Leonidas I

Leonidas I
	Krol Sparty
Okres	od około 490 p.n.e. ; do sierpie? 480 p.n.e.
Poprzednik	Kleomenes I
Nast?pca	Plejstarchos
	Dane biograficzne
Dynastia	Agiadzi
Data i miejsce urodzenia	po 540 p.n.e. ; Sparta
Data i miejsce ?mierci	sierpie? 480 p.n.e. ; Termopile
Ojciec	Anaksandridas II
Matka	pierwsza ?ona Anaksandridasa II
Rodze?stwo	Kleomenes I ; Doriajos ; Kleombrotos
?ona	Gorgo
Dzieci	Plejstarchos
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Leonidas ( gr. Λεων?δα? ) ? od około 490 p.n.e. krol Sparty , syn Anaksandridasa II i jego pierwszej ?ony.

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Po?lubił Gorgo , cork? swojego przybranego brata Kleomenesa I , z ktor? miał syna Plejstarchosa . W 480 p.n.e. dowodził obron? przesmyku termopilskiego ^[1], stoj?c na czele 300 Spartan i kilku tysi?cy ?ołnierzy z innych pa?stw greckich. Przez trzy dni odpierał ataki wielotysi?cznej armii krola Persji , Kserksesa I , ktora nie mogła w w?skim przej?ciu wykorzysta? przewagi liczebnej. W wyniku zdrady pasterza Efialtesa wrogie oddziały zaszły od tyłu Grekow. Leonidas odesłał wtedy wojska pa?stw sprzymierzonych i z trzystoma Spartanami, tylu? Helotami oraz siedmioma setkami Tespijczykow bronił w?wozu do ko?ca. Po?wi?cenie Leonidasa i jego wojownikow dało czas reszcie ?ołnierzy na wycofanie si? ^[2].

W bitwie pod Termopilami Spartanie stawiali zaciekły opor, jednak przewa?aj?ca liczba Persow zmia?d?yła niewielkie siły Leonidasa, ktory na koniec poległ w bitwie. Tebanie poddali si?, wypalono im pi?tna , przed wojskami perskimi droga została otwarta ^[1].

Odbior [ edytuj | edytuj kod ]

Posta? Leonidasa jest symbolem bohaterstwa i m??nego po?wi?cenia, nawet w sytuacji bez wyj?cia ^[3]. W miejscu ?mierci jego i jego oddziałow postawiono obelisk w kształcie lwa ( tropaion ) z wyrytym epigramatem autorstwa Symonidesa : ?Przechodniu, powiedz Sparcie, ?e le?ymy tutaj posłuszni jej prawom”.

Inna wersja historyczna i tre??, widniej?ca tam dzi?: ?Przechodniu, id? i powiedz Lacedemo?czykom [Lacedemon, Lakonia ? kraina geograficzna, w ktorej le?ała Sparta], ?e?my tu legli posłuszni ich prawom”.

W kulturze [ edytuj | edytuj kod ]

W ekranizacjach historii obrony w?wozu Termopile w jego rol? wcielił si? Richard Egan w filmie 300 Spartan z 1962 w re?yserii Rudolpha Mate. Posta? Leonidasa pojawiła si? rownie? w komiksie Franka Millera ? 300 , zekranizowanego w 2006 przez Zacka Snydera, ktory w roli Leonidasa obsadził Gerarda Butlera . W 2008 miała miejsce premiera parodii filmu Snydera ? Poznaj moich Spartan ? w ktorym w Leonidasa wcielił si? Sean Maguire .

Cz?sto cytowana, w wielu j?zykach, a przez Grekow u?ywana tak?e obecnie, bywa odpowied?, ktorej Leonidas udzieli? miał perskim posłom: Μολ?ν λαβ? - Chod? i we? ^[4], w znaczeniu: Νo to sprobuj tu przyj?? i sam wzi??!

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ ^a ^b A.T. A.T. Olmstead A.T. A.T. , Dzieje imperium perskiego , Warszawa: PIW, 1974, s. 245 .
↑ Cawthorne 2014 ↓ , s. 9.
↑ Cawthorne 2014 ↓ , s. 8.
↑ Dukas D. Gaitatzis Dukas D. , Μολ?ν λαβ? na komorze zamkowej wspołczesnego, greckiego karabinu szturmowego [online], Προ?λαση, 1 pa?dziernika 2019 [dost?p 2020-09-05] ( gr. ) .

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

Nigel N. Cawthorne Nigel N. , Dowodcy i generałowie. Prawdziwe historie , Warszawa: Foksal, 2014, s. 8?9 .

[Olmstead_A._T._1974-1] A.T. A.T. Olmstead A.T. A.T. , Dzieje imperium perskiego , Warszawa: PIW, 1974, s. 245 .

[CITEREFCawthorne20149-2] Cawthorne 2014 ↓ , s. 9.

[CITEREFCawthorne20148-3] Cawthorne 2014 ↓ , s. 8.

[4] Dukas D. Gaitatzis Dukas D. , Μολ?ν λαβ? na komorze zamkowej wspołczesnego, greckiego karabinu szturmowego [online], Προ?λαση, 1 pa?dziernika 2019 [dost?p 2020-09-05] ( gr. ) .

[1]

[2]

[3]

[4]