajduj?cy si? na Ksi??ycu .

Dzieła [ edytuj | edytuj kod ]

Głowne dzieła Mersenne’a to:

• Quaestiones celeberrimae in Genesim (Paris, 1623) ? pismo skierowane przeciw ateistom i deistom, ktore, podobnie jak wiele innych dzieł Mersenne’a, ukazało si? drukiem tylko we fragmentach.
• L'impiete des deistes et des plus subtils libertins decouverte et refutee par raisons de theologie et de philosophie (Paris, 1624)
• La verite des sciences contre les sceptiques et les pyrrhoniens (Paris, 1625)
• Questions theologiques, physiques, morales et mathematiques (Paris, 1634)
• Questions inouies, ou recreations des savants (Paris, 1634); Les mecaniques de Galilee (Paris, 1634) ? przekład z włoskiego
• Harmonie universelle, contenant la theorie et la pratique de la musique (Paris, 1636?7)
• Nouvelles decouvertes de Galilee i Nouvelles pensees de Galilee sur les mecaniques (Paris, 1639) ? przekłady
• Cogitata physico-mathematica (Paris, 1644)
• Euclidis elementorum libri, Apollonii Pergæ conica, Sereni de sectione coni, etc. (Paris, 1626) ? wybor przekładow tekstow matematykow starozytnych, wydany ponownie z ro?nymi dodatkami pt. Universae geometriae mixtaeque mathematicae synopsis (Paris, 1644)

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

• F. Marini Mersenni ordinis minim. Harmonicorvm libri in qvibvs agitvr de sonorvm natvra, cavsis et effectibvs... w bibliotece Polona
• John J. O'Connor; Edmund F. Robertson: Marin Mersenne w MacTutor History of Mathematics archive ( ang. )
• Philippe P.   Hamou   Philippe P. , Marin Mersenne , [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy , CSLI, Stanford University , 11 maja 2018 , ISSN 1095-5054 [dost?p 2018-05-13]   ( ang. ) .
• Mersenne, Marin (1588?1648) ( ang. ) , Routledge Encyclopedia of Philosophy , rep.routledge.com [dost?p 2023-05-10].