Małgorzata Beaufort

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Lady Małgorzata Beaufort

Małgorzata Beaufort (ur. 31 maja 1443 w zamku Bletsoe , zm. 29 czerwca 1509 w Opactwie Westminsterskim ) ? angielska arystokratka, matka krola Anglii Henryka VII Tudora , od kwietnia do czerwca 1509 regentka Anglii w imieniu wnuka Henryka VIII [1] .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Pochodzenie [ edytuj | edytuj kod ]

Małgorzata była jedynym dzieckiem ze zwi?zku mał?e?skiego Jana Beauforta, 1. ksi?cia Somerset , i Margaret Beauchamp of Bletso, corki Johna Beauchampa. Beaufortowie wywodzili swoj rod od syna angielskiego krola Edwarda III . Legalno?? ich pochodzenia była jednak powszechnie kwestionowana, poniewa? byli potomkami Jana z Gandawy i Katarzyny Swynford , ktorzy zawarli zwi?zek mał?e?ski po narodzinach potomstwa. ?lubne pochodzenie Beaufortow zostało potwierdzone specjalnym aktem parlamentu, jednak krol Henryk IV Lancaster zamie?cił w dokumencie klauzul? uniemo?liwiaj?c? członkom tego rodu zgłaszanie pretensji do angielskiej korony na rowni z innymi ksi???tami krwi [2] . Małgorzata otrzymała imi? po swojej matce [3] .

Dzieci?stwo [ edytuj | edytuj kod ]

Ojciec Małgorzaty zmarł, kiedy corka miała niecały rok. Tytuł ksi?cia Somerset przeszedł na jego brata Edmunda , natomiast posiadło?ci ziemskie rodzicow dziedziczyła Małgorzata jako ich jedyne ?lubne dziecko [4] . Była wychowywana przez matk?, dopoki w 1450 r. nie przeszła pod opiek? krolewskiego faworyta , ksi?cia Suffolk , ktory chciał wyda? j? za swojego syna i dziedzica Johna .

Mał?e?stwa [ edytuj | edytuj kod ]

Pierwszy ?lub Małgorzaty z Johnem de la Pole odbył si? 7 lutego 1450 r. Wkrotce jednak nast?pił upadek Suffolka i w lutym 1453 r. krol Henryk VI rozwi?zał mał?e?stwo Johna i Małgorzaty. Nie doczekało si? ono potomstwa.

Małgorzata rychło została zar?czona z przyrodnim bratem krola, Edmundem Tudorem, 1. hrabi? Richmond (ok. 1430 ? 1 listopada 1456), synem Owena Tudora i Katarzyny de Valois , corki krola Francji Karola VI Szalonego , matki Henryka VI. ?lub Małgorzaty i Edmunda odbył si? 1 listopada 1455 r. w zamku Bletsoe. Mał?onek zmarł rowno rok po ?lubie na zaraz?. Dwa miesi?ce po?niej 13-letnia wdowa urodziła swoje jedyne dziecko, Henryka , po?niejszego krola Anglii [5] .

Po ?mierci m??a Małgorzata powierzyła opiek? nad synem swojemu szwagrowi Jasperowi . Ona sama po?lubiła ok. 1460 r. sir Henry’ego Stafforda (ok. 1447 ? 4 pa?dziernika 1471), młodszego syna Humphreya Stafforda, 1. ksi?cia Buckingham , i Anne Neville, corki 1. hrabiego Westmorland . Mał?e?stwo to pozostało bezdzietne. Staffordowie nale?eli do stronnikow Lancasterow w tocz?cej si? wojnie dwoch ro? . Tryumf domu Yorkow w 1461 r. sprawił, ?e Małgorzata z m??em została odsuni?ta na boczny tor. Powrociła na dwor krolewski w latach 1470?1471, kiedy to przej?ciowo przywrocono władz? Henrykowi VI.

Wydarzenia roku 1471 miały powa?ne konsekwencje dla Małgorzaty i jej syna. 4 maja w bitwie pod Tewkesbury zgin?li lancasterski nast?pca tronu, ksi??? Edward , oraz kuzyn Małgorzaty, ksi??? Somerset . Niedługo potem zabity został krol Henryk VI. Z braku innych kandydatow stronnicy Lancasterow uznali za prawowitego krola syna Małgorzaty, Henryka, ktory po kl?sce uciekł wraz ze stryjem Jasperem do Bretanii . W tym samym roku Małgorzata owdowiała i ok. pa?dziernika 1473 r. po?lubiła Thomasa Stanleya, 2. barona Stanley (1435 ? 29 lipca 1504), syna Thomasa Stanleya, 1. barona Stanley , i Joan Gousell, corki sir Roberta Gousella. Rownie? i to mał?e?stwo pozostało bezdzietne.

Działalno?? [ edytuj | edytuj kod ]

Małgorzata była zaanga?owana w działalno?? spiskow? przeciwko krolowi Ryszardowi III . Wspierała m.in. bunt ksi?cia Buckingham jesieni? 1483 r. W 1485 r. Henryk Tudor pokonał Ryszarda III pod Bosworth i został krolem Henrykiem VII. Henryk był bardzo przywi?zany do matki [6] , ale Małgorzata nie brała czynnego udziału w ?yciu publicznym. W 1488 r. została dam? Orderu Podwi?zki . W 1497 r. wst?piła do klasztoru.

Małgorzata Beaufort ufundowała szkoł? w Wimborne oraz Lady Margaret's Professor of Divinity na University of Cambridge , a tak?e w roku 1505 dofinansowała i rozbudowała obecny Christ's Church na Uniwersytecie w Cambridge , zmieniaj?c rownocze?nie jego nazw? z God's House na Christ's Church College. Od tego czasu jest uwa?ana za fundatora koled?u, a kopia jej podpisu jest wyrze?biona na jednym z jego budynkow.

Wspierała finansowo działalno?? drukarsk? Williama Caxtona. B?d?c kobiet? wykształcon?, zajmowała si? rownie? tłumaczeniami z łaciny i j?zyka francuskiego na angielski [7] .

Zmarła w 1509 r. w Opactwie Westminsterskim i została pochowana w kaplicy Henryka VII w tym?e opactwie.

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. ↑ Agnes Strickland: Lives of the Queens England . London: Bell and Daldy, 1867, s. 185.
  2. ↑ Albert Frederick Pollard: Henryk VIII . Warszawa: Pa?stwowy Instytut Wydawniczy, 1988, s. 8. ISBN  83-06-01708-0 .
  3. ↑ Caroline Amelia Halsted: Life of Margaret Beaufort: countess of Richmond and Derby, mother of King Henry the Seventh . London: Smith, Elder and Co., 1839, s. 16.
  4. ↑ Caroline Amelia Halsted: Life of Margaret Beaufort: countess of Richmond and Derby, mother of King Henry the Seventh . London: Smith, Elder and Co., 1839, s. 17.
  5. ↑ Albert Frederick Pollard: Henryk VIII . Warszawa: Pa?stwowy Instytut Wydawniczy, 1988, s. 9. ISBN  83-06-01708-0 .
  6. ↑ Paul Murray Kendall, Ryszard III , PIW, Warszawa, 1980, str. 418
  7. ↑ Albert Frederick Pollard: Henryk VIII . Warszawa: Pa?stwowy Instytut Wydawniczy, 1988, s. 18. ISBN  83-06-01708-0 .

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

?rodło: ? https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Małgorzata_Beaufort&oldid=72838153 ”